Қазақ әдебиеті :М.Әуезов "Ақын қонақтар" (5-класс)

Коучинг тақырыбы: Тіл  тағдыры – ел  тағдыры Жалпы мақсат: оқушыларды сын  тұрғысынан ойлау арқылы  тіл құдіреттілігін сезіне отырып, өз пікірін еркін айтуға бағыттау Күтілетін  нәтиже: тіл маңыздылығын сезінеді, өз ойын  айта алады Кез келген жағдайға сыни көзқараспен қарауға үйренеді; Сабақ барысында топтық жұмыстың  тиімді екенін түсінеді.  Негізгі идея : «Жұмыла көтерген жүк жеңіл» Сабақта қолданылатын ресурстар: Постерлер, стикер, интербелсенді тақта, маркер, қалам, желім, фотосуреттер.,  видеороликтер, стикерлер, кері байланыс парақтары. модульдер қамтылуы: Оқыту мен оқудағы жаңа әдістер,АКТ,Бағалау ,Диалог, Жеке жұмыс,Топтық жұмыс ,. Рөлдік ойындар,Формативті бағалау  Әдіс­тәсілдер қолданылуы: Ой шақыру,постер жасау,»Кітапхана « әдісі,сұрақ­жауап,Ассосация Коучинг кезеңдері оқушылардың  сабақ барысындағы  іс әрекеті Күтілетін нәтиже Топқа бөлу Тренинг  жасайды,коучтің  айтқанын  орындайды Өздерін реттейді, топқа  бөлінеді Ауызбіршілікті,татулықты көреді. Өз ойларын ортаға салады  жұппен, топпен жұмыс жасайды.Топта ойласып, сұраққа нақты жауаптарын  айтады Бірлескен жұмысты көреді . өз ойларысен бөліседі,  сын тұрғысынын ойлай  біледі  Бірлескен топтық жұмыс   екенін  біледі   заман талабына сай білім берудің  бағыттары бойынша топта жоба  жасайды ойлар тізбегі жеке,жұппен  және топпен өз  орындарында   жинақталады Постер қорғайды Топ  бір­бірін критерий бойынша  бағалайды. (мағыналылығы,түсіндіруі,формасы) Берілген тапсырмаларды орындайды Үш  тілде  айтады Ортақ ойға келген  шешімдерін қорғайды Жеке,Топта  ойласады,жұмыс жасайы Тренинг 5мин Қызығушылық ты ояту 2мин Ой шақыру 5 мин Мағынанытану 10мин Әдістері  Коучтің әрекеті Бейнеролик  қарау Не  көрдіңіздер?                "Бағыттаушы  сұрақ"  Ұлттық ерекшелігімізді  айқындайтын таңбалар  нелер? Ұлт боп жаратылу үшін  басты қажет құрал не? Қазақ тілі қандай тіл? Мәтінмен жұмыс. « Асыл  қазына.»  Тілді неліктен мұра етіп  қалдырған? 1 топ  2 топ  3 топ  Презентация  «Тұғыр» сөзіне түсінік беру.  Үш тұғырлы тілге қандай  тілдер кіреді? ( қазақ, орыс,  ағылшын) Сұрақтарбереді Сергіту сәті: 10 мин «Ротация» әдісі  Әр топ тіл туралы мақал­ мәтел,нақыл сөздер жазады  Топтық жұмыс Әр топ тапсырманы  жазады,мазмұнын ашады Оқушылар топ бойынша қорғайды.  Сурет салу «Кітапхана» әдісі Ой  ­ толғаныс  Рефлексия " Тақырыптық сурет салу Бүгінгі тақырыптар негізінде еркін  түрде жасайды  Тиімді жағы ,тиімсіз жағы  туралы  ойларын жазу Сергітудің  тиімділігін   біледі Сыни тұрғыдан ойлай   алады «Шапалақ»арқылы  бағалау. . Кітапша   жасап   шығарады Стикерге  жазып іледі . ІV. Жаңа сабақ. Сабақтың дәйексөзі. Ана тілін ұмытқан адам өз халқының өткенінен де, болашағынан да қол үзеді... Ғабит Мүсірепов. 