Технологическая карта урока. Тема «Семья»(повторение пройденного материала), окончания принадлежности первого лица, единственного числа

Тема: «Ғаилә» үткән теманы ҡабатлау. Эйәлек заты (Башҡорт теле дәресендә социо-уйын элементтарын ялғауҙары (1-се зат, берлектә.) ҡулланыу) 3-сө класс “Ғаилә-йәшәү усағы” 1.Дәрестең маҡсаты: 1)Минең ғаиләм” темаһын иҫкә төшөрөү, граматиканы ҡабатлау, туғанлыҡ төшөнсәһен аңлатыу, ғаилә темаһына ҡағылышлы һүҙҙәрҙең, һүҙбәйләнештәрҙең актив һүҙлек составына инеүен булдырыу; 2) уҡыусыларҙы башҡортса әүҙем аралашыуға ылыҡтырыу, фекерләү ҡеүәһен, телмәр күнекмәләрен, хәтерҙәрен үҫтереү; һөйләү күнекмәләрен камиллаштырыу; уҡыусыларҙа уҡыуға ынтылыш; 3) башҡорт теленә һөйөү һәм ҡыҙыҡһыныу, атай – әсәйҙәргә, олатай – өләсәйҙәргә ихтирам, иғтибар, ярҙамсыллыҡ тәрбиәләү. Дәрес төрө: үтелгәндәрҙе ҡабатлау,яңы грамматик тема менән танышыу. Ҡулланылған методтар: уҡытыусы һүҙе, әңгәмә, күргәҙмәлелек, төркөмдәрҙә эш башҡарыу, күнегеүҙәр, слайдтар, уйын. 1.Ойоштороу моменты. -Һаумыһығыҙ, уҡыусылар? Хәлдәрегеҙ нисек? - Элвина, бөгөн ниндәй число? - Әмир, кем бөгөн класта дежур? - Эмиль, кем бөгөн класта юҡ? - Розалия, бөгөн көн ниндәй? -Әйҙәгеҙ, дәресте башлар алдынан беҙ төркөмдәргә бүленеп алайыҡ, таҡтаға сығығыҙ.(Уҡыусылар таҡтаға сыға.Уҡытыусы открытка өлөштәрен тарата. Уҡыусылар үҙҙәренең парҙарын табып, өҫтәл артына ултыра. ) 2.Дәресте актуалләштереү. Һеҙҙең менән бергә саҡтар — Иң ҡәҙерле көндәрем. Йәшәгеҙ, атай-әсәйем, Минең ҡәҙерлеләрем!(Ә.Ихсан) Ҡәҙерлеләрем — атайым, әсәйем, апайым һәм ҡустым — менән бер-беребеҙҙе аңлап, хөрмәт итеп, үҙ-ара килешеп йәшәйбеҙ. Ғаилә — йәшәү усағы, кешене шәхес итеп формалаштырыусы һәм үҫтереүсе ғәжәйеп хеҙмәт, бөйөк мәктәп. Ул ғына ла түгел, кешегә йән йылыһы, тормошҡа дәрт өҫтәүсе, йөрәктәрҙә ышаныс тойғоһо уятыусы психологик сығанаҡ. Ғәзиз ғаиләм. Мин һәр ваҡыт уның яҡшы йоғонтоһон ғынатоям. Ул эсәр һыу, һулар һауа кеүек миңә бик кәрәк. У:- Был текста һеҙ нимә аңланығыҙ? - Дәрестең эпиграфы нимәне аңлата?Ни өсөн ғаиләне “йәшәү усағы” тиҙәр? - Ни өсөн кеше ғаиләһеҙ йәшәй алмай? - Әйҙәгеҙ, бергәләп ғаилә ағзаларын иҫкә төшөрәйек. Иғтибар экранға. (Экранда ғаилә ағзаларының атамаһы). 1.(Уҡытыусы уҡый, балалар ҡабатлай, хор менән уҡыу, 1-2 уҡыусы уҡый.) Атай, әсәй, өләсәй, олатай, апай, ағай, һеңле, ҡусты. У:- Был һүҙҙәр нисек тәржемә ителә? -Һәр кешенең үҙ ата-әсәһе бар.Мәҫәлән; минең әсәйем- моя мама, атайым- мой папа. -Һүҙҙәрҙә нимә үҙгәрҙе? Дөрөҫ. Башҡорт телендә ул эйәлек заты ялғауҙары тип атала.(Окончания принадлежности). Һүҙгә –ым, -ем,-м ялғауҙары ҡушыла.Һүҙҙә нәҙек һуҙынҡы булһа –ем, ә ҡалын булһа –ым, һуҙынҡыға бөтһә –м. Эйәлек заты берлектә : - м, - ым, - ем. ӘСӘЙ – ЕМ ҠУСТЫ – М АТАЙ – ЫМ ялғауҙары беренсе затта 2.Балаларға ҡағыҙҙар таратыла. Экранда. Һәр бер төркөмдән берәр бала саҡырыла, эш бирелә. Эш алған уҡыусы төркөмдә эште аңлатырға тейеш.Тәржемә ит. Ялғауҙар ҡуш. (2 минут). Моя мама моя бабушка мой папа мой младший брат моя сестра мой брат (Ваҡыт үткәс.