Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
Ы. Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясы
10-11-СЫНЫПТАРДАҒЫ «ҚАЗАҚ ТІЛІ» (Т1) ПӘНІНЕ ҚЫСҚА
МЕРЗІМДІ ЖОСПАР ӘЗІРЛЕУ БОЙЫНША ӘДІСТЕМЕЛІК
ҰСЫНЫМДАМА
Әдістемелік ұсынымдама
Астана
2014
Баспаға Ы. Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясының Ғылыми кеңесі ұсынған (2014 жылғы 26 қыркүйектегі № 8 хаттама)
10-11-сыныптардағы «Қазақ тілі» (Т1) пәнінің жаңартылған мазмұны бойынша қысқа мерзімді жоспар әзірлеу. Әдістемелік ұсынымдама. –Астана: Ы. Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясы, 2014. – 48 б.
Ұсынылып отырған әдістемелік ұсынымдама 10-11-сыныптардағы «Қазақ тілі» (Т1) пәнінің жаңартылған мазмұнына қысқа мерзімді жоспар әзірлеу бойынша жазылған.
Әдістемелік ұсынымдама қазақ тілді мектептердегі қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімдеріне әдістемелік көмек ретінде ұсынылады.
© Ы. Алтынсарин атындағы
Ұлттық білім академиясы, 2014
Кіріспе
Халықаралық деңгейде бәсекеге қабілетті, өмірге белсенді көзқарас пен жоғары білімді жеке тұлғаны тәрбиелеу, мектеп қабырғасынан бастап оқушыларды ғылыми-зерттеу және тәжірибелік қызметке қатыстыру, қазақстандық және әлемдік білім беру жүйесінің таңдаулы дәстүрлеріне сәйкес жалпы орта білімнің инновациялық моделін құру осы заманға сәйкес білім берудегі объективтік қажеттілік болып табылады.
Осыған орай, адам өмірінің түрлі салаларында прогрессивті өзгерістерге бағытталған идеяларды ұсынуға қабілетті, дарынды, зияткерлік дамыған адамдарға қажеттілік туындайды. Сондықтан, бүгінде әлеуметтік экономикалық өзгерістер жағдайында мемлекеттің дамуына және бәсекеге қабілеттілігін арттыруға белсенді ықпал ететін жоғары білімді, шығармашылық тұлғаны қалыптастыруда қоғамның қажеттілігі өзекті болып тұр.
Елбасы Н. Назарбаев 2012 жылғы Қазақстан халқына Жолдауында «Бүгінде халықаралық стандарттар негізінде Назарбаев университеті мен Зияткерлік мектептер табысты жұмыс істеуде. Кәсіптік-техникалық білім берудің озық мекемелерінің желісі дамып келеді. Олардың тәжірибесін бүкіл қазақстандық білім беру жүйесіне таратып, барлық білім беру мекемелерін солардың деңгейіне тарту қажет» ─ деп атап көрсетті [1].
Қазіргі таңда Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің Ы. Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясы Назарбаев зияткерлік мектептерімен бірлесе отырып, жалпы орта білім беру мектептерінің білім мазмұнын ішінара, толықтай жаңарту жұмыстарын жүргізуде. Осы мақсатта Ы. Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясы 10-11-сыныптардағы «Қазақ тілі» (Т1) пәніне қысқа мерзімді жоспар әзірлеу бойынша әдістемелік ұсынымдама даярлады. Ұсынымдаманың мақсаты − қысқа мерзімді жоспарды жүзеге асырудың ерекшеліктерін анықтау. Қысқа мерзімді жоспарды мұғалімнің шығармашылығы десек, дұрыс жоспарлаудан сабақтың өз нәтижесін беретініні белгілі.
Назарбаев Зияткерлік мектебіндегі оқыту үрдісін жетілдіру үшін іске асырылатын қысқа мерзімдегі сабақ құрылымы төмендегідей жіктеледі:
1. Ұйымдастыру кезеңі: оқу үрдісіне талаптандыру/ынталандыру;
2. Үй тапсырмасы құрылымында көрініс беретін оқу нәтижесі;
3. Мұғалiмнiң презентациясы және сабақтың материалын пiшiндеу;
4. Бағалау мен рефлексия меңгерген материалдарды бекіту үшін қажет. Бұл оқушыларға сұрақтар қоюға мүмкіндік береді және бүкіл сабақты толық меңгеруін қамтамасыз етеді.
Сабақтың негізгі бөлігі – оқушылардың тәжірибелік жұмысы (зерттеу немесе шығармашылық жұмыс) болып табылады, сондықтан да ол сабақтың басым бөлігін қамтиды. Сабақ соңында оқушылар (сабақтың тақырыбы мен мақсатына байланысты) анықтауға, сипаттауға, салыстыруға, болжауға, бағалауға, талдауға, топтастыруға, есептеуге, синтез жасауға, бағамдап, бағалауға мүмкіндік алауға бағытталады. Олай болса, мұғалімнің ең басты міндеті − дайын білімді, дағдыларды меңгеріп, қайталайтын ғана емес, шығармашылық бағытта жұмыс істейтін, ойлау қабілетімен ерекшеленетін, рухани бай, жан-жақты дамыған жеке тұлғаны дамыту болмақ. Сондықтан мұғалім өз жұмысын оқушының өздігінен білім алуына бағыттайды. Оқушының өзіндік қабілетін қалыптастыруға және білім алуға дайындығын жетілдіруге, ойын, тілін дамытуға аса мән беріледі.
1 10-11-сыныптардағы «Қазақ тілі» (Т1) пәні бойынша қысқа мерзімді жоспарды жүзеге асырудың ерекшеліктері
Қысқа мерзімді жоспардың құрылымы – оқушылардың тілдік дағдыларын дамыту арқылы ана тілін қадірлейтін, оның қоғамдық мәнін түсінетін тұлға қалыптастыруға, тілдік нормаларды сақтап, дұрыс қолдана білуге, еркін сөйлесуге және сауатты жазуға ықпалын тигізеді. Оқушының тіл сауаттылығы мен сөз байлығын, басқалармен еркін қарым-қатынасқа түсу қабілетін дамытады және ойлау қабілеті мен танымдық дағдыларын кеңейтеді. Оқушылар тілдесім мен аудиовизуалды материалды тыңдау барысында өз көзқарастарын білдіруді үйренеді, әдеби және көркем емес мәтіндер бойынша мақсатқа сай түсіну, қолдану, талдау, жинақтау, қорытынды жасау және бағалау дағдыларын меңгереді.
Қысқа мерзімді жоспардың ұстанымы - қатысымдық бағыт арқылы қазақ тілін жетік меңгерту, оқушылардың тіл туралы түсініктерін тереңдету және ұлттық мәдениет пен әлемдік мәдениеттің маңыздылығы туралы түсініктерін кеңейту. Оқушылар:
- тілдің қоғамдық-әлеуметтік қызметін таниды;
- тіл мәдениетінің қоғамдық мәнін түсінеді;
- әдеби тілдің лексикалық, орфографиялық, орфоэпиялық, морфологиялық, грамматикалық, стилистикалық және пунктуациялық нормаларын меңгереді;
- өз ойын, көзқарасын еркін, дұрыс, нақты (ауызша және жазбаша) жеткізу жолдарын меңгереді;
- коммуникативтік дағдыларды жағдаятқа сай дұрыс қолдана білуді үйренеді.
Сабақ барысында мұғалімдер оқушылардың бойына дербес, ынталы, қызығушылығы жоғары, сенімді, жауапты, ой-өрісі дамыған жеке тұлғаны қалыптастырып дамытуда оқытудың түрлі әдіс-тәсілдерін қолданады. Атап айтқанда:
- оқушылардың жеке пікірін тыңдай білу, олардың бұған дейін алған білімдері мен қалыптасқан түсініктерін жетілдіру мақсатында түрлі қолдау амалдарын пайдалану;
- оқушылардың білімін ынталандыра отырып дамыту мақсатында мұқият іріктелген тапсырмалар мен тиімді әдіс-тәсілдерді қолдану;
- оқушыға түсінікті болатындай етіп мәселені қарапайым жолмен шешу үлгісін көрсету;
- оқушыға бағалау критерийлерін ұсына отырып, білім алуына қолдау жасау;
- белсенді оқыту амалдарын пайдалана отырып, оқушыларды зерттеу жұмыстарына тарту;
- оқушылардың сын тұрғысынан ойлау дағдыларын дамыту;
- оқушылардың жеке, топтық және тұтас сыныптық жұмыс түрлерін ұйымдастыру.
