Тянова Гүлназ Бисенбековна
Қанның қызметі
адам ағзасында қан әрбір мүшені, дененің әрбір жасушасын бірімен-бірін өзара байланыстырады
дене температурасының тұрақтылығын сақтайды
оттегін өкпеден ұлпаларға жеткізіп, көмірқышқыл газынан тазартады
ішкі секреция бездерінен бөлінетін гормондарды тасымалдайды
ағзаның соңғы қажетсіз өнімдерін бүйрекке және т.б. мүшелерге тасымалдайды
қорек заттарды асқорыту мүшелерінен ұлпаларға жеткізеді
ағзаны зиянды микробтардан қорғайды
қорғаныштық қызметін атқарады (қанды ұйыта алады).
жасушаларда қышқылдың, судың деңгейін реттейді
Қанның қызметі
Эритроциттер – ядросы жоқ. Олардың орташа
d – 7, 2 - 7, 5мкм – құрамында қызыл түсті беретін гемоглобин нәруызы бар
Қанның ақ түйіршіктері- лейкоциттер
Тромбоциттер немесе қан пластинкалары – қанның ең кішкентай, түссіз, ядросыз формалық элементтері. Олар сүйек кемігінде түзіледі, мөлшері 2 – 4 мкм, дұрыс емес дөңгелек пішінді.
Эритроциттер – қанның қызыл түсті жасушасы
Қанның басқа жасушаларына қарағанда салмақты болғандықтан, ыдыстың түбіне тұнады.
Жаңа түзілген кезде ғана ядросы болатын, толық қалыптасқан кезде жойылып кететін, митохондриясы жоқ қан жасушасы. (сүтқоректі жануарлардан басқа жануарлардың эритроцитінде ядро болады)
Екі жағы ойыс табақша тәрізді.
Қанның 1 мм3 4-5млн. эритроцит болады.
Өздігінен қозғалмайды, тек қан ағынымен ағады.
Тіршілік ұзақтығы 120-127 тәулік. Көкбауыр мен бауырда жойылып, сүйек кемігінде түзіледі.
ТРОМБОЦИТТЕР
Тромбоциттер – қанды ұйытушы жасушалар. Домалақ сопақ пішінді, түссіз ядросыз.
Тіршілік ұзақтығы 7 күн.
Сүйек кемігінің майында жасалады. 1мм3 қанда 180-350 мың тромбоцит болады
Плазмадағы нәруыздар (7-8%)
Альбуминдер – 4,5%
Глобулиндер – 1,7-3,5%
Фибриногендер – 0,4%
Қызметі:жасушадағы су мен денедегі сұйықтықты реттеуге қатысады.
Қызметі:қанның ұюына қатысады.
Қан жасушалары
Эритроциттер
Лейкоциттер
Тромбоциттер
Қызыл түсті жасушалар
Түссіз жасушалар
Қан пластинкалары
Гемоглобин
Қанның қызыл түсті пигменті
Грекше “haima, haimatos” - қан, латынша “globus” - шар
Адамның 100 мл қанында шамамен 15-16 г гемоглобин бар
Тыныс мүшелерінен оттекті ұлпаларға,ал көмірқышқыл газын ұлпадан тыныс мүшелеріне тасымалдайды
Гемоглобин
Жетіспеген жағдайда
АНЕМИЯ АУРУЫ пайда болады
Шектен тыс көп болса, ЖҮРЕК ҚАН ТАМЫР АУРУЫ пайда болады
1 кезең. Биологиялық диктант
1-ші топ1. Ағзаның ішкі ортасына -----------,-----------
сұйықтығы, лимфа жатады. 2. Плазмадағы нәруыздарға ----------------, глобулиндер, ----------------.
3. Эритроциттер сүйек ---------------- түзіледі. 4. Қанның құрамы –-------------және ---------------жасушаларынан тұрады.
2-ші топ1. Ағзадағы қанның мөлшері ------------------.
2. ----------------- - жасушалар үшін негізгі қуат көзі.
3. Қан ----------------ұлпасының сұйық түрі.
4. Қан пластинкалары - ---------------- деп аталады.
1 кезең. Биологиялық диктант
1-ші топ1. Ағзаның ішкі ортасына -----------,-----------
сұйықтығы, лимфа жатады. (қан, ұлпа)2. Плазмадағы нәруыздарға ----------------, глобулиндер, ----------------. (альбуминдер, фибриногендер)
3. Эритроциттер сүйек ---------------- түзіледі. (кемігінде)4. Қанның құрамы –-------------және ---------------жасушаларынан тұрады. (плазма және қан)
2-ші топ1. Ағзадағы қанның мөлшері ------------------. (4, 5 - 5 л)
2. ----------------- - жасушалар үшін негізгі қуат көзі. (Глюкоза)
3. Қан ----------------ұлпасының сұйық түрі. (дәнекер)
4. Қан пластинкалары - ---------------- деп аталады. (тромбоциттер)
English | Kazak | Russian |
| Қан | Кровь |
Жүрек |
| |
Vein |
| вена |
| Артерия | артерия |
Plasma |
| |
| Эритроцит |
|
Лейкоцит | ||
Hemoglobin |
| |
| Донор |
|
антиген | ||
антидене |
| |
Thrombocyte |
|
Үш тілді меңгерейік
Адасқан әріптер
Anagram | Correct Word | Translation |
odobl |
| |
hatre | ||
smaalp | ||
nibglohemo | ||
tryera | ||
cytethyreor | ||
cyteukleo | ||
ienv | ||
rombthosetyc |
Home task
Бағалау
§17 Қанның құрамы мен қызметі. Қан жасушалары: эритроциттер, лейкоциттер, тромбоциттер
Learn the terminology by heart
Retell the text- мәтінді қайталаңыз
Материалы на данной страницы взяты из открытых источников либо размещены пользователем в соответствии с договором-офертой сайта. Вы можете сообщить о нарушении.