Глагол -- каламалъул Бут1а

Авар мацl

5 класс

Тема: «Глагол – каламалъул бутlа» 

Дарсил мурадал: 

• 1. Кlвар бугел суалалги лъун, лъималазул дарсида лъай борхизабизе; глаголалъе баян кьезе, гьеб цойги каламалъул бутlабазда аскlоб батlа бахъизе лъай;
• 2. Лъималазул бажари цебетlезабизе, ругьун гьаризе:
•         - цадахъ рекъон хlалтlизе;
•         - данде кквезе, суалал лъезе, хlисаб-суал гьабизе;
•         - цойгидалъулгун бухьен гьабизе.
•  3. Захlматалде, тlабигlат цlуниялде рокьи бижизабизе

Дарсил тайпа: цlияб лъай кьей

Алатал: мультипроектор, компьютер, карточкаби.

Дарсил ин:

Дарсил эпиграф: (Cлайд 1)

Рек1елъ ц1унараб цо х1арп лъик1аб

 кагътида ц1унараб цо раг1иялдаса.

                                                  (Халкъияб кици)

• Дарсил байбихьи
• - Рорчlами, лъимал! Жакъа нилъер буго авар мацlалъул дарс. Цlодораб, гlакъилаб, гъира базабулеб балайгун ралагьун руго жакъа нуж дихъ. Дида ккола дарсида нуж лъикl хlалтlилилан. 
• - Дарсида хlалтlизе хlадур руго ниж,
•   Хlаракат бахъила цlияб лъай щвезе.
•  
• 2. Цlияб дарсил темаялъул кlвар буголъи.
• - Хъвай жакъасеб къо-моцl
• - Кинал каламалъул бутlабазул нилъеца бицараб?
• 1. Предметияб цlар
• 2. Прилагательное
• 3. Цlарубакl
• 4. ……………
• Суратал рихьизарила, лъималаз мисалал рачина.
•  
• 4. Цlияб лъай босизе дарсил тема рагьи. (Слайд 2)
• Тlоцересел хlарпалги росун, предметиял цlаразда хадур рагlаби ургъизе.
• Кверал……………. (квалквадула)
• Гlундул…………….(гlенеккула)
• Берал………………..(балагьула)
• Яс…………………….(ячlуна)
• Вас……………………(векерула)
• Цlалдохъан……..(цlалдола)
•  
• - Цlале лъимал гьел рагlаби. Щиб гlаммаб, релълъараб рахъ бугеб гьел рагlабазул?
• - Гьел рагlабаз бихьизабулеб буго гьабураб иш.
• - Гьабураб иш яги хlал бихьизабулеб каламалъул бутlа ккола….? Кинаб темаялъулха нилъеца жакъа бицине бугеб?
• - Глаголалъул
• - Рачlаха хал гьабилин нужеца битlун абун бугищали.
•  
• Слайд 3.
• Гlажаибаб ишалъул каламалъул бутlа гьаб
• Тlолабго мацlалда рухl лъезабулеб:
• Бахъула, хlалтlула, хlала, цlалдола,
• Бацlцlуна, чурула, уна, вачlуна –
• Кибго кумекалъе батула ГЛАГОЛ
•  
• - Гьеле гьеб буго нилъер жакъасеб темаги
•  
• 2. Доскаялда хъвала дарсил тема: «Глагол – каламалъул бутlа»(Слайд 4)
• - Рачlа, доскаялда аслиял рагlабиги росун, схемаялдалъун бихьизабизе глагол щиб колебали?
• - Кинал суалазе жаваблъун бачlунеб глагол?
• - Щиб гьабураб? Щиб хlалалда бугеб?
• - Мисалал раче.
• - Схемаялъухъги балагьун, глагол щиб кколебали лъица бицинеб?
• - Глагол ккола  предметалъул иш яги хlал бихьизабулеб, щиб гьабураб, щиб хlалалда бугеб абураб суалазе жаваблъунги бачlунеб каламалъул бутlа.
•  
• <!--[if !vml]--><!--[endif]--><!--[if !vml]--><!--[endif]-->                                                         ГЛАГОЛ
• <!--[if !vml]--><!--[endif]-->     каламалъул                                                                            щиб гьабураб?
•       бутlа                                                                                щиб хlалалда бугеб?                                                             
•                                                                   
•                                                  предметалъул иш яги хlал
•                                                            бихьизабула
•  
• - Щибаб гьабулеб ишалъулъ букlуна тlубазе кколеб мурад, рахине кколеб борхалъи. Кинабха бугеб жакъасеб нилъер дарсил мурад? Рачlа доскаялдасан цlализе. Нилъер мурад буго глагол каламалъул бутlа хlисабалда батlа бахъизе лъай.
•  
• Хlухьбахъиялъул минута
• Лугбузе: Цо абидал….
•  
• 5. Лъай гъварид гьаби
• Тархазул диктант (Слайд 5) 
• Каламалъул бутlаги бищун, гьелъул тарихалда нахъа лъела данде кколеб сураталъул тарих.
• Предметияб цlар
• Прилагательное
• Цlарубакl
• Глагол
• Суратал рихьизарила
• <!--[if !vml]--><!--[endif]-->   1. Багlараб   <!--[if !vml]--><!--[endif]-->   2. Бацlцlине

<!--[if !vml]--><!--[endif]-->              3. Чуризе      <!--[if !vml]--><!--[endif]-->  4. Чу

<!--[if !vml]--><!--[endif]-->               5. Квен гьабизе <!--[if !vml]--><!--[endif]-->6. Г!урччинаб

<!--[if !vml]--><!--[endif]-->                7. Кьурдизе   <!--[if !vml]--><!--[endif]-->8.  Гlака

<!--[if !vml]--><!--[endif]-->                9.  Лъимал

<!--[if !vml]--><!--[endif]-->                10. Чlезе   <!--[if !vml]--><!--[endif]-->11. Кlанцlезе

<!--[if !vml]--><!--[endif]-->                  12. Гьал

Битlараб жаваб: 1-2, 2-4, 3-4, 4-1, 5- 4, 6-2, 7-4, 8-1, 9-1, 10-4, 11-4, 12-3

• Кlи-кlиккун хlалтlизе тlамила. Суратаздасан предложениял гlуцlизе тlамила.
• Тlехьалдасан хlалтlи.
•  
• Хlалтlи № l53. Цояз тlадкъай цlалила, гьеб бичlчlизабила. Жалго жидедаго чlун хlалтlила.
•  
• Тексталда тlад хlалтlи.(Слайд 6)
• Муса ахикь хlалтlулев вуго. Жакъа гьес лъабго гъветl чlана. Васасда тlадеги ралагьун, хlанчlаз берцинал бакънал рачунел руго. Муса кидаго хlадурав вуго кlудиязе кумек гьабизе.
•  
• Дарсил хlасил – рефлексия. (Слайд 7)
• - Жакъа дида лъана………..
• - Дие бокьана………………….
• - Дида лъана……………………
• - Дие захlмалъана……………
• - Дихъан бажарана…………..
• - Диего лъола къимат………..
• Лъималазе дневниказда къиматал лъела