Информатика мен математикада алгоритм ұғымының қолданылуыАлгоритм – берілген есептің шығару жолын реттелген амалдар (командалар) тізбегі түріне келтіру
Алгоритмді компьютерде орындау үшін оны программа түрінде жазып шығу керек.
Программа дегеніміз командалар тізбегі.
Квадрат теңдеу шешу алгоритімі
Фигуралардың ауданын, көлемін табу алгоритмдері
Бөлшек сандарға амалдар қолдану алгоритмдері, т.б.
Алгоритм типтері
Информатика және есептеуіш
техника негіздері
9 сынып
Алгоритмнің құрылымына
байланысты түрлері
Сызықтық
Тармақталу
Циклдік
Сызықтық
алгоритм
Әрекеттердің
тізбектей
орындалуын
сипаттайтын
алгоритм –
сызықтық
алгоритм деп
аталады.
Сызықтық алгоритм.
Мысалдар.
алг үй тапсырмасын орындау
басы
күнделікті ашу
тиісті бетін
үй тапсырмасын анықтау
үй тасырмасын орындау
күнделікті орнына қою
соңы
Сызықтық алгоритм.
Мысалдар.
Z функциясының
мәнін есептеу
Басы
a, b, x
енгізу
Z:=t+cos(t)-
tg(t)
Z шығару
Соңы
Тармақталу
алгоритімі
Бір шарттың
орындалу немесе
орындалмауына
байланысты
командалар
тізбегінің бірнеше
тармақтарға
бөлінетін тобы
тармақталу
алгоритімі деп
аталады.
Тармақталу алгоритімі.
Жалғасы.
Шартты тексеру
командасы
тармақталу
командасы деп
атайды.
Алгоритмдік тілде
қолданылатын
түйінді сөздер:
егер, онда, әйтпесе,
бітті
Тармақталу
алгоритімін
ің түрлері
Толымд
ы
Толымс
ыз
егер шарт
онда 1-серия
әйтпесе 2-серия
бітті
егер шарт
онда 1-серия
бітті
иә
1-серия
шарт
ы
жоқ
2-серия
шарт
ы
жоқ
иә
серия
Тармақталу алгоритімі.
Мысалдар.
басы
иә
жоқ
Ауырдың ба?
ем ізде!
ауырмайтын жол ізде!
соңы
Бұл тармақталу алгоритімінің толымды түрі.
A x2 + B x + C
= 0
Квадрат
теңдеуінің
түбірлерін
табужалған
Басы
A, B, C
енгізу
D = B*B - 4 A C
D < 0
ақиқат
X1 = (- B - ) / 2 A
D
X2 = (- B + ) / 2 A
D
X1, X2-ні шығару
Соңы
Нақты түбірлері жоқ
Күрделі тармақталу
Үш немесе одан да көп шартты тексеру керек
болғанда, сәйкесінше үш немесе одан да көп
тармақтар қолданылады, бұл күрделі тармақталу деп
аталады.
Күрделі тармақталуда көбінесе “таңдау” немесе
”таңдау-әйтпесе” құрылымдары қолданылады.
“Таңдау” түріндегі
тармақталу
1-шарт орындалса: 1-серия
2-шарт орындалса: 2-серия
...
N-шарт орындалса: N-серия
бітті
соңы
“Таңдау-әйтпесе”
түріндегі тармақталу
1-шарт орындалса: 1-серия
2-шарт орындалса: 2-серия
...
N-шарт орындалса: N-
серия
Әйтпесе N+1-серия
бітті
соңы
Күрделі тармақталу.
Мысал.m
-
ор
ы
н
ба
?
m=1
Алтын
медаль
m=2
Күміс
медаль
Мақт
m=3 m>3
ау
Қола
медаль
қаға
зы
Таңдау
1-орын: алтын медаль
2-орын: күміс медаль
3-орын: қола медаль
әйтпесе марапаттау
қағазы
бітті
Күрделі шарттарды
пайдалану
Қарапайым шарттарды біріктіру үшін ЖӘНЕ,
НЕМЕСЕ, ЕМЕС түйінді сөздері пайдаланылады.
Үш кесінді ұзындығы a, b, c берілген. Осы
кесінділерді үшбұрыш қабырғалары ретінде
қарастыруға бола ма?
Кесінділерден
үшбұрыш құруға
БОЛМАЙТЫН шарт
былай жазылады:
a>b+c НЕМЕСЕ b>a+c
НЕМЕСЕ c>a+b
алг Үшбұрыш құру (бүтін a, b, c,
лит z)
арг a, b, c,
нәт z
басы
егер ЕМЕС (a>b+c
НЕМЕСЕ b>a+c НЕМЕСЕ
c>a+b)
онда z:=“Болады”
әйтпесе z:=“Болмайды”
бітті
шығару z
соңы
Циклдік алгоритм
Белгілі бір
әрекеттер
тізбегінің
қайталанып
орындалуын цикл
деп атайды, ал
қайталанатын
бөлігі бар
алгоритмдер
циклдік алгоритм
деп аталады.
Циклдік алгоритм. Мысал.
ЕСЕП:
Шелекті бөшкедегі
сумен толтырудың
графикалық
алгоритімін құру
Бос шелек берілген.
Оқушының суы бар
бөшкесі мен саптыаяғы
бар.
Алгоритм Толтыру
Басы
1. Шелек толмағанша, қайталау:
2. Шелекке бір саптыаяқ суды
құю.
Соңы
Қайталау
командасы
Цикл денесі
Цикл түрлері
Цикл
Арифметика
лық
Итерациялы
(Қадамдық)
қ
Қайталану саны алдын-ала белгілі цикл –
арифметикалық цикл.
Орындалу саны белгісіз цикл –
итерациялық цикл.
Шелекті толтыру мысалы – итерациялық
цикл (себебі, ыдыс көлемдері белгісіз).
14-сабақ.pptx
