LINZALAR

Nókis rayonı XBMXMThSHBne qaraslı

№ - 22- sanli' uluwma orta bilim beriw mektebinin'

Fizika pa'ni mug'allimi

Aǵılash   Saylauovtıń

LINZALAR

atlı teması boyınsha

sabaqlıq is jobası

2015-2016 jıl

Nókis Rayonı                                                                                                          22-mektep  Saylauov Aǵılash

№ 26 TEMA           LINZALAR

Sabaqtıń maqseti

a)Bilimlendiriw maqseti

Oqıwshılarǵa Linzalar haqqında ulıwma túsinikler beriw hám bul temanıń basqa temalardan ózgesheligin aytıp ótip temanı baslaw.

b) Tarbiyalıq maqseti.

Oqıwshılarǵa temadan kelip shıqqan halda ómirde jaqsı menen jamannıń birdey júriwin biraq jaqsılıqtıń jeńip shıģıwın túsindirip, oqıwshılardı jaqsılıq ruwxında tárbiyalaw.

c)Rawajlandırıw maqsetı

Oqıwshılardıń pánge degen qızıģıwshılıǵın arttırıw nátiyjesinde olardıń oqıw hám jazıw kónlikpelerin arttırıp barıw

Sabaqtı qurallandırıw

Sabaqlıq kitap,tarqatpa materiallar, hám kórgizbeli qurallar.

Sabaqta paydalanılǵan metodlar: «Blits» interaktiv metodı «Skarabey» interaktiv metodı

Sabaq jobasi

Sabaqtıń barısı

Shólkemlestiriw

Oqıwshilardıń nawbettegi sabaqqa tayarlıģın tekseriw

Uyge tapsırma soraw

Shiysheniń nur sındırıw kórsetkishin anıqlaw  temasın soraw

TEMA

Dóńes hám Oys linzalar:

Bir yamasa eki tárepi sferalıq bet penen qaplanǵan móldir dene linza dep ataladı.

Linzalar dóńes hám oys boladı.Orta bólimi shetki bólimine salıstırģanda qalıń bolsa – dóńes linza, juqa bolsa – oys linza dep ataladı. Hár eki linza úsh túrden ibarat (56-súwret).

Dóńes linzanıń betin R₁ hám R₂ radyusli sferalardıń óz-ara kesilsiwinen payda bolģan bet dep qaraw múmkin (57-súwret). Bunda R₁ hám R₂ linzanıń iyreklik radyusları. Sferalardıń 0₁ hám 0₂ oraylarınan 0₁ 0₂ tuwrı sızıq linzanıń bas optikalıq kósheri dep ataladı. Linzanıń ortasındaģı 0 noqatı linzanıń orayı dep ataladı.

Eger dóńes linzaǵa onıń bas optikalıq kósherlerine parallel baģdarlanǵan nurlardı baģdarlasaq, linzadan ótken nurlar bas optikalıq kósheri ústindegi bir noqatta jiynaladı. (58-a súwret). Usı jiynawshı F noqat linzanıń bas fokusı dep ataladı. Dóńes linza nurlardı bir noqatta jiynaw qásiyetine iye bolģanı ushın onı jiynawshı linza depte ataydı.

Eger dóńes linza ornına oys linzaģa nurlardı tap sonday baģdarlansa, linzadan ótken nur bir tegis shashıraydı (58-b súwret). Sonıń ushın oys linza shashırawshı linza dep te ataladı. Shashırawshı linzadan ótken nurlar keri tárepke dawam ettirilse, olar bas optikalıq kósherdiń bir noqatında kesilisedi. Sol F noqat oys linzanıń jormal fokusı dep ataladı.

Nókis Rayonı                                                                                                          22-mektep  Saylauov Aǵılash

Nókis Rayonı                                                                                                          22-mektep  Saylauov Aǵılash

Jiynawshı linzada optikalıq kúshi hám fokus aralıq oń, shashırawshı linzada bolsa ekewide teris boladı.

Linza formulası:

.

Sabaqtı bekkemlew

«Jalpı pikirge hújim» interaktiv metodı bunda oqıwshılardı 3 toparģa bólıp olarģa tema boyınsha qayta sorawlar berip, qosımsha tapsırma túrinde esaplar beriledi 10 minut ishinde berilgen tapsırmalar boyınsha topardan bir oqıwshı juwap beredi hám eń kóp durıs juwap bergen topar jeńilpaz boladı. Soń boslıqlardı tolıqtırıw maqsetinde bilimlerin bekkemlep barıw ushın yadtan formula jazıwģa kirisedi .

1.Linza dep qanday denege aytıladı?

2.Dóńes hám oys linzalardıń bir-birinen parqı nelerden ibarat.

3.Dóńes hám oys linzalardıń qanday tiykarģı túrleri bar?

4.Linzanıń bas optikalıq kósheri, bas fokusı,jormal fokusı fokus aralıģı dep nege aytıladı? Olardı 57 hám 58-súwretlerden kórsetiń.

5.Linzanıń optikalıq kúshi dep qanday shamaģa aytıladı? Ol qanday birlikte ólshenedi?

Úy tapsırma tapsırıw

Linzalar temasın oqıp keliw.

Sabaqtı juwmaqlaw

Úy jumısın qayta yadına salıp ótip,búgingi sabaqqa belsene qatnasqan oqıwshilarģa tiyisli bahaların qoyģan halda búgingi sabaģıma juwmaq jasayman

Nókis Rayonı                                                                                                          22-mektep  Saylauov Aǵılash