Ауа температурасының жылдық өзгерісі және ауытқу амплитудасы.

Күні: 20.02.2016  Сынып: 6 «А» Сабақтың   тақырыбы:  §41.   Ауа   температурасының   жылдық   өзгерісі   және   ауытқу амплитудасы. Сабақтың мақсаты: Білімділік:  Ауа   температурасын   өлшеу,   температураның   тәуліктік,   жылдық өзгерісінің болу себебін түсіндіріп, тәуліктік, айлық, жылдық орташа температураны анықтау жолдарымен таныстыру. Дамытушылық:  Табиғатта   ауа   температурасының   өзгеруін   нақты   мысалдар келтіріп сызба­суреттер арқылы оқушылардың көру, есте сақтау, ойлау, есту қабілетін дамыту, дүниетанымын кеңейту.                     Тәрбиелік:  Оқушыларды   өз   бетінше   жұмыс   істеуге,   өзара   тексеруге, ұйымшылдыққа,   жауапкершілікке   тәрбиелеу.   Халықтық   педагогика   қағидаларын пайдаланып,  ұлттық тәрбие беру. Экологиялық тәрбие беруді жалғастыру. Сабақтың көрнекілігі: Дүниежүзінің физикалық картасы, презентация. Сабақтың түрі:  Аралас сабақ. Сабақтың әдісі: сұрақ­жауап, тірек­сызба, географиялық есептер Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру: Оқушылармен амандасу, сынып оқушыларын түгендеу.  II. Үй тапсырмасын сұрау: Географиялық есеп: 1. сағ 1 де +5 0С, 7 де ­20С, 13 те +100С, 19да +90С, тәуліктік амплитуда: (+100С) ­ (­20С) = 12 ге тең. 2. Мысалы: сағ 1 де +50С, 7 де ­20С, 13 те +100С, 19да +90С, тәуліктік орташа  температура: ((+50С+ (­20С) +(+100С)+(+90С))/4)=+5,50С  Шілде айында сағат 1­де +18°С, 7­де +10°С, 13­те +25°С, 19­да +20°С. Тәуліктік жиынтығын және тәулік бойынша орташа температураны тап. 3. IІІ. Жаңа сабақ:  Температураның жыл ішіндегі өзгерісі Жердің Күнді айналу жолындағы орнына байланысты.  Жазда күн сәулелері жер бетіне тік түседі де, оны жақсы жылытады. Оның үстіне күн ұзақ.   Қыста   керісінше   күн   сәулелері   жерге   көлбей   түседі.   Әрі   күн   қысқа. Сондықтан жер бетіне жылу аз келеді.   Солтүстік жарты шардағы ең жылы ай – шілде, ең суық ай – қаңтар.   Оңтүстік жарты шарда керісінше  Ең   жылы   ай   мен   ең   суық   айдың   орташа   температураларының   айырмасы   ауа температурасының жылдық амплитудасы деп аталады. ЖОТ   табу   үшін   АОТ   жиынтығын   ай   санына   бөледі,   ол   үшін   12   айдың   оң температурасын бөлек, теріс температурасын бөлек есептеп, одан шыққан сандарды бір­бірінен қосып, шыққан санды 12 айға бөледі. Ауа температурасының жылдық өзгерісі.  То.ж.а=Те.ж.а.о.­ Те.с.а.о. То.ж.а – орташа жылдық амплитуда;  Те.ж.а.о. – ең жылы айдың орташа температурасы;  Те.с.а.о. – ең суық айдың орташа температурасы;  Ең жылы ай – шілде.  Ең суық ай – қаңтар.    Мысалы: То.ж.а = 20­(­12) =320 С Айлар Жылдық орташа температу ра І ІІ ІІІ –14° –11° –3° ІV 2° V VІ VІІ 10° 18° 22° VІІІ 20° ІX 12° X 6° XІ XІІ –5° –12° +3,8°С Оң (+) температуралар жиынтығы + 90°С. Теріс (–) Сонда орташа жылдық температуралар жиынтығы –45°С. температура (90°С–45°С): 12 » +3,8°С. Бірдей температураны қосатын сызықтар  изотермалар  деп аталады Изотерма – грекше «изо»­ бірдей, «терма» ­ жылу.   Қаңтар изотермасы­ көк немесе қара түс;  Шілде изотермасы­ қызыл түс;  ІV. Сабақты бекіту сұрақтары: Айлар Жылдық орташа температура І ІІ ІІІ ІV ­ 16° ­ 14° ­ 6° 0° V 6° VІ VІІ VІІІ ІX X XІ 15° 18° 16° 8° 1° ­7° XІІ ­13°     V. Үйге тапсырма: 1. §41. Ауа температурасының жылдық өзгерісі және ауытқу амплитудасы. 2. 153 беттегі 5­қадамның тапсырмасын орындау VІ. Бағалау: Смайлик арқылы оқушыларды бағалау VIІ. Рефлексия Екі жұлдыз, бір тілек