1. Оқушылардың қызығушылығын оятуға арналған логикалық жұмыс. А) Ұлттық ерекшелігімізді айқындайтын таңбалар нелер? ( Елтаңба, әнұран, тіл) Ә) Ұлт боп жаратылу үшін басты қажет құрал не? ( Тіл, дін, дәстүр) Б) Қазақ тілі қандай тіл? ( Мемлекеттік тіл) В) Мемлекеттік тіл туралы заң қашан қабылданды? (1989 жылы 22 қыркүйек) Г) Қайта қаралып қай жылы қабылданды? ( 1997 жылы 11 шілде) Д) Қазақ тілі қандай тіл? 2. Ой шақыру. Тіл – сөзін естігенде ойларыңа не келеді? ( бай, көркем, дамыған, құнарлы, ырғақты, мұра, парыз, құрмет, ана тілі, қазына, мемлекеттік тіл,  отбасы, рухани байлық, тәуелсіздік, қорғау, ата ­ баба) 3. Мұғалім сөзі: Әр халықтың тілі ­ өзіне тән қымбатты да қимас қазынасы. Сол сияқты біздің ана тіліміз де –  алтындай асылымыз, мөлдір маржанымыз, ғажап гауһарымыз. Өткен ғасырда өмір сүрген француз ғалымы А. Жорри де Манси « Қазақ тілі түркі тілдері ішіндегі ең таза тілдердің бірі» деген. 4. Мәтінмен жұмыс. « Асыл қазына.» Өте ертеде бір дана қария өмір сүріпті. Ол дүниеден көз жұмар алдында қасына ұлын шақырып  алып: ­ Балам, менің мына дүниемен қоштасар күнім жақын. Өзіңе қалдырып бара жатқан бір асыл  қазынам бар. Сен соны іздеп тап, ұқыпты пайдалан, ұқыпты қолдан,­ депті.... Күндердің күнінде бала әкесі қалдырған қазынаны іздеймін деп әбден шаршайды. Бірақ әкеден  қалған қазына таптырмайды. Амалы таусылған бала ел ішіндегі көпті көрген бір қариядан  сұрайды. ­ Әкеңнің сөзі рас, балам. Оның саған қалдырған мұрасы – тіл. Сенің әкең сөзге шешен кісі еді ғой. Бәріміз де сөз асылын сол кісіден үйрендік. Тілден қымбат қазына жоқ,­ деп ақылгөй қария аталы  сөздің шешуін айтып беріпті. 1. Мәтінді мәнерлеп оқу. 2. Мәтінді оқушыларға оқыту. 3. Мәтін бойынша пікірлесім. А) Философиялық сұрақ. 1) Тілді неліктен мұра етіп қалдырған? ( Халықтың талай ғасырлар барысында жасаған материалдық байлығы мен рухани мәдениетін,  әдебиетін, ұлттық дәстүрін ұрпақтан ­ ұрпаққа жеткізетін тіл. Қарияның баласына қалдырған асыл мұрасы ­ тіл арқылы жететін өнер ­ білім, мәдениет, ғылым, өткен ­ кеткен тарих, ата ­ баба  дәстүрі. Ә) Мәселелік сұрақтар. 1) Тілден қымбат қазына жоқ дегенге келісесіңдер ме? 2) Ана тілін неліктен қымбат қазынаға теңейді? Б) Жеңіл сұрақтар. 1) Қазақ тілі қай тілдер тобына жатады? 2) Тілді үйрену не үшін керек? 3) Сенің досың қазақша сөйлей ме? 4) Үйде ата ­ анаңмен қай тілде сөйлесесің? 