Қысқа мерзімді жоспарда қолданылатын педагогикалық әдіс – тәсілдер:
- оқушының жеке, өзіндік мүмкіндіктерін ескере отырып, жіберген қателерінің себебін анықтап, түзету арқылы білімін жетілдіру;
- оқушыларға деңгейлік тапсырмалар ұсыну арқылы сабаққа белсенді қатысуын қамтамасыз ету;
- өз ойын жеткізуге, өзіндік таңдау жасауға еркіндік бере отырып, оқушының танымдық және шығармашылық қабілетін дамыту;
- проблемалық оқыту тапсырмалары арқылы оқу материалын өмірмен байланыстыра отырып, оқушыларды білімді өз бетімен меңгеруге талпындыру. Оқу үдерісінде мұғалім емес оқушы неғұрлым белсенді болғанына назар аударылады, мұғалім оқу материалын дайын күйінде бермейді, ашық сұрақ қою, назарын шоғырландырып оқу, шолу жасау, тәжірибе және зерттеу жасауға бағыттайды;
- оқылым және жазылымға негізделген сабақтарды құрылымды етіп құру сын тұрғысынан ойлауға мүмкіндік береді, яғни ол қызығушылығын ояту, мағынаны ажырату және рефлексия кезеңдерінен тұрады. Әр кезеңде белгілі бір оқыту мақсатын қоя отырып, мұғалім оқушыларға мақсатқа жетуге, мәселені анықтауға, жауаптарды іздеуге, мәселені талқылауға, қорытынды жасай отырып, өз ойын білдіруге және ашық қоғамның азаматы болуға үйретеді;
- оқушылардың интелектісін дамыту мақсатында интерактивті оқыту амалдарын қолдану – ақпараттың мұғалімнен оқушыға, оқушыдан мұғалімге ауысып отыруына мүмкіндік береді. Белсенді оқытуда оқушылар өз пікірін айта білуді және өзгенің пікіріне құрметпен қарауды үйренеді;
- бірлесіп оқыту технологиясы жаңа идеяларды ұсынуға және жаңа мүмкіндіктерді қолданып көруге бағыттап отырады. Бірлесіп оқытуда оқушының жеке көзқарасы мен өзгенің пікірімен санаса білу мәдениеті қалыптасады. Бірлесіп жұмыс істеудегі мақсат – күрделі тапсырмаларды орындауда, топтық жұмыстарда, мәмілеге келуде, өзін-өзі басқара білуде қажет болатын дағдыларды қалыптастыру.
Сабақты жоспарлау кезінде мұғалім мына сұрақтарға жауап іздеуі тиіс (1кесте).
1-кесте – Сабақты жоспарлау кезінде туындайтын сұрақтар
|
Атауы |
Мазмұны |
|
1 |
2 |
|
Пәндік мазмұн |
Сабақтың мақсаты мен міндеті қандай? Оқушыларға не үйрете аламын? Сабақтан қандай нәтиже күтемін |
|
Коммуникация |
Пән мазмұнын игеру үшін қандай тіркестер мен арнайы терминдерді қолдануым керек? Мұндай терминдер оқушылардың тілдік деңгейіне сай ма? Пікірталастар пен талқылауды қалай ұйымдастырған жөн? |
|
Таным |
Балалардың сын тұрғысынан ойлау дағдыларын дамыту үшін қандай сұрақтар қоюым керек? Сын тұрғысынан ойлау дағдыларын дамыту үшін қандай тапсырмалар дайындауым керек? |
|
|
1-кестенің жалғасы |
|
1 |
2 |
|
|
Тіл мен пәндік мазмұнды сын тұрғысынан ойлау дағдыларын дамытумен қалай кіріктіруге болады? |
|
Мәдениет |
Осы тақырыпты оқып-үйрену барысында қандай мәдени құндылықтар қалыптасады? Осы тақырып арқылы оқушылардың адамгершілік қасиеттерін қалай тәрбиелеуге болады? Бұл қағидатты пән мен тілді кіріктіріп оқыту әдісінің қалған үш қағидатымен қалай байланыстыруға болады? |
Сабақ барысында:
- баяу сөйлеу, сөздерді анық айту;
- сабақтың мақсаты мен күтілетін нәтижелерін нақты айтып кету;
- тілдерді үйрену үшін қолайлы білім ортасын құру;
- тілдің оқылым, тыңдалым, жазылым, айтылым дағдысын дамыту
(Одан әрі О; Т; Ж; А );
- қажет болған жағдайда, оқушыларға түсініксіз сөйлемдер мен сөз тіркестерін бірнеше рет қайталау;
- оқушылардың қабылдауына жеңіл лексиканы қолдану;
- тірек сөздермен жұмыс істеу;
- пәнді екінші немесе үшінші тілде оқудың бастапқы кезеңінде оқушыға бірінші тілде сөйлеуге мүмкіндік беріледі, бірақ мұғалім екінші/үшінші тілде жауап беруі тиіс;
- оқушыны сабақ барысында екінші/үшінші тілді пайдалануға ынталандыру;
- оқушылардың ынтасын арттыру үшін түрлі тәсілдерді пайдалану қажет.
2 Жаңартылған оқу бағдарламасының мазмұнына сәйкес оқу материалдары
Қай мемлекеттің болмасын өркендеуі, әлемдік аренада алдыңғы шептен орын алуы оның білім беру жүйесінің қалыптасуы мен даму бағытына, бүгінгі таңдағы оқытудың жаңа дидактикалық талабы – оқытудың жаңашыл технологиялары мен оқу ақпараттарын тиімді қолдана білу, шығармашылық оқыту түрлерін пайдалануға байланысты. Себебі, шығармашылық ізденіс жұмыстары арқылы оқушылардың өз бетімен жұмыс жасауға дағдысы қалыптасады, шығармашылық шеберлігі шыңдалады, жауапкершілігі артады. Оқушы өз қызметіне талдау жасайды, өзіне-өзі баға береді, жаңалықққа ұмтылады және де шығармашылық жұмыс барысында оқушылар бір-біріне көмектесіп, бір-бірін түсінуіне мүмкіндік туады, топпен жұмыс істеуге үйренеді, өз ойынан әр түрлі пікірлер құрастырып, оны дәлелдеуге қалыптасады. Оқушының өздігімен жұмыс жасауына мұғалім қандай шығармашылықпен келуі керек десек, әрине, сабақ жоспарына тыңғылықты дайындалу қажеттілігі дер едік. Осы бағытта Назарбаев Зияткерлік мектебінің қысқа мерзімді сабақ жоспарының ерекшелігіне тоқталсақ.
Қазақ тілі пәніне қысқа мерзімді жоспар жасаудағы ерекшелік − оқушыларды шығармашылыққа баулу. Жалпы орта білім беру деңгейінің 10-11сыныптары үшін «Қазақ тілі» пәнінен оқу бағдарламасы сындарлы оқытуға негізделген. «Дайын білім беруге негізделген «дәстүрлі» стиль арқылы алынған білім оқушылардың жинақтаған өзге білімдерімен тиімді сіңісе алмайды, сондықтан механикалық есте сақтау, үстірт білім алу жағдайлары орын алады. Дәстүрлі оқытудан алынған механикалық түрде есте сақталған мәліметтерді емтихан кездерінде ұтымды пайдалануға болады, бірақ мән-мағынасы терең меңгерілмей, жай ғана жатталғандықтан, тақырыпты оқыту немесе емтихан аяқталған соң керексіз болып қалады және оқушы оны өмірде тиімді пайдалана алмайды. Сындарлы оқытудың мақсаты – оқушының пәнді терең түсіну қабілетін дамыту, алған білімдерін сыныптан тыс жерде, кез келген жағдайда тиімді пайдалана білуін қамтамасыз ету» [2].
Жалпы орта білім беру деңгейінің 10-11-сыныптары үшін «Қазақ тілі» пәнінен оқу бағдарламасының мазмұны.
