Мектепалды даярлық сыныбына арналған "Үлкенге құрмет-кішіге ізет" қысқа мерзімді жоспары

БЕКІТЕМІН:     Оқу ісінің меңгерушісі                                  _________________                     «20» ақпан 2018ж    ҰОҚ: Драма ТАҚЫРЫБЫ: Үлкенге құрмет, кішіге  ізет Күні: 20.02 Сынып: «А» Мектеп: Құрық орта мектеп­гимназиясы Педагогтің аты­жөні:Амирова Н Қатысқандар саны: Қатыспағандар  саны: ҰОҚ  оқытылу  мақсаты Күтілетін нәтиже Тілдік мақсат Өткен ҰОҚ алған  білім Жоспарланған  уақыт 0.2.1.2 Кеңістікте бағдарлану (ойластырылып құрылған сахна алаңында), түрлі қарқында қозғалу. 0.2.1.3 Өз әрекетін серігінің әрекетімен үйлестіру, оның қалай әрекет ететінін алдын ала сезу. 0.1.2.3 Интонацияларды ажырата алу және оларды айту. 0.2.1.4 Тірі организм мен заттардың бейнелерін ым­ишара және дененің ырғақты қимылы арқылы жасау. 0.3.1.1 Сюжетті­рөлдік ойындарға қатысу. Барлық тәрбиеленушілер: бірлесе әрекет ету тәсілдерін біледі; интонацияларды ажыратады және оларды айтады. Көпшілік тәрбиеленушілер: тірі организм мен заттардың бейнелерін ым­ишара және дененің ырғақты қимылы арқылы жасайды; кеңістікте бағдарланады (ойластырылып құрылған сахна алаңында), түрлі қарқында қозғалады. Кейбір тәрбиеленушілер: өз әрекетін серігінің әрекетімен үйлестіреді, оның қалай әрекет ететінін алдын ала сезеді; басқа кейіпкерлермен рөлдік қарым­қатынасқа түседі. Тәрбиеленушілердің дағдыларының дамуы: алған ақпарат бойынша толық жауап бере алуы; әңгіменің мазмұны бойынша диалог құра білу; лексиканы қолдану арқылы образды беру. Көптілділік: Сәлем! – Привет! – Ні! Сәлеметсіз бе! – Здравствуйте! – Нello! Қайырлы таң! – Доброе утро! – Good morning! Негізгі терминдер мен сөз тіркестері: Ассалаумағалейкүм, уағалейкүмассалам Сабақта диалог/хатта қолданылатын тіл: Пікір алмасу сұрақтары: – Үлкенге құрмет дегенді қалай түсінесіңдер? – Қандай сәлемдесу түрлерін білесіңдер? Ым­ишара, дауыс ырғағы, ойын атрибуттарын қолдана біледі, интонацияларды ажыратады, ауызша сөйлегенде дыбыстарды анық айтады. Кейіпкерлердің іс­әрекеттері мен дауыс ырғақтарын сәйкестендіре алады. Жосп ар Жоспарланған іс­әрекет Ресурс тар І. Дұрыс әсерлі көңіл күй орнату. 0­2 минут ІІ. Мақсатты болжам. 3­5 минут (Ұ) Педагог тәрбиеленушілерге жағымды ахуал қалыптастырады. Шеңбер болып тұрайық, Алақанды ұрайық, Күннің нұрын салайық, Таза ауадан алайық, Жылуын жүрек салайық. Жиналған жылы шуақты Бір­бірімізге шашайық.  Жайлы әуен Педагог балаларға қонаққа барғанда, қонақ келгенде, мектепте, көшеде адамдар бір­бірімен қалай амандасу керектігін естеріне түсіруін ұсынады. (Ұ) Ойын­жаттығу: «Сәлемдесу». Балаларға бірін­ бірі қайталамай, әртүрлі дауыс ырғағымен және қимылдарымен сәлемдесуді ұсыну.   