5) Полиглот деген кім? 5. Елбасы Н. Ә. Назарбаевтың 2007 жылғы « Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан» атты халыққа  жолдауында « Тілдердің үштұғырлылығы» атты мәдени жобаны кезең ­ кезеңмен іске асыруды  ұсынды. Қазақстан халқының рухани дамуымен қатар, бұл идея ішкі саясатымыздың жеке бағыты болып  белгіленді. Яғни, идеяның негізі мынадай: Қазақстанды бүкіл әлем халқы үш тілді бірдей  пайдаланатын жоғары білімді мемлекет ретінде тануы керек. Олар: қазақ тілі ­ мемлекеттік тіл,  орыс тілі – ұлтаралық қарым ­ қатынас тілі және ағылшын тілі ­ жаһандық экономикаға ойдағыдай кірігу тілі. Басқаша айтқанда, үштұғырлы тіл идеясын мынадай әрі қарапайым, әрі түсінікті  формуламен көрсетуге болады: мемлекеттік тілді дамытамыз, орыс тілін қолдаймыз және  ағылшын тілін үйренеміз. 6. «Тұғыр» сөзіне түсінік беру. ( орныққан жер немесе тұғырына тігілді) Үш тұғырлы тілге қандай тілдер кіреді? ( қазақ, орыс, ағылшын) 7. Берілген фразеологизмдердің мәнін ашып, мағынасын үш тілде айту. 1. Көзді ашып жұмғанша (тез ­ быстро ­ quickly ) 2. Төбе шашы тік тұру ( қорқу ­ бояться ­ be afraid) 3. Төбесі көкке жету (қуану ­ радоваться ­ reqoice) 4. Қайран қалу ( таңдану ­ удивляться ­ wonder) 5. Қой аузынан шөп алмас ( момын ­ скромный ­ modest) 6. Жақсылығың алдыңнан шықсын (тілек – пожелание ­ wish) 7. Қара қылды қақ жару (әділ ­ справедливый ­) 8. Тапсырма орындау. Сатылай кешенді талдау технологиясы бойынша «Қазына» сөзіндегі дыбыстарға математикалық  тәсілмен дыбыстық талдау жасау. 9. Татар ғалымы А. Саади қазақ тілі жөнінде: « Қазіргі ең таза, ең бай, ең табиғи және бұзылмай,  бұрынғы қалпында сақталып қалған тіл болса, ол қазақ тілі және қазақ әдебиеті»­ деп атап  көрсеткен. 10. Пікірлесім. Оқушылардан қазіргі таңда қазақ тілінің мәртебесі және қолдану аясы туралы ой ­ пікірлерін  сұрау. V. Сабақты қорытындылау. Заманымыздың заңғар жазушысы, біздің жерлесіміз Ғабит Мүсірепов: Ана тілін ұмытқан адам өз халқының өткенінен де, болашағынан да қол үзеді... – деген. Мүсірепов Ғабит Махмұтұлы (1902 ­ 1985) – қазақтың әйгілі жазушысы, қоғам және мемлекет  қайраткері, Қазақ КСР Ғылым академиясының академигі, әдеби сыншы, аудармашы, Социалистік  Еңбек Ері, Қазақстанның халық жазушысы, Қазақ КСР Ғылым академиясының Абай атындағы  және Ш. Уәлиханов атындағы мемлекеттік сыйлықтың лауреаты. Ана тіліміздің дамуында, оны құрметтеуде еңбегі зор. Ол саналы ғұмырында халқымызды ұлттық  ерекшелігінен, тілінен, тарихынан, мәдениетінен адастырмауға тырысты. Пікірталас. 1. Қазақ тілінің мәртебесі мемлекеттік тіл статусына лайық па? 2. Бұған қосар өз үлесім қандай? Толғаныс. Бүгінгі сабақтан не түйдім? VІ. Оқушылардың білімін бағалау. VІІ. Үйге тапсырма. «Асыл қазына» мәтіні негізінде қысқаша мазмұнын жазу. Кері қайту Материал рейтингісі: 0 барлық дауыс бергендер: 0 Тәрбие басы – тіл (Махмұд Қашқари) Тіліңді тый – тісің сынбайды (Ахмет Игүнеки) Басқа пәле – тілден (Жиренше) Аяққа кісен салуға болар, қолға кісен