Ертегілер

Ертегілер еліне саяхат           Жанна Тымбаева 24 ақпан 2014 34954 0 20 Сабақтың тақырыбы: Ертегілер туралы түсінік Мақсаты: ертегілер және оның түрлері туралы түсінік алу,тіл байлығымды дамыту, ертегі оқуға деген қызығушылығымды арттыру Сабақтың түрі: жаңа сабақ Сабақтың әдісі: сөздік, көрнекілік, жартылай-ізденушілк. Сабақтың байланысы: тарих, қазақ тілі, бейнелеу өнері Оқыту технологиясы: Блюм таксономиясы, өрмекші кластері, эйлер дөңгелегі, фашбаун, тірек сызба, гениологиялық ағаш. Ресурстары: интерактивті тақта,5 сыныптық оқулығы авторы:Ә Дайыр, Қ.Айтқалиев, Ш.Беркімбаева, Г.Құрманбай. Алматы «Атамұра» 2010 Мазмұны: 1. Ертегі туралы түсінік, оның түрлері Морфологиялық карта № р/с Тақырыбы Өмірге қажетті ақпарат Басқа пәндерде кездесетін ақпарат Берілген пәнді одан әрі оқып тану үшін қажетті ақпарат Жалпы ой-өрісін дамыту үшін ақпарат 1. Ертегі туралы түсінік Ертегінің көркем, бай тілі арқылы шешен сөйлеуге, өз ойын әдемі баяндау үйренеді. Қазақ тілі, тарих, сөздер түсінігі, ҰБТ, ОЖСБ, 5-11 сынып әдебиеті Танымдық қабілетін, ой-қиялын,тіл байлығын дамыту САБАҚТЫҢ БАРЫСЫ I. Ұйымдастыру Кезеңнің міндеті – оқушылардың психологиялық дайындығы, сабақтың тақырыбы мен міндеттерін хабарлау. II. Тақырыпқа енгізу 1 – деңгей білім «Қане жауап ізделік» - Фольклор мен ауыз әдебиеті бір ұғым ба? - Ауыз әдебиетінің қандай белгілері бар? - Ауыз әдебиетінің қандай түрлері бар? - Мақал – мәтелдерді неге ауыз әдебиетіне жатқызамыз? - Мақал мен мәтелдің айырмасын айт? - Жұмбақ ауыз әдебиетінің қандай түрі? - Қалай ойлайсыңдар, ертегілерде мақал-мәтелдер, жұмбақтар кездесе ме? ІІ деңгей. Түсіну 1. Мына мақалдардың мағынасын қалай түсінесіңдер? Өз сөздеріңмен білдіріңдер. - Жолдасы жақсы жолды болар, Жолдасы жаман қолды болар - Өнер алды – қызыл тіл - Оқусыз білім жоқ, білімсіз күнің жоқ. (әр қатарға 1 сұрақтан) ІІІ деңгей Қолдану 1) Өрмекшіні құру халық ауыз әдебиеті (Тақтада «халық ауыз әдебиеті». Тармақтарын оқушылар толтырады.) мақал – мәтелдер жұмбақтар Батырлар жыры Тұрмыс салт - жырлары аңыз әңгімелер төрт түлік туралы жырлар 2) Мына сөздерді пайдаланып, мақал-мәтел жазыңдар. Отан, жер, еңбек, оқу, тіл, білім 3)Эйлер дөңгелегі арқылы қарама – қарсы мағыналы мақал-мәтелдерді көрсетіңдер Оқулықпен жұмыс. 26-27 бет ІV деңгей Талдау Мұғалімнің сөзі. Мына суреттерде ауыз әдебиетінің қандай түрі бейнеленген деп ойлайсыңдар? Ертегілер халық ауыз әдебиетінің ең көне мұрасы. - ертегілер дегеніміз не? Оны қалай түсініп келдіңдер? - Қандай ертегілерді білесіңдер? - Ертегілер қалай басталады? Немен аяқталады? Толықтыру (Ертегіде ғасырлар ізі жатыр.