1­тапсырма. Берілген суреттен өздерінің  достарымен сәлемдескенін қайталап көрсету. Айсұлу: Әдепті баланың тәрбиесі сәлемінен­ақ  көрініп ҰОҚ ортасы ІІІ. Тақырып  бойынша жұмыс 6­27 минут тұрады. Халқымыз ежелден сәлемдесуге ерекше  мән берген. Әңгімені амандасудан, есен­саулық  сұрасудан бастаған. Халқымыз қол алысып амандасуға  ерекше көңіл бөлген. – Сәлемге байланысты тағы қандай сөздер  білесіңдер? – Қазақ салтында тәулік мезгіліне қарай:  «Қайырлы таң!», «Қайырлы күн!», «Кеш жарық!» деп те  амандасады. – Ал, балалар, кім бірінші болып амандасуы  керек? – Кіші адам үлкен адаммен, ер бала қыздармен  бірінші болып амандасады. – Үйге немесе сыныпқа кірген адам  отырғандармен бірінші болып амандасады, ал кетіп бара  жатқанда қалғандарымен де бірінші болып қоштасады. Адамдардың бір­бірімен сәлемдесу диалогі  (балаларға атрибуттар беріп, рөлдерге бөлу). 1. Ата мен баланың сәлемдесуі.  (Ассалаумағалейкүм! Уағалейкүмассалам!) 2. Ата мен әженің сәлемдесуі (Амансың ба?  Есенсің бе?) 3. Әже мен немересінің сәлемдесуі (Сәлеметсіз бе? Амансың ба, шырағым?) Көптілділік: Сәлем! – Привет! – Ні! Сәлеметсіз бе! – Здравствуйте! – Нello! Қайырлы таң! – Доброе утро! – Good  morning! 2­тапсырма. Қуаныш балаларды тіл ұстарту жаттығуларын  жасауға шақырады: Же­же­же – мейірімді әже. Лем­лем­лем – мен айтамын сәлем. Ол­ол­ол – зерлі қамзол. Педагог балаларға «Тіл дамыту және көркем әдебиет» сабағында танысқан «Кішіпейіл бала» әңгімесін еске алуды ұсынады. 3­тапсырма. Сызба бойынша «Кішіпейіл бала» әңгімесін еске түсіру. Досыңмен бірге диалог құрып айт (Қосымшаны қараңыз). (ПК) Педагог әңгімені сахналауды ұсынады. Балалар «Сиқырлы дорба» ішінен кейіпкерлердің суреттері бар карточкаларды алады (ана, бала, сатушы, әже). Ал қалған балалар көрермен болады. Қуаныш театрға бару үшін не керек екенін сұрайды. – Билетті қайдан аламыз? – Ендеше, кассаға барайық. 1­бала: Сәлеметсіз бе, кассир апай! 2­бала (кассир): Сәлеметсіңдер ме, балалар! 1­бала: Бізге театр қойылымына билет бересіз бе? 2­бала (кассир): Әрине! (Балалар ақша төлеп, кассирден билет, бағдарлама алады). Балалар: Рақмет! Кассир: Оқасы жоқ! Балалар билеттеріне сай орындарына отырады. Сахналау. Педагог қорытынды жасайды. 1. Өз жұмысына көңілі толса, көңілді бетперденің бояйды. 2. Өз жұмысына көңілі толмаса, көңілсіз бетперденің суретін бояйды. IV. ҰОҚ қорытындыс ы.  Рефлексия. 28­30 минут ҰОҚ: ҚМҰҚ №43 ҰОҚ. Тақырыбы: Мен  мектепке барамын. Қосамын ж не ə азайтамын. Күні: 20.02.2018ж Мектепалды сынып: «А» МЕКТЕП: Құрық орта мектеп­гимназиясы Педагогтің аты­жөні: Амирова Н Қатысушылардың  саны: Қатыспағ андардың  саны: Оқыту мақсаттары Күтілеті н  ə н тижел ер Тілдік мақсаттар Алдыңғы білім Жоспарланғ ан  уақыт Басталуы 0–5 минут 0.4.1.1.   «+»   таңбасын   заттарды   қосатын   таңба ретінде,   «–»   таңбасын   заттар   тобынан   алу   (азайту) таңбасы ретінде түсіну ж не оларды  пайдалану. ə ə ə ə ə Барлық т рбиеленушілер: ­ «+» таңбасын заттарды қосатын таңба ретінде, «–» таңбасын заттар тобынан алу (азайту)  таңбасы ретінде түсінеді. Көптеген т рбиеленушілер: ­«+» таңбасын заттарды қосатын таңба ретінде, «–»  таңбасын заттар тобынан алу (азайту) таңбасы ретінде  түсінеді ж не