салуға болар – тілге кісен салуға болмас (Бәйдібек  Қарашаұлы) Қыз тілімен түйілген түйінді – жігіт тісімен шеше алмас (Төле би) Тіл – өткір найза (Майлықожа Сұлтанқожаұлы) Тіріде – жанға тыным жоқ, қызыл тілде буын жоқ (Базар Оңдасұлы) Тіл жүректің айтқанына көнсе – жалған шықпайды (Абай) Тілі жоғалған жұрттың өзі де жоғалады (Ахмет Байтұрсынов) Тілден – зікір, көңілден – пікір (Сұлтанмахмұт Торайғыров) "Қазақ афоризмдері" кітабынан алынды Дайындаған: Мейіргүл Оңғарова Сурет: kk.wikipedia.org Мақала ұнады ма? Ұнаса, достарыңмен бөліс! 46701 1 Рейтинг: +1 ФОРУМДА ТАЛҚЫЛАУ Мейіргүл Оңғарова Дайындаған:  Қосылған күні: 16 қыркүйек 2014, 18:30 Тегтер: тіл тура Ана тілі халық болып жасалғаннан бері жан дүниесінің айнасы, өсіп­өніп, түрлене беретін, мәңгі  құламайтын бәйтерегі . Жүсіпбек Аймауытұлы Ана тілің – асылың, оны білмеген – масылың.  Қадыр Мырза Әлі Ал екінші бақытым – тілім менің Тас жүректі тіліммен тілімдедім. Кей­кейде  дүниеден түңілсем де, Қасиетті тілімнен түңілмедім… Мұқағали Мақатаев Адамның адамдық,  ұлттың ұлттық ең жоғарғы қасиеті – тіл өткірлігі мойымасын, тіл сұлулығы кемімесін! Ғабиден  Мұстафин Ана тілінен айырылған адам өз халқы жасаған мәдени мұраның бәрінен құралақан  қалады. Ғабит Мүсірепов Бұл дәуірде өз тілін, әдебиетін білмеген, қадірлемеген адам толық мәнді интеллигент емес деуге де болады. Себебі, ол қандайлық мамандық білімі болса да, рухани ой  тәрбиесінде сыңар жақ азамат болады. Мұхтар Әуезов Ана тілі – жүректің терең сырларын,  басынан кешкен дәуірлерін, қысқасы, жанның барлық толқындарын ұрпақтын­ұрпаққа жеткізіп  сақтап отыратын қазына… Жүсіпбек Аймауытов Тіл — жұрттың жаны. Тілінен айырылған жұрт  — жойылған жұрт. Халел Досмұхамедұлы Ана тілін ұмытқан адам өз халқының өткенінен де,  болашағынан да қол үзеді. Ғабит Мүсірепов Қазақ мектебіндегі бала келешекте қай мамандыққа  барам десе де, ең алдымен өзінің ана тілін, әдебиетін сүюі шарт.Сол сүюді орта мектеп  табалдырығын аттаған соң да, мамандық, білім беретін жоғары мектепке ауысқанда да асыл  қасиетіндей сақтауы керек. Мұхтар Әуезов Бұл дәуірде өз тілін, әдебиетін білмеген, қадірлемеген адам толық міндң интеллигент емес деуге болады. Себебі ол қандайлық мамандық білімі болса да  рухани, ой тәрбиесінде сыңаржақ азамат болады. Мұхтар Әуезов Тіліңді жоғалту,су қараңғы  көзсіз қалғаныңнан да өткен қасірет. Жалау Мыңбаев «Тіл – әр халықтың кешегі жүріп өткен  жолын, бүгінге жалғасқан ғұмырының ертеңге апарар мүддесін бейнелеуші,яғни бар тарихының  куәгері, деректі көзі» Сәрсен Аманжолов “Ұлттың тілі — сол ұлттың жаны, жан­дүниесі. Ол жүректі соқтыртып тұрған қан тамыры сияқты. Егерде қан тамыры жабылып қалса, жүрек те  соғуын тоқтатпай ма?” Мұхтар Әуезов Әлем әдебиетіндегі әйгілі жүз кітапты емін­еркін бар  бояуымен төгілтіп түсіретін тіл – қуатты тіл, қазақ тілі – сондай тіл. Нұрсұлтан Әбішұлы  Назарбаев Сөз сайыста жеңілген де бір – тілі кесілген де бір. Тоқсары Адамның адамшылығы –  ақыл, ғылым, жақсы ата, жақсы ана, жақсы құрбы, жақсы ұстаздан болады.