Бор қағидалары, Бор постулаттары – даниялық физик Бордың атомның орнықты (стационар) күйін және спектрлік заңдылықтарын түсіндіруге арналған негізгі болжамдары (1913). Сутек атомының сызықтық спектрін (Бальмер-Ридберг формуласы), атомның ядролық моделі мен жарық сәулесінің квантты шығарылуы мен жұтылуын түсіндіру мақсатында Нильс Бордың 1913 жылы тұжырымдаған жорамалдары:
1. Атомдар, тек стационарлық күйлер деп аталатын қандай да бiр күйлерде ғана бола алады. Бұл күйдегi электрондар ядроны айнала үдей қозғалғанымен өзiнен сәуле шығармайды. Бірінші қағида немесе орнықты күйлер қағидасы: атомдағы электрондар кез келген энергиясы бар орбиталармен емес, тек белгілі бір энергиясы бар орбиталар бойымен қозғалады. Оларды орнықты орбиталар деп атайды. Орнықты орбиталардың энергиясы тек белгілі бір дискретті (үзікті) мәндерді ғана иеленеді. Электрондар мұндай орнықты орбита бойымен қозғалып жүргенде сәуле шығармайды.
2. Сәуле шығару немесе жұту тек бiр стационарлық күйден екiншi стационарлық күйге өткен кезде ғана болады. Ал шығарылған немесе жұтылған сәуленiң жиiлiгi мына шарттан анықталады
Бор постулаттары.pptx
Бор постулаттары
Бор постулаттары.
Сутегі тектес атом үшін
Бор теориясы
Бор постулаттары
–Сабақтың тақырыбы:
Бор постулаттары. Сутегі
тектес атом үшін Бор
теориясы
–Сабақтың тақырыбы:Бор постулаттары. Сутегі тектес атом үшін Бор теориясы
Бор постулаттары
Сабақтың мақсаты:
а) Білімділік. Оқушылардың оқу
қабілетін, білім-білік, таным
ерекшеліктерін арттыру;
б) Дамытушылық. Есте сақтау
қабілетін дамыту, салауатты
сөйлеу дағдысын қалыптастыру;
в) Тәрбиелік. Азаматтыққа, өз
елін, жерін сүюге тәрбиелеу.
Бор постулаттары
Сабақтың түрі:Жарыс сабақ
Сабақтың көрнекілігі: Плакат,
таратпа
материалдар,
слайдтар, түрлі-түсті қағаз
Сабақтың әдісі: Баяндау, сұрақ-
жауап
Пән аралық байланыс: Астрономия,
математика, тарих.
Бор постулаттары
1.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
А).Оқушылармен сәлемдесу, түгелдеу.
Б). Оқушылардың назарын сабаққа
аудару.
Бор постулаттары
ІІ. Үй тапсырмасын
тексеру
1. Томсон үлгісін
сипаттаңдар.
2. Резерфорд үлгісін
сипаттаңдар.
3. Резерфорд тәжірибесі
бойынша ядроның
радиусының мәні нешеге
тең?
4. Резерфорд тәжірибесін
сипаттап, түсіндіріп бер.
Бор постулаттары
III.Жаңа сабақты түсіндіру
Н. Бор 1913 жылы өзінің әйгілі постулаттарын ұсынды, олар
классикалық физикада қалыптасқан көзқарастарға қайшы
келеді.
Бордың бірінші постулаты. Атомда электрондар
қозғалатын стационар орбиталар бар. Стационар
орбитадағы атомдар сәуле шығармайды.
Бордың екінші постулаты. Электрон энергиясы Еn
стационар орбитадан энергиясы Еm стационар орбитаға
ауысқанда, энергия кванты жұтылады не шығарылады.
Ол энергия мына түрде анықталады:
h =Eν n Em
Бор постулаттары
Атомдардың энергетикалық күйлерін көрнекті
түрде сипаттау үшін энегетикалық диаграммалар
қолданылады. (1 сурет) Атомдардың әрбір
энергиясының мәніне сәйкес энергетикалық күйі
горизонталь сызықпен бейнеленеді, бұл сызықты
энергетикалық деңгей деп атайды.
En
E4
E3
E2
E1
hv=E1E3
hv=E2E1
1сурет
Бор постулаттары
Бордың бірінші постулаты бойынша атомда
электрондардың белгілі бір стационар орбиталары
бар.
rvme
nh
(1)
Электрон үшін Ньютонның 2ші заңы мен Кулон
күшін теңестірсек:
2
2
m e
v
r
k
Ze
r
2
(1) өрнектен жылдамдықты тауып осы
өрнекке қойсақ:
h
2
r
n
km
Ze
e
2
2
n
n=1, Z=1 болса, сутегі атомындағы электронның
бірінші стационар орбитасының радиусын
анықтаймыз. Оны Бор радиусы деп атайды.
r
0
2
h
2
ekm
e
529,0
10
10
м
Бор постулаттары
v
E
vm
e
2
emk
e
3
4
h
Ze
r
k
2
2
Бальмер формуласын анықтау
1
2
m
m e
2
v
r
1
2
n
k
Ze
r
2
2
E
n
2
emk
e
2
2
h
4
2
2
Z
n
r
n
2
h
km
Ze
e
2
2
n
v
4
2
k m e
e
3
4
h
1
2
m
1
2
n
R
4
2
emk
e
3
4 h
v
R
1
m
2
1
2
n
Бор постулаттары
IV Есеп шығару
1. Сутегі атомында бірінші орбитадан 2 – ші орбитаға
ауысқанда электрон қандай қашықтыққа ығысады?
