(на КАЗАХСКОМ языке)
Ход урока:
Вступление (акцентировать внимание учащихся на значимости новой темы):
Беседа по вопросам:
1. Какое значение имеют металлы в природе, в жизни людей?
2. Какие из металлов встречаются в организме человека?
3. В каком состоянии находится железо в организме человека?
4. Чем можно объяснить тот факт, что у некоторых животных, например, у моллюсков, кровь голубая?
5. Какова роль кальция в нашем организме?
Знания о металлах имеют огромное значение для каждого из нас. Дело в том, что здоровье человека напрямую зависит от наличия или отсутствия в нашем организме некоторых металлов. В крови человека найдено 76 химических элементов из них 62 металла. К металлам – “элементам жизни” относят 10 химических элементов металлов - K, Na, Mg, Ca, Fe, Mn, Co, Cu, Zn, Mo. Значение их огромно. При недостатке ионов Na+ появляется головная боль, потеря памяти, а при избытке – развивается гипертония.
Са - участвует в свёртываемости крови, способствует росту зубов, образованию молока у кормящих женщин, входит в состав скелета. Недостаток К - приводит к аритмии, Zn - к повреждению кожи, нарушению волосяного покрова, замедлению полового созревания, Mg – к повышению возбудимости, а избыток Mg вызывает депрессивное состояние.
1. “Кім білгір?”
2. Полиглот
3. “Жұмбақ ыдыстар”
4. Көрермендер көрімдігі
5. “Крестик нолик”
“Кім білгір?”
Биологиялық
маңызы
Тарих
Әртүрлі
10
10
10
20
20
20
30
30
30
Биология 10
Жасыл жапырақта хлорофил құрамына кіреді.
Жанжануар, адамның қан қысымы өзгергенде,
асқазан қышқылдығы жоғарылағанда,
қышқылдармен уланғанда
оның тұздарын қолданылады.
Ол қандай металл?
Биология 30
Мал ауырғанда мөлшері жетіспесе
рахит ауруына ұшырайды.
Жүрек жұмысы әлсірейді,
қанның сапасы (ұюы) кемиді.
Адам мен мал сүйектері мен тістеріде болатын
металл
Әр түрлі 30
Ол не?
Металдар мен олардың құймаларынның жауы
боп есептелетін дұшпанды тап.
Ол күндіз түні барлық бағытта тұтқиылдап шабуылдап,
тіпті шықтан ашық жауласуын тоқтатар емес.
Көзге көрінбестен металл мен құймаларын бүлдіріп,
Халық шаруашылығына үлкен зиян келтіруде.
Қазақстан жерінде өте ертеде
тіршілік еткен “чудь” тайпасы
өндірген. Тарихи мәліметтерге
қарағанда б.з.дейін 5000шы
жылдары пайдаланған.
Гемоглобин, қанның құрамында
болатын, сонымен қатар оттекті
тасымалдайтын, ол жетіспесе қан
аздыққа ұшырататын металл?
аралында көп кені табылғандықтан
аралдың атына ұқсас ат берілген
Жерорта теңізіндегі Кипр
металл?
Тарих 10
Алхимиктер арманы
Алхимиктер арманы
болған. Латынша
болған. Латынша
-таң ертеңгі таң
-таң ертеңгі таң
шапағаты, тіршілік
шапағаты, тіршілік
иесінің патшасы.
иесінің патшасы.
алғашқы металы
алғашқы металы
Адамзаттың ашқан ең
Адамзаттың ашқан ең
Сапфир, рубин,
Сапфир, рубин,
бирюза т.б.
бирюза т.б.
бағалы тастар
бағалы тастар
құрамында
құрамында
болатды. Ең көп
болатды. Ең көп
таралған,жеңіл,
таралған,жеңіл,
белсенді металл?
белсенді металл?
Әртүрлі10
Күнкөк жүзінің патшасы,
Санскрит тілінде –ашық түс
дегенді білдіретін бағалы
металл?
1
2
3
4
5
6
Сынауық (пробирка)
Құты (колба)
Құйғы (воронка)
Стакан
Тамшуыр (пипетка)
Спиртшам
1.
Өзім газбын, менімен
дем аласың,
Жоқ болсам ауа жетпей
қиналасың.
2.
Ол болмаса асыңның
дәмі кірмес,
Кім бар екен ортада оны
білмес.
3.
Өзі ауыр металға жатады,
Балалар осы металл
құйған сақамен атады.
4.
Шыдасаң да алты күн
ассыз мүлде,
Шыдау қиын бұл затсыз
екі күнге.
5.
Адам мен жануардан бөлінеді,
Өсімдіктің торына ілігеді.
6.
Аспандағы айды осы
элементпен теңестіреді ,
Салмақты адамды мақтауда
да келістіреді.
Үш әріптен тұратын
үш элементті атаңыз
Төрт әріптен тұратын
төрт элементті атаңыз
Бес әріптен тұратын
бес элементті атаңыз
Полиглот
Темір
Қорғасын
Сынап
Мыс
Алтын
Күміс
“Крестик нолик”
Барий Кремний Кальций
Калий
Магний
Көміртек
Фосфор
Хлор
алюминий
“Крестик нолик”
Br
Si
Cl
Mg
Ba
S
Al
B
Pb
Металдар әлеміне саяхат.ppt
