Адам баласы ежелден-ақ суда ғана емес, ауа мұхитында да жүзуге арналған құралдарды жасауды көздеген. Осы мақсатпен ұшу аппараттары - ауа шарлары, кейінірек аэростаттар, дирижабльдер құрастырылып жасала бастады. Ауа шары қабықтан немесе баллоннан (1), аспалы жүйеден (2) және адам отыратын орыннан (3) тұрады (1-сурет). Ауа шары бірінші рет осыдан 200 жыл бұрын Францияның Аноне деген кішкене қалашығында ұшырылды. Ағайынды Монгольфьелер ойлап тапқан бұл ауа шарымен қой, әтеш және үйрек ұшырылды.
Физика пәнінен
ашық сабақ.
Сұрақтар:
1. Орташа жылдамдық деп нені
түсінеміз?
2. Орташа жылдамдықты қалай
есептеп табуға болады?
3. Жылдамдықтың формуласын
жазыңыздар.
Физика сабағы
Сабақтың тақырыбы:
Ауада ұшу
Физика сабағы
Сабақтың мақсаты:
• Білімділік: тарау бойынша білімдерін
жүйелеу, білімдерін жадына сақтау.
• Тәрбиелік: ұйымшылдылыққа,
жауапкершілікке тәрбиелеу,осы заңның
қоршаған ортада бар екеніне көз
жеткізу.
• Дамытушылық: оқушылардың ой
өрісін арттыру,шығармашылыққа
баулу,ойлау қабілетін дамыту.
Физика сабағы
Мысалы:
• жерде жатқан доп оны
аяқпен тепкеннен кейін ғана
қозғалысқа келеді;
• ауа пистолетінің тығыны
поршеньді ілгері жылжытқан
кезде, сығылған ауаның
әрекетінен атылып шығады;
Физика сабағы
Кез келген дене сырттан
болмағанда өзінің Жермен
салыстырғандағы
тыныштық күйін немесе
бірқалыпты түзусызықты
қозғалысын сақтайды деген
болжам
айтуға мүмкіндік береді.
Физика сабағы
• Егер қозғалыстағы
дененің жолындағы
барлық кедергі
жойылған болса, ол
қалай қозғалар еді?
Физика сабағы
• Бұл сұраққа
Италияның атақты
ғалымы Галилео
Галилей мұқият
жүргізілген
тәжірбиелер
арқылы жауап
берген болатын.
Физика сабағы
Галилео Галилей
(1564 – 1642)
Денеге басқа денелер
әрекет етпесе, онда
ол тыныштық күйінде
болады немесе
Жермен салыстырғанда
түзу сызықты
бірқалыпты қозғалады.
Физика сабағы
Ереже!
• Денеге басқа денелер
әрекет етпеген кездегі
жылдамдығын сақтау
құбылысы инерция деп
аталады.
Физика сабағы
Латынша инерция
– қозғалыста емес
әрекетсіздік.
Физика сабағы
57 – сурет а)
57 –сурет ә)
Физика сабағы
Физика сабағы
57 – сурет б)
57 – сурет в)
Жаңа сабақты бекіту:
1. Дененің қозғалыс
жылдамдығы оған тек
басқа дене әрекет
еткенде ғана
өзгеретінін көрсететін
мысалдар
келтіріңдер.
2. Денеге еш нәрсе
әрекет етпесе, ол
қандай күйде
болады?
Физика сабағы
Жаңа сабақты бекіту:
3. Инерция деп нені
айтады?
4. Өздеріңді қоршаған
ортадағы,
микроәлемдегі,
ғарыштағы инерция
бойынша қозғалатын
денелерге мысалдар
келтіріңдер.
Физика сабағы
Сабақты қортындылау...
1. Бүгінгі біздің өткен
тақырыбымыз ...?
2. ... дегеніміз не?
3. Күнделікті өмірде кездестіре
аламыз ба?
4. Осы тақырыпта сіздер не
білдіңіздер және нені
түсіндіңдер?
Физика сабағы
Үйге тапсырма:
• 86 бет 28 параграфты оқу;
• Ережені жаттап келу;
• 2 мысал жазып келу;
• 88 бет 11жаттығуды орындап
келу;
Физика сабағы