Австралия Союзу
Жер шарындагы чакан материк. S-7,6 мин км кв. калкы 18, 2 млн киши. Ал Австралия материгинен, Тасман жана бир нече чакан аралдардан орун алган.
Чыгыш жээктерин Тынч океанды(Тасман, Коралл) дениздери, тундугун Инди океандын (Арафур, Тимор), батышын, туштугун Инди океаны чулгап турат.
Австралияда алгачкы адамдар 42−48 мин жыл мурун пайда болгон. Австралиянын азыркы кездеги калкы 2 группадан-австралиялык аборигендерден , Туштук-Чыгыш Азиядан кочуп баргандардын укум-тукумунан келип чыккан.
Голландиялык дениз саякатчысы В.Янсзон 1605-1607-жж. Карпентария булунуна жеткен.
29 апрелдин 1770 –ж. агл. Дениз саякатчысы Джеймс Кук «Индевор» деген кеме менен Австралиянын чыгыш жээктерин ачкан.
1 январяда 1901-ж. Австралиядагы алты колония федерация деп аталып , Австралия Союзун тузгон.
Австралиянын борбору – Канберра.
Австралия-буткул бир континентти ээлеген мамлекет жана аймагы жагынан гигант олко. Бул «туштуктогу белгисиз жер» голландиялыктар тарабынан 17-к. башында ачылган. 18-к. аягында англичандар тарабынан оздоштуруло баштаган. 1901-жылы Англиянын доминону-Австралия Союузу ачылган. Австралия Фдерация мамлекети 6 штат, 2 аймакты бириктирет. Австралиянын калкы 19 млн, б.а. Москванын калкынан эки эсе коп, болжол менен Мехиконун калкына барабар. Жергиликтуу аборигендердин саны 250 мин, б.а. 1,5%ин гана тузот.Калктын орточо жыштыгы 1 км кв. жерге 2 ден киши туура келет. Бирок бирдей таралган эмес. Австралия-жогорку урбанизацияланган олколордун бири.
Опера үйү
1957 ж. башында Сидней Опера үйү курулган, кеминде ал курулуш 15 жылга созулган..
Азыркы убакта Опера үйү Сиднейдин гана символу болбостон , бүткүл Австралиянын сыймыгы.
Бул архитектура Джон Уотсон тарабынан негизделген.
Пландай келгенде , Операнын курулушуна 4 жыл кетип, жалпы чыгымы 7 миллион доллар болгон. Ошентип отуруп Операнын курулуш ишине 15 жылда жалпы чыгымы 102 миллион доллар болгон.
Операнын ичинде 900 кабинет бар.
Австралиянын копчулугун чолдор жана кендик зоналдуулук тоолордо бийиктик алкактуулук таралган. Ири чолдору : Чон Кумдуу Чол, Чон Виктория чолу. Борбордук ойдунда жайгашкан Чон Артезиан алабынын аянты 1736 мин км кв.
Австралия — бирден-бир жанар тоолордун атылбаганы менен айырмаланат.
Улуру́ (Айерс-рок) — 680 миллион жыл мурун 348 метр бийиктикте овальной формасында жайгашкан саргыч-курон аска болгон.
Австралиянын Тундук борбордук территориясынан Алис- Спрингс шаарынын 450 км аралыкта жайгашкан.
Анын узундугу 3,6 км, туурасы — 3км.
Олконун негизги кен байлыктары — минералдык ресурстарына бай. Чокмо тектер тарлган аймактарда фосфорит, кайнатма туз, комур, нефть, жаратылыш газдары бар. Темир жана тустуу рудалардын, боксит, коргошун, цинк,урандын запасы боюнча Австралия дуйнодо биринчи орунда.
.
«Биг Пит» («Большая Яма») -
Калгурлидеги .алтын казылуучу жай.
Австралиянын дарыя системалары.
Эн узун дарыя Муррей 2375 км.
Экинчи узундугу боюнча Австралияда — Маррамбиджи (1485 км),
Үчүнчү — Дарлинг (1472 км).
Австралиядагы эн чон кол Эйр (9500 км²), Маккай (3494 км²), Амадиус (1032 км²), Гарнпанг (542 км²) .
Эн чон туздуу кол — Эйр (9500 км²), Торрес (5745 км²) и Гэрднер (4351 км²).
XIX жана XX кылымда Австралиянын копчулук калкы негизинен келгиндер (иммигранттар) тузгон. Алар негизинен британдар, ирландар, жанызеландиялыктар, италиялыктар , гректер, нидерландыкттар, немецттер, вьетнамдыктар и китайлар болгон.
Жергиликтуу аборигендердин саны 250 мин, б.а. 1,5%ин гана тузот.
Флора жана фауна
Материктин ичкери болукторундо ар туркун токойлордун турлору осот. Эвкалиптер, акация,казуарина дарактары,папоротниктер осот.
Австралиянын жаныб. Дуйносу ар турдуу жана коп озгочолуктору бар. Алардын ичинен кенгурунун коп туру тараган. Суурга окшош вомбаттар, ехидна, ордок, тумшук ондуу сут эмуучулор жашайт. Эвкалипт токойунда коала жашайт. Ууларда крокодилдер бар.
Канаттуулар дуйносу абдан бай. М: тоо куштар, аккуулар, тотукуштар. О.э. уулу жыландар, чегирткелер, ооруу таратуучу чымын-чиркейлер коп. материкке коптогон жаныбарлар алынып келинген. Айрымдарынын саны ото кобойуудо. Алсак, коендор, динго ити.
Осминог.
© ООО «Знанио»
С вами с 2009 года.