оларды пайдаланады. Кейбір т рбиеленушілер: ­сурет немесе жағдай бойынша қосу мен алуды  белгілеу үшін «+» ə ж не «–» таңбалары бар жазбалар құрастырады. Дағдыларын дамыту: ­сурет немесе жағдай бойынша қосу мен алуды  белгілеу үшін «+» ə ж не «–» таңбалары бар жазбаларды түсіндіре алады. ə П ндік лексика ж не терминология: ­қосу, азайту (алу). Пікір алмасуға арналған сұрақтар: –Заттарды қосқанда не болатынын айт. –Бұл топтағы заттарды қандай белгісі бойынша  алып тастағанын түсіндіре аласыңдар ма? –Суретте, бұл жағдайда не болғанын айтуға саған  қандай сөздер көмектескенін түсіндір (заттарды  біріктірді, қосты, алып тастады, азайтты)? Жазу: ­боя, «+» ж не «–» таңбаларын қорша ж не т.с.с. Заттарды қосу, алу, санау. ə Жоспарланған іс­ рекет ə ə ə Ресурста р ə ə Ынталандыру. Педагог балалардан олардың мектепке барғысы келетін­   келмейтінін   сұрайды.   Оларға   елімізде барлық адам білім ала алатынын айтады. Бірақ мектепке   бару   үшін   көп   н рсе   үйрену   керек. Сосын   педагог   1­сыныпқа   с тті   көшу   үшін балаларға не керек екенін сұрайды. Өзектендіру. – Бүгін біз көптеген н рсе үйренеміз. ҰОҚ­нің   тақырыбына   кіріспе   ретінде   педагог заттардың   топтарын   есептеу   ойынын   ұсынады. Балалардың   қозғалу   белсенділігін   пайдалануға болады.   Оқу   бөлмесі   кеңістігінің   бір   бөлігін орындықтармен қоршаңыз. Педагог бабаларға орындықтардың артында  «үй» бар деп елестетуді ұсынады. Бірнеше адам  ə «үйге» кіріп, қалған балалар оларды санап, саны 1­10  сандары  бар  карточкал ар Ə ліппе­ ə д птер,  санайтын материал , сандары мен  таңбалар ы бар  карточка лар ə ə Ортасы 6–15 16–25 Ə бар карточканы көрсетеді. Сосын «үйге» тағы да бірнеше адамды кіргізеді  де, қанша адам кіргенін санайды. Сосын қанша  болғанын санайды. Осыған ұқсас ойынды азайтуға дайындалғанда да өткізеді. «Үйден» бірнеше бала шығады. Мұның  барлығы керекті саны бар карточканы  іздеумен ж не оны тақтаға немесе үстелге  қоюмен қатар болады. Мақсат қою (проблемалық жағдай). (Ұ) Осы ойыннан кейін педагог балалардың бұл жағдайды   математика   тілінде   қалай   жазуға болатынын білетін­ білмейтінін сұрайды. –   Бүгін   біз   адамдарға   сандардың   бір   бөлігін қосқан ж не алған кезде сандар қалай болатынын жазуға көмектесетін жаңа таңбаларды білеміз. Жаңалық ашу. ə (Ұ)  ліппе­д птердегі 1­тапсырма бойынша  жұмыс істеуге болады, не «үй» ойынымен  ұжымдық жұмысты жалғастыруға болады.  Педагог «+» ж не «–» таңбаларын алып,  балаларға көрсетеді. Оларды суреттегі немесе  ойындағы белгілі бір жағдайда сандардың  арасына қоюды ұсынады. Сосын жиынтық полотнода заттар санайтын  материалмен (бұл жағдайда екі түстегі  шаршылармен) ауыстырылады: Жазбалар  шығады. Педагог мұндай жазбаларды дұрыс  оқуға үйренуді ұсынады. Хормен оқу т сілі  қолданылады. Бұл жазбаларды түрліше оқуға  болатынына балалардың назарын аударыңыз. (Ж) Жұппен бұл жерге қандай сандарды  ə ж не неге қою керектігін талқылауды  