"Сызықтық алгоритмді бағдарламалау: енгізу және шығару, меншіктеу операторы." (7-сынып, информатика)

Тексерілді: ________ Информатика пәнінің мұғалімі:  Мауленова Г.С. Пәні Информатика Сабақтың  тақырыбы:  Сілтеме: Сабақтың  мақсаты: Күтілетін  нәтиже: Сабақ №  24.12.2015ж  Мәдени жалпы орта білім беретін мектеп  Сыбыбы: 7 «Б» оқулық  «Информатика­7» оқулыққа әдістемелік құрал Сызықтық алгоритмді бағдарламалау: енгізу және шығару, меншіктеу                              операторы.   Сызықтық алгоритмдерді  кескіндеудің тәсілдерін еске түсіре программалау, енгізу  және шығару, меншіктеу операторы туралы түсінік қалыптастыру, есеп шығаруда  қолдана білуге дағдыландыру.  Сызықтық алгоритмді бағдарламалауды түсінеді;  Енгізу және шығару, меншіктеу операторларымен танысады;  Өз ойын еркін жеткізе алады  Шығармашылықпен жұмыс істей алады Көрнекіліктер: Үлестірмелі тапсырмалар, мультимедиялық құрал­жабдықтар, А­3 қағазы,   Сабақтың әдіс­ тәсілдері: Пәнаралық  байланыс: Түйінді  идеялар: Сабақтың  барысы:  1. Психология­ лық дайындық  2. Үй  тапсырмасын  сұрау  3. Қызығу­ шылықтарын   ояту  бағалау парағы, фламастерлер, сұраққа жазуға арналған парақшалар,  конверттер, топтарға тапсырма парақтары,  стикер, презентация АКТ, топпен жұмыс, жеке жұмыс, оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау. Математика Физика  Бейнелеу  Берілген есептерді топпен жұмыс жасау барысында талқылап, оқушылардың білімдері толыға түседі.  Уақыты Мұғалімнің іс­әрекеті Оқушының іс­әрекеті 1 мин 2 мин 3 мин  3 мин  1 мин Сәлемдесу мен тілек ­ Сәлеметсіздер ме, балалар! Сендерге бүгін тек сәттілік серік болсын деп  тілеймін.  «Тілек» тренингі  Топқа бөлу  ­ сәлемдеседі Бір­біріне тілек айтады. Бүгін біз топпен жұмыс жасаймыз,  қанекей топпен жұмыс істеу ережесін  еске түсірейік  Өздіктерінен ойланады.  Әр топтан бір шешендік сөздер  айтылады.  Сұрақтар: ­ үйде қандай тапсырманы орындау  қажет еді? Тапсырманың қиындық  туғызған тұстары бар ма екен қане  тексерейік.  ­  Қанекей ұсынылған  Аннаграммада   қандай сөз жасырынған?  қай топ  алғашқы болып табар екен, сыйлығым  бар. Жарайсыңдар! Сыйлығым  міне(монетка шоколод) Сұрақтарға жауап береді. Үй тапсырмасын оқиды.  Ұсынылған анаграмманы топпен  бірлесе отырып жасырынған сөзді  табады, баяндайды.  1­топ. «Сызықтық алгоритмді  программалау.» 2­топ. «Енгізу және шығару,  меншіктеу операторы» 1 мин  Сабақтың  тақырыбы мен  мақсатымен  таныстыру  4. Жаңа сабақ 7 мин 5. «Миға  шабуыл»  1 мин Бүгінгі күн мен сабақтың тақырыпты  жазыңдар. яғни тақырыпқа сәйкес  бүгінгі біздің мақсатымыз:  Сызықтық алгоритмдерді  кескіндеудің тәсілдерін еске  түсіре отырып программалау, енгізу және шығару,  меншіктеу операторы туралы түсінік қалыптастыру, есеп  шығаруда қолдана білуге дағдылану. Алгоритм дегеніміз не? Сызықтық алгоритм дегеніміз не? Мысал келтіріңдер  Олай болса келесі тапсырманы  орындаңдар. Есеп.   х=a+b  екі санның қосындысын  есептеңдер.             1­топ. Берілген есептің блок­ схемасын құрыңдар. 2­топ.  Берілген есептің алгоритмін  құрыңдар. Program kosindi; Var a, b, x:integer; Begin    Write (‘a, b­сандарын енгіз');     Readln (a, b);     х:=a+b;     Writeln(‘x =’,x);  End. Паскаль бағдарламалау тілінде сызықтық бағдарлама жасамас бұрын келесі  түсініктерге тоқталайық:   Бағдарлама  деп белгілі бір бағдарламалау тілінде жазылған   реттелген командалар тізбегін айтамыз        Оператор дегеніміз – белгілі бір шамаға жүргізілетін амалдардың  орындалу жолын көрсететін нұсқау.  ­ Операторлар бағдарламаның begin және end кілт сөздерінің ішіне  алынып жазылады.   ­ begin және end кілт сөздері операторлық жақшалар деп аталады. ­ бос оператор деп «;» операторын айтамыз. Бұл оператор оның  алдындағы оператордың аяқталуын көрсетеді. Сызықтық бағдарлама жазу үшін келесі операторларды білу  қажет: ­меншіктеу операторы <: => ­ кез келген айнымалыға мән беруді  жүзеге асыратын, белгілі мәндері бойынша арифметикалық өректердің мәндерін есептеп меншіктейтін, жиі қолданытса болатын оператор.   ­ енгізу операторы Read( ); немесе Readln( ); ­ мәліметті немесе кез  келген ақпаратты компьютерге енгізу үшін қолданылатын қарапайым  оператор.         Read (a, b, с ), мұндағы a, b, с – айнымалылар. Мәліметтерді  енгізу бос орын арқылы жүзеге асырылады.         Readln (a, b, с ), мұндағы a, b, с – айнымалылар. Мәліметтерді  енгізу Enter арқылы жүзеге асырылады.   ­ шығару операторы Write( ); немесе Writeln( ); ­ нәтижені немесе  кез келген ақпаратты экранға шығару үшін қолданылатын қарапайым  оператор.         Write ( ‘text’, a, b, …), мұндағы text апострофқа алынған(сыңар  тырнақшалар) кез келген мәтінді экранға қалай терсеңдер, солай  шығады;        a, b, ­ айнымалылар, бағдарламаның орындалу барысында экранға  айнымалылар дерегінің мәні шығарылады. Егер айнымалылар бірнеше  болса, онда олар үтір арқылы жазылады.           Writeln бұл оператор меңзерді жаңа жолға көшіру үшін  программада параметрлерісіз (бос) қалуы мүмкін. Мұғалімнің сұрақтары:  Оператор дегеніміз не? Сызықтық алгоритмді программалау үшін  қандай операторлады білуіміз қажет?  Енгізу және шығару операторлары қандай  қызмет атқарады? Меншіктеу операторы не үшін қолданылады? Мұқия тыңдайды, дәптерге  сабақтың тақырыбын жазады. Орындаушы берілген мақсатқа жету үшін  бағытталған әрекеттер тізбегін орындап  шығуға арналған нұсқаулар Алгоритм дегеніміз – орындаушы белгіленген мақсатқа жету үшін  бағытталған әрекеттер тізбегін орындап шығуға арналған нұсқаулық. Сызықтық алгоритм дегеніміз – әрекеттері бірінен соң бірі тібектеле  орындалатын алгоритмдер.  Мектепке бару алгоритмі алг мектеп басы     Үйден шығу    Аялдамаға бару    Автобусқа отыру     Мектеп аялдамасынан түсу;    Мектепке кіру;    Сыныпқа кіру; соңы А3 парақшаларына құрал­ жабдықтарды пайдаланып, берілген тапсырманы орындайды. 1­топ.                     2­топ                         алг қосындысын есептеу                                   (арг бүт а,b, нәт бүт x) а,b                              басы                                       енгізу  а,b   басы x=a+b      x=a+b                                   шығару  x                                   соңы x соңы   Топпен жұмыс жасайды, мұқият  тыңдап түсінеді, программаны  дәптерге жазады.   Оператор дегеніміз – белгілі бір шамаға жүргізілетін амалдардың орындалу  жолын көрсететін нұсқау Сызықтық бағдарлама жазу үшін келесі операторларды білу қажет:  1) меншіктеу операторы :  =  2)енгізу операторы Read( ); немесе Readln( );  3) шығару операторы Write( ); немес Writeln( ); ­  меншіктеу   операторы(:=)­кез   келген   айнымалығы   мән   беруді   жүзеге асыратын,   белгілі   мәндері   бойыншаарифметикалық   өректердің   мәндерін есептепменшіктейтін, жиі қолданытса болатын оператор.  ­  енгізу операторы  (   Write( );  немесе  Writeln( );)–нәтижені   немесе  кез келген ақпаратты экранға шығару үшін қолданылатын қарапайым оператор. 