«Орфография. Коне түрки жазбалар жане казак жазуы» болими бойынша жиынтык багалау 8 сынып

8­сынып. «Орфография. Көне түркі жазбалар және қазақ жазуы» бөлімі бойынша  жиынтық бағалау  Латын әліпбиі Латын әліпбиінің Батыс еуропа халқы жазуының қалыптасуына зор ықпалы болды. Қазіргі кезде латын графикасына негізделген 70­тен аса әліпби нұсқасы бар. Оның ішінде 30­дан аса еуропалық, 20­дай азиялық, 20­дан аса африкалық мемлекет осы жазу үлгісін қолданады.  Жалпы  алғанда,  Еуропаның  80 пайызы  халқы  латын  графикасын  (Америка, Германия,   Швейцария,   Голландия,   Франция,   Италия,   Испания,   Португалия,   Румыния, Венгрия және т.б.) қолданады. Қазіргі   латын   әліпбиінде   26   әріп   бар.   Алайда   ол   басқа   тілдердің   фонетикалық жүйесін   дәл   бере   алмайтындықтан   және   тілдегі   дыбыстары   әліпбидегі   әріптерден әлдеқайда көп болу себебінен қосымша таңбалар қолданылады. Н.Әміржанова 1­тапсырма.  Мәтіндегі негізгі және қосымша ақпараттарды анықтап жаз. 2­тапсырма. Жалқы есімдердің жасалу жолдарын мәтін мысалдарымен дәлелде. 3­тапсырма. Мәтіннен маңызды екі сұрақ дайында.  4­тапсырма. Латын графикасына көшу туралы өз пікіріңізді білдіріңіз.  8­сынып. «Орфография. Көне түркі жазбалар және қазақ жазуы» бөлімі бойынша  жиынтық бағалау  Латын әліпбиі Латын әліпбиінің Батыс еуропа халқы жазуының қалыптасуына зор ықпалы болды. Қазіргі кезде латын графикасына негізделген 70­тен аса әліпби нұсқасы бар. Оның ішінде 30­дан аса еуропалық, 20­дай азиялық, 20­дан аса африкалық мемлекет осы жазу үлгісін қолданады.  Жалпы  алғанда,  Еуропаның  80 пайызы  халқы  латын  графикасын  (Америка, Германия,   Швейцария,   Голландия,   Франция,   Италия,   Испания,   Португалия,   Румыния, Венгрия және т.б.) қолданады. Қазіргі   латын   әліпбиінде   26   әріп   бар.   Алайда   ол   басқа   тілдердің   фонетикалық жүйесін   дәл   бере   алмайтындықтан   және   тілдегі   дыбыстары   әліпбидегі   әріптерден әлдеқайда көп болу себебінен қосымша таңбалар қолданылады. Н.Әміржанова 1­тапсырма.  Мәтіндегі негізгі және қосымша ақпараттарды анықтап жаз. 2­тапсырма. Жалқы есімдердің жасалу жолдарын мәтін мысалдарымен дәлелде. 3­тапсырма. Мәтіннен маңызды екі сұрақ дайындаңыз.  4­тапсырма. Латын графикасына көшу туралы өз пікіріңізді білдіріңіз.  8­сынып. «Дананың сөзі – ақылдың көзі» бөлімі бойынша жиынтық бағалау  1­бөлім. Тест 1. Қорқыт ата жырының нұсқалары қай қалада сақталған? А) Дрезден қаласында, Ватикандағы (Италия)Апстолика кітапханасында; Ә) Германиядағы Дрезден қаласында және Ресейдің ұлтық кітапханасында; Б) Германияда және Испаниядағы кітапханаларда; В) Италияның кітапханаларында 2 нұсқасы бар. 2. Тотемизм термині қандай мағынаны білдіреді? А) Тотемизм – жануарлар туралы зерттейтін ғылым саласы; Ә) Тотемизм –  ислам дінінің бір тармағы; Б) Тотемизм – тайпалардың көсемдерінің лауазымы; В) Тотемизм –адамдардың өздерін белгілі бір хайуанаттан таралдық деп түсініп,  соларға мінажат етуі 3. Берілген үзінді қай ақынның шығармасынан алынған? Халықтан мейірім мен рақым кетті, Момынға телі­тентек зақым етті. Тал түсте талапайда ақыл кетті, Бұл не деген замана болды, достар?  А) Ақтамберді; Ә) Қожа Ахмет Ясауи; Б) Доспамбет; В) Махамбет 2­бөлім.  1. 3­сұрақтағы өлең жолдарынан үзіндіні өлең құрылысына қарай талдаңыз. 2. Қорқыт ата мен Қожа Ахмет Ясауи шығармашылығының ұқсастығы мен  айырмашылығын анықтаңыз. 3. Байбөрі баласы Бамсы­Байрақ көпестер ұсынған сыйдан неліктен бас тартты?  Ойыңызды жазыңыз.  3­ бөлім. Үш тақырыптың бірін таңдап, эссе жазыңыз. (100­120 сөз) 1. «Даналық кітабындағы »  қоғамдағы келеңсіз жағдайлар қазіргі күні қаншалықты  маңызды? Өз көзқарасыңызды эссе түрінде жазыңыз. 