DENE AWIRLI'G’'I

  • doc
  • 06.02.2020
Публикация на сайте для учителей

Публикация педагогических разработок

Бесплатное участие. Свидетельство автора сразу.
Мгновенные 10 документов в портфолио.

Иконка файла материала №25-TEMA DENE AWIRLI'G’'I.doc

 

 

 

 

 

No’kis rayoni’ XBMXMThSHBne qarasli

№ - 22- sanli' uluwma worta bilim beriw mektebinin'

Fizika pa'ni mug'allimi

 

Ag’i’lash   Saylauovti’n’

 

DENE  AWIRLI’G’I’

atli’ temasi’ boyi’nsha

sabaqli’q is jobasi’

 

2015-2016 ji’l

 

No’kis Rayoni’                                                                                                          22-mektep  Saylauov Ag’i’lash

 

№25-TEMA           DENE  AWIRLI’G’I’

 

Sabaqti’n’ maqseti

a)Bilimlendiriw maqseti

Woqi’wshi’larg’a denelerdin’ awi’rli’g’i’ temasi’ haqqi’nda tusinikler beriw ha’m bul temani’n’ basqa temalardan wo’zgesheligin tusindiriw.

b) Tarbiyali’q maqseti.

Woqi’wshi’larg’a temadan kelip shi’qqan halda wo’mirde jaqsi’ menen jamanni’n’ birdey juriwin biraq jaqsi’li’qti’n’ jen’ip shi’g’i’wi’n tusindirip, woqi’wshi’lardi’ jaqsi’li’q ruwxi’nda ta’rbiyalaw.

c)Rawajlandi’ri’w maqseti

Woqi’wshi’lardi’n’ pa’nge degen qi’zi’g’i’wshi’li’g’i’n artti’ri’w na’tiyjesinde wolardi’n’woqi’w ham jazi’w ko’nlikpelerin artti’ri’p bari’w

 

Sabaqti’ qurallandi’ri’w

 

Sabaqli’q kitap,tarqatpa materiallar, ha’m ko’rgizbeli qurallar.

Sabaqta paydalani’lg’an metodlar: «Blits» interaktiv metodi’ «Skarabey» interaktiv metodi’

 

Sabaq jobasi’

 

1

Sholkemlestiriw bolimi

2-minut

2

Uyge tapsi’rmalardi soraw

10-minut

3

Taza temani’ tusindiriw

15-minut

4

Taza temani’ bekkemlew

16-minut

5

Uyge tapsi’rma beriw

2-minut

 

Sabaqti’n bari’si’

 

Sholkemlestiriw

Klassqa kirip woqi’wshi’lardi’n’tazali’g’i’na,klass tazali’g’ina itibar qarati’w.Woqi’wshi’lardi’n’ woqi’w qurallari’n ko’zden keshirip  na’wbettegi sabaqqa tayarli’g’i’n tekseriw

 

Uyge tapsi’rma soraw

 

Awi’rli’q ku’shi temasi’n soraw ha’m  maselelerdi tekseriw.

 

Tema

Fizikada awi’rli’q kushinen basqa awi’rli’q degen tusinikte bar.Dene awi’rli’g’i’ni’n’ mag’anasi’n tusinip ali’w ushi’n to’mendegi tajriybeni wotkereyik. I-tajriybe Aspag’a bekitilgen prujinag’a m massali’ dene asayi’q.wog’an to’menge bag’darlang’an  awi’rli’q kushi ta’sir yetip,sol ku’sh ta’sirinde prujina sozi’li’p deformaciyalanadi’.Bunda  serpimlilik ku’shi p.b.  awi’rli’q ku’shi ta’sirinde joqari’g’a bag’i’tlang’an  serpimlilik ku’shi mug’dari’ jag’i’nan  awi’rli’q kushine ten’lesedi yag’niy bul ku’shler ten’lestiriledi ha’m prujinag’a asi’lg’an dene ti’ni’sh halg’a keledi.Denenin’ ti’ni’sh hali’na aspag’a  awi’rli’q ku’shine ten’ bolg’an ku’shi ta’sir yetedi.Bul ku’sh prujinag’a asi’lg’an dene awi’rli’g’i’.II-tajriybe Prujina u’stine wornati’lg’an tayani’shqa m massali’ deneni qoyami’z Sol waqi’tta prujina qi’sqara baslaydi’ yag’niy deformaciyalanadi’.Na’tiyjede  serpimlilik ku’shi bayqala baslaydi’ Serpimlilik ku’shi arti’p denenin’ awi’rli’q ku’shine mug’dari’ jag’i’nan ten’leskende prujinani’n’ qi’sqari’wi’ toqtaydi’ ha’m dene ti’ni’sh halg’a wotedi.Denenin’ ti’ni’sh hali’nda tayani’shqa  awi’rli’q ku’shine ten’ bolg’an ku’sh ta’sir yetedi.(63 - b suwret).Bul ku’sh prujina u’stindegi tayani’shqa tu’sirilgen denenin’ awi’rli’g’i’.