Ертегіде халықтың тыныс-тіршілігі,тарихы, салт-санасы, әдет ғұрпы,мұң-шері, арман-мұраты жатыр.) Оқулықпен жұмыс 34-35 бет Тақырыпты оқып шығып, ертегінің түрлерін ажыратып, топтастыр. Олардың айырмашылығын тауып, дәлелдеп, кестені толтыр Ертегілер Хайуанаттар туралы ертегілер Қиял – ғажайып ертегілері Шыншыл ертегілер V деңгей. Синтез (Шежіре ағашы) Геанологическое древо Тамырлары - Қалай ойлайсыңдар, адамдар неге ертегіні ойлап шығарды? (адамдардың ауыр тұрмысы: көліктің, жарықты жоқтығы). Діңі – Тұрмыстары қиын болғаннан адам әрқашан армандайды ( мәселе – адамдардың арман-тілегі, мұң- мұқтажы) Сабағы – ертегілердегі жоқшылық, қиыншылық қазір қалай өзгерді? (көлік, жарық, су, телефон, ұшақ, газ т.б.) VІ деңгей бағалау. «Менің сүйікті ертегімнің кейіпкері маған неге ұнайды?» тақырыбында шағын ертегі жазу. Қиялмен өмір сүргендер, Болашаққа күліп кіргендер. Арманға мойынсұнғандар, Мақсатқа жеткен ұландар!   Сабақ жоспары 1.Пән аты: Әдебиет 2.Сыныбы: 5 3.Күні, айы, жылы:  23.09.15ж 4.Тоқсан: І 5.Мұғалім:   Усенбаева Майра Абдикадировна Сабақтың тақырыбы:  Ертегілер Сабақтың мақсаты: 1.Білімділік: Оқушыларға  ертегілер және оның түрлері туралы  мәлімет беру, алған білімдерін өмірде палана білуге баулу.  2.Тәрбиелік: Оқушылардың бойында сиқырлыққа сенушілікті   жоғалтпау, ата салты мен дәстүрін құрметеуге тәрбиелеу. 3.Дамытушылық: Оқушылардың әдеби дүниетанымдарын кеңейту,  өзіндік ісденуге дағдыландыру. Сабақтың түрі: жаңа сабақ. Сабақтың әдіс­тәсілі: «Көбейту кестесі», «Миға шабуыл», «Семантикалық карта», «Эссе», «Шығармашылық жұмыс», «Фонетикалық талдау», «Екі  жұлдыз, бір ұсыныс» Сабақтың көрнекілігі: Интер­белсенді тақта, үлестірмелі қағаздар, флип­ шарттар, түрлі­түсті қаламдар, мултимедиа Пәнаралық байланыс: тіл, тарих, математика, Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі:   «Бұғылардың кездесуі» сыныпта ынтымақтастық ахуалын тудыру  мақсатында ұйымдастырылады. (3 мин) «Геометриялық пішіндер» әдісімен топқа бөлінеді. (1 мин) (топ басшылары сайланады, бағалау критерийлері беріледі, топтарға ат  қойылады.) р/н Оқушының аты ­ жөні Үй  тапсырмасы Жаңа  сабақт ы  түсіну Эссе жазу Топты қ  жұмыс Фонетикалық талдау Жалп ы ұпай Бағас ы 1 2 Әрбір оқушы 5 ұпай мен бағаланады  Ұпай сандары; 25 ­ 20   ­ «5»                           19 – 15 – «4»                            14 – 11 – «3»                            10 – төмен – «2» ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: (8 мин) І топ        Ана туралы  мақал – мәтелдер жатқа айту  ІІ топ      Еңбек туралы мақал – мәтелдер жатқа айту ІІІ топ     Отан туралы мақал – мәтелдер жатқа айту ІV топ     Достық туралы мақал – мәтелдер жатқа айту V топ       Білім туралы мақал – мәтелдер жатқа айту 2.1. Үй тапсырмасын қорыту мақсатында Көп нүктенің орнына тиісті сөзді қой және сол сөзді үш тілде  айтып бер. І топ)   ... тас жарады,             Тас жармаса бас жарады.   Жауабы: тіл, язык, language  ІІ топ)  Таяқ еттен өтеді,              ... сүйектен өтеді.  Жауабы: сөз, слова, word ІІІ топ)  ... таумен кездеспейді,               Адам адаммен кездеседі.  Жауабы: тау, гора, mountain  ІV топ)   ... көпті жау алмайды,              Ақылы көпті дау алмайды.  