О, Плийы фырт гени уыд æмæ генийæ баззайдзæн Ирыстоны фæлтæрæй – фæлтæрмæ. Ахæм хуымæтæг æмæ стыр куырыхон æмæ дзырддзæугæ адæймæгтæ стæм хатт гуырынц.
Уыдоны хуызæн ничи бамбары йæ адæмы рис, хъизæмæрттæ, бæллицтæ, хъуыдытæ. Грис фыста шедевртæ, уыд æмæ баззайдзæн ирон литературæйы классикæй. Йе сфæлдыстад конд у ирон тугæй, ирон стæгæй, ирондзинадæй, æппæт адæмтæм йæ уарзондзинадæй.
Темæ:
Плиты Грис
Балладæ: «Авд
цухъхъайы».
Урочы нысантæ:
аив литературон уацмысы фърцы
ахуыргæнинæгтæм Райгуырæн
бæстæмæ æхсидгæ уарзт æвзæрын
кæнын.
Хъæбатыр хæстонтæн, нæ кадджын
хистæртæн, ныййарджытæн сæ аргъ
кæныныл ахуыр кæнын,
ахуыргæнинæгтæн аивады æмæ царды
бастдзинад æмбарын кæнын.
Урочы фæлгонц:
Плиты Грисы æмдзæвгæты
æмбырдгæндтæ: «Атакæ»,
«Салдат» æмæ æндæртæ.
Фыдыбæстæйы Стыр хæсты
темæйыл аив литератуæёйы
уацмыстæ.
Техникон фæрæзтæ:
Интерактивон фæйнæг.
(Зарджытæ. Киноныв).
Эпиграф:
æрцыд,
«Зæххыл цы стырдæр хæст
Гъе, уым ирон туг дæр ныккалд!».
(Плиты Грис).
Зæххыл ис иу Хуыцау – Рæстдзинад,
Ды иунæг уымæн дæ цагъар.
Дзамболаты фырт Грисён.
Ахæм зондахаст адæймаджы кæны сæрибар,
дæтты йын ныфс æмæ сфæлдыстадон тых.
Фæлæ ахём бёллиццаг уавёрмё ёрцёуын
ёнцон нёу алы адёймагён. Уый сёраппонд
адёймаджы хъёуы зынтё басёттын, тас
амарын, зёрдёйё цагъары ёууёлтё ралёмарын.
Уыцы уавёр у хъуыдыгёнёг адёймаджы
бёллиц, йё бёрзонд нысан, уымё тырнынц
философтё ёмё геройтё. Уыдон намыс хонынц
мёлётыл ныфсджынёй сёмбёлын, амонд сём
кёсы рёстдзинад ёмё Фыдыбёстёйы сёрвёлтау
цард радтын. Ахём удон уавёр уыд Плиты
Зæххыл ис
иу Хуыцау –
Рæстдзинад,
Ды иунæг
уымæн дæ
цагъар.
(Джыккайты
Шамил.)
Плиты Грисы Ирыстоны чи нæ
зоны, ахæм адæймаг нæ
разындзæн. Иутæ йæ зонынц
курдиатджын поэтæй, иннæтæ –
куырыхон драматургæй,
æртыккæгтæ – агургæ æмæ
æнаргæ дæсны
тæлмацгæнæгæй. Грис се ппæтæн
дæр уыди хион, уарзон адæймаг,
алкæй зæрдæмæ дæр фæндаг
ссардта.
Ирон фысджыты цалдæр фæлтæры
йæ Хуссарæй – Цæгатмæ нымадтой
монон фыдыл. Грисы уазджыты æхсæн
фенæн уыдис бирæ хæрзæгъдауджын
адæмы: Коцойты Арсен, Дзанайты Иван –
Нигер, Дзесты Куыдзæг, Мамсыраты
Дæбе, Ардасенты Хадзыбатыр, Гаглойты
Федыр-Гафез, Тæбæхсауты Бало,
Джусойты Нафи, Джыккайты Шамил
æмæ бирæ æндæртæ. Фысымы
адæймагуарзондзинад сын уыдис стыр
ныфсы хос. Сæ мидисджын ныхæсты
мидæг уыдон лыг кодтой канд
фынджы’ гъдæуттæ нæ, фæлæ ирон
культурæ æмæ аив литературæйы
фарстатæ.