10-сынып:
1-бөлім: Қазіргі қоғам: Қазақстандағы әлеуметтік те теңсіздік
2-бөлім: Өнер және әдебиет: көркем жеткізудің әртүрлі жолдары
3-бөлім: Өнегелі өмір (әйгілі адамдар өмірі)
4-бөлім: Туризм: экотуризм
5-бөлім: Жастар мәдениеті және мәселесі
6-бөлім: Қоғам және интернет
7-бөлім: Қажетті технологиялар
11-сынып:
1-бөлім: Экология. Мұнай және атом индустриясы
2-бөлім: Қазіргі қоғам: Еуропа мен Қазақстандағы жұмыссыздық
3-бөлім: Ғылым және этика: Киброгтар мен клондау
4-бөлім: Жаңа әлемдегі театр
5-бөлім: Қазіргі әлемдегі ер мен әйелдің рөлі
6-бөлім: Миграция, зияткерлік миграция 7-бөлім: Бос уақыт - қоғам дамуының көрсеткіші
8-бөлім: Адам өмірін сақтау [3].
Жалпы орта білім беру деңгейінің 10-11-сыныптары үшін «Қазақ тілі» пәнінен оқу бағдарламасындағы материалдарды меңгеру барысында оқушылар өз пікірін еркін білдіре алады.
Білім беру бағдарламасы аясында оқушылар әртүрлі медиа құралдарын қолдану арқылы сыныптастарымен, мұғалімдермен және көпшілікпен ауызша және жазбаша қарым-қатынасқа түседі. Айтылым және тыңдалым дағдыларын дамытуға арналған тапсырма үлгілері төмендегі іс-әрекеттерге негізделеді:
- мәтіндегі ақпаратты тыңдау, түсіну және жеткізу;
- өз ойын жеткізу, өз көзқарасын өзгелердің көзқарасымен
байланыстыру, әртүрлі контексте ауызша берілген мәтінді тыңдау және түсіну;
- сөздердің балама мағынасын табу, олардың мағынасын ажырата білу және сөйлемде қолдана білу;
- өз пікірін өзгелердің пікірімен салыстыра отырып, оқылған материал мен оның тілдік қолданысын ажырата білу.
Оқылым дағдыларын дамытуға арналған тапсырма үлгілері төмендегі ісәрекеттерге негізделеді:
- оқулық, газет-журнал, ғаламтор, постер (жарнама, белгілер), медиақұралдардан алынған мәтін ішіндегі таныс және таныс емес ақпаратты оқиды және түсінеді;
- мәтіндегі, көркем шығармадағы берілген сөздердің мағынасын ашып, көркемдегіш құралдарды ажыратады;
- оқу барысында тілдік құрылым мен грамматиканың байланысын түсінеді.
Жазылым дағдыларын дамытуға ықпал ететін тапсырма үлгілері төмендегі іс-әрекеттерге негізделеді:
- ережені қолдана отырып дұрыс жазады;
- таңдаған тақырыбы бойынша жанрлары мен стильдерін түрлендіре отырып, өзіндік көзқараспен эссе жазады;
- белгілі бір стиль түрін қолдана отырып, қоғамдық-әлеуметтік және әдеби-мәдени тақырыптарға қатысты ресми, бейресми стильдерде жазады; - жазуда көркемдегіш құралдарды пайдаланады.
Мұғалім сабақта басты рөлге ие десек, бағдарламаны бірінші кезекте мүғалімдердің меңгеруі тиіс.
Мұғалімдер бағдарламаны игеру барысында:
- әрбір оқушыға үлкен үміт артады және оқушылардың білімдік жетістіктеріне жағымды үлес қосады;
- оқыту мен оқу барысында әріптестермен ізгі ниетті өзара қарымқатынас болуының маңыздылығын түсінеді;
- бағдарламаның құрылымдалған қосымша материалдарын белсенді пайдаланады;
- өз тәжірибесі туралы ойлана және оны талдай алады;
- ұсынымдарға қатысты лайықты әрекет етеді;
- жеке кәсіби даму аспектілері туралы біледі, үнемі өзін-өзі жетілдіруге ұмтылады;
- оқыту мен оқудың мақсаттары мен міндеттерін қалай анықтау
керектігін біледі;
- барлық оқушылардың оқуда табысты болуына қол жеткізу үшін сабақтарды қалай жоспарлау және бағалау керектігін үйренеді;
- мектептегі ұжымда және әріптестер арасында жағымды психологиялық ахуалды қалай ұстап тұру қажеттігін біледі және түсінеді;
- алға қойылған мақсаттар мен міндеттерге қол жеткізу үшін сабақтарды жоспарлай алады.
Оқу материалдарын меңгеру барысында мұғалім оқушыларға мыналарды үйрете алады:
- іріктеп тыңдауды және оқуды (мысалы, үш басты фактіні анықтау немесе кейіпкердің өткен өмірі туралы ақпарат алу мақсатында тыңдау), сөздікпен жұмыс істеу дағдыларын дамыту, сондай-ақ, басқа оқушылар дайындаған сөздіктерді/глоссарийлерді құру және пайдалану, белгісіз сөздерді табу үшін ең алдымен мәтіндермен танысу және олардың аудармасын қарау, қосымша, түбір және жұрнақтар сияқты көмекші сөздерді табу үшін сөздерді талдау, негізгі ойларды анықтау үшін мәтінді көз жүгіртіп оқып шығу, ұғымды дауыстап түсіндіру және қанағаттандыратын түсіндірме таппағанша, басқалардан қолдау немесе материалдар іздеу, ойларды реттеу және тіл біліміндегі кемшіліктерді анықтау үшін өз-өзіңмен түрлі сөйлесу формаларын жүргізу (мысалы, жеке пікірлері мен бірқатар оқиғаларды түсіндіру), басқа сөзбен айту, мәтінді түрлі мақсаттарда оқу, мәнмәтіннен қорытынды жасау, аудармадан ерекшеленетін мағынаны түсіндіру үшін сұрақ қою, жаңа білімдерді алдыңғы білімдермен байланыстырып қана қоймай, олардың арасында байланыс құру, есепке қажет болуы мүмкін тілді анықтау үшін ең алдымен ми шабуылын жүргізу, сөздер мен ұғымдарды визуалдандыру, есте сақтауға қиын және ұқсас сөздер арасында ассоциация табу, түрлі тілдерде мағынасы түрлі сөздерді іздеу, өзіңіздің оқу стратегияңызды және басқалардың оқу стратегиясын практикада пайдалану үшін анықтау және олардың пайдаланылуын өз бетіңізше бағалау, тілдер арасында салыстыру жүргізуді әдетке айналдыру, тілдесуді түсіну мен жүргізуді бақылау, оқушының сөздік қоры мен грамматика бойынша білімі жеткіліксіз болса да, өз ойыңды білдірген кезде қорықпау, тілді дұрыс әрі нақты пайдалануды арттыру мақсатында сұрақ қою, өзін-өзі ынталандыруды арттыра отырып, ішкі барьер мен төмендетілген өзін-өзі бағалауды азайту немесе жою үшін тілді оқумен байланысты санасезімді арттыру, сөз сөйлеу мен ойды көпшіліктің алдында білдіру үшін көп сұрақ қою және түрлі мүмкіндіктерді пайдалану, қарым-қатынасуда тіл практикасын жүзеге асыру үшін сыныптан тыс мүмкіндіктерді іздеу, бұл сөз тіркесі ғаламторда бар жоқтығын және оның қаншалықты жиі пайдаланылатындығын білу үшін сөз тіркестерін тырнақшаға алып, ғаламторда іздестіру, жеке тілдік мақсаттар күтілетін нәтижелер қою, оларға қол жеткізу бойынша жоспар құру және прогресті бағалау.
Қорыта айтқанда, мұғалім шығармашылық жұмыс арқылы оқушының пікірін тудырады, ізденеді, қызығады, яғни оқушы пікіріне қажеттілік туады. Әр оқушының өзіне деген сенімі нығаяды және өзінің меңгерген біліктілігінің нәтижесі күнделікті білім деңгейін көтеруіне ықпалын тигізеді.