Жауабы: дос, друг, friend  V топ)  ... – асқар тау,               шеше­қайнар бұлақ,               бала­жағасындағы құрақ.  Жауабы:  әке, отец,  father  Миға шабуыл:   (3 мин) ­ Балалар мақал – мәтелдер әдебиеттің қай түріне жатады? (халық  ауыз әдебиеті) ­ Халық ауыз әдебиеті дегеніміз не?  ­ Халық ауыз әдебиетінің тағы қандай түрін білесіздер? (өте тамаша ендеше сіздерге мынадай тапсырма, алдарыңызда  үлестірмелі қағазда көбейту кестесін қаншалықты білетіндіктеріңізді  сынау үшін тапсырма жатыр соны орындау арқылы сіздер бүгінгі  сабақтың тақырыбын ашасыздар)                           Көбейту кестесі бойынша жасырынған  сөзді табыңыз 7 Л 6 І Г 3 4 5 6 7 9 Е Е Е 8 Т Р Р 27.  40.  32. 45.  36.  18. 28.  54.  56.    ЕРТЕГІЛЕР ­ Өте жақсы ЕРТЕГІЛЕР тақырыбы. Ал кім маған жауап береді,  ертегілер қай әдебиеттің түріне жатады? ­ Я ертегілер біздің өткен сабақтағы мақал­мәтелдер сияқты халық  ауыз әдбиетінің бір түрі екен. (тақтаға жазасыз, балалар дәптерге  жазып алады.) МАҚСАТЫ: Ал, қанеки балалар бүгінгі сабақтың мақсаты не деп  ойлайсыңдар?  ІІІ. Жаңа  сабаққа (ал қане балалар кітапты ашамыз ертегі туралы  мәліметті оқимыз, әуелі өзіміз оған 1 мин беріледі, күтесіз, 1 мин соң  жұппен оқимыз 1 мин, сосын топпен 1 мин)  5 мин ­ Ал кім маған түсіндіріп береді, сонда ертегілер дегеніміз не? (бірнеше  балалардан сұралады)    3.1. –Балалар біз саяхат жасағанды ұнатамыз ба?    ­ Біз қай жерлерге саяхат жасаймыз? ­ Қане ертегі әлеміне де саяхат жасап көрелік. «Эссе» жазады. «Ертегі әлеміне саяхат»  3 мин + 2 мин   3.2    Топпен  жұмыс. 10 мин І топ     Ертегінің кез­келген түріне шағын көрініс ойластыру + ІІ топ    Адасқан сөзді тап (алдын­ала сөздердің қиындысы беріледі) + ІІІ топ  Қазіргі заманға сай ертегі ойлап табу керек. + ІV топ   Ертегінің үш түрін түсіндіру постер + V топ    Ойдан ертегінің жалғасын табады.       3.3. Жеке жұмыс 5 мин Фонетикалық талдау жұмысы (әрбір топтың аты өздері дәптерлеріне жазып  фонетикалық талдау жасайды) І топ:    ҚАҢБАҚ ШАЛ   ІІ топ:   ҮЙШІК ІІІ топ:  ЖЕТІ ЛАҚ  IV топ:  БАУЫРСАҚ  V топ:   ЕР ТӨСТІК 3.4. Семантикалық карта: Ертегі атаулары № 1 2 3 4 5 6 7 8   VІІІ.Сабақты  қорыту: «Бай баласы мен жарлы баласы» «ЕрТөстік» ертегісі «Таза бұлақ» «Түлкі мен тырна» ертегісі «Аяз би» «Қаңбақ шал» ертегісі «Үйшік» ертегісі «Тазша бала» Ертегі түрлері Шыншыл ертегі Қиял­ ғажайып ертегі Шыншыл ертегі Жан­жануарлар туралы ертегі Шыншыл ертегі Қиял­ ғажайып ертегі Жан­жануарлар туралы ертегі Қиял­ ғажайып ертегі 1.Бағалау  топ басшылар критерийін сұрайды 3 мин 2.Үй тапсырмасын беру.  2 мин Баяғыда Айдос пен Жандос деген екі жан дос болыпты...  деп басталатын достық туралы ертегі ойластырып келесіздер.  Рефлексия Балалар біз кері байланыс жасау мақсатында 2  жұлдыз 1 ұсыныс әдісі қоданамыз, сіздерге бүгінгі сабақта екі  ұнаған және 1 тағы көргілеріңіз келетін  сабақ туралы жазу керек.