Презентациялар 7 сынып

§§38.39. Тартылыс құбылысы.  Ауырлық күші. Басқа планеталардағы  ауырлық күші.

Әлемдегі денелердің бір­біріне  тартылуы бүкіл әлемдік тартылыс деп  аталады. И.Ньютон бүкіл әлемдік тартылыс заңын  тұжырымдады.

Денелердің Жерге тартылу күшін  ауырлық күші деп атайды. Ға – ауырлық күші. Бірлігі [Н]

aF 1 m 1 aF m aF  g  g  mg  aF 2 m 2  aF 3 m 3  const H кг   8,9

g тұрақтының мәні тұрған орынның  географиялық ендігіне байланысты • Солтүстік полюсте g=9,832 Н/кг • Экваторда g=9,780 Н/кг • 450 географиялық ендікте g=9,806 Н/кг g тұрақтының мәні дененің Жер бетінен  көтерілу биіктігіне байланысты Теңіз деңгейінде g=9,8066 Н/кг Хан тәңірі шыңында  g=9,78Н/кг

Денелер тек қана Жерге емес аспан денелеріне  де тартылады. Әр түрлі планеталарда  массалары бірдей денеге әрекет ететін  ауырлық күші де әр түрлі болады.

Безбендер

Масса дененің негізгі сипаттамасы және дененің  қай орында болатынына тәуелсіз болғандықтан,  әр түрлі аспан денелері үшін тұрақты g­ның  мәні де түрліше болады. • g=9,8 Н/кг (Жерде) • g=3,7 Н/кг   (Меркурий) • g=8,8 Н/кг (Шолпан) • g=3,8 Н/кг (Марс) • g=24 Н/кг (Юпитер) • g=9,1 Н/кг (Сатурн) • g=9,8 Н/кг (Уран) • g=1,6 Н/кг (Ай)