Қазақ тілі бойынша 3-сыныпқа арналған деңгейлік тапсырмалар

Дыбыс және әріп 1-деңгей Сөздерді дыбыс санына қарай бағандарға топтап жаз. 1) Өнер, ел, кітап, қасқыр, әке, дәптер, баян, ұя, ағаш, ерін, таяқ, ас. 2) Өлеңнен қарамен жазылған сөздердің дауысты дыбыс әріптерінің астын – бір, дауыссыз дыбыс әріптерінің астын екі рет сыз. Жайлау Жайқалады қыраттар, Ән салады бұлақтар. Жағасында тұманың Ойнақтайды лақтар. Дүбірлетіп даланы, Құлыншақтар шабады. 2-деңгей 1) Берілген сөздерге дыбыстық талдау жаса. Бақтияр әріп, дыбыс бар. Аялдама әріп, дыбыс бар. Оқулық әріп, дыбыс бар. Қоян әріп, дыбыс бар. 2) Көп нүктенің орнына тиісті әріптерді қойып, көшіріп жаз. Қа...ты жел тұрды. Тең...здің толқыны к...шейді. Асп...нды қара б...лт қор...ады. Бір кезде с...л қ...йып ж...берді. Біз қайы...ты жағаға т...стай бердік. Панала...ға жер іздед...к. Ол күні жа...ын ашылмады. Балы... аула...ға шыға алма...ық. 3- деңгей 1) Тек қана е, ы, і дауысты дыбысы бар сөздер ойлап жаз. 2) Қай жағынан оқыса да мағынасы өзгермейтін сөздер ойлап жаз 3) Əр топтан артық сөзді тап. 1. Қыс, көктем, қала, жаз, күз. 2. Дəрігер, ғалым, мұғалім, халық, аспаз. 3. Құлақ, мойын, мұрын, қол, көйлек. Дыбыс және әріп 1-деңгей Сөздерді дыбыс санына қарай бағандарға топтап жаз. 1) Өнер, ел, кітап, қасқыр, әке, дәптер, баян, ұя, ағаш, ерін, таяқ, ас. 2) Өлеңнен қарамен жазылған сөздердің дауысты дыбыс әріптерінің астын – бір, дауыссыз дыбыс әріптерінің астын екі рет сыз. Жайлау Жайқалады қыраттар, Ән салады бұлақтар. Жағасында тұманың Ойнақтайды лақтар. Дүбірлетіп даланы, Құлыншақтар шабады. 2-деңгей 1) Берілген сөздерге дыбыстық талдау жаса. Бақтияр әріп, дыбыс бар. Аялдама әріп, дыбыс бар. Оқулық әріп, дыбыс бар. Қоян әріп, дыбыс бар. 2) Көп нүктенің орнына тиісті әріптерді қойып, көшіріп жаз. Қа...ты жел тұрды. Тең...здің толқыны к...шейді. Асп...нды қара б...лт қор...ады. Бір кезде с...л қ...йып ж...берді. Біз қайы...ты жағаға т...стай бердік. Панала...ға жер іздед...к. Ол күні жа...ын ашылмады. Балы... аула...ға шыға алма...ық. 3- деңгей 1) Тек қана е, ы, і дауысты дыбысы бар сөздер ойлап жаз. 2) Қай жағынан оқыса да мағынасы өзгермейтін сөздер ойлап жаз 3) Əр топтан артық сөзді тап. 1. Қыс, көктем, қала, жаз, күз. 2. Дəрігер, ғалым, мұғалім, халық, аспаз. 3. Құлақ, мойын, мұрын, қол, көйлек. В,Ф,Х, Э, Ч,Щ,Ц әріптерінің емлесі. 1-деңгей 1) Көп нүктенің орнына тиісті әріптерді қойып, көшіріп жаз 2) …ор, …иклон, …ертеж, тұ…ы, Гау...ар, … адиша, жи…аз, …оккей, қа….арман, пла…, …емпион, бор…, …ётка, кон...ерт, стан....ия, ....ифр, ...абар. 3) В,Ф,Х, Э, Ч,Щ,Ц әріптері бар сөздер ойлап жаз. 2-деңгей 1) Сөздерге у дыбысын қосып жаз Күшей Азай Молай у Той Көркей Тыңай 2) Ф,х,в әріптерден мамандыққа байланысты сөздер жаз, олардың жазылу емлесін есте сақта. 