Адам баласы адам  баласынан ақыл, ғылым, ар, мінез деген нәрселермен озады. Жұмысы жоқтық, Тамағы тоқтық,  Аздырар адам баласын. Абай Тіл жүректің айтқанына көнсе, жалған шықпайды. Ақылмен ойлап  білген сөз, Бойына жұқпас, сырғанар. Ынталы жүрек сезген сөз, Бар тамырды қуалар.  Тіл тағдыры ­ ел тағдыры Жарияланды 1­04­2013, 16:00 Категориясы: Қазақ тілі және әдебиеті  6 ­ сынып Сабақтың тақырыбы: Кіріспе сабақ. Тіл тағдыры ­ ел тағдыры. Сабақтың мақсаты: 1. Білімділік: Оқушыларды өз ана тілінің қадір ­ қасиетін біліп, өз ана тілінің көркемдігін сезініп,  сөз құдіретін түсініп, оның адам өміріндегі маңызын ұғынуға үйрету. 2. Дамытушылық: Тіл әуезділігін, көркемдігін, байлығын, шешендігін көрсететін нақыл сөздер,  мақал ­ мәтелдер арқылы оқушы дүниетанымын, cатылай кешенді талдау технологиясын қолдана  отырып оқушылардың ой ­ өрісін дамыту. 3. Тәрбиелік: Тіл тазалығын сақтау, мәдениетті сөйлеу, шешендік өнерді оқушы бойына сіңіре  отыра, ана тіліне сүйіспеншілігін қалыптастыру, мемлекеттік тіл мәртебесін көтеруге ат салысуға  шақыру. Сабақтың түрі: Жаңа сабақ. Сабақтың әдісі: Сұрақ ­ жауап, дәлелдеу, кеңейту, нақыл сөздер, мақал ­ мәтелдер. Сабақтың көрнекілігі: Тіл туралы нақыл сөздер, презентация, ақпараттық техникалар. Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі. ­ Сәлемдесу. ­ Оқушыларды түгендеу. ­ Сабаққа назар аударту. ІІ. Үй тапсырмасын тексеру. Қазақ тілі туралы өлеңді мәнерлеп жатқа оқу. ІІІ. Үй тапсырмасын бекіту. « Орамал тастамақ» ойыны. Оқушылар бір ­ біріне тіл туралы мақал ­ мәтелдер айтып, орамал  лақтырады. Қағып алған оқушы мақал айтып, келесі оқушыға лақтырады ІV. Жаңа сабақ. Сабақтың дәйексөзі. Ана тілін ұмытқан адам өз халқының өткенінен де, болашағынан да қол үзеді... Ғабит Мүсірепов. 1. Оқушылардың қызығушылығын оятуға арналған логикалық жұмыс. А) Ұлттық ерекшелігімізді айқындайтын таңбалар нелер? ( Елтаңба, әнұран, тіл) Ә) Ұлт боп жаратылу үшін басты қажет құрал не? ( Тіл, дін, дәстүр) Б) Қазақ тілі қандай тіл? ( Мемлекеттік тіл) В) Мемлекеттік тіл туралы заң қашан қабылданды? (1989 жылы 22 қыркүйек) Г) Қайта қаралып қай жылы қабылданды? ( 1997 жылы 11 шілде) Д) Қазақ тілі қандай тіл? 2. Ой шақыру. Тіл – сөзін естігенде ойларыңа не келеді? ( бай, көркем, дамыған, құнарлы, ырғақты, мұра, парыз, құрмет, ана тілі, қазына, мемлекеттік тіл,  отбасы, рухани байлық, тәуелсіздік, қорғау, ата ­ баба) 3. Мұғалім сөзі: Әр халықтың тілі ­ өзіне тән қымбатты да қимас қазынасы. Сол сияқты біздің ана тіліміз де –  алтындай асылымыз, мөлдір маржанымыз, ғажап гауһарымыз. Өткен ғасырда өмір сүрген француз ғалымы А. Жорри де Манси « Қазақ тілі түркі тілдері ішіндегі ең таза тілдердің бірі» деген. 