Шешуі:
Жауабы:
Берілгені:
k=1
n=2
?λ
Бор постулаттары
IV Есеп шығару
2. Толқын ұзындығы = 4860 А фотон атомымен сәуле
шығару кезінде сутегі атомындағы электронның
кинетикалық энергиясы қаншалық өзгеретін болады?
λ
Шешуі:
Жауабы:
Берілгені:
λ
= 4860 А=
= 4860? 1010 м
Eк?
Бор постулаттары
IV Есеп шығару
3. Сутегі атомының бірінші стационар
орбитасындағы электронның толық энергиясын
анықтаңдар.
Берілгені:
n=1
z=1
E?
Жауабы:
Шешуі:
Бор постулаттары
IV Есеп шығару
4. Cутегі атомының 3ші орбитасындағы
электронның жылдамдығын анықтаңдар.
Шешуі:
Жауабы:
Берілгені:
n=3
z=1
?υ
Бор постулаттары
IV Cабақты бекіту
1тур Бәйге.
Капитандар сайысы
Бор постулаттары
6
5
1
Электр
он
4
2
3
165432
Бор постулаттары
6
5
1
Протон
4
2
3
165432
Бор постулаттары
ІІ. Эстафеталық білім
картасыФормуласы Өлшем
бірлігі
Сыйымдылық
Фотонның энергиясы
Ампер заңы
Тербеліс периоды
Линзаның оптикалық
күші
Арнайы
салыстырмалық
теориясындағы
массаның тәуелділік
формуласы
Бор постулаттары
ІІІ Физикалық жұмбақтар
Жоғалмайды ешқашан,
Түрлендірсең егер де.
Басқа күйге ауысса,
Жұмыс істейді әрқашан.
энергия
Бор постулаттары
Өзі затты құрайды,
Теңесуге таразыны сұрайды
масса
Бор постулаттары
Тіршіліктің қамы үшін,
Жоқшылықты құрайды.
Егер іскер жан үшін,
Жоқшылықты тежейді
жұмыс
Бор постулаттары
Пайдаланған мені жұрт,
Отын менен жарыққа.
Қызмет етем әрқашан,
Түсіне білген халыққа.
электр тогы
Бор постулаттары
Диэлектрикпен бөлінген,
Екі өткізгіштен тұрады.
Зарядтарды қойылтып,
Құралдарға бұрады.
конденсатор
Бор постулаттары
Асып кетсе кернеуді,
Төмендетіп береді.
Кеміп кетсе кернеуді,
Жетерліктей етеді.
Мұны ойлап тауып еді,
Яблочков мен Усыгин.
Тұтынушыға қажетті,
Тауып берем кернеуді.
трансформатор
Бор постулаттары
Бойындағы зарядты,
Ұзақ уақыт сақтайды.
Реленің күшімен,
Бүлдірместен баптайды.
аккумулятор
Бор постулаттары
Ток бар жерде біреу бар,
Өлшемі вольт, киловольт.
Ұмытым кетпе тағы бар,
Гектавольт және мегавольт.
кернеу
Бор постулаттары
Б
о р р
а
қ
п ф
и
д
зы
Н
VI. Қорытынды Сөзжұмбақ
1
2
n
кімнің сериясы?
у н д
у с ы
ы л
R
.1
1
2
5
и л ь с Б о р
рткелэ
о
н
Б а л ь м е р
r
.2
0
2
h
2
ekm
e
529,0
10
10
м
Осы формула қалай аталады?
3. Егер жарықты призма арқылы өткізсе, түрлітүсті
жарықтар түрінде көрінеді. Ең үлкен қай түстегі
сызық?
4. 18851962 жылы өмір сүрген Дания ғалымы?
5. 1897 жылы ашылған бөлшек.
6. Спектрлік сызықтардың бірбірінен өзгешілігі nнің
мәнінде, ал олардың жиынтығы ..... деп аталады.
Бор постулаттары
Бордың бірінші
постулатын
тұжырымда.
Бор постулаттары
Бор радиусы нешеге тең?
Бор постулаттары
Энергиясы көп деңгейден
энергиясы аз деңгейге
өткенде сәуле жұтыла
ма, әлде шығарылады
ма?
Бор постулаттары
Ридберг
тұрақтысы
нешеге тең?
Бор постулаттары
Атом дегеніміз
не?
Бор постулаттары
Көрінетін
аймақта
орналасқан
серия қандай?
Бор постулаттары
Бордың екінші
постулатын
тұжырымда.
Бор постулаттары
Энергиясы аз деңгейден
энергиясы көп деңгейге
өткенде сәуле жұтыла
ма, әлде шығарылады
ма?
Бор постулаттары
Бордың стационар
орбиталар үшін
орындалатын шарты
( формуласы).
Бор постулаттары
Бальмер
сериясының
формуласы?
Бор постулаттары
Планк тұрақтысының
мәні?
Бор постулаттары
Сызықтық спектр
дегеніміз не?
Бор постулаттары
ҮЙГЕ ТАПСЫРМА
§7.5 Есептер шығару
Бор постулаттары
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА
РАХМЕТ!
Материалы на данной страницы взяты из открытых истончиков либо размещены пользователем в соответствии с договором-офертой сайта. Вы можете сообщить о нарушении.
18.12.2018
Посмотрите также:
© ООО «Знанио»
С вами с 2009 года.
О портале