 

No’kis Rayoni’                                                                                                          22-mektep  Saylauov Ag’i’lash

 

No’kis Rayoni’                                                                                                          22-mektep  Saylauov Ag’i’lash

 

 

63-suwret

Jerge tarti’li’wi’ saldari’nan denenin’ tayani’shqa yamasa aspag’a ta’sir yetetin kushi denenin’ awi’rli’g’i’ dep ataladi’ ha’m P ha’ribi menen belgilenedi.

Joqari’dag’i’ ta’jriybelerde dene ten’ salmaqli’q halg’a kelgende denenin’  awi’rli’g’i’  awi’rli’q ku’shne ten’ boladi’.Ti’ni’sh halda turg’an denenin’ awi’rli’g’i’ to’mendegishe an’lati’ladi’.

Awi’rli’q tu’sinigi awi’rli’q ku’shi tu’sinigi menen aljasti’ri’p jiberilmewi kerek.Wolardi’n’ bir – biri menen ayi’rmashi’lig’i’ wolardi’ yeki jag’i’nanda bilip ali’w lazi’m.Birinshiden awi’rli’q ku’shi bul denege ta’sir yetip ati’rg’an /jerdin’ tarti’w ku’shi awi’rli’q bul denenin’ tayani’shqa yamasa aspang’a ko’rsetip ati’rg’an ta’sir ku’shi Yekinshiden awi’rli’q ku’shi belgili wori’nda vertikal bag’i’ttag’i’ tezleniwine baylani’sli’ yemes yag’niy wozgermeydi.Awi’rli’q dene tek ti’ni’sh halda turg’anda yamasa vertikal ten’ wolshewli qozg’ali’si’nda g’ana wozgermeydi.Dene tik bag’I’tlang’anda wo’zgermeli qozg’alg’anda awi’rli’q wo’zgredi.Ma’selen: 1 ta’jriybede dene prujinag’a ildirilgende awi’rli’q mug’dari’ jagi’nan ten’ jag’dayda serpimlilik ku’shi menen birdey arti’p baradi’ ha’m ti’ni’sh halda g’ana awi’rli’q ku’shine ten’lesedi.Usi’ siyaqli’ yekinshi ta’jriybede de dene tayani’shqa qoyi’g’anda serpimlilik ku’shi siyaqli’ awi’rli’qta arti’p baradi’ ha’m ten salmaqli’q hali’nda awi’rli’q ku’shine ten’ boli’p qaladi’.

 

Sabaqti’ bekkemlew

Bekkemlew ushi’n «Debat», «klaster» interaktiv metodi’ usi’ni’s yetiledi. Tema boyi’nsha woqi’wshi’larg’a  qayta sorawlar berip ha’m qosi’msha tapsi’rma tu’rinde ha’r toparg’a krosvordlar tarqati’ladi’.tapsi’rma wori’nlani’p bolg’annan son’ bosli’qlardi’ toli’qti’ri’w maqsetinde,bilimlerin bekkemlep bari’w ushi’n yadtan formulalar jazadi’

1. Dene awi’rli’g’i’ dep nege aytami’z?

2. Awi’rli’qti’n’ awi’rli’q ku’shinen ayi’rmashi’li’g’i’n tusindirip berin’?

3. Ay betinde turmi’z dep qi’yal su’reyik.Bunda sizdin’ awi’rli’g’i’n’i’z Jer betinde turg’andag’i’dan pari’q qi’lama?

4.63 – a suwrette prujinag’a ilingen denenin’ awi’rli’g’i’n tu’sindirip berin’

5.63 – b suwret boyi’nsha tayani’shqa qoyi’lg’an denenin’ awi’rli’g’i’ haqqi’nda pikir ju’rgizin’

 

Uy tapsi’rma tapsi’ri’w

 

Denelerdin’ awi’rli’g’i’ temasi’n woqi’p keliw ha’m 14 – shi’ni’g’i’wdi’ wori’nlaw.

 

Sabaqti’ juwmaqlaw

Uy jumi’si’n qayta yadi’na sali’p wotip,bugingi sabaqqa belsene qatnasqan woqi’wshi’larg’a tiyisli bahalari’n qoyg’an halda bugingi sabag’i’ma juwmaq jasayman

 

 

 

 

 

 

No’kis Rayoni’                                                                                                          22-mektep  Saylauov Ag’i’lash