TOLQI’N HAQQI’NDA TU’SINIK

No’kis rayoni’ XBMXMThSHBne qarasli’

№ - 22- sanli' uluwma worta bilim beriw mektebinin'

Fizika pa'ni mug'allimi

Ag’i’lash   Saylauovti’n’

TOLQI’N HAQQI’NDA TU’SINIK 

atli’ temasi’ boyi’nsha

sabaqli’q is jobasi’

2015-2016 ji’l

No’kis Rayoni’                                                                                                  22-mektep  Saylauov Ag’i’lash

№49-TEMA   TOLQI’N HAQQI’NDA TU’SINIK.       

Sabaqti’n’ maqseti

a)Bilimlendiriw maqseti

Woqi’wshi’larg’a Tolqi’n haqqi’nda uluwma tusinikler beriw ha’m bul temani’n’ basqa temalardan wo’zgesheligin ayti’p wo’tip temani’ baslaw.

b) Tarbiyali’q maqseti.

Woqi’wshi’larg’a temadan kelip shi’qqan halda wo’mirde jaqsi’ menen jamanni’n’ birdey juriwin biraq jaqsi’li’qti’n’ jen’ip shi’g’i’wi’n tusindirip, woqi’wshi’lardi’ jaqsi’li’q ruwxi’nda ta’rbiyalaw.

c)Rawajlandi’ri’w maqseti

Woqi’wshi’lardi’n’ pa’nge degen qi’zi’g’i’wshi’li’g’i’n artti’ri’w na’tiyjesinde wolardi’n’woqi’w ham jazi’w ko’nlikpelerin artti’ri’p bari’w

Sabaqti’ qurallandi’ri’w

Sabaqli’q kitap,tarqatpa materiallar, ha’m ko’rgizbeli qurallar.

Sabaqta paydalani’lg’an metodlar: «Blits» interaktiv metodi’ «Skarabey» interaktiv metodi’

Sabaq jobasi’

Sabaqti’n bari’si’

Sholkemlestiriw

Klassqa kirip woqi’wshi’lardi’n’tazali’g’i’na,klass tazali’g’ina itibar qarati’w.Woqi’wshi’lardi’n’ woqi’w qurallari’n ko’zden keshirip  na’wbettegi sabaqqa tayarli’g’i’n tekseriw

Uyge tapsi’rma soraw

Ma’jburiy terbelisler temasi’n soraw

Tema

Terbelislerdin’ tarqali’wi’:

Arqanni’n’ bir ishin tirekke baylap,yekinshi ushi’nan uslap da’wirli tu’rde terbeteyik.Bunda terbelis arqandi’ boylap tarqalatug’i’ni’n’ ko’remiz.Tarqali’p ati’rg’an bul terbelis tolqi’n boli’p tabi’ladi’.

Yeger jip ushi’na bir dene baylap woni’ i’di’stag’i’ suwdi’n’ betine da’wirli tu’rde tiygizip,ko’terilip turi’lsa,suw betinde da’wirli tu’rde tarqali’p ati’rg’an tolqi’nlardi’ baqlaw mu’mkin.

Terbelislerdin’ wortali’qta tarqali’w procesi tolqi’n dep ataladi’.

No’kis Rayoni’                                                                                                  22-mektep  Saylauov Ag’i’lash

No’kis Rayoni’                                                                                                  22-mektep  Saylauov Ag’i’lash

Tolqi’n uzi’nli’g’Ii:

Terbelistin’ tarqali’wi’ ushi’n,yag’niy tolqi’nnni’n’ bir wori’nnan basqa bir wori’ng’a ko’ship bari’wi’ ushi’n belgili bir waqi’t kerek boladi’,yag’niy tolqi’n belgili bir tezlik penen qozg’aladi’.Suw betinde shen’ber formasi’ndag’i’ tolqi’n da,arqan terbelgende payda bolg’an tolqi’nda tezlikke iye.

Belgili bir terbelis da’wirinde terbelistin’ basi’p wo’tken arali’qti’ xarakterlew ushi’n tolqi’n uzi’nli’g’i’ degen fizikali’q shama kiritilgen.

Tolqi’nni’n bir da’wir ishinde tarqali’w arali’g’i’ tolqi’n uzi’nli’g’i’ dep ataladi’.ha’m  (lambda) ha’ribi menen belgilenedi.

Sabaqti’ bekkemlew

Bekkemlew ushi’n «Debat», «klaster» interaktiv metodi’ usi’ni’s yetiledi. Tema boyi’nsha woqi’wshi’larg’a  qayta sorawlar berip ha’m qosi’msha tapsi’rma tu’rinde ha’r toparg’a krosvordlar tarqati’ladi’.tapsi’rma wori’nlani’p bolg’annan son’ bosli’qlardi’ toli’qti’ri’w maqsetinde,bilimlerin bekkemlep bari’w ushi’n yadtan formulalar jazadi’.

1.Tolqi’nni’n’ qozg’ali’si’ dep nege ayti’ladi’? Tolqi’nni’n’ terbelisten ayi’rmashi’li’g’i’n ayti’n’.

2.Tolqi’n uzi’nli’g’i’ dep nege ayti’ladi’ ha’m qalay an’lati’ladi’?

3.Tolqi’n grafigi qalay an’lati’ladi’? wonnan tolqi’n uzi’li’g’i’,terbelis da’wiri ha’m amplitudasi’n ko’rsetin’.

4.118-suwrette ko’rsetilgen tolqi’n grafigi  112-suwrettegi terbelis grafigi menen Sali’sti’ri’n’.Wolardi’n’ wo’z-ara ayi’rmashi’li’qlari’ haqqi’nda piker ju’ritin’.

5.Arqanni’n’ bir ushi’n tayani’shqa baylap,yekinshi ushi’n vertical tu’rde qozg’alti’n’ payda bolg’an tolqi’n haqqi’nda piker ju’ritin’.

Uy tapsi’rma tapsi’ri’w

Tolqi’n haqqi’nda tu’sinik temasi’n woqi’p keliw. 

Sabaqti’ juwmaqlaw

Uy jumi’si’n qayta yadi’na sali’p wotip,bugingi sabaqqa belsene qatnasqan woqi’wshi’larg’a tiyisli bahalari’n qoyg’an halda bugingi sabag’i’ma juwmaq jasayman

No’kis Rayoni’                                                                                                  22-mektep  Saylauov Ag’i’lash