Радиактивтілік. Альфа, бета және гамма сәуле шығару

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі:

9. 4А – Атом құрылысы

Мектеп: 

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 9

Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақтақырыбы

Радиактивтілік. РАДИАКТИВТІ СӘУЛЕЛЕНУДІҢ ТАБИҒАТЫ

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

*        9.6.2.1. α,β және γ сәулеленудің табиғаты мен қасиеттерін түсіндіру

Сабақмақсаттары

- Альфа-бөлшектер, бета-бөлшектер және гамма-сәулелердің физикалық қасиеттері мен танысу.

- Табиғи радиоактивтілік құбылысын түсіну.

Жетістіккритерийлері

ü  Оқушыларорындайалады:

ü   

- табиғи радиоактивтіліктерминініӊфизикалықмағынасынтүсінеді;

- табиғи радиоактивтіліктің өздігінен жүретін құбылыс екеніне тәжірибе арқылы  көз жеткізе алады;

- Альфа, бета және гамма сәуле шығарудың физикалық қасиеттерін  өзара салыстыра   біледі;

Тілдікмақсаттар

Alphaparticle

Betaparticle

gammaradiation

Арнайы пәндік лексика мен терминология:

Оқушылар өздерінің түсініктерін көрсететін жаңа сөздерді пайдаланулары керек. Олар терминдерді түсіну және қолдану керек.

Диалог үшін пайдаланылатын сөйлемдер: Альфа бөлшектер бета бөлшектерге қарағанда ... ерекшеленеді, ал бета бөлшектер болса ... .

Гамма сәуле шығару – ең ... . Өтімділігі бойынша ең әлсізі - ... .

Құндылықтардыдарыту

Оқушыларға «Әлем» және «Мәңгілік ел» құндылықтарыбойынша Менделеев кестесіндегі элементтердің басым бөлігі еліміздің жер қойнауында кездесетініне назар аударту (жаңа сабақ барысы). 

Пәнаралықбайланыстар

Химия, география, тарих  пәндерімен тығыз байланысты сабақ.

АКТ қолдану дағдылары

Оқушылар радиоактивтік құбылысын демонстрациялауда техника қауіпсіздік ережесін ескеруге байланысты виртуалды эксперименттің мағыздылығын бағалай біледі.

Бастапқы білім

Оқушылархимия пәніненрадиактивті элементтер қатары жайлы білуі қажет.

Сабақбарысы

Сабақтыңжоспар-ланғанкезеңдері

Сабақтағыжоспарланғаніс-әрекеттер

Ресурстар

Мұғалімнің іс-әрекеттері

Оқушының іс-әрекеттері

Ұйымдастыру кезеңі:

Сабақтың басы

Оқушылардың назарын сабаққа жылдам шоғырландыру үшін фотолар көрсету. Жаңа сабақтың тақырыбымен оқу мақсаттарын таныстыру

Бақылаған фотоларға тарих пәнінен алған білімдерін қолдана пікір білдіру. Бүгінгі сабақтың тақырыбын болжау.

Семей полигоны туралы фотолар

Үй жұмысын тексеру:

Оқушылардың үй тапсырмасын орындау жауапкершілігін дәптерлерінен тексеру.

Сыныптағы оқушылардың рентген сәулесінің қолдануға мысалдар келтіруін тыңдау. «Үздікті таңдау» әдісімен бағалау.

Жазбаша үй жұмыстары

Жаңа сабақтың мазмұны:

15 мин

Сыныпты «Суретті құрастыру» тәсілімен  3 топқа біріктіріп, ой сергіту жаттығуын жаңа тақырыптармен байланыстыра ұйымдастыру.

 «Алфа, бета және гамма» сәулелер тобында осы сәулелер туралы ақпараттарды жинау

Ноутбуктер, оқулықтар. Менделеевтің периодтық кестесі (әр оқушыда болғаны жөн )

Радиаоктивтіліктің ашылу тарихымен таныстыру. Полоний, Ra элементтерінің ашылу тәсіліне шолу жасау.

Презентациядан мәліметтерді дұрыс ала білу. Радиоактивті элементтердің қоршаған ортаға әсерін сипаттауға дайын болу

Қосымша 1 Презентация «Радиоактивтілік»

Альфа, бета және гамма сәулелердің физикалық қасиеттерін түсіндіру.

Радиоактивті элементтен бөлінетін бөлшектерді  өтімділігі бойынша өзара салыстыру

Bilimland.kz сайтынан алынған видеолар (Қосымша 2мен қосымша 3)

Сабақты бекіту кезеңі:

Альфа, бета және гамма сәулелердің белгіленуіне назар аударту.

Әр топтың өзіне берілген атау  туралы артықшылықтары мен кемшіліктерін «Жарнамалау» тәсілімен жеткізуін бағалау үшін ортақ бағалау критериін құрдырту.

Оқу мақсатын ескере 3 сатылы бағалау критерийлерін құрастыру.

Жарнамалау шарттарымен танысу.

БК

Топтардың жауаптарын тыңдауда топтағы ынтымақтастықпен тақырыпты меңгеру деңгейлерін бақылау.

Радиактивті сәулелерді салыстыру арқылы олардың ерекшеліктерін өзге топтарға жеткізе алу. Табиғатын түсіндіре алу. Әр топқа берілетін өзге топтардың бөлшектерін сипаттау кестесін жекеше толтыру.

Оқушылар марк схема бойынша жауаптарын өзін-өзі бағалап, тексереді.

Флипчарт (плакат)

«Радиактивті сәулелерді» сипаттау кестесі Қосымша 4

Үй тапсырмасы:

Сабақтың соңы

Оқушылардың күнделікке жазып алуын қадағалау.

Рефлексия. «3-2-1»стратегиясы.

Сәулелердің ерекшелігін көрсететін сызба-суретті салу.

Саралау – оқушыларға қалай  көбірек қолдау көрсетуді  жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы

Барлық оқушылар:Менделеев кестесінен радиоактивті элементтер қатарын біледі. Табиғи радиоактивтілік құбылысын түсінеді.

Кейбір оқушылар:Альфа, бета және гамма сәулелердің физикалық қасиеттерін біледі.

Жеке оқушылар:Радиактивті сңулелердің табиғатын салыстыра түсіндіре алады.

Оқушылар видеодан жауапты тыңдап, (өзіне баға береді) –өзге топтардың жауаптарын бағалайды. Оқушылардың бағалауын қадағалап, мұғалім қорытынды бағаны қояды.

Өзін-өзі бағалайды.

sОқушылар ең алғаш радиактивті элементтермен танысатындықтан, радиактивтілікке байланысты қауіпсіздік ережелерін жаңғырту.

Сабақ соңында оқушылар радиоактивті заттардың  қауіптілігімен танысқандығына және оларды қолданудың қауіпсіздік ережесін білетіндігіне көз жеткізу қажет.

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?

Жеткізбесе, неліктен?

Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?

Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?

Жалпы баға

Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?

1:

2:

Сабақтыжақсартуға не ықпалетеалады (оқытутуралы да, оқутуралы да ойланыңыз)?

Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?