"Абай өлеңдері"

Сабақтың тақырыбы: Абай  Құнанбаев  «Жазғытұры »  Сабақтың мақсаты:  Біліктілік : Мәтінді  мәнерлеп оқу , мазмұнын түсіндіру ,  мәтіннің негізгі   идеясын ашу. Өмірмен байланыстыра  отырып  көктемгі  тіршілік  туралы  ұғындыру .  Дамытушылық : Оқушының ой –өрісін кеңейте отырып, тілін  дамыту ,  сөздік қорын молайту. Көркем  шығарманы  оқуға  қызығушылығын  арттыру. Тәрбиелік мәні: Табиғатқа   деген сүйіспеншілігін арттыра отырып,  адамгершілікке тәрбиелеу.  Көрнекілігі : Интерактивті тақта  Сабақтың түрі: Аралас сабақ  Сабақтың әдісі : Сыни  тұрғыдан ойлау , сұрақ –жауап, әңгімелеу. Сатылай    Сабақтың байланысы : Дүниетану , қазақ тілі , музыка Сабақтың  барысы:     І.Ұйымдастыру  Психологиялық  дайындық    кешенді талдау.

ІІ. Өткенді  пысықтау. Үй тапсырмасы  “Жақсыдан үйрен” тарауынан қандай мағлұмат алдық? Жақсыдан үйрен І – топ.    Осы бөлімнен оқыған  мәтіндерді   осы тақырыптар төңірегінде  топтастыру. ІІ­ топ.     Негізгі ой  осы түйін сөздерге құрылған мақал ­ мәтелдерді , нақыл  сөздерді   айту.  ІІІ­ топ.  Осы бөлімде  оқыған  мәтіндерімізден алған  әсеріміз қандай ?  әңгімеле

ІІІ. Жаңа сабақ . Мағынасын ашу.  Суретпен  жұмыс.  •Суретте  қандай жыл мезгілі бейнеленген ?        •Оны неден  аңғардың?  •Сурет бойынша  әңгіме құра.  •Біз жылдың  қай мезгілі  туралы әңгімеледік?

. Ребус  шешу.

Абай  кім?

суретші                     ақын (1845­1904) Абай  кім ? философ                                                сазгер          аудармашы

­Абай  туралы кімдер ,  қандай  сөздер айтқан ?

­ Біздің өткелі отырған тақырыбымыз                                        Абай  Құнанбаевтың  «Жазғытұры» өлеңі болмақ.  Оқулықпен  жұмыс  161 бет

Өлеңді іштей  оқыту.  «Түртіп алу» стратегиясы  Мәтінде  таныс емес  сөздерді түртіп алу.  Дәптермен жұмыс. Ай мен күн  ретін , жаңа  тақырыпты  жазу.    Сөздік  жұмыс.    Өлеңді тұтас оқыту.

Сергіту  сәті.   Поэзиялық минут.

• А.Құнанбаев “Жазғытұры”өлеңін сатылай кешенді талдау. 1.Авторы А.Құнанбаев  (1845­1904)            Сазгер       ақын    философ 2. Тақырыбы : Көктемгі табиғат  тіршілігі                                                         3. Жанр түрі ­ Өлең Өлең дегеніміз –белгілі бір өлшеммен қиыннан қиыстырып ,  үйлесімді ырғақпен ұйқасып  келетін өрнекті сөз жүйесі 4.Идеясы –табиғат көрінісін өмірмен байланыстыра отырып бейнелеп  ұғындыру.  Идея дегеніміз –автор тақырып арқылы шындық өмір көріністерін  суреттегенде ,оны өз көзқарасы ,өз дүниетанымы тұрғысынан бейнелейді. 5. Өлең екі шумақтан тұрады.  Шумақ –аяқталған синтаксистік біртұтас ойды білдіреді.  6. Өлең  8 тармақтан  тұрады. Тармақ­өлеңнің  әр жолы  7. Бұл 3 бунақты өлең.  Бунақ­ белгілі бір дауыс ырғағымен бөлінуі  8. Бұл 10­11 буынды өлең. Буын саны­сөздің құрамындағы дауысты дыбыстардың санына байланысты  9.Бұл өлең қара өлең ұйқасына құрылған  “а­а­б­а” Ұйқас­ бұл   соңғы сөздер бір­ бірімен үндес , дыбыстарыда бірегей  жақын ,ол өлеңнің бітімімен,  мазмұнымен тамырлас (бір­бірімен үндестігі ) 10.Әдеби  теориялық ұғымдар (троп,фигура )  Көркем сөздер                                     қыстың сызы                   Жазғытұры                          елжірер                                  масатыдай                                                                     анталаса                                                                                  ду –ду                                                                                    майысып                                                                                   сыбдыр                                                                                   бұраңдап                                                                    11. Түсіндірме сөздік :          Жазғытұры ­ көктем Масаты ­ жібек матаның аты  Қыстың сызы – салқын Анталаса – ентелеу   12. Өлеңнің негізгі түйіні, тәрбиелік мәні  Табиғаттың қыр ­ сырын ұғындыру  Табиғатқа деген сүйіспеншілік

Өлеңді жаттау  ­ Қай топтан кім өлеңді  жатқа  айтады?

Мақалдың мағынасын    түсіндіру. Сәуір болса , күн күркірер , Күн күркіресе, көк дүркірер.

Шығармашылық жұмыс.   І топ  Жан –жануарлардың көктемгі тіршілігі  эссе  жазу. ІІ топ  Көктем туралы өлең айту. Көктем сөзіне  математикалық мінездеме беру.  .                         Көктем   = O =       +      = ?  ІІІ топ   «Көктемгі табиғат » сурет салу

IV. Қорытынды  ­Біз бүгінгі сабақта не білдік, не үйрендік ? ­Қандай сұрақтарың  бар ? .   1. Өлеңді жатқа айту.  2. Көктем  мезгіліне қатысты қазақ                         халқының ырымдарын біліп келу.  Бағалау.