ұсыныңыз. Қолданылатын сөздер: қосу, жиынтықтау, плюс, ... арттыру, азайту, шегеру, минус. Педагог оқу үлгісін ұсынады, балалар оның артынан қайталайды. Одан кейін балалар  мысалдарды түрліше оқиды. ə ə Ə ліппе­ ə д птер,  жиынтық полотно,  үлестірм елі  материал –  сандары  бар  карточка лар Ə ліппе­ ə д птер (Ө) № 2 тапсырмада белгілерді айналдыра  бастырып сызу берілген. (П) Жұп болып № 3 тапсырмада қандай  ə сандарды ж не неге қою керектігі  талқыланады. (Т) Топтарда ұқсас жағдаят жасаңыз. Балалар  пойызбен жүріп бара жатқандарын бейнелейді.  Олар бір­бірінен ұстайды. «Аялдамада» бір  бала «шығады», ал қалғандары: «бесті бірге азайтқанда төрт қалады» дейді.  Одан кейін қозғалыс жалғасады. Аялдамада  тағы бір бала шығады. Ойын осылай  жалғасады. Сонымен қатар сабақтарда алу  мен қосу мысалдары үшін №7­9 полотно  қолданылады. Одан кейін балалар орындаған  жұмыс түрлерін естеріне түсіреді. Нені жеңіл ж не с тті орындағанын, неден  қателескендерін немесе қиналғандарын  талдайды. Смайликтердің немесе басқа шартты белгілердің  көмегімен өз жұмысының н тижесін көрсетеді. Рефлексия. Педагог қорытынды жасап, балаларды  мадақтайды. Сабақтағы өз жұмысын  «С ттілік сатысы» арқылы бағалауды  ұсынады. Педагог түсіндіреді: егер қателіктер көп  болса, төменгі сатыда көңілсіз смайликтің  суретін салуға болады. Қателіктер аз болса, ортаңғы сатыда аузы түзу смайликті салуға болады. Қателіктер болмаса  ə ж не бала барлығын жақсы түсінсе, жоғарғы  сатыда күлімдеген смайликті салуға болады. ə ə ə ə Рефлексия 26–30 ҰОҚ: Сурет 21­ҰОҚ. Киіз үй – жайлы қоныс  (сәндік) Күні: 20.02.2018ж Мектеп: Құрық орта мектеп­гимназиясы Педагогтің аты­жөні: Амирова Н Сынып: «А» Қатысқандардың саны: Қатыспағандардың  саны: ҰОҚ­нің  оқу  мақсаттар ы Күтілетін нәтижелер тілдік мақсаттар Бастапқы білім Жоспарланған  уақыт I. Оң көңіл күй қалыптастыру. 0.1.1.2. Түрлі сызықтар көмегімен қарапайым сәндік өрнектерін және  қазақ өрнектерінің түрлерін салу. 0.2.2.2. Өткір құралдармен жұмыс кезінде қауіпсіздік техникасы  ережелерін сақтау, жеке бас гигиенасының ережелерін орындау. Барлық тәрбиеленушілер: • түрлі сызықтар көмегімен қарапайым сәндік өрнектерді салады; • қағаз реңі мен түс үйлесімін таңдайды; • Жеке гигиена ережелерін орындайды. Көпшілік тәрбиеленушілер: • қазақ өрнегінің элементтерін дұрыс бейнелейді; • суреттегі көңіл күйді ырғақ және түстің көмегімен жеткізеді. Кейбір тәрбиеленушілер: • композицияны толықтай алгоритмге сай орындайды; • кейіпкерге арналған ұсынылатын тілектерді айтады. Дағдыларды дамыту. Тәрбиеленушілер келесі іскерліктерін дамытады: • сұрақтарға жауап береді, бұрын алынған білімді еске түсіреді; • өз таңдауын түсіндіреді; • тапсырмаларды орындау барысында тыңдау және сөйлеу дағдыларын бекітеді; • сәндік сурет салудың ерекшелігін ауызша формада сипаттайды; • сабақта қорытынды сұрақтарға жауап береді және өз жетістіктерін бағалайды. Көптілділік: киіз үй – юрта –yurt. Негізгі терминдер мен сөз тіркестері: • киіз үй, шаңырақ, кереге, өрнек, өрнектің орналасуы. талқылауға арналған сұрақтар: Қандай үйді көшу кезінде бұзып, қайта жинауға болады?  