6. Сергіту сәті 2 мин 7. Түсіну  7 мин 8. Компьютермен  жұмыс  10 мин 9. Тестпен жұмыс 3 мин   Бағалау  1 мин ­оң қолымызды көтереміз, сол қолымызды көтереміз. ­оң жақтағы көршімізге қараймыз, сол жақтағы  көршімізге қараймыз.  ­оң қолымызды оң жақтағы көршіміздің иығына  қоямыз, сол қолымызды сол жақтағы көршіміздің  иығына қоямыз ­оң жақтағы көршімізге жымия қараймыз, сол  жақтағы көршімізге жымия қараймыз.  Қандай әсер алдыңыздар? Тақырып бойынша постер  жасайды. 1­топ. Сызықтық алготимді  бағдарламалау  2­топ.   Сызықтық алготимді  бағдарламалаудың  операторларымен командалық  сөздері.   Деңгейлік тапсырмаларды  орындаңдар. А­деңгей  Екі санның көбейтіндісін ( x=a*b) табу  алгоритмін және программасын құру керек.       В­деңгей  Жүрілген жолды есептейтін программа  құрыңыз.       C­деңгей Үш ыдыста су құйылған. Бірінші ыдыстағы V1  л судың температурасы t1 , екіншідегі V2 л судың температурасы t2 , үшіншідегі   V3  л   судың   температурасы   t3.   Суларды   бір ыдысқа құйды. Бір ыдысқа құйылған барлық судың жалпы көлемін және орташа температурасын анықтайтын алгоритм және   программа   құрыңдар.   (Температураны   мына формуламен T = (t1+t2+t3)/3 табуға болады) Тестік жұмысты орындау. 1. Түбір астындағы Х­ті Паскаль тілінде қалай жазуға болады? А) SQR (X)        Ә) SQRT (X)       Б) ABS (X)            В)  MOD (X) 2. Паскаль тіліндегі экранға нәтижені шығару операторын көрсет А) PRINT          Ә) WRITE                Б) OUTPUT            B) READ 3. Паскаль тіліндегі енгізу операторын  А) PRINT              Ә) WRITE           Б) OUTPUT            B) READ 4. Паскаль тіліндегі тұрақтыларды сипаттау операторын көрсет  А) VAR            Ә)  WRITE                Б) CONST               B) READ 5.  Sqr  операторының қызметі А)  Санның квадраты           Ә) Санның квадрат түбірі    Б)   Х­тің 5 дәрежесі                В) Санның абсолют шамасы  6. Паскаль тіліндегі айнымалыларды сипаттау операторын  көрсет.  А)  VAR       Ә)  WRITE       Б)  CONST        В)  READ 7. := қандай белгі? А) теңдік       Ә) айнымалыларды салыстыру        Б) меншіктеу          В) бөлу. Жауап кілті: 1­Ә,  2­Ә, 3­В, 4­Б, 5­А, 6­А, 7­Б. Бағалау парақшаның қорытынды  бағасын шығарады. Үйге тапсырма 1 мин  А) Машинаның  жүрген жолын  Рефлексия.  2 мин есептейтін программа құрыңдар.  Ә) Шеңбердің ұзындығын  анықтайтын программа  құрыңдар. «Шуақты күн» бойынша кері  байланыс ортнату. ­  шығару операторы  (  Read( );  немесе  Readln( );) –мәліметті немесе кез келген   ақпаратты   компьютерге   енгізу   үшін   қолданылатын   қарапайым оператор.  ­оң қолын көтереді, сол қолын көтереді.  ­оң жақтағы көршісіне қарайды, сол жақтағы  көршісіне қарайды.  ­оң қолын оң жақтағы көршісінің иығына қояды,  сол қолын сол жақтағы көршісінің иығына қояды ­оң жақтағы көршімізге жымия қарайды, сол  жақтағы көршімізге жымия қарайды.  Қандай әсер алғандарын бас бармақтарымен  көрсетеді Тақырып бойынша постер  жасайды, қорғайды.  Берілген есепті парақшаға  орындайды, сосын компьютерге  енгізеді. Есептің блок­схемасын,  алгоритмін, программасын құрады. Тесттік тапсырманы орындайды.  Бірін­бірі бағалайды.  Берілген тапсырманы  күделіктеріне жазып алады.  Сары, көк түсті шуақтардың бірін  тақтаға жабыстырады.  Сары­сабақ ұнады Көк­қиналған тұстарым бар М.Х.Дулати атындағы жалпы орта білім беретін мектеп Сабақтың  тақырыбы: Сызықтық алгоритмді бағдарламалау: енгізу және шығару,  меншіктеу операторы. Сынып: 7 «Б» Информатика пәнінің мұғалімі: Мауленова Г.С. 2015­2016 оқу жылы