3 10-11-сыныптарға арналған «Қазақ тілі» (Т1) пәні бойынша қысқа мерзімді жоспар үлгілері
Қысқа мерзімді жоспар пән бойынша не білетінімізді, ол білімді қалай алатынымызды қамтиды. Жоспар қызығушылықты ояту, мағынаны тану, ойтолғаныс кезеңдерінен тұрады. Бұл кезеңдер өз ішінде дағды немесе тақырып, білім немесе түсінік қалыптасады. Жоспар оқушылардың тыңдалым, айтылым, оқылым, жазылым дағдыларының қалыптасуына ықпалын тигізеді (2кесте). 3-7, 9, 11, 12-кестелерде қысқа мерзімді жоспар үлгісі берілген.
2-кесте –Қысқа мерзімді жоспар үлгісі (Әлеуметтік теңсіздік)
|
Уақыты |
Мазмұны |
Дереккөзі |
|
Пән |
қазақ тілі |
|
|
Уақыты |
Мазмұны |
Дерек көздер |
|
Күні |
|
|
|
Сынып: 11-сынып |
Оқушы саны: |
Қатыспаған дар: |
|
Сабақтың тақырыбы |
Әлеуметтік теңсіздік |
|
|
Белгілі бір оқу мақсаттары |
1. Мәтіннің құрылымдық бөліктерін ажыратып оқу және негізгі ойды анықтау 2. Әртүрлі жанрларға сай мәтіндер құрастыру |
|
|
Сабақ мақсаты: |
1. Топта жұмыс істей отырып, мәтіннің негізгі ойы мен мақсатын анықтап, тақырыпқа қатысты өз мәтіндерін құрастырады. 2. Жағдаятқа байланысты өз көзқарасын білдіреді. |
|
|
Жоспар |
||
|
Уақытты жоспарлау Барлығы: 40 минут |
|
Дерек көздер, көрнекілік тер
|
|
3 минут |
Қызығушылықты ояту. Топқа бөлу Сыныпты сараңдық пен мырзалық тақырыбындағы мақалмәтелдер арқылы 2 топқа бөлу (Әр мақалды қима қағаздарға жеке бере отырып, әр оқушы мақалдың тақырыбын анықтап, 2 топқа бөлінеді) Сараңдыққа қатысты мақалдар: - Аласыға алтау аз. - Сараңның қолы қалтырауық. - Берместің сылтауы көп. - Сараңдық ауылдастан жұғады, Я бауырластан жұғады. - Сараңнан сарқыт жегенше, Иттен тартып же. Мырзалыққа қатысты мақалдар: - Ер қолында мал тұрмайды, |
Қима қағаздар |
|
2-кестенің жалғасы |
||
|
1 |
2 |
3 |
|
|
Елек ішінде су тұрмайды. - Бересіге бесеу көп. - Қолында жоқ – жомарт. - Қолы ашықтың – жолы ашық. - Жоқшылық жомарт ердің қолын байлар. |
|
|
20 минут |
Оқылым тапсырмасы. - Берілген мәтінді оқып, әр топқа арналған тапсырмаларды орындайды. Тапсырманың жауаптарын 2 топ кезек-кезек айтады.
Оқылым мәтіні Бай мен Кедей: Зор мен Қор
Біз бай-бағлан мен жарлы-жақыбайдың айырмашылығын нысанаға алып, мәселенің қанды іріңін шығара жазып жүрміз. Бұл бай мен кедей ұғымы ұзынқысқа, биік-аласа, жоғары-төмен, жуан-жіңішке деген теңеулерге теліне береді. Екеуі де бір аспанның астында ортақ ауамен тыныстап, бір жердің үстінде жүр. Бай да адам, кедей де адам. Өзімсіне ыңғайласақ, екеуі де қазақ. Бай – Асан, кедей – Үсен. Кедей «бәленше атам бай, түгенше атам батыр, анау нағашым би, мынау туысым шешен болған екен» деп ентігеді. Ал бай ол сияқты ата-тегін түгендемек түгіл, тілін де білмейді. Ұлықбек ақынша айтсақ, «тілін жұтқан тұнжыр»! Сөйте тұра, қарадан шықса да, бай! Жазғытұрым екеуі де судың ортасында тірлік кешеді. Бірінің суы – тұп-тұнық, екіншісінікі – лай-батпақ. Өйткені, бай тамаша табиғат аясындағы көл-теңіздің қақ ортасында немесе жағасында орналасқан виллада болады. Ал Оңтүстік, Шығыс, Батыс Қазақстан облыстарындағы кедей ауылдары тасқынның құрсауында қалады. Бай – мәз, ештеңе ойламайды. Кедей – зарлы, ағайын-туманың тірі қалуын тілейді. Екеуі де шекаралас бір елдің ішінде киінеді, тамақтанады, ұйықтап, түс көреді. Бай киімді шетелдерден алып киеді. Кедей құжынап қара базарда жүр. Өзі арзан киімді одан сайын «түсірсеңші» деп жалынады. Бай түстік тағамын аса қымбат мейрамханалардан қарны жарылуға шақ қалғанша ішеді. Кедей өз үйінен, кейде көрші-көлем, дос-жаран, туыс-туғандарының дастарқанынан асқазан алдарлық дәм татады. Оған үлгермей жатса, шағын дүкен-дүңгіршектерден жолақысынан артылған тиын-тебенге келетін бірдеңелер алған болады. Бай біз жарнамадан ғана көретін жайлы кереуетте керіліп жатып ұйықтайды. Кедей жерге салынған екі көрпенің ортасында бір уыс боп бүктетіліп немесе қолдан жасалған кереуетте жамбасы тесіліп жатады. Бай түсінде шетелдік миллиардерлер мен АҚШ долларын көреді. Сондай болуды армандайды. Бай жымиып, кедей күрсініп қоянады. |
Әр топқа берілетін мәтін парағы |
|
2-кестенің жалғасы |
||||
|
1 |
2 |
3 |
||
|
|
Екеуі де «А» пунктінен «Б» пунктіне көлікпен жетеді. Бай жаңа маркалы шетелдік көлігімен зыр ете қалса, кедей «қоғамдық көлік» деп аталатын автобустарда сығылысып, қайда барса да кешіге береді. Байдың балалары шетелде «оқып», кедейдің балалары өз еліндегі өгейдің күйінде жүр. Білімін дәлелдеу үшін де ақша керек, бірақ, сұралған соманы өңінде көретініне өзі өлгенше сенбес! Тізбектей түссек, «Аш бала тоқ баламен ойнамайды» мен «Кедей бай болсам дейді, бай Құдай болсам дейдінің» синонимы көп. Қаптатып қайтеміз енді. Парадокс! Шерхан Мұртаза айтпақшы, «бір кем дүние». /BAQ.kz сайты. Еркеғали Бейсенов/
1-топқа арналған тапсырмалар: 1. Мәтіннің идеясы мен мақсатын анықта. 2. Қарамен жазылған сөздердің мағынасын түсіндір. 3. Мәтін мазмұны бойынша 2-топқа 1 ашық сұрақ әзірле.
2-топқа арналған тапсырма: 1. Мәтіннен мысал келтіре отырып, «Қазақстандағы әлеуметтік теңсіздік» тақырыбына монолог әзірле. 2. Мәтін мазмұнындағы негізгі ойды, 3 сурет, 3 сөзбен жеткіз. 3. Мәтін мазмұны бойынша 1-топқа 1 ашық сұрақ әзірле.
Табыс критерийі: 1. Мәтіннің негізгі ойын анықтай алады. 2. Мәтін бойынша өз көзқарасын білдіреді.
Жазылым тапсырмасы Тапсырманы 2 топ «Шеңбер бойымен жазу» әдісі арқылы орындайды. Тапсырманы топтағы 1-оқушы бастайды. Белгі берілген кезде 2-оқушы сол ойды жалғастырады. Осылайша топ болып, бір жазылым жұмысын жазып шығуы керек. Тапсырма кезінде ой жүйелілігі сақталуы тиіс.
Жағдаят: Сіздің атаңыз сізге ертедегі жаз-жайлауда, қыс-қыстауда тұратын қазақ байлары туралы, олардың жарлыжақыбайларға үнемі қамқор болып отыратындығы туралы әңгімелеп отыратын. Бірақ қазір атаңыз айтқан байлар сиреп бара жатқандай.
