Презентация по физике на тему:Электр өрісінің энергиясы

Мектеп: 25 Г. Титов ЖОМ  Мұғалімнің аты­жөні:С.Кумекова Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны:                                    Сабақ жоспары Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі:  Күні:       14.02.18ж.             15.02.18 Сынып:   10 «В»             10   «Б,В» Сабақ тақырыбы:  Осы сабақта қол  жеткізілетін оқу  мақсаттары (оқу  бағдарламасына  сілтеме)  Сабақ мақсаттары Электр  өрісінің энергиясы Электр өрісінің энергиясы жайлы мағлұмат беру Электр өрісінің энергиясының формулаларын есептер шығаруда қолдана білуге  үйрету Электр өрісінің энергиясы жайлы мағлұмат алады Электр өрісінің энергиясының формулаларын есептер шығаруда қолдана білуге  үйренеді Тілдік мақсат Бағалау   критерийлері Құндылықтар­ды  дарыту Пәнаралық  байланыстар АКТ қолдану  дағдылары Бастапқы білім Тілдік мақсаттарды, лексика мен тіркес мысалдарын қоса  анықтаңыз  Пәнге тән лексика мен терминология: Потенциал, заряд,  электрсыйымдылық Диалог пен жазу үшін пайдалы сөздер мен тіркестер: Талкылауга  арналган тармактар  :  Электр өрісінің энергиясы жайлы мағлұмат алады Электр өрісінің энергиясының формулаларын есептер шығаруда қолдана білуге  үйренеді Индустрияландыру инновацияларға негізделген экономикалық өсу Математика,химия Оқулық,есептер жинағы,ноутбук §8.10 Электрсыйымдылық Сабақтың жоспарланған кезеңдері Сабақтың басы Сабақтың ортасы/ сабақтың  негізгі бөлімі Сабақ барысы Сабақтағы жоспарланған іс­әрекет Ресурс­тар   Сен маған,мен саған» ойыны 1­топ 2­топқа қосылуын есептеп теориалар бойынша сұрақ  қояды.Ұпай алған топ  мадақталады. ­ ; 1.Өткізгіштің электрсыйымдылығын өзгертудің   тәсілдері  қандай ? 2.Конденсатор дегеніміз не ? 3.Жазық конденсатор дегеніміз не ? 4.Формуласын қорыту  5.Жазық  конденсатордың электрсыйымдылығы қандай  1)10­сынып оқулығы 2) Рымкевич есептер жинағы шамаларға тәуелді болады ? 6. Конденсаторларды тізбектей және параллелль жалғау  тәсілдері. Зарядталған   оқшау   өткізгіштердің   электр   өрісінің энергиясы келесі формуламен анықталады: Сабақтың соңы Зарядталған конденсатордың энергиясы . . Зарядталған конденсатордың энергиясын астарлар  арасындағы электр өрісін сипаттайтын шамалар арқылы  өрнектеуге болады. Жазық конденсатордың электр  сыйымдылығы   екенін ескерсек  көбейтіндісі көлемді,   қатынасы электр өрісінің  кернеулігін береді. Сондықтан электр өрісінің энергиясын келесі түрде өрнектеуге  болады: Бірлік көлемдегі электр энергиясын өріс энергиясының тығыздығы  деп атайды. Өлшем бірлігі  . Зарядталған конденсатор энергиясы:     болады. W  qU 2    және     формуласын кезек қойып энергияның  q  CU келесі формулаларын аламыз   немесе    W  2CU 2 Біртекті электр өрісінің энергиясының көлемдік тығыздығы деп  бірлік көлемде жинақталған өріс энергиясымен өлшенетін шаманы  айтамыз W w  V Алмастыруларды енгіземіз C  S 0 d W  CU 2 2  SU 0 2 d  2     * d d тағы алмастыру енгіземіз   Sd=V,       E  U d олай болса            осыдан W 2   U 0 2 2 d Sd w  W V 2  0E 2   Бұдан электр өрісінің энергиясының тығыздығы осы өріс  кернеулігінің квадратына тура пропорционал деп  тұжырымдауға болады. Есеп шығару үлгiлерi Есеп 1. Екi нүктелiк заряд ауада бiр­бiрiнен 20 см арақашықтықта  қандайда бiр күшпен өзара әсерлеседi. Осы зарядтардың майдағы  өзара әсерлесу күштерi өзгермеуi (ауадағымен бiрдей болуы) үшiн  олардың арақашықтықтары қандай болуы керек? Шешуi. «Ауа» ортаны «а» индексi және «май» ортаны «м» индексi  арқылы белгiлеймiз. Кулон күшi мына формуламен анықталады: , ε  – ортаның диэлектриктiк өтiмдiлiгi (енуi). Онда ауада  мұнда  зарядтардың өзара әсерлесу күшi келесi түрде өрнектеледi: ал осы зарядтардың майдағы өзара әсерлесуi: Есептiң шарты бойынша ауадағы Кулон күшi майдағы Кулон  күшiне тең болуы керек, онда алатынымыз Fв = Fм, бұдан , немесе . Шарты бойынша ra = 20 см = 0,2 м; εa= 1, εм= 5. Одан  алатынымыз, майда орналасқан зарядтар арасындағы арақашықтық, мынаған тең: Жауабы:майдағы зарядтардың, өзара әсерлесу күшi ауадағыдай  болуы үшiн, бiр­бiрiнен арақашықтығы8,9 смболуы керек. (м). Есеп 2.