Киіз үй неден тұрады? Киіз үйдің төбесіндегі саңылау қалай аталады?  Киіз үйдің қабырғалары қалай аталады? Киіз үйдің ішкі жасауы қандай және қалай әшекейленеді? Рең мен суреттің түсін таңдайды, композицияны анықтайды. р Жоспарланған іс­әрекет ресурстар (Ұ) Сабақта оң көңіл күй қалыптастыру  Педагог: Киіз үй –көшпелі өмірге  Музыкалық  сүйемелдеу. «Домбыра дыбыстары» http://iplayer.fm/ song/3831941/ DOMBRA_­_ KRASIVAYAMUZYK A_ KAZAHSKAYA/ Қазақ халқының  тұрмысы мен  мәдениеті.  Алматыкітап баспасы, 2006 ж. Киіз үйді жинау реті 0–1минут II. Өмірлік  тәжірибені жандандыру. Мақсатты тұжырымдау. 2–5 минут III. ҰОҚ­нің тақырыбы бойынша жұмыс 6 – 25 минут бейімделген, ерте заманнан келе жатқан  көшпелілер баспанасы екенін балаларға  түсіндіреді. (Ұ) Кәне, балалар, тұрыңдар, Киіз үй құрастырыңдар. (орындарынан  тұрып, бір­бірінің қолдарынан ұстайды) Қабырғасы – кереге. Оны біз созайық. (керіліп тартылады) Шаңырағын көтеріп, уықтарын қояйық. (қолдарын алға қарай  созып көтереді) туырлық, үзік, түндіктерін жабайық  (қолдарын жоғары көтереді де, артынан  түсіреді). Міне, өздерің киіз үй құрастырдыңдар. Сабақтың тақырыбымен байланыстырады.  Педагог киіз үйдің көшпенділердің  тасымалданатын қонысы екендігі туралы  ақпарат береді. Ол тез жиналады және оңай  бұзылады. Киіз үйдің негізін төрт негізгі элемент құрайды: уық, кереге, сықырлауық, шаңырақ. Киіз үйдің қандай негізгі бөліктері бар? Киіз үй заманауи үйден несімен ерекшеленеді? Педагог киіз үйдің әлемдегі ең жеңіл үй  екендігі туралы қорытындыға әкеледі, оны  бірнеше сағат ішінде құрастырып не жинап,  алып кетуге болады. Педагог тапсырманы орындауды ұсынады: Қуанышқа барлық бөліктерін бірге жинағанда не болатынын білуге көмектесіңдер. (Ж, Ұ) Педагог досымен бірге қандай өрнек түрлерін білетіндерін талқылауды және  олардың неге ұқсайтындықтарын айтуды сұрайды. Қарапайым қазақ өрнегі түрлерінің атауларын бекітеді: Тұмарша, қошқармүйіз, балта. Балалардан   ұсынылған   реңге   сәйкес өрнектің   қандай   түсін   таңдау   керек екендігін сұрайды. (Ұ) Сергіту сәті Оң қолымда бес  саусақ, Сол қолымда  бес саусақ. Бәрін­бәрін қосқанда, Болады екен  он саусақ. 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10. (саусақтарын бір­  бірлеп санайды). (Ұ) Қауіпсіз жұмыс жасау техникасы  Өткір заттармен жұмыс істеу барысында  қауіпсіздік техникасын сақтау туралы еске Тұмарша, қошқармүйіз, балта бейнелері. Түрлі түсті  қарындаштар, балауыз борлар,  фломастерлер. Балалардың  жұмыстарын  орналастыруға  арналған стенд. салады, жеке гигиена ережелерін орындайды. (Ұ) Жұмыстың орындалу технологиясы  (Жұмысты сатылай орындау ретін  түсіндіру). Әліппе­альбоммен жұмыс. Киіз үйді салу кезінде қағаз бетінде тік  төртбұрыш салу қажет, үстінен жартылай  шеңбер саламыз, киіз үйдің күмбезі шығады  және күмбезде жартылай шеңбер – шаңырақ  саламыз, киіз үйді өрнекпен безендіреміз. Педагог шығармашылық міндетті нақтылайды:  киіз үйді қазақ өрнегімен безендіру. Балаларға  сәндік суретті орындау алгоритмін түсіндіреді.  