Эш туҡтатыла. Һәр төркөмдән ике уҡыусыға һүҙ бирелә улар яуап бирәләр, ниндәй ялғау ҡушылыуын билдәләйҙәр). 3. Физминутка. 4. Төркөмдәрҙән берәр уҡыусы саҡырыла. Эш. Бирелгән һөйләмдәрҙе тултырып яҙ. Тәржемә ит.(2 минут). Миңә туғыҙ йәш. Мин мәктәптә уҡый… . Минең һеңле… бар. Ул бәләкәй. Атай… заводта эшләй. Әсәй… театрҙа эшләй. Һәр төркөмдәге балаға туп бирелә, кемгә туп эләккән шул бала бер һөйләмде уҡып. Ниндәй ялғау ҡушылыуын әйтергә тейеш. 5. Матур яҙыу минуты. Әә Әтәс, әсәй, әфлисун, дәфтәр, кәзә. Минең әсәйем, олатайым, апайым, ҡустым бар. (Һөләмде күсереп яҙыу, эйәлек заты ялғауҙарының аҫтына һыҙыу). Текст менән эш. Балаларға әҙер текстар 6. таратыла.Уҡытыусы уҡый. Балалар үҙ-аллы уҡый.2 уҡыусы ҡысҡырып уҡый. Эштәр; өләсәйем, атайым, атамаларын табығыҙ; табығыҙ; - Бирелгән текстан ғаилә ағзаларының фамилияларын - Текстан кеше исемдәрен, - Текста ниндәй һөнәрҙәр тураһында һүҙ бара? - Текста һандар бармы? - Текстан эйәлек заты ялғауҙарын табып уҡығыҙ. - Тексты сылбырлап тәржемә итеү - Тексҡа исем биреү Һорауҙарға яуап биреү; - Һинең исем-фамилияң нисек? - Нисәнсә класта уҡыйһың? - Һиңә нисә йәш? - Ата-әсәйеңдең исеме нисек? - Әсәйең кем булып эшләй? - Өләсәйең менән олатайың бармы? Һәр төркөм телдән текст төҙөй. (2 минут).Ваҡыт үтеү менән төркөмдән бер бала тексты һөйләп бирә. Минең исемем- Данил, фамилиям – Булатов. Миңә туғыҙ йәш. Мин өсөнсө класта уҡыйым. Минең атайым, әсәйем, олатайым, өләсәйем, ҡустым, апайым, һеңлем бар.Атайымдың исеме-Ильяс. Ул врач. Әсәйемдең исеме – Светлана.Ул банкта эшләй. Апайым – студент. Ул университетта уҡый. Ҡустым беренсе класта уҡый. Һеңлем балалар баҡсаһына йөрөй. Олатайым менән өләсәйем- пенсионерҙар. Мин уларға өйҙә ярҙам итәм. Беҙ бик татыу йәшәйбеҙ. - Афарин, уҡыусылар бөгөн бик күп эштәр - Эйәлек заты(1-се зат) ялғауҙарын ҡабатлау, үҙең эшләнде, ә хәҙер өйгә эште яҙып ҡуйығыҙ. тураһында тексты һөйләргә өйрәнеү. Бирелгән таблицанан ғаилә Е Т Т М Ң А Ә Ҡ Л Й С Х Е Ҫ А Ғ 7.Рефлексия. ағзаларын табығыҙ. Л Ө Һ О А Л Ә С А В Н П А Й Ә Й У Ҙ Р А Ю Т З А А Й 8.Шулай итеп,уҡыусылар,беҙ бөгөнгө дәрестә ғаилә ағзаларын ҡабатлап үттек, яңы грамматик тема эйәлек заты ялғауҙары менән таныштыҡ, күнегеүҙәр башҡарҙыҡ,төркөмләп эшләнек, текст менән эщләргә өйрәндек, һорауҙарға яуап биреп үҙең тураһында текст төҙөнөк. Барығыҙ ҙа бик шәп эшләнегеҙ. Моя мама моя бабушка мой папа мой младший брат моя сестра мой брат 3 Миңә туғыҙ йәш. Мин мәктәптә уҡый… . Минең һеңле… бар. Ул бәләкәй. Атай… Әсәй… театрҙа эшләй. заводта эшләй. Л О А П А Й Ө Л Ә С Ә Й Һ А В Н У Ҙ Е Т Т М Р А Ң А Ә Ҡ Ю Т Л Й С Х З А Е Ҫ А Ғ А Й Минең исемем- Данил, фамилиям – Булатов. Миңә туғыҙ йәш. Мин өсөнсө класта уҡыйым. Минең атайым, әсәйем, олатайым, өләсәйем, ҡустым, апайым, һеңлем бар.Атайымдың исеме-Ильяс. Ул врач. Әсәйемдең исеме – Светлана.Ул банкта эшләй. Апайым – студент. Ул университетта уҡый. Ҡустым беренсе класта уҡый. Һеңлем балалар баҡсаһына йөрөй. Олатайым менән өләсәйем- пенсионерҙар. Мин уларға өйҙә ярҙам итәм. Беҙ бик татыу йәшәйбеҙ.