4. Мәтінмен жұмыс. « Асыл қазына.» Өте ертеде бір дана қария өмір сүріпті. Ол дүниеден көз жұмар алдында қасына ұлын шақырып  алып: ­ Балам, менің мына дүниемен қоштасар күнім жақын. Өзіңе қалдырып бара жатқан бір асыл  қазынам бар. Сен соны іздеп тап, ұқыпты пайдалан, ұқыпты қолдан,­ депті.... Күндердің күнінде бала әкесі қалдырған қазынаны іздеймін деп әбден шаршайды. Бірақ әкеден  қалған қазына таптырмайды. Амалы таусылған бала ел ішіндегі көпті көрген бір қариядан  сұрайды. ­ Әкеңнің сөзі рас, балам. Оның саған қалдырған мұрасы – тіл. Сенің әкең сөзге шешен кісі еді ғой. Бәріміз де сөз асылын сол кісіден үйрендік. Тілден қымбат қазына жоқ,­ деп ақылгөй қария аталы  сөздің шешуін айтып беріпті. 1. Мәтінді мәнерлеп оқу. 2. Мәтінді оқушыларға оқыту. 3. Мәтін бойынша пікірлесім. А) Философиялық сұрақ. 1) Тілді неліктен мұра етіп қалдырған? ( Халықтың талай ғасырлар барысында жасаған материалдық байлығы мен рухани мәдениетін,  әдебиетін, ұлттық дәстүрін ұрпақтан ­ ұрпаққа жеткізетін тіл. Қарияның баласына қалдырған асыл мұрасы ­ тіл арқылы жететін өнер ­ білім, мәдениет, ғылым, өткен ­ кеткен тарих, ата ­ баба  дәстүрі. Ә) Мәселелік сұрақтар. 1) Тілден қымбат қазына жоқ дегенге келісесіңдер ме? 2) Ана тілін неліктен қымбат қазынаға теңейді? Б) Жеңіл сұрақтар. 1) Қазақ тілі қай тілдер тобына жатады? 2) Тілді үйрену не үшін керек? 3) Сенің досың қазақша сөйлей ме? 4) Үйде ата ­ анаңмен қай тілде сөйлесесің? 5) Полиглот деген кім? 5. Елбасы Н. Ә. Назарбаевтың 2007 жылғы « Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан» атты халыққа  жолдауында « Тілдердің үштұғырлылығы» атты мәдени жобаны кезең ­ кезеңмен іске асыруды  ұсынды. Қазақстан халқының рухани дамуымен қатар, бұл идея ішкі саясатымыздың жеке бағыты болып  белгіленді. Яғни, идеяның негізі мынадай: Қазақстанды бүкіл әлем халқы үш тілді бірдей  пайдаланатын жоғары білімді мемлекет ретінде тануы керек. Олар: қазақ тілі ­ мемлекеттік тіл,  орыс тілі – ұлтаралық қарым ­ қатынас тілі және ағылшын тілі ­ жаһандық экономикаға ойдағыдай кірігу тілі. Басқаша айтқанда, үштұғырлы тіл идеясын мынадай әрі қарапайым, әрі түсінікті  формуламен көрсетуге болады: мемлекеттік тілді дамытамыз, орыс тілін қолдаймыз және  ағылшын тілін үйренеміз. 