Өрнектің әрдайым бұйымның формасына қарай  жасалатынын еске салады. Текшеде ортасы мен бұрыштары боялады, ал дөңгелек пен  сопақшада ортасы мен шеттерін бояуға болады. Өрнектің түсін өз қалауларыңа қарай  таңдаңдар. Өрнекті бірдей қашықтықта  орналастырып, бірдей өлшемді сақтау қажет. (Ұ, Ө) Балалардың жұмыстарының  көрмесі ұйымдастырылады. Балалар өз  жұмыстарын талқылайды. Кімге өз жұмысы ұнады? Салғылары келген суретті сала алды ма? Қиындықтар болды ма, жұмыс аса  мұқият орындалмады ма? Бірдеңе болмады ма? Аса қиын болды ма?  Кімнің суреті көбірек ұнады? Өзін­өзі бағалауды ұсынады. Әліппе­альбомда бәрі сәтті болды, жұмыс  мұқият, жақсы орындалды деп санасаңдар, үш қылқаламды; бірдеңе ұнамаса не  қиыншылықтар болса, екі қылқаламды; тапсырманы орындай алмадым деп  ойласаңдар, бір қылқаламды бояңдар. IV. ҰОҚ­нің  қорытындыс ы.  рефлексия. 26­30 минут ҰОҚ: Экология негіздері ТАҚЫРЫБЫ: Тіршілік  үшін жылудың қажеттілігі Мектеп: Құрық орта мектеп­гимназиясы Педагогтің  аты­жөні: Амирова Н Сынып: «А» Қатысушылардың саны Болмағанда р 0.1.3.1. Жер бетіндегі барлық тіршілік иесі үшін судың, ауаның ə ж не жылудың рөлі туралы білу Барлық балалар:  Жылудың маңыздылығын атап бере алады;  Жылуды қайдан алатынын атайды; Көпшілік балалар:  Жылудың керектігін түсіндіре алады;  Тіршілік үшін жылудың қажет екенін анықтай алады; Кейбір балалар:  Жылу не үшін керек? сұраққа жауап бере алады;  Зерттеу іс­ рекеті барысында талқылай  алады. ə Дағдыларды дамыту. Өзінің жинақтаған білімінің н тижесінде балалар осы  ұйымдастырылған оқу қызметінің тақырыбын, танымдық іс­ ə рекетінің мақсатын анықтай білуін дамыту.  «Неге?», «Бұл немен байланысты?», «Егер..., не болады?» деген сұрақтарды пайдалану. ə Талқылау кезінде  Сыни тұрғысынан ойлауды дамыту. Көптілділік: жылу – тепло – heat Негізгі терминдер мен сөз тіркестері: жылу, жылу көздері. ҰОҚ­да диалог/хат үшін қолданылатын тіл: Талқылауға арналған сұрақтар:  Жылуды қайдан аламыз?  Жылу бізге керек пе?  Жылу не үшін қажет?  От жағатын пеш пен жылу пешінің айырмашылығы қандай? Ауаның тіршілік үшін маңызын, қасиеттерін біледі. ҰОҚ оқытылу мақсаты Болжамд ы  ə н тиже Тілдік мақсат Өткен ҰОҚ­  дан алған  білім Жоспар Жоспар ла нған уақыт V. Дұрыс ə серлі көңіл күй орнату. 0–1мин. II. Өмірлік  ə т жірибені  маңыздандыр у. Мақсатты  болжам. 2–5 минут III.  ҰОҚ  тақырыбы  бойынша  жұмыс 6 – 27  мин. Жоспарланған іс­ рекет ə Ресурстар (Ұ) Шаттық шеңбері Қуан, шаттан, балақай,  Жарқырайды аспанда Күн алақай! Атқан таңға, шыққан күнге С лем  беріп, Тілейік бақыт, баршаңызға осындай.  Қайырлы таң апайлар! Біз – ерекше боламыз, Біз – еңбекқор  боламыз! ə Жыл  мезгілдері  бейнеленген  бейнетаспа. ə ə (Ұ)Жылу – тіршілік үшін қажет. Жылуды біз  күннен, оттан, жылу пештерінен аламыз.  