2. Қорқыт ата нақыл сөздерін өз көзқарасыңызда талқылап, эссе түрінде жазыңыз. 3. «Ежелгі дәуір әдебиеті – асыл қазына» екендігін дәлелдеп, эссе жазыңыз. 6­сынып. «Қазақстандағы көрікті жерлер» бөлімі бойынша жиынтық бағалау  Марқакөл       Марқакөл – Шығыс Қазақсатн облысы, Күршім ауданындағы көл. Азутау және  Күршім жоталарының аралығында. Ұзындығы­38 км, ені­19 км, орташа терңдігі­14,3м,  ең терең жерң – 27 м. Жағасының ұзындығы – 106 км. Көл жағасының оңтүстік жағы тік құлама жартасты. Шағын өзен­жылғалар құятын тұстары батпақты. Қазан­мамыр  айлары аралығында көл қатады. Көлге 27 шағын өзен мен жылға құяды, ірілері –  Қарабұлақ, Матабай, Жиенбайтал., т.б. Марқакөл деңгейі мамыр­маусым айларында  көтеріледі, қазан­қараша айларында төмендейді. Суы тұщы, мөлдір, құрамында йод,  фтор, бром, т.б. бар. Жағалауын қайың, қарағай, шырша өскен орманды алқап алып  жатыр. Балыққа бай (табан, сазан, аққайран, хариус, майқан, қара балық, теңге балық  т.б.).      Қалжыр өзенінің бастауында ондатр кездеседі. Құстың ондаған түрі мекендейді.  Мұнда Марқакөл қорығы ұйымдастырылған. 1­тапсырма.  Мәтіндегі негізгі ақпараттар бойынша графикалық кесте құрастыр. 2­тапсырма. Бірге жазылатын сөздер мен бөлек жазылатын сөздерді тауып,  жасалу жолын  түсіндір. 3­тапсырма. Мәтіннен маңызды екі сұрақ дайындаңыз.  4­тапсырма. Қорықтардың қажеттілігі  туралы өз пікіріңізді білдіріңіз.  6­сынып. «Қазақстандағы көрікті жерлер» бөлімі бойынша жиынтық бағалау  Марқакөл       Марқакөл – Шығыс Қазақсатн облысы, Күршім ауданындағы көл. Азутау және  Күршім жоталарының аралығында. Ұзындығы­38 км, ені­19 км, орташа терңдігі­14,3м,  ең терең жерң – 27 м. Жағасының ұзындығы – 106 км. Көл жағасының оңтүстік жағы тік құлама жартасты. Шағын өзен­жылғалар құятын тұстары батпақты. Қазан­мамыр  айлары аралығында көл қатады. Көлге 27 шағын өзен мен жылға құяды, ірілері –  Қарабұлақ, Матабай, Жиенбайтал., т.б. Марқакөл деңгейі мамыр­маусым айларында  көтеріледі, қазан­қараша айларында төмендейді. Суы тұщы, мөлдір, құрамында йод,  фтор, бром, т.б. бар. Жағалауын қайың, қарағай, шырша өскен орманды алқап алып  жатыр. Балыққа бай (табан, сазан, аққайран, хариус, майқан, қара балық, теңге балық  т.б.).      Қалжыр өзенінің бастауында ондатр кездеседі. Құстың ондаған түрі мекендейді.  Мұнда Марқакөл қорығы ұйымдастырылған. 1­тапсырма.  Мәтіндегі негізгі ақпараттар бойынша графикалық кесте құрастыр. 2­тапсырма. Бірге жазылатын сөздер мен бөлек жазылатын сөздерді тауып,  жасалу жолын  түсіндір. 3­тапсырма. Мәтіннен маңызды екі сұрақ дайындаңыз.  4­тапсырма. Қорықтардың қажеттілігі  туралы өз пікіріңізді білдіріңіз.  6­сынып. «Туған жерім – аялы алтын бесігім» бөлімі бойынша жиынтық бағалау  1­бөлім. Тест 1. «Аяз би» ертегісінің негізгі тақырыбы қандай? А) Адамгершілік; Ә) Байқағыштық ; Б) Ақылдылық; В) Ел билеу. 2. Жаман шөптің жаманы деп қандай шөпті алдырды? А) Жусан; Ә) Қарақоға; Б) Шеңгел; В) Қырғауыл 3. Алып Ер Тұңға жырында не баяндалады?  А) Батырдың ерлігі; Ә) Батырды жоқтау; Б) Адамгершілік ; В) Адалдық  2­бөлім.  1. Жаман тұлпарды қалай сынайды,  талдап жазыңыз. 2. «Алып Ер Тұңға» жырының қазақ жырларына ұқсастығы бар ма?  Дәлелдеңіз. 3. Жаманға хан тағын бергенде, ол неліктен бас тартты деп ойлайсыңдар, ойыңызды  жазыңыз.  3­ бөлім. Үш тақырыптың бірін таңдап, эссе жазыңыз. (80­100 сөз) 1. Нақыл сөздерден не үйренуге болады? Өз көзқарасыңызды эссе түрінде жазыңыз. 2. «Армандар орындалады» ертегілер жайлы  эссе жазыңыз. 3. «Ұстазым – ақылшым» тақырыбына өз көзқарасыңызды білдіріп, эссе жазыңыз.