казахский язык

Сабақ тақырыбы:

Сабақ барысы:

І кезең: «Ой шақыру», ой қозғау «Кім көп біледі»
ІІ кезең: Мағынаны тану,тиянақтау /жаңа сабақ ,тәжірибе,түсініктемелер/
ІІІ кезең: Түйсіну ,қорытындылау
/ химиялық диктант/

1. Крахмал,табиғатта кездесуі,алынуы

2. Крахмалдың қасиеттері

3. Қолданылуы

Крахмал-полисахарид,табиғи полимер

Формуласы: (C6H10O5)n

картоп түйінінде 20%

бидай дәнінде 70%

күріш дәнінде 80 %

Крахмал-целлюлозадан кейінгі табиғатта ең көп таралған көмірсу.
Крахмал-жасыл өсімдіктердің жапырағында хлорофилл дәндерінде күн сәулесі қатысында су мен көміртек / IV/ түзеді.
6CO2+6H2OC6H12O6+6O2
Крахмал өсімдік текті полисахарид болса,адамдар мен жануарлар бауырында жануар крахмалы гликоген түрінде кездеседі.

Табиғатта кездесуі

Өндірісте: крахмалды, картоптан, жүгеріден, күріштен алады. Ол үшін шикі затты ұсақтап, сумен шаяды. Тұнбаға түскен крахмалды бөліп алып, жылы ағынға кептіреді.

Алынуы

Крахмал –дәмі жоқ,суда ерімейтін, ақ түсті ұнтақ.
Ыстық суда ісініп,коллойд ерітінді крахмал клейстерін түзеді

Крахмалдың қасиеттері

Маңызды қасиеті қышқыл әсерінен гидролизденуі.Ол бірнеше сатыда жүреді.Гидролизденудің соңғы өнімі ά-глюкоза.
(C6H10O5)→(C6H10O5)x→(C12H22O11)→C6H11O6
Крахмал декстриндер мальтоза L-глюкоза

Крахмал құрамындағы альдегид тобы гликольдік байланысқа түскендіктен,аммактағы күміс /І/ оксиді ерітіндісімен әрекеттеспейді. Крахмалды анықтау үшін иод ерітіндісі қолданылады.Ол крахмалды көк түске бояйды.

Қолданылуы:

Жеңіл өнеркәсіпте: мата тоқу,қағаз,
кеңсе
тауарларын өндіруде
және желім ретінде

Медицинада: дәрі-дәрмектер алу үшін,
қоспа түрінде таблеткалар,
мен жағатын майлар алу үшін

Тұрмыста: киім-кешек,заттарды крахмалдауға қолданады
,Ол ыстық үтікпен үтіктегенде декстриндерге,
одан сірнелерге айналып
,жұқа жылтыр қабықша түздеі.
Ол матаны кірлеуден сақтайды