Тепе­теңдiк күйде болуы үшiн көлемi9мм3темiр В кiшкене  бөлшектiң керосинге батырылған А шариктен (4.1 – сурет) қандай  арақашықтықта орналасуы керек? Шарик заряды7нКл, ал кiшкене  бөлшектiң заряды –2,1 нКл­ға тең. Темiрдiң тығыздығы 7800 кг/м3, керосиннiң тығыздығы –800 кг/м3,  керосиннiң диэлектриктiк өтiмдiлiгi (енуi) –2,1. Шешуi.Кiшкене бөлшекке әсер ететiн күштердiң кескiнiн саламыз  (4.2 – сурет). Кiшкене бөлшек тепе­теңдiкте болуы үшiн, оған әсер  ететiн барлық күштердiң векторлық қосындысы нөлге тең болады: Yосiне проекциялап, алатынымыз: (4.1) Архимед күшi Fарх = ρкgV, кулондық күш Fк = kq1q2/εr2, кiшкентай бөлшектердiң массасы мынадай белгiлi формула  бойынша анықталады m =εсV. Бұл өрнектердi (4.1) формулаға қойып, алатынымыз: Арақашықтық терiс болмайтындықтан, ақырғы жауапты аламыз: Өлшем бiрлiгiн тексерейiк: Сандық мәндерiн қойып: (м). Жауабы:кiшкене бөлшек В тепе­теңдiк күйде болуы үшiн, ол  зарядталған А шариктен1 смқашықтықта болуы керек. Есеп 3.Нүктелiк зарядтар ортасында жатқан нүктедегi электр  өрiсiнiң кернеулiгiн табыңыз q1 = 8∙10­9 Кл, q2 = ­6∙10­9 Зарядтар арасындағы арақашықтық 10 см­ге тең. Шешуi.Бiрiншi зарядтың жасайтын электр өрiсi кернеулiгiнiң  модулi мына формула бойынша есептеледi: ал екiншi зарядтың жасайтын электр өрiсi кернеулiгiнiң модулi: , . Өрiстердiң суперпозиция принципi бойынша қорытқы өрiстiң  кернеулiгi мынаған тең . Бiзге қажет өрiс нүктесi, бiрi оң екiншiсi терiс зарядталған, екi  зарядтың ортасында орналасқандықтан,  және бағытта бағытталған және олардың геометриялық қосындысы  қарапайым өрнек түрiнде берiледi: векторлары бiр  Алынған өрнектiң өлшем бiрлiгiн тексеремiз: Жауабы:берiлген зарядтардың ортасында жататын нүктедегi  . электр өрiсiнiң кернеулiгi5,04∙10­4 В/мтең. Топтық жұмыс Бақылау сұрақтары 1.  Қандай заттар өткізгіштер болып табылады? 2.  Электр өрісіндегі өткізгіштерде қандай шарттар орындалады? 3.  Өткізгіштің электр сыйымдылығы неге тәуелді? 4.  Оқшауланған шардың электр сыйымдылығы қандай өрнекпен       анықталады? 5.  Жазық, сфералық және цилиндрлік конденсаторлардың электр      сыйымдылықтарының формуласын қорытып шығарыңыз. 6.  Конденсаторларды қосу әдістерін беріңіз. 7.  Зарядталған оқшау өткізгіштердің электр өрісінің энергиясы  қалай      анықталады? 3.     Өріс энергиясының тығыздығы дегеніміз не? Дескриптор Берілгенін дұрыс жазады Формуласын дұрыс қолданады Нәтижесін шығарады Кері байланыс:   «Екі жұлдыз, бір тілек» Саралау – оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз? Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз? Денсау­лық және қауіпсіз­дік техника­ сының сақталуы Неге потенциал деп атаған? Неліктен потенциал  айырымы деген? Сіз неліктен кернеу мен кернеулік арасында  байланыс бар  екенін айта аласыз ба Топтық жұмыс критерий арқылы  бағаланады. 1. 2. Сұрақтың маңыздылығы Нақты физикалық терминдердің  Информатика, жаңа  тақырыпты ашу үшін  видео болуы 3. Формула және өлшем  бірліктердің берілуі Есепті бағалау өлшемдері: 1. Берілгенін жазу­1 балл Берілгенін және шығару  2. формуласын жазу­2 балл 3. Есепті толық шығару­3 балл Сабақ бойынша рефлексия  Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс  қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол  жеткізді ме?  Жеткізбесе, неліктен?  Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?  Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?  Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды,  неліктен?  Жалпы баға  Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?  1:  2:  Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?  1:  2:  Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге  көңіл бөлу қажет? Тексерілді:                                                    ДОЖЖО