Тұрмыста жылудың бірнеше түрлері  пайдаланылады.Жылу өсімдіктер,  жануарлар, адамдар тіршілігінде маңызды  рөл атқарады. Қалаларда жылдың барлық  мезгілінде көгөністер сатып алуға болады, ал оларды өсіретін жылыжайларда жылумен  қамтамасыз етілген. Кейбір елдерде күннің  жылуын пайдаланатын қондырғылар бар. (Ұ)Өзекті м селелер. Адамзаттың тіршілігі үшін жылудың орны  ерекше. Ал жылудың негізгі көзі – Күн. Күн – жерге өте жақын орналасқан к дімгі  жұлдыз. Күн көкжиектен неғұрлым жоғары  көтерілсе, соғұрлым күштірек жылытады.  Күн с улесі түспеген жерде өсімдіктер  өспейді. Адамдар өмір сүру үшін қажетті  киім, тамақ, үй, д рі­д рмек, жануарлар  үшін азық та өсімдіктерден алынады. Олай  болса, Күннен шығатын жылусыз жер  бетінде жылу атаулы болмас еді. Жылуды  оттан, жылу пештерінен алуға болады.  Қазіргі кезде тұрмыста жылудың бірнеше  түрлері пайдаланылады. Қалаларда жылдың барлық мезгілінде  көгөністер сатып алуға болады, ал  оларды өсіретін жылыжайларда жылумен қамтамасыз етілген. Кейбір елдерде  күннің жылуын пайдаланатын  қондырғылар бар, ол қондырғыларды  пайдалану арқылы электр энергиясын  үнемдеуге болады.. ə ə ə (Ұ)Сергіту с ті.ə (Ұ) Жыл мезгілдеріндегі күннің  жылуын бейнетаспадан көрсету: ə Көктем:Күн с улесі жер бетін  жылытады. Қар еріп, сай­саладан су  ағады. Бұл мезгілде өсімдік бүршік  атып, жапырақ жарады. Гүлдер  шығады. ə Жаз: Күн с улесі жерді қатты қыздырады.  Жемістер пісіп­жетіледі. Адамдар күнге  қыздырынып, суға түседі. ə Күз: Күн с улесінің  жылуы азаяды.  Өсімдіктердің  қоректенуі баяулап,  жапырақтары  сарғаяды, жерге түседі. Қыс: Күн суытады. Қар жауады. Өзен­ көлдерде мұз қатады. Боран соғады.  Өсімдіктердің өсу мерзімі тоқтайды.  ə Мұның б рі күннің жылуының  аздығынан. ə (ОТ,Ө) Т жірибе жұмысы: ə Т жірибе ­Лупа (үлкейткіш  йнек) арқылы күннің  жылуын біраз уақыт қағазға түсіріп не  болғанын бақылау. ə ə Ə (Ө)  ліппе­д птермен жұмыс. 1. Сурет бойынша жұмыс. Жылуды тағы  қайдан алуға болады? Бос торкөзге сурет  салу. 2. «Егер Күн «өшіп» қалса, не болады?»  сұрағына жауап алу. 3. Жасанды ж не ə табиғи жылу  көздеріне мысал  келтірту.  4.Суреттердің  ішінен жылуды  өлшейтін құралды  Лупа  (үлкейткіш  ə йнек. ліппе­д птер,  Ə ə түрлі түсті  қарындаштар. тапқызу. ліппе­д птер,  Ə ə түрлі түсті  қарындаштар. IV. ҰОҚ қорытындыс ы. Рефлексия. 28­30 мин. (Ұ)Педагог қорытынды жасайды,  сұрақтарға жауап беруді ұсынады.  Балалар балықтың тіршілігі үшін  жылу қажет пе? Қыс түсісімен көп жануарлар өздерінің  ініне тығылады. Аюдың апаны, борсық,  тышқан, суырдың індері болады.Ауа райы  салқын кезде олар соған кіріп жылынып  ұйықтайды. Балаларға ҰОҚ­да өз жұмыстарын  өздері бағалауды ұсыну: жылыту  құралын  ртүрлі түспен бояйды. 1­деңгей – ештеңе түсінбедім – қоңыр. 2­деңгей – түсіндім, бірақ түсіндіре  алмаймын – сары. 3­ деңгей – б рін түсіндім, басқаларға да  түсіндіріп бере аламын – көгілдір. ə ə