6. «Тұғыр» сөзіне түсінік беру. ( орныққан жер немесе тұғырына тігілді) Үш тұғырлы тілге қандай тілдер кіреді? ( қазақ, орыс, ағылшын) 7. Берілген фразеологизмдердің мәнін ашып, мағынасын үш тілде айту. 1. Көзді ашып жұмғанша (тез ­ быстро ­ quickly ) 2. Төбе шашы тік тұру ( қорқу ­ бояться ­ be afraid) 3. Төбесі көкке жету (қуану ­ радоваться ­ reqoice) 4. Қайран қалу ( таңдану ­ удивляться ­ wonder) 5. Қой аузынан шөп алмас ( момын ­ скромный ­ modest) 6. Жақсылығың алдыңнан шықсын (тілек – пожелание ­ wish) 7. Қара қылды қақ жару (әділ ­ справедливый ­) 8. Тапсырма орындау. Сатылай кешенді талдау технологиясы бойынша «Қазына» сөзіндегі дыбыстарға математикалық  тәсілмен дыбыстық талдау жасау. 9. Татар ғалымы А. Саади қазақ тілі жөнінде: « Қазіргі ең таза, ең бай, ең табиғи және бұзылмай,  бұрынғы қалпында сақталып қалған тіл болса, ол қазақ тілі және қазақ әдебиеті»­ деп атап  көрсеткен. 10. Пікірлесім. Оқушылардан қазіргі таңда қазақ тілінің мәртебесі және қолдану аясы туралы ой ­ пікірлерін сұрау. V. Сабақты қорытындылау. Заманымыздың заңғар жазушысы, біздің жерлесіміз Ғабит Мүсірепов: Ана тілін ұмытқан адам өз халқының өткенінен де, болашағынан да қол үзеді... – деген. Мүсірепов Ғабит Махмұтұлы (1902 ­ 1985) – қазақтың әйгілі жазушысы, қоғам және мемлекет  қайраткері, Қазақ КСР Ғылым академиясының академигі, әдеби сыншы, аудармашы, Социалистік  Еңбек Ері, Қазақстанның халық жазушысы, Қазақ КСР Ғылым академиясының Абай атындағы  және Ш. Уәлиханов атындағы мемлекеттік сыйлықтың лауреаты. Ана тіліміздің дамуында, оны құрметтеуде еңбегі зор. Ол саналы ғұмырында халқымызды ұлттық  ерекшелігінен, тілінен, тарихынан, мәдениетінен адастырмауға тырысты. Пікірталас. 1. Қазақ тілінің мәртебесі мемлекеттік тіл статусына лайық па? 2. Бұған қосар өз үлесім қандай? Толғаныс. Бүгінгі сабақтан не түйдім? VІ. Оқушылардың білімін бағалау. VІІ. Үйге тапсырма. «Асыл қазына» мәтіні негізінде қысқаша мазмұнын жазу. Кері қайту Материал рейтингісі: 0 барлық дауыс бергендер: 0 Тәрбие басы – тіл (Махмұд Қашқари) Тіліңді тый – тісің сынбайды (Ахмет Игүнеки) Басқа пәле – тілден (Жиренше) Аяққа кісен салуға болар, қолға кісен салуға болар – тілге кісен салуға болмас (Бәйдібек  Қарашаұлы) Қыз тілімен түйілген түйінді – жігіт тісімен шеше алмас (Төле би) Тіл – өткір найза (Майлықожа Сұлтанқожаұлы) Тіріде – жанға тыным жоқ, қызыл тілде буын жоқ (Базар Оңдасұлы) Тіл жүректің айтқанына көнсе – жалған шықпайды (Абай) Тілі жоғалған жұрттың өзі де жоғалады (Ахмет Байтұрсынов) Тілден – зікір, көңілден – пікір (Сұлтанмахмұт Торайғыров) "Қазақ афоризмдері" кітабынан алынды Дайындаған: Мейіргүл Оңғарова Сурет: kk.wikipedia.org Мақала ұнады ма? Ұнаса, достарыңмен бөліс! 