Әдәбият дәресләрендә "Кластер" ысулын куллану (мастер-класс)

Әдәбият дәресләрендә критик    ( М А С Т Е Р ­ К Л А С С ) фикерләү технологиясе  ысулларын куллану

“Фикерли белгәннәр генә  дөрес сорау куя  белә”.                      Элисон Кинг

Максатлары:  укучыларның интеллектуаль  фикерләү сәләтләрен үстерү;   танып­белү эшчәнлеген үстерүгә  юнәлтелгән күнекмәләр булдыру ;  продуктив иҗат югарылыгына  күтәрелергә ярдәм итү.

Бурычлары: укучы һәм укытучы арасында иҗади  хезмәттәшлек булдыру;  укучыны креатив эшчәнлеккә тарту;     белем бирү процессын  оптимальләштерү,  белем алуга уңай омтылыш (мотивация)  булдыру.

Критик фикерләү технологиясенә  корылган дәрес өч этаптан тора:  өйрәнелә торган темага  кызыксыну уяту    төшенү (аңлау)   рефлексия.

Кызыксыну уяту һәр дәрестә була. Бу  өйрәнелә торган тема яки проблема буенча  укучының элекке белемнәрен актуальләштерү,  гомумиләштерү һәм актив эшчәнлеккә (уку  эшчәнлегенә) ныклы кызыксыну уяту өчен  кирәк.

 Төшенү (аңлау) этабында укучы өйрәнелә торган  материал буенча яңа мәгълүмат ала,  төшенчәләрне, фактларны аңлап, элегрәк алган  белемнәрен яңалары белән бәйли, тулыландыра.  Рефлексия этабында укучы өйрәнгәннәрне  бербөтен итеп күзаллый,  яңа мәгълүматны  тулысынча үзләштерә, иҗади фикер йөртә һәм  өйрәнелә торган материалга карата аның шәхси  мөнәсәбәте формалаша.

кәрзин инсерт синквейн  кластер ысулларыЫсуллары фишбоун  паузалар  ясап уку дидактик  уен терәк  конспект

Кластер Ул ­ бәйләм, тәлгәш дигәнне аңлата.  Бу алымның асылы – булган белемнәрне системага  салу, яңалары белән тулыландыру.

Төп мәгънәне белдергән сүз уртага языла, аңардан төрле якка киткән  уклар бу сүзне ачыклаучы башка сүз, сүзтезмәләр белән бәйли. Шулай  итеп, бер сүзне, төшенчәне ачыклаучы бик күп мәгълүмат җыела. Ана

Кластер төзү 2 этаптан тора. I этап – мәгълүмат туплау; II этап – тупланган  мәгълүматны системага салу.

А. Гыйләҗевнең  “Җомга көн кич белән” әсәре буенча кластер төзү

 Бибинур кем ул?Аның турында нәрсә белдегез?   Картаюны кешеләр ничек кичерә?   Бибинур да шушы ук халәтне кичерәме?  Бибинур, мәхәббәтеннән ваз кичеп, ни өчен  Габдуллаҗанга кияүгә чыга?   Ул балаларын ничек тәрбияли? Ул аларны үз итә  аламы?   Бибинур тормыш авырлыгыннан зарланамы?  Балаларын гаеплиме?  Бибинур зиратка  ни өчен бара?   Зиратта Гайшә белән сөйләшкән юлларны табып  укыйк әле.     Бибинурны без кызганабызмы, әллә гаеплибезме?

 Балалары Бибинурны яраталармы соң?   Әсәр ялгызлык турында гынамы?  Әсәр ни өчен “Җомга көн кич белән” дип атала?

Бирем:  2,4 нче төркем Бибинурның балаларына карата кластер тутырыгыз. 1,3 нче төркем Бибинурга;

вызывает жалость Сабыр Ялгыз Ятим   балаларны үз  итә,ярата. Бибинур Авыл халкы  балаларының  әниләрен онытуын  кискен хөкем итә Ятим балалар  хакына  мәхәббәтеннән баш  тарта Гайшә алдында  үзен бурычлы  саный

Соңгы  самоварны да  алып китәләр Бибинурның  балалары Кешелексезләр Әниләрен өйне  таратып бетерүдә  гаеплиләр Әниләренә  түбәнсетеп  карыйлар Мәрхәмәтсезләр бездушная Кайтып хәл дә  белмиләр, хат та  язмыйлар

Әдәбият дәресләрендә критик фикерләү технологиясе ысулларын куллану

Терәк булыр өчен туганбыз Тәпи басып, бераз тел ачылгач,  Әниләрнең карап күзенә.  Без әйтәбез: “Әни, үсеп җиткәч,  Тәти күлмәк алам үзеңә”.       Тәмле телле булып әниләргә  Әллә ниләр вәгъдә итәбез. Вәгъдә итәбез дә үсеп җиткәч,  Өйне ташлап чыгып китәбез.      Көч­куәте беткәч, әти­әни, Игелек көтә бала­чагадан. Сабый чакта әйткән вәгъдәләре Кабат искә төшә яңадан.      Балачакта әйткән вәгъдәләрне Үтәмичә дөнья куабыз. Бер уйласаң, без бит әниләргә Терәк булыр өчен туганбыз.                                                              Хәбибуллина С.