Ұлы Жібек жолы

С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университеті

Ұлы Жібек жолы халықтарының

мәдениеті

Абдыгалиева Лаура Исупкановна

Нұр-Cұлтан, 2020

Ол мәдени байланыстарды жиі жүргізіп, оларды тұрақты алаңға шығарып, адамдардың әлем туралы түсініктерін кеңейтті. Ежелгі өркениеттер туралы барлық басқа жазбаша жазбалардан жақсы сақталған ежелгі қытай дереккөздері Жібек жолы қалыптасқанға дейін Қытай сияқты ірі империялар туралы айтылады. , Иран, Согд, Үндістан, Греция, бірбірімен байланысы болмады және бөлек дамыды. Көп ұзамай тауарлар керуенімен байланысқан және мәдениеттер тоғысқан, жаңа қалалар пайда болған, Еуразия халықтары мен күштерін өркениеттік байланыстар біріктірген ұлы трансконтинентальдық жол туды.

Екі мың жылдан астам уақыт бұрын ежелгі көпфункционалды тракт дүниежүзілік маңызға ие болды, ал оның басты ерекшелігі - Шығыс пен Батыстың ежелгі, қуатты өркениеттерінің байланысы болды. Ол тауар алмасуда және Жерорта теңізінен Қытай қабырғасына дейінгі өркениеттер жетістіктерінің таралуында маңызды буын болды..

әлеуметтік-

экономикалық дамуына ықпал етті. Ол арқылы Батыс пен Шығыстың мәдениеттері мен өркениеттері өзара әрекеттесу және өзара байыту үдерісінде өзін-өзі тану және өзіндік сана-сезімін дамыту мүмкіндігін алды.

 Жібек жолының арқасында қалаларда халық саны, өндіріс пен қолөнер көлемі артты. Қалаларда құмыра жасаушылардан темір ұсталарына дейін және тағы басқалар пайда бола бастады. Бұған Талғардағы, Отырардағы және басқа да көптеген жерлердегі қыш ыдыстары шеберханалары дәлел.

 Қолөнердің кеңеюі саудаға шығарылатын өнімдерді, оның ішінде әйнек, зергерлік бұйымдар, тамақ өнімдерін және т.б. кеңейтуге мүмкіндік берді. Жібек жолы Қазақстанда, әсіресе Түркістан, Отырар және басқалары сияқты ірі қалаларда тауар-ақша қатынастарының дамуы жолында пайда болды. Ақшадан басқа, олар астыққа, ешкінің терісіне, матаға, етке және т.б.

Жібек жолындағы ескерткіштерді қазу кезінде әр түрлі жерлерде мәдениеттің дамуы мен өзара байытылуының көптеген заттай дәлелдері табылды: Тан заманындағы терракоталар жинағы, онда бишілер мен бишілер, бетперде киген актерлер, түйенің өркешіне сай музыкалық ансамбльдер бейнеленген. Бұл суретшілердің көптеген жүздері Орта Азия халықтарының өкілдеріне тиесілі. Пенджикент, Варахша, Топрак-

Кала салтанатты залдарында және Шығыс Түркістан қалаларында сақталған дала суреттерінде музыканттар мен актерлер бейнеленген.

Ұлы Жібек Жолы Батыс Азия, Кавказ, Орталық Азия мен Қытай халықтары арасындағы экономикалық және мәдени байланыстарды дамытуда маңызды рөл атқарды, мысалы, технологиялар мен инновацияларды, оның ішінде өнерде (би, музыка, бейнелеу өнері, сәулет өнері) тарату үшін канал болды, діндер (христиандық, буддизм, ислам, манихейлік), технология (жібек өндірісі, сондай-ақ мылтық, қағаз және т.б.). Сонымен бірге барлық технологиялар (ежелгі дәуірдегі күймелерді қоспағанда) Қытайдан батысқа қарай емес, керісінше тарады.