46701 1 Рейтинг: +1 ФОРУМДА ТАЛҚЫЛАУ Мейіргүл Оңғарова Дайындаған:  Қосылған күні: 16 қыркүйек 2014, 18:30 Тегтер: тіл тура Ана тілі халық болып жасалғаннан бері жан дүниесінің айнасы, өсіп­өніп, түрлене беретін, мәңгі  құламайтын бәйтерегі . Жүсіпбек Аймауытұлы Ана тілің – асылың, оны білмеген – масылың.  Қадыр Мырза Әлі Ал екінші бақытым – тілім менің Тас жүректі тіліммен тілімдедім. Кей­кейде  дүниеден түңілсем де, Қасиетті тілімнен түңілмедім… Мұқағали Мақатаев Адамның адамдық,  ұлттың ұлттық ең жоғарғы қасиеті – тіл өткірлігі мойымасын, тіл сұлулығы кемімесін! Ғабиден Мұстафин Ана тілінен айырылған адам өз халқы жасаған мәдени мұраның бәрінен құралақан  қалады. Ғабит Мүсірепов Бұл дәуірде өз тілін, әдебиетін білмеген, қадірлемеген адам толық мәнді интеллигент емес деуге де болады. Себебі, ол қандайлық мамандық білімі болса да, рухани ой  тәрбиесінде сыңар жақ азамат болады. Мұхтар Әуезов Ана тілі – жүректің терең сырларын,  басынан кешкен дәуірлерін, қысқасы, жанның барлық толқындарын ұрпақтын­ұрпаққа жеткізіп  сақтап отыратын қазына… Жүсіпбек Аймауытов Тіл — жұрттың жаны. Тілінен айырылған жұрт  — жойылған жұрт. Халел Досмұхамедұлы Ана тілін ұмытқан адам өз халқының өткенінен де,  болашағынан да қол үзеді. Ғабит Мүсірепов Қазақ мектебіндегі бала келешекте қай мамандыққа  барам десе де, ең алдымен өзінің ана тілін, әдебиетін сүюі шарт.Сол сүюді орта мектеп  табалдырығын аттаған соң да, мамандық, білім беретін жоғары мектепке ауысқанда да асыл  қасиетіндей сақтауы керек. Мұхтар Әуезов Бұл дәуірде өз тілін, әдебиетін білмеген, қадірлемеген адам толық міндң интеллигент емес деуге болады. Себебі ол қандайлық мамандық білімі болса да  рухани, ой тәрбиесінде сыңаржақ азамат болады. Мұхтар Әуезов Тіліңді жоғалту,су қараңғы  көзсіз қалғаныңнан да өткен қасірет. Жалау Мыңбаев «Тіл – әр халықтың кешегі жүріп өткен  жолын, бүгінге жалғасқан ғұмырының ертеңге апарар мүддесін бейнелеуші,яғни бар тарихының  куәгері, деректі көзі» Сәрсен Аманжолов “Ұлттың тілі — сол ұлттың жаны, жан­дүниесі. Ол  жүректі соқтыртып тұрған қан тамыры сияқты. Егерде қан тамыры жабылып қалса, жүрек те  соғуын тоқтатпай ма?” Мұхтар Әуезов Әлем әдебиетіндегі әйгілі жүз кітапты емін­еркін бар  бояуымен төгілтіп түсіретін тіл – қуатты тіл, қазақ тілі – сондай тіл. Нұрсұлтан Әбішұлы  Назарбаев Сөз сайыста жеңілген де бір – тілі кесілген де бір. Тоқсары Адамның адамшылығы –  ақыл, ғылым, жақсы ата, жақсы ана, жақсы құрбы, жақсы ұстаздан болады.Адам баласы адам  баласынан ақыл, ғылым, ар, мінез деген нәрселермен озады. Жұмысы жоқтық, Тамағы тоқтық,  Аздырар адам баласын. Абай Тіл жүректің айтқанына көнсе, жалған шықпайды. Ақылмен ойлап  білген сөз, Бойына жұқпас, сырғанар. Ынталы жүрек сезген сөз, Бар тамырды қуалар.  Дереккөзі: https://www.zharar.com/kz/quote/1944­til.html#image_big © www.ZHARAR.com