3 деңгей. Төмендегі дауыссыз дыбыстардың ортасына оң жақтағы дауысты дыбысты араластырып, қосып оқыңдар. Сонда бір жұмбақ шығады. Шешуі не? Ж П Н Д Б Р Н Р - А а а і ә С Б Р У З Ж Б Қ - Е а а ы а ы Ш Л Р М З Г Л Н Д- А ы а е і і е Б У Р Н Ж З П -А ы а ы Ш Н Д Т Л П Ж Т - І і е о ы о , К Н Қ З Н С Б Р - А а ы а ы а Қ Р К Қ П П И Д - О е ы а а Л Н Р Т М М Х Л Қ - А а а а а ы Мәтін тақырыбына байланысты деңгейлік тапсырмалар 1-деңгей 1) Сөйлемдерді толықтырып жаз. Нағыз өзенді Ертіске ....... көрдім. Арнасы......, ағысы қатты. Аққан...... қайықққа да бой бермейді. 2) Орны ауысқан сөздерден сөйлем құрап жаз. 1.Айжан, бара жатты, Мәрия, мен, фермаға. 2.Олардың, ұша жөнелді, бір, үйрек, алдынан. 3.Ұшқан, жерге, олар, үйрек, келді. 4.Ұяда, жатыр, жері, жұмыртқа. 5.Олар, алмады, жұмыртқаны. 2- деңгей 1) Мәтінді сөйлемдерге ажыратып жаз. Менің апамның аты – Наргүлол өте өнерлі адам анам бізді ылғи ісмерлікке баулып келеді қазір біз құрақ құрауды білеміз көрпе қабуды үйреніп алдық қыз баланың ұқыпты, ісмер болғаны жақсы ғой алдағы уақытта киім тігуді де меңгеріп алсақ деген ойымыз бар. 2) Төмендегі сұрақтардың жауабымен өзің білетін бір аңды сипаттап жаз. Ол қандай аң? Ол қайда тіршілік етеді?Оның түрі қандай? Оның қандай пайдасы бар? 3-деңгей 1) Сызбаны пайдаланып, «Тоқылдақ – пайдалы құс» тақырыбына 3-4 сөйлемнен тұратын пайымдау мәтінін құрап жаз. Дәлелденетін пікір Дәлелдеу пікірі Қорытынды 2) Алдымен,содан кейін, сосын, ақырында сөздерін пайдаланып, «Менің күн тәртібім» тақырыбына мәтін құрастырып жаз. Сөйлем түрлері 1- деңгей 1) Сөйлемдерді көшіріп жазып, әр сөйлемде неше сөз бар екенін анықта. Түнде қатты боран соқты. Боран таңға жақын басылды. Таңертең аяз күшейді. Ерсайын малға су берді. Марат тауықтарға жем шашты. 2) Сөйлемдерге тиісті тыныс белгісін қойып, көшіріп жаз. Айгүл, сен кеше қайда болдың Апа, анау қандай құс Рақмет, балалар 2-деңгей 1) Берілген сөздерді сөйлемнің түрлеріне қарай ауыстырып жаз. Келді, атам, ауылдан, кеше 2) Орны ауысқан сөздерден сөйлем құрастырып жаз. ағашы, берді, тамаша, алма, Бұл, өнім. келді! Алақай, көңілді жаз ондай, жануар, қайда мекендейді, Әке, осындай, достар, шын, Жарайсың!, болады! Дәрігер, Мейіржанға, жазып, қандай берді, дәрі 3-деңгей 1) Берілген сызба бойынша сөйлем құра. ________ __________ __________ . __________ __________ __________ ? __________ __________ __________! 2) Берілген сөйлемді сұраулы сөйлемге айналдыр. 1. Біз баққа бардық. 2. Сәуле үшінші сыныпта оқиды. 3. М.Әуезов 1897 жылы туған. 4. Абай – ұлы ақын. 5. Ыбырай Алтынсарин балаларға арнап оқулық жазды. Сөйлем мүшелері 1-деңгей 1) Жаңылтпашты көшіріп жазып, тұрлаулы мүшелердің астын сыз. Ұзақ ұзаққа ұшты, Қзақ тұзаққа түсті. 2) Берілген сөздерді тиісті бағанға орналастырып жаз. Күн, күлді, оқу, кітап, жылынды, аяқталды, келді, мектеп. Бастауыш Баяндауыш 2-деңгей Көп нүктенің орнына бастауыш пен баяндауыш болатын сөздердің тиістісін қойып жаз. Қарға су ішкісі келді. Ол су құйылған құмыраны ... . ... құмыраның түбінде ғана болатын. Қарға құмыраға тас ... . Құмырадағы су жоғары көтерілді. ... су ішті. Көп нүктенің орнына қойылған сөздердің қайсысы бастауыш, баяндауыш екенін тап. 1) Өлеңді көшіріп жазып, бастауыштың астын – бір, баяндауыштың астын – екі рет сыз. Сызықшаның қойылу себебін түсіндір. Әжем- күйші. Әпкем – биші. Асқан шебер Ағам – үйші Ісі- нұсқа, Әкем –ұста. Үй салады Жаз бен қыста. 3-деңгей 1) Берілген сөздерден сөйлем құрап жаз, сөйлем мүшелерінің байланысын тап. Суық, күн, далада. Киінген балалар, жылы. Шанамен, сырғанады, Берік. Тепті, шаңғы, Бейбіт. 2) Сурет бойынша әңгіме құрап жаз. Құраған сөйлемдеріңнен тұрлаулы, тұрлаусыз мүшелерді тап. Жалаң және жайылма сөйлем. Қаратпа сөз 1-деңгей 1) Жалаң сөйлемді жайылма сөйлемге айналдырып жаз. Ешкі лақтады. Қоңырау сыңғырлады. Жел соқты. Гүлназ тазалады. Көбелек қонды. 2) Өлеңді көшіріп жазып, қаратпа сөзді тап. Кел, балалар күлейік! Күлкіменен түлейік. Күлкімізді күн қылып, Гүл өссін деп тілейік. 2-деңгей 1) Берілген сөйлемдерді қаратпа сөзі бар сөйлемдерге айналдырып жаз. Арайлым кітапханаға барды. Әжем ертегі айтты. Қызым дүкеннен керек жарағын алуды ұмытпады. 2) Көп нүктенің орнына қаратпа сөз қойып, көшіріп жаз. ... сен кеше қайда болдың? ... анау қандай аң? Рақмет, ....! 3-деңгей 1) Әке, туған жер сөздері бірде қаратпа сөз, екінші жағдайда бастауыш болатындай сөйлем құрап жаз. 2) Сызба бойынша қаратпа сөзі бар сөйлем құрап жаз. , ? , , . , ? Сөз және оның мағынасы 1-деңгей 1) Әрбір сөздің қарама-қарсы мағынасын тауып жаз. Таза, жылы, әлсіз, терең, арзан, жарық, ұзын, ащы. 2) Мәтінді көшіріп жазып, мағынасы қарама-қарсы сөздің астын сыз. -Адамдар жақсы,-деді сиыр. Шөп береді. Су береді. -Адамдар жаман,- деді сыңар мүйіз ешкі. Жақында оның бір мүйізін қалтай ұрып сындырған болатын. 2-деңгей 1) Мәндес сөздерді бір бөлек, мағынасы қарама-қарсы сөздерді бір бөлек топтап жаз. Сұлу, терең, ақ, шыдам, көркем, тайыз, биік, қара, зәулім, мезгіл,уақыт, жақын, төзім, алыс. 2) Сөйлемдердегі бірдей дыбысталып,әр түрлі мағынаны білдіріп тұрған сөзді тап. Олардың мағынасын түсіндір. Мақта-өсімдік. Сен досыңды мақта. Қой жайылып жүр. Кітапты орнына қой. 3-деңгей 1) Алма, қара сөздерін әр түрлі мағынада қолданып жаз. 2) Кестені толтыр. Мағынасы мәндес сөздер Мағынасы қарама-қарсы сөздер Дыбысталуы бірдей, беретін мағыналары әр басқа сөздер Сөз және оның құрамы 1-деңгей 1) Берілген сөздердің түбірі мен қосымшаларын ажырат Кітапхана, дәрігер, оқушының, дәптерге, теңізші, далада, жылқышы, аспаз, тәртіпті, сазгер. 2) Түбір сөздерді бір бөлек, қосымшалы сөздерді бір бөлек топтап жаз. Өнер, мүсінші, сызғыш, көлге, дәптер, кітап, жұмыс, жұмысшы, шеберхана, ән, қалам. 2-деңгей 1) Берілген сөздердің түбірін бөліп алып, оларға басқа қосымша қосу арқылы жаңа сөз жаса. Әнді, малға, ұшты, бүркіті, жұмысқа, шебердің. 2) «Ойлан, тап» Түбір сөздер мен қосымшалы сөздерді сәйкестендір Дос гер Оқу тық Таза шы Зер лық 3-деңгей 1) Кестені толтыр Түбір+жұрнақ Түбір+жалғау Түбір+жұрнақ+жалғау 2) Көп нүктенің орнына негізгі түбір сөзді қойып жаз. ... – қорға, қорғау, қорғалды. ... – сарғыш, сарғылт, сарғалдақ. ... – үрку, үркек, үркеді. ... – шабу, шауып, шабады Сөз таптары 1-деңгей 1) Сөздерге сұрақ қойып мағыналарына қарай топтастырып жаз. Жиырма, нан, кішкентай, суретші, бес, қызыл, үйретті, үрледі, бөбек, дәптер. 2) Сөйлемдерді көшіріп жазып, зат есімдердің астын сыз. Оқушы сыныпқа кірді. Мұрат көбелекке жақындады. Күн шайдай ашылды. Бақта құстар сайрады. 2-деңгей 1) Негізгі зат есімдерге тиісті жұрнақ жалғап, туынды зат есімге айналдырып жаз. Кезек, өрмек, егін, аң, мал, теңіз, жол. 2) Сөйлемдерді көшіріп жазып, тәуелдік жалғаулы зат есімдердің астын сыз. Менің әкем – құрылысшы. Асқардың әкесі – дәрігер. Сенің әкең қай жұмыс істейді? Ол үйірмеге қатысып жүр. Құрмағазының күйі – «Балбырауын». 3-деңгей 1) Берілген зат есімдерді тәуелдеп жаз. Сап, мысық, тарақ. 2) Кестені тиісті сөздермен толтыр. Жалқы есім Жалпы есім Көпше түрдегі зат есімдер Жекеше түрдегі зат есімдер Сөз таптары 1-деңгей 1) Етістікті тап Орманшы, жас, отырды, көл, бүркіт, қызыл, жуды, ұшты, ғарышкер. 2) Етістікке сұрақ қой: Аспан,ту, пісірді, қар, жазды, ұшты, білгір, сауысқан, бірінші. 2- деңгей 1) Дара етістікті тап: Ұйықтап жатыр, жайды, ойланып қалды, таба алмады. 2) Зат есімнің астын бір рет, етістіктің астын екі рет сыз: Бірлігі жоқ ел тозады, Бірлігі күшті ел озады. 3- деңгей 1) Дара, күрделі етістіктерді екі бағанға бөліп жаз Барды, алды, ойнап жүр, кірді, ойлап отыр, келіп тұрады, көрді, ұйықтап жатыр, салып отыр. Дара етістік Күрделі етістік 2) Көп нүктенің орнына тиісті етістіктерді жаз. Орманда биік ағаштар........ Әсет қолын сабынмен ......... Үсен ағасын мерекемен........ Дәурен дойбыдан жарысқа........ Етістік 1-деңгей 1) Өлеңді көшіріп, етістікті тауып астын сыз. Қар еріді, су ақты, Күндер келді шуақты. Байтақ дала келбеті, Түкті кілем сияқты. 2) Көшіріп жазып, болымсыз етістік жасаушы жұрнақтардың астын сыз. Екі ойлы болма, Екі ұшты сөйлеме. Өтірікшінің қасында тұрма. Ескі доспен ұстаспа. 2-деңгей 1) Сөздерге тиісті жұрнақтар жалғап, туынды етістік жасап жаз. Сап, гүл, жыр, арқа, бас, сурет, өр. 2) «Сөз ойла, тез ойла» Берілген әріптерден сөздер құрап жаз. Шарты: Құраған сөздер етістік болуы керек. А, с,т, қ, ш, р, б, д. 3-деңгей 1) Орны ауысқан сөздерден сөйлем құрап жаз. Етістіктерді тауып астын сыз. Айжан, бара, жатты, Мәрия, мен, фермаға. Олардың, ұша, жөнелді, бір, үйрек, алдынан. Ұшқан, жерге, олар, үйрек, келді. Ұяда, жатыр, жеті, жұмыртқа. Олар, жұмыртқаны, алмады. 2) «Жасырынған сөзді тап». Бірінші жолдан бастап әр екінші әріпті сызып таста, сонда керекті сөзді оқисың. Қ т ы с з н ы м л п к о ө ш й ж л ұ е б к Е і к т і р г қ ү ф л Т ы а б з н а ғ б ш ұ п л з а дқ Сын есім 1-деңгей 1) Қарсы мәндес сын есімдер жаз. Қарт - жеңіл – Алғыр - тәртіпті – 2) Өлеңді көшіріп жазып, сын есімдерді тап. Кең жайлауда гүл терем, Бағатыным қошақан. Асау құлын үйретем. Өсіремін ботақан. 2-деңгей 1) Берілген сөздерден туынды сын есім құрап жаз. Талап, білім, әдеп, ажар, сән, көңіл. 2) «Сөзжасам» берілген әріптерден сын есімдер құрастыр. Қ, ы, а, т с, п, й, ы, ү, л, е, н, к, і, ш, ғ, р 3-деңгей 1) Өзің қалаған жеміс, көкөніс туралы жұмбақ құрастыр. Ол үшін белгілерін ( түсі, түрі, дәмі) пайдалан. 2) Берілген жұрнақтарды қандай сөздерге қосып жаңа сөз жасауға болады? 3) Әріптерді орнына қойып, сөз тіркестерін құрастыр. Оларды қатыстырып сөйлем құрап жаз. Ы Л С А ЕЖӘ ______________________ ЗҮТУЗЫСЫҚ ______________________ ҚУЫСҮНК ______________________ Сан есім 1-деңгей 1) Жаңылтпашты жазып, сан есім мен зат есімнің байланысын сызбамен көрсет. Қаусатып Құс атып Үш жыл, Түсірдім жүз шіл. 2) Есептік сан есімді бір бөлек, есептік сан есімді бір бөлек топтап жаз. Екі, үш, бесінші, жетінші, он, жиырма бір, отыз, тоғызыншы, алпыс, алтыншы. 2-деңгей 1) Көп нүктенің орнына тиісті сан есімді қойып жаз. ... ауыз сөздің тобықтай түйіні бар. ... теңгең болғанша, ... досың болсын. Білекті ... бірді жығады, білімді ... жығады. ... кісінің түсін білгенше, ... атын біл. 2) Сөйлемдердегі сандарды реттік сан есімге айналдырып жаз. Мен 3 сыныпта оқимын. Атам 25 вагонға отырды. Ермек қазір 6 үйде тұрады. 3-деңгей 1) Жеті атаның ретін цифрмен көрсет. Әке, шөпшек, немере, туажат, шөбере, бала, немене. Код кестесі А Ә Б В Г Ғ Д Е Ё Ж З И Й К Қ Л М 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 Н Ң О Ө П Р С Т У Ұ Ү Ф 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 Х һ Ц Ч Ш ъ Ы І ь Э Ю Я 30 31 32 33 34 36 37 38 39 40 41 42 Код кестесі арқылы жасырын сөзді жаз: 1,24,25,1,18,1____________________________ 17,8,17,16,8,14,8,25_______________________ 20,13,37,18,34,13,15______________________ 14,38,25,1,22____________________________ Алғы сөз Оқытудың жаңа технологиясының бірі-педагогика ғылымының докторы, профессор Ж. Қараевтың деңгейлік оқыту жүйесі іліміне сүйене оқыту болып табылады. Нәтижеге жету үшін оқушылардың білімі мен деңгейіне байланысты тапсырмалар құрастыру қажет. Оқушының ойлау және сөйлеу тілін дамыту мақсатында деңгейлік тапсырмалар беру ұсынылады. Сол арқылы оқушының деңгейі анықталып, білімін тереңдетіп, белсенділігін күшейтеді. Деңгейлік тапсырмаларды дайындап, оқушылармен жұмыс жүргізудегі негізгі мақсат: баланың қабілетін ашу, шығармашылығын шыңдау, іздендіру, пәнге деген қызығушылығын арттыру. Деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушының қабілеті, ақылы, біліктілігі, сөздік қоры жетіледі. Әр деңгейлік тапсырманы орындаған сайын оқушы жақсы орындауға талпынады. Мұғалім де, оқушы да шығармашылықпен жұмыс жасайды, сондықтан да оқушыларды өз бетімен жұмыс істеп, білімін тереңдетуі үшін оларды іздендіру керек. Бірінші деңгейлік тапсырма оқушының есінде қалуға ыңғайлы, өмірмен байланысты болуы керек. Екінші деңгейлік тапсырма түрленіп, күрделене түседі. Мазмұны өткен тақырыпқа байланысты түрленген, ойлауды қажет ететін, оқушы өз бетімен жұмыс жасауға лайықты тапсырмалар. Үшінші деңгейдегі тапсырмалар орындау арқылы оқушы өзі тұжырым жасайды. Мұғалім нұсқаушы, бағыт беруші, кеңесуші ретінде болады. Өзіне керек материалдарды іздеп, тауып оқиды. Пайдаланған әдебиеттер 1. Қазақ тілі оқулығы 3-сынып 2. «Логика әлемі» Ерешова К, Әденова Г,Сәлімқанова Г 3. Бастауыш сыныпта оқыту журналы № 2 (17) 2014 ж 4. Қазақ тілі диктанттар жинағы 3-сынып 5. Бастауыш сыныпта оқыту әдістемесі 6. Интернет сайттары 7. К.Ерешева, Ұ. Ботабаева, Р. Муханова «Қазақ тілінен сын жұмыстары», Алматы, «Өлке» баспасы, 2010Дыбыс және әріп 1-деңгей Сөздерді дыбыс санына қарай бағандарға топтап жаз. 1) Өнер, ел, кітап, қасқыр, әке, дәптер, баян, ұя, ағаш, ерін, таяқ, ас. 2) Өлеңнен қарамен жазылған сөздердің дауысты дыбыс әріптерінің астын – бір, дауыссыз дыбыс әріптерінің астын екі рет сыз. Жайлау Жайқалады қыраттар, Ән салады бұлақтар. Жағасында тұманың Ойнақтайды лақтар. Дүбірлетіп даланы, Құлыншақтар шабады. 2-деңгей 1) Берілген сөздерге дыбыстық талдау жаса. Бақтияр әріп, дыбыс бар. Аялдама әріп, дыбыс бар. Оқулық әріп, дыбыс бар. Қоян әріп, дыбыс бар. 2) Көп нүктенің орнына тиісті әріптерді қойып, көшіріп жаз. Қа...ты жел тұрды. Тең...здің толқыны к...шейді. Асп...нды қара б...лт қор...ады. Бір кезде с...л қ...йып ж...берді. Біз қайы...ты жағаға т...стай бердік. Панала...ға жер іздед...к. Ол күні жа...ын ашылмады. Балы... аула...ға шыға алма...ық. 3- деңгей 1) Тек қана е, ы, і дауысты дыбысы бар сөздер ойлап жаз. 2) Қай жағынан оқыса да мағынасы өзгермейтін сөздер ойлап жаз 3) Əр топтан артық сөзді тап. 1. Қыс, көктем, қала, жаз, күз. 2. Дəрігер, ғалым, мұғалім, халық, аспаз. 3. Құлақ, мойын, мұрын, қол, көйлек.