Тапсырма: Қалай ойлайсыз, қазіргі таңда дәулеті жақсы ауқаттылар тұрмысы нашар отбасыларға қаншалықты көмектеседі. Жалпы қазіргі таңда өзгеге көмектесудің қаншалықты маңыздылығы бар? Ойыңызды жинақтап, өз көзқарасыңды топ болып қағаз бетіне түсіріп көр (80-100 сөз). |
|
||
|
2-кестенің жалғасы |
||||
|
1 |
2 |
3 |
||
|
|
Табыс критерийі: 1. Берілген жағдаят бойынша өз ойын қорыта біледі. 2. Жазу кезінде тілдік құрылымды сақтайды.
|
|
||
|
2 минут |
«Бос микрофон» рефлексия бөлімі 1. Бүгінгі сабақтан алған әсерің қандай? 2. Топта жұмыс істеу саған ұнады ма?
|
Микрофон |
||
|
Рефлексия |
Төменде берілген бос орынды өз сабағыңызға рефлексия жүргізу үшін пайдаланыңыз. Сабағыңызға қатысты деген сол жақта келтірілген сұрақтарға жауап беріңіз. |
|||
|
Сабақ мақсаттары/оқыту мақсаттары шынайы болды ма? Бүгін оқушылар нені үйренді? Оқыту ортасы қандай болды? Менің бөліп оқытқаным өз мәнінде жүзеге асты ма? Мен өз уақытымды ұтымды пайдалана алдым ба? Мен жоспарыма қандай өзгерістер енгіздім және неліктен? |
|
|||
|
Ең жақсы өткен екі дүниені атап көрсетіңіз (оқытуға және үйренуге қатысты) |
1. |
2. |
||
|
Қандай екі дүние сабақтың одан да жақсы өтуіне ықпалын тигізуші еді? (оқытуға және үйренуге қатысты |
1. |
2. |
||
|
Осы сабақтың барысында мүмкін барлық сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағыма қажет болуы қандай ақпаратты білдім [4]? |
|
|||
3-кесте – Қысқа мерзімді жоспар (Миграция. Зияткерлік миграция)
|
Пән |
Қазақ тілі |
|
|
Уақыты |
Мазмұны |
Дереккөздер |
|
Күні : |
|
Сынып:11 |
|
Тақырып: |
Миграция. Зияткерлік миграция |
|
|
Оқыту мақсаттары |
О6 Оқылым стратегияларының түрлері Белгілі бір мақсат үшін әртүрлі оқу түрлерін меңгере отырып, конспект құрастырады. Т/А2 Мәтіннің жалпы мазмұны мен (оның ішіндегі) түрлі пікірлерді қысқаша түйіндеу Әртүрлі контекстегі тақырыптарды ғаламдық мәселелермен байланыстыра зерттейді, креативті ой айтады.
|
|
|
3-кестенің жалғасы |
|||||
|
1 |
2 |
3 |
|||
|
Сабақ қамтитын оқу мақсаттары |
Рөлдік ойын арқылы тақырыпты меңгереді. Мигранттардың көшу себептерін анықтайды. Өз көзқарастарын дәлелдеуге үйренеді. Нақты ситуациядан шығу жолдарын таңдап, шешім қабылдауға дағдыланады. |
||||
|
Тілдік міндеттер |
Негізгі тақырып бойынша лексикалық минимум: Миграция, эммиграция, иммиграция, репатриация, көші-қон, қоныс аудару, ерікті/еріксіз, еңбек мигранттары (гастарбайтерлер), оралмандар/репатрианттар, реэмигранттар, т.б. |
||||
|
Алдыңғы білім |
Миграция, оның түрлері |
||||
|
Жоспар |
|||||
|
Уақытты жоспарлау |
Сабақ барысы |
Дереккөздер Дидактикалық материал |
|||
|
3 минут
Ой шақыру 5 минут 2 минут |
І. Сабақтың мақсатымен таныстыру. Сабақтың қамтитын оқыту мақсаттары: О6 Оқылым стратегияларының түрлері; Т/А2 Мәтіннің жалпы мазмұны мен (оның ішіндегі) түрлі пікірлерді қысқаша түйіндеу.
Осы оқыту мақсаттарына жету дескрипторы таныстырылады және таратылады. Сыныптан 3 оқушы шығады. Олар сыныпқа арқасымен теріс қарап тұрады. Бір оқушының арқасына «Зияткерлік мигрант», екінші оқушының арқасына «Еңбек мигранттары», үшінші оқушының арқасына «Репатрианттар» деген жазулар ілінеді. Сынып осы түсініктерді дефиница арқылы түсіндіру керек. Ал теріс қарап тұрған оқушылар ұғым атауын табу керек.
Оқушылар осы әдіс арқылы сабақ тақырыбы мен мәселесін анықтайды.
Топқа бөліну. Оқушылар «Зияткерлік мигранттар», «Еңбек мигранттары» және «Репатрианттар» деген тақырыпшаларды таңдап, сәйкесінше топ құрайды. |
А4 қағазында оқыту мақсаттары жазылып, тақтаға ілінеді
Дескриптор
Топ атауы жазылған жолақтар |
|||
|
Мағынаны ашу 10 минут |
ІІ. Оқылым. Әр топ өз тақырыптарына сәйкес мәтінді оқиды. «Пирамида» әдісі арқылы әр топ мүшесі мигранттардың (зияткерлік, гастарбайтерлер мен оралмандардың) көшу/келу себептерін жеке жазады. Сосын топта талқылайды. Талқыдан кейін топ атынан ортақ себептерді айқындайды.
|
топтық және жеке бағалау дескрипторлары |
|||
|
3-кестенің жалғасы |
|||||
|
1 |
2 |
3 |
|||
|
10 минут |
ІІІ. Топтық жұмыс. Рөлдік ойын. Өз мәтіндері мен топ атауларына сәйкес көрініс ұйымдастырады. Мысалы: Қазақстанға келген гастарбайтерлер мен көші-қон полициясының арасында болған оқиға; шетелге кетіп қанған зиялы қауым өкілімен сұхбат не кездесу (басқа оп мүшелері оған сұрақтар қоюы мүмкін); Қазақстанға көшіп келген оралмандар ( Қытай, Монғолия) немесе Еуропа елдерінде жүріп, Қазақстанға асықпай жатқан қандастармен кездесу кеші. ІV. Бағалау. «Екі жұлдыз, бір тілек» арқылы топтар бірін-бірі бағалайды. Кері байланыс: «3Б» «білгенмін, білдім, білгім келеді» әдісі арқылы бүгінгі тақырыпты қорытындылау. |
|
|||
|
Бағалау 7 минут |
Дескриптор бойынша әр оқушы жұмысы бағаланады. Мұғалім әр оқушының жұмысын қорытындылап, оқыту мақсатына «Жетті» немесе «Талпынады» деген баға береді. |
дескриптор |
|||
|
Рефлексия 3 минут |
Сен үшін бүгін не қызықты болды? Сабақтың қай кезеңі қиындық туырды? Топта жұмыс жасау оңай болды ма? Неге? |
стикерлер |
|||
|
Үйге тапсырма: |
|||||
|
Рефлексия |
Төменде берілген бос орынды өз сабағыңызға рефлексия жүргізу үшін пайдаланыңыз. Сабағыңызға қатысты деген сол жақта келтірілген сұрақтарға жауап беріңіз. |
||||
|
Сабақ мақсаттары/оқыту мақсаттары шынайы болды ма? Бүгін оқушылар нені үйренді? Оқыту ортасы қандай болды? Менің бөліп оқытқаным өз мәнінде жүзеге асты ма? Мен өз уақытымды ұтымды пайдалана алдым ба? Мен жоспарыма қандай өзгерістер енгіздім және неліктен? |
|
||||
|
Ең жақсы өткен екі дүниені атап көрсетіңіз (оқытуға және үйренуге қатысты) |
1. |
2. |
|||
|
Қандай екі дүние сабақтың одан да жақсы өтуіне ықпалын тигізуші еді? (оқытуға және үйренуге қатысты) |
1. |
2. |
|||
|
Осы сабақтың барысында мүмкін барлық сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағыма қажет болуы қандай ақпаратты білдім [4]? |
|
||||
4-кесте – Қысқа мерзімді жоспар үлгісі («Қайырымдылық қоры»)
|
Уақыты |
Мұғалімнің іс-әрекеті |
Оқушының іс-әрекеті |
Ресурстар |
||||
|
Күні: |
|
||||||
|
Пәні: қазақ тілі Сыныбы: 11 |
Қатысқан оқушы саны: |
Қатыспағаны: |
|||||
|
Сабақтың тақырыбы: |
«Қайырымдылық қоры» Кедейлік проблемасын шешу жолдары Экология: ядролық және мұнай өндірістері |
||||||
|
Белгілі бір оқу мақсаты: Осы сабақтың сол мақсатқа қол жеткізуде тигізетін үлесі |
Ж5 Оқыған, тыңдаған, көрген материалдары бойынша креативті жазу О 6 Оқу түрлері |
||||||
|
Сабақтың мақсаты: |
Оқыған, тыңдаған, көрген материалдары бойынша өзгеше стильмен жазады. Белгілі бір мақсат үшін әр түрлі оқу түрлерін меңгере отырып, конспект құрастырады. |
||||||
|
Тілдік мақсаттар: |
Қажет терминдерді меңгереді. |
||||||
|
Алдыңғы тақырып: |
Ауыл мен қаланың айырмашылығы |
||||||
|
Сабақтың кезеңдері |
Мұғалімнің іс-әрекеті |
Оқушының іс-әрекеті |
Ресурстар |
||||
|
Қызығушы- лықты ояту 5 минут |
«Қайырымды сөздер қоржыны» |
Жақсы тілектерін жеткізеді. |
|
||||
|
15 минут
5 минут
10 минут
5 минут |
«Менің балалық тілегім» және «Отыз жылдан соң» бейнебаяны көрсетіледі. «Кедейлік шегі» Әлеует бағдарламасын көреді. Топқа бөлінеді. Кедейліктен шығу жолдары мақала жазады. Жетістік критерийі: 1.Тізбектелген мақаланы өз сөздерімен жаза алады; 2.Мазмұны басқа ақпарат көздерінің идеялары мен ақпаратына сілтеме жасайды. |
Салыстыра отырып өз пікірлерін айтады. Мақаланы тізбектей отырып жазады. Топтар бір-бірін бағалайды. |
Бейнебаян
|
||||
|
5 минут (1+2+2)
10 минут
20 минут |
2-кезең «Ойлан-жұптас-бөліс» стратегиясы бойынша Экология сөзіне анықтама береді. Экология тақырыбындағы мәтінмен жұмыс жасайды. ДЖИКСО әдісі қолданылады. Талқыланған мәтінді басшылық-қа алып іскерлік келіссөзді рөлге бөліп орындау тапсырылады. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
Теледидарда,радиода т.б. кездесу түрін ұйымдастырады. |
|||||||
|
4-кестенің жалғасы |
|||
|
1 |
2 |
3 |
4 |
|
|
Жетістік критерийі: Өз таңдауларын түсінікті етіп қорытындылай алады.
|
|
|
|
5 минут |
Рефлексия Мен үшін болған жаңалық ... |
|
|
|
|
Үй тапсырмасы: Экология тақырыбына мәтіндер табу.
|
||
|
Қосымша мәлімет
|
|||
|
Саралау |
Бағалау |
Пәнаралық байланысқа сілтеме; Денсаулық және қауіпсіздік; АКТ сілтемелері; Құндылықтар сілтемесі; |
|
|
Көбірек қолдау көрсетуді қалай жоспарлайсыз? Қабілетті оқушыларыңызға қандай жоспар құрған болар едіңіз?
|
Бағалау – ұсынылған дискрипторлар оқушыны әділ бағалай алды ма? |
Баланың өмір қауіпсіздігіне және жеке бас тәрбиесіне әсері болды ма? |
|
|
Рефлексия |
Төменде берілген бос орынды өз сабағыңызға рефлекция жүргізу үшін пайдаланыңыз. Сабағыңызға қатысты деген сол жақта келтірілген сұрақтарға жауап беріңіз.
|
||
|
Сабақ мақсаттары оқыту мақсаттары шынайы болды ма? Бүгін оқушылар нені үйренді? Оқыту ортасы қандай болды? Менің бөліп оқытқаным өз мәнінде жүзеге асты ма? Мен өз уақытымды ұтымды пайдалана алдым ба? Мен жоспарыма қандай өзгерістер енгіздім және неліктен? Егер осы сабақты қайталап өткізсем нені өзгертер едім? Тақырыптың өмірмен байланысы болды ма [4]?
|
|
||
5-кесте – Қысқа мерзімді жоспар (ер мен әйел)
|
Уақыты |
Мазмұны |
Дереккөздер |
|
Пән |
Қазақ тілі |
|
|
Күні |
|
|
|
Сынып: 11-сынып |
Оқушы саны: |
Қатыспағандар: |
|
Сабақтың тақырыбы |
Қазіргі әлемдегі еркектер мен әйелдер атқаратын рөліндегі өзгерістер |
|
|
Белгілі бір оқу мақсаттары |
Т/А3 Тыңдалған материал бойынша жауап беру Іскерлік ортада нақты сөйлейді, тақырыпты түсінеді және тақырықа қатысады, негізгі мәселелерді шешуде өз көзқарасын білдіреді. |
|
|
Сабақ мақсаты: |
Берліген тақырып бойынша оқушының өз көзқарасын дәлелді әрі сенімді жеткізуіне жағдай жасау. |
|
|
Жоспар |
||
|
Уақытты жоспарлау Барлығы: 40 минут |
|
Дереккөздер, көрнекіліктер |
|
2-минут |
- Сыныпты түгендеу; - Оқушылардың назарын жаңа сабаққа аудару |
|
|
20 минут |
1-тапсырма Тыңдалым тапсырмасы.
1. Адамзат тарихындағы алғашқы саясаткер әйел _________________? /ежелгі мысыр патшайым Клеопатра/ 2. Жалғыз әйел премьер-министр несімен әйгілі _________________?/Маргарет Тэтчер/ 3. Қай елдің әйел билеушісі өз елін азық-түлік импортынан тәуелсіз етті? _________________?/Үндінің билеушісі Индира Ганди/ 4. Қазақстандағы ең беделді әйелдердің тізімінде кімдер бар? _________________ 5. Психолог Татьяна Журавлеваның пікірінше, _______________________________________________. 6. Әлемдегі саясаткер әйелдердің үлесі: Руанда - ______________________; Андора – _____________________; Куба - ________________________; Египет - ______________________; 7. Қазақстан әйелдері БҰҰ өкілі Дамира Сартбаева қандай пікірде? 8. ______________________________________________ ________________________________________________
|
www.youtube.c om/watch?v=rIu ZdBMVfTI |
|
5-кестенің жалғасы |
||
|
1 |
2 |
3 |
|
|
9.
________________________________________________ ________________________________________________ ________________________________________________ ________________________________________________ ________________________________________________ ________________________________________________ ________________________________________ 10. Нәзік жандылардың қатарынан екі рет президент сайланған ел? _________________ 11. Президенттікке өз кандидатурасын ұсынып, тарихта қалған қазақстандық әйел? _________________ 12.
Тэтчердің: «Бірдеңе естігіңіз келсе, еркектен сұраңыз. Ал бірдеңе жасағыңыз келсе, әйелден сұраңыз» деген пікірі қаншалықты орынды? Сенің көзқарасың? ________________________________________________ ________________________________________________ ________________________________________________ ________________________________________________ ________________________________________________ ________________________________________________ ________________________________________
2-тапсырма «Пікіріңді дәлелде» тапсырмасы. /Сыныптағы оқушылар қызыл, көк және жасыл түсті стикерлер бойынша жұптарға бөлініп, берілген ситуацияларға байланысты өз пікірлерін дәлелді жеткізеді.Қызыл түсті стикер алған оқушы пікіргі келіседі, көк түсті стикер алған оқушы пікірге қарсы пікір айтады. Сыныптан жасыл түсті стикер алған 2 оқушы төреші рөлінде болады./ 1-жұпқа берілетін пікір: |
|
|
5-кестенің жалғасы |
||
|
1 |
2 |
3 |
|
|
тұралады. Сөйтіп әйелдер отбасынан көшіп кең офистерге қоныс аударды…» Американдық әйгілі ғалым-қайраткер Пат Бьюкененнің «Батыс ажалы» атты кітабынан
2-жұпқа берілетін пікір:
армиясын көбейтуге әкелері сөзсіз…» Смағұл Елубай
3-жұпқа берілетін пікір:
«… Билік басындағы әйел – бүкіл әлемге қатер!» Американ психологы Бенедикт Спиноза
4-жұпқа берілетін пікір: «Өздеріңе берілген нығметтің қадірін біліңдер. Әйелдерге теңдік деген атпен жасалып жатқан қастандыққа сенбеңдер. Гүл құшақтап салтанатты шеруге бару - керемет көрініс. Негізінде бұның бәрі нәпсіқұмарлықты ояту болып табылады. Мұсылман ерлерге айтарым: әйелдеріңе осыны түсіндіріңдер. Әйелдерің жақсылық екен деп сеніп қалмасын!» |
|
|
5-кестенің жалғасы |
||||||||
|
1 |
2 |
3 |
||||||
|
|
Француздың атақты ақын қызы Мадам Мардиоус Төреші оқушылардың бағалау парағы
|
|
||||||
|
|
1 |
Пікірін сенімді ұстанады /5 ұпай/ |
|
|
||||
|
2 |
Пікірін дәлелдеу үшін мысалдар келтіре алады /5 ұпай/ |
|
||||||
|
Барлығы |
|
|||||||
|
2 минут |
«Менің пирамидам» рефлексия бөлімі 1. Бүгінгі сабақтан алған әсерің қандай? 2. Топта жұмыс істеу саған ұнады ма?
|
Интерактивті тақта |
||||||
|
Рефлексия
|
Төменде берілген бос орынды өз сабағыңызға рефлексия жүргізу үшін пайдаланыңыз. Сабағыңызға қатысты деген сол жақта келтірілген сұрақтарға жауап беріңіз. |
|||||||
|
Сабақ мақсаттары/оқыту мақсаттары шынайы болды ма? Бүгін оқушылар нені үйренді? Оқыту ортасы қандай болды? Менің бөліп оқытқаным өз мәнінде жүзеге асты ма? Мен өз уақытымды ұтымды пайдалана алдым ба? Мен жоспарыма қандай өзгерістер енгіздім және неліктен? |
|
|||||||
|
Ең жақсы өткен екі дүниені атап көрсетіңіз (оқытуға және үйренуге қатысты) |
1. |
2. |
||||||
|
Сабақтың одан да жақсы өтуіне ықпал ететін екі жағдаятты айт? (оқытуға және үйренуге қатысты) |
1. |
2. |
||||||
|
Осы сабақтың барысында мүмкін барлық сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағыма қажет болуы қандай ақпаратты білдім [4]? |
|
|||||||
6-кесте – Қысқа мерзімді жоспар (киборгтар мен клондау)
|
Уақыты |
Мазмұны |
Дереккөзі |
|
|
1 |
2 |
3 |
|
|
Пән |
Қазақ тілі |
|
|
|
Күні |
|
|
|
|
Сынып: 11-сынып |
Оқушы саны: |
Қатыспағандар: |
|
|
Сабақтың тақырыбы |
Киборгтар мен клондау: Ғылым этикасы |
|
|
|
Белгілі бір оқу мақсаттары |
О6- Оқу түрлері |
|
|
|
Сабақ мақсаты: |
Белгілі бір мәтін бойынша әр түрлі оқылым түрлерін меңгереді |
|
|
|
Жоспар |
|||
|
Уақытты жоспарлау Барлығы: 40 минут |
Көрнекіліктер |
||
|
10 минут |
- Сыныпты түгендеу; - Оқушылардың назарын жаңа сабаққа аудару; - «Суретті сөйлет!» тапсырмасы
тақырыбын болжату/
-
- Суретті қалай сипаттар едің? - Суреттің бүгінгі тақырыпқа қандай қатысы бар? |
Интерактивті тақта |
|
|
6-кестенің жалғасы |
||||
|
1 |
2 |
3 |
||
|
25 минут |
Оқылым тапсырмасы /Оқушылар жеке жұмыстана отырып, 2 мәтінді салыстыра отырып талдау жасайды/
Клон технологиясы арқылы сол қолыңызды жасап шығамыз. Сосын, оны сіздің тәніңізге көшіреміз. Өз ағзаңыздан жасалған қол өзіңізге тиесілі болады. Кері әсері мүлде болмайды. |
|
||
|
6-кестенің жалғасы |
||
|
1 |
2 |
3 |
|
|
Емхана бастығы операция бөлмесіне мені жатқызып, жасушаларымды алуға кірісті. Ол белгілі бір сандықтың үстіне белгі қойды.Маған қарап: Бітті, қолдың жасалып шығуына үш ай уақыт кетеді. Сізді өз уақытында шақыртамыз. Тек сол кезде кешікпей келуге тырысыңыз! - деді де шығып кетті. Үш айдан кейін операция өте сәтті аяқтады. Маған көшірілген қол сәл жуандау, әппақ болып көрінсе де, еркін әрекет жасауға мүмкіндік береді. Қуанышымды жасыра алмай: - Емхана бастығы, сізге үлкен рақмет! Өнеріңіз шынында үстем екен!- деп таңдай қақтым мен. Неге екені белгісіз, емхана бастығы бірдеңеге алаңдаулы, көңілсіз еді. Сізге не болды? Бұл қолдың кері әсері болып жүрмей ме?- деп алаңдай бастадым. - Жоқ, мен оны ойлап отырғаным жоқ. - Ендеше не үшін алаңдайсыз? Мінеки, менің қолым қалпына келді- деп балаша қуандым. - Ол ғой солай, бірақ бұл барыстың ақысы тым қымбат. Бұлай бола берсе, қарапайым адамдардың бұған қолы жетпейді ғой- деді ол. - Осы іс үшін алаңдап тұрсыз ба? Қатты қиналмаңыз, ұзақ өтпей бұл технологияның да ақысы арзандайтын болады. Бұл заңдылық емес пе?! - Меніңше де солай, әйтеуір ысырапшылдықты азайтсақ, жақсы болар еді - деді ол. Оның қабағы түсіңкі еді. Мен оның соңғы сөзіне қызыға қалдым. Мен одан сірә қандай ысырапшылдықты айтып тұрғанын шұқшиып сұрай бастадым. Ол байқаусызда кейбір құпиялықтарды әшкерелеп жіберді. - Ол былай, қазіргі технология бойынша, біз жеке дене мүшесін жетілдіре алмаймыз. Біз тек әртүрлі амалдарды қолданып, толық адамды жетілдіріп шығамыз. - Ендеше оның қалған дене мүшесін не істейсіздер?-деп сұрадым мен таңғала. - Өте өкінішті, оны қоқысқа тастаймыз. Негізінде, дәл сол адамды сақтап қалып, сізді біржақты етуіміз керек еді- деді емхана бастығы. Оның өңі мен алғаш көрген кездегіден де қуарып кеткен еді. Менің жүрегім тас төбеме шықты.
2-мәтін Клондау туралы
Ғылым әлемінде мұндай тәжірибе жасалып жатқаны рас. Адамның егізін немесе сыңарын медицинаның соңғы технологияларын пайдалана отырып қолдан жасауды клондау деп атайды. Адамды клондау өте күрделі мәселе екені айтпаса да белгілі. Мәселен, аталық ұрықтан екі ұл |
Мәтін парағы |
|
6-кестенің жалғасы |
|||||
|
1 |
2 |
3 |
|||
|
|
немесе аналық ұрықтан екі қыз, яғни бір эмбрионнан бірбірінен айнымайтын егіздер дүниеге келеді. Ал енді баланың өзінен айнымайтын сыңарын биология ғылымының жетістігінің арқасында дүниеге келтіру – таңғажайып оқиға. Адамды клондау көп уақытты қажет етеді. Бір клонды жасау үшін жүз әйелдің аналық ұрығы, әр әйелден он ұрықтан алғанда мың ұрықтан бір ұрық қана клонның пайда болуына жарамды болады екен. Әйелдердің аналық ұрығынан гендерін алып тастап, тапсырыс берген әйелдің клеткасынан гендерін алып, жатырға салады. Содан кейін қалыпты процесте дами отырып, тоғыз ай бойы ана құрсағында жетілген бала қажетті адамнан айнымай дүниеге келеді. Дегенмен мұндай тәжірибе өте қымбат тұратындықтан, халықтың басым бөлігі үшін қол жетпес қиял ғана болары сөзсіз. Оның үстіне батыстың өркениетті елдері мұндай тәжірибеге заң жүзінде қарсылық білдіріп отырса, ислам елдері де діни тұрғыда адамды қолдан жасау күнә деп есептейді. Тағы бір айта кетер жайт – клон адам тез қартайып, 25-30 жылдан артық өмір сүрмейді деген де болжам бар. Адамдарды клондау мәселесі қазақ ғылымында да талқыланып жатыр. Қазақстанда адам клондауға заңмен шектеу қойылып, заңды бұзғандарға қолданылатын қылмыстық жауапкершілік белгіленгенді. Қылмыстық кодекстің жаңа жобасы бойынша, заңсыз адам клондаумен айналысқаны дәлелденген ғалымдар 12 жылға дейін бас бостандығынан айырылуы мүмкін. Белгіленетін жаза жеке адам немесе қылмыстық топ аясында жұмыс істегеніне байланысты таразыланады. Мәселен, бір ғалым жалғыз өзі клондауды қолға алса, сол үшін 5 жылға жазаланады. Қазақпараттық агенттігінің хабарлауынша, ҚР бас прокуратурасы бірінші басқармасының бастығы Алмаз Мұхамеджанов Қылмыстық кодекстегі медициналық қылмыстарға арналған тараудың өзі бір новеллаға татитынын айта келіп, «онда «Денсаулық туралы» кодекс ережесін ескере отырып, адамды клондағаны үшін де жауапкершілік қарастырылған» деп атап өткен. Айта кету керек, бұл Қазақстанда гендік инженерия туралы заңды бұзғаны үшін жаза қолдануды енгізуге жасалған бірінші талпыныс емес. Үкімет клондауға осыдан оншақты жыл бұрын тыйым салғанымен, осы іспен айналысқаны үшін қолданылар жаза бекітілмеген. 1. Мәтіннің стилін тап, неліктен ол стильге жатқызасың? |
|
|||
|
|
|
|
|
||
|
2. Екі мәтіннің мазмұн мақсаты қандай? |
ы бойынша автордың |
||||
|
|
|
||||
|
6-кестенің жалғасы |
|||||||||
|
1 |
2 |
3 |
|||||||
|
|
|
3. Мәтіндердің мазмұнын 5 сөйлеммен жаз |
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
4. Мәтіннің кілт сөздері қандай? |
|||||||||
|
|
|
||||||||
|
5. Мәтіннен синоним бола алатын сөздерден мысал жаз |
|||||||||
|
|
|
||||||||
|
6. Мәтіндер тақырыбының өзектілігі. Өз көзқарасың? |
|||||||||
|
|
|
||||||||
|
7. Мәтінде ауыспалы мағынада тұрған сөздер бар ма? |
|||||||||
|
|
|
||||||||
|
8. Тұрақты тіркестерді тізбекте |
|||||||||
|
|
|
||||||||
|
|
9. Мәтіндер мазмұны байланысты ма? Дәлелде! |
|
|||||||
|
|
|
|
|
||||||
|
10. Сен мәтінді қалай қорытындылар едің? |
|||||||||
|
|
|
||||||||
|
Берілген мәтіндер мазмұнын оқи отырып, болашақты қалай елестетесің? Суретін сал. |
|||||||||
|
|
|
|
|||||||
|
5 минут |
«Көңіл-күй» себеті
/Оқушыларға түрлі смайликтер таратылады.Өзіне ұнаған смайликтің артындағы пікірді аяқтап, себетке салады/ Тапсырма қиын болды, сондықтан.............................. Тапсырма мен үшін жеңіл болды, себебі...................... Тапсырма түсінікті болды, бірақ мен .......................... |
Интерактивті тақта |
|||||||
|
|
6-кестенің жалғасы |
||||||||
|
1 |
|
2 |
3 |
||||||
|
Рефлексия |
Төменде берілген бос орынды өз сабағыңызға рефлексия жүргізу үшін пайдаланыңыз. Сабағыңызға қатысты деген сол жақта келтірілген сұрақтарға жауап беріңіз. |
||||||||
|
Сабақ мақсаттары/оқыту мақсаттары шынайы болды ма? Бүгін оқушылар нені үйренді? Оқыту ортасы қандай болды? Менің бөліп оқытқаным өз мәнінде жүзеге асты ма? Мен өз уақытымды ұтымды пайдалана алдым ба? Мен жоспарыма қандай өзгерістер енгіздім және неліктен? |
|
||||||||
|
Ең жақсы өткен екі жағдаятты атап көрсетіңіз (оқытуға және үйренуге қатысты) |
1. |
2. |
|||||||
|
Қандай екі дүние сабақтың одан да жақсы өтуіне ықпалын тигізуші еді? (оқытуға және үйренуге қатысты) |
1. |
2. |
|||||||
|
Осы сабақтың барысында мүмкін барлық сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағыма қажет болуы қандай ақпаратты білдім [4]? |
|
||||||||
7-кесте – Қысқа мерзімді жоспар үлгісі (Жаңа әлемдегі театр)
|
Уақыты |
Мазмұны |
Дереккөзі |
|
1 |
2 |
3 |
|
Пән |
Қазақ тілі |
|
|
Күні |
|
|
|
Сынып: 11-сынып |
Оқушы саны: |
Қатыспағандар: |
|
Сабақтың тақырыбы |
Жаңа әлемдегі театр |
|
|
Белгілі бір оқу мақсаттары |
Т/А1 Берілген мәліметті түсініп қабылдау Т/А8 Мультимедиялық құралдарды қолдану арқылы тыңдау және айту Ж5- Оқылым, тыңдалым және аудиовизуалды материалдар негізінде өзіндік стильмен мәтін құрастырады. |
|
|
Сабақ мақсаты: |
Оқушы көрген, естіген, тыңдаған мәліметі бойынша пікір қорыта алады.
|
|
|
Жоспар |
||
|
Уақытты жоспарлау Барлығы: 40 минут |
Көрнекіліктер |
|
|
7-кестенің жалғасы |
||
|
1 |
2 |
3 |
|
10 минут |
Сыныпты ұйымдастыру бөлімі
«Сыныптаспен сұхбат» тапсырмасы
- Театрға жиі барасың ба? - Соңғы рет қашан театрға бардыңыз? - Ерекше ұнаған қойылымды атаңыз? - Көбіне драма
«Замандас ойы» тапсырмасы /Сұхбат қорытындысы бойынша оқушы сұхбат алған сыныптасының театр туралы көзқарасын қысқаша баяндайды/
|
Интерактивті тақта
|
|
15 минут |
Тыңдалым тапсырмасы
сұрақтарға жауап береді /
Бейне роликті тамашалап, сұрақтарға жауап бер.
1. Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә. Назарбаевтың айтуынша, Астанадағы «Астана-Опера» театры - _____________________________________ ____________________________________________ 2. «Астана-Опера» театры әлемнің қандай театрларымен теңесті? __________________________ ______________________________________________ 3. Театр директоры кім? ______________________ _______________________________________________ 4. Театрда неше сахна бар? ___________________ 5. Франциялық актер Чарльз Жуде театрды ең алғаш көрген сәтте қандай көңіл-күйде болды? ______ _______________________________________________ 6. Астана-Опера театрының құрылысына қазақстандық құрылысшылармен бірге қай елдің сәулетшілері қатысты? __________________________ _______________________________________________ |
https://www.yout ube.com/watch?v =_Y6cKmg5afI |
|
7-кестенің жалғасы |
||||
|
1 |
2 |
3 |
||
|
15 минут |
7. Театрда қандай залдар бар? _________________ _____________________________________________ 8. Театрдың екінші қабатындағы айналардың қызметі қандай? _______________________________________________ _______________________________________________
9. Театр қанша гектар жерді алып жатыр? _________________________________
Жазылым тапсырмасы Ресейлік өнертанушы Григорий
_______________________________________________ _______________________________________________
|
|
||
|
5 минут |
|
Интерактивті тақта |
||
|
Рефлексия |
Төменде берілген бос орынды өз сабағыңызға рефлексия жүргізу үшін пайдаланыңыз. Сабағыңызға қатысты деген сол жақта келтірілген сұрақтарға жауап беріңіз. |
|||
|
Сабақ мақсаттары/оқыту мақсаттары шынайы болды ма? Бүгін оқушылар нені үйренді? Оқыту ортасы қандай болды? Менің бөліп оқытқаным өз мәнінде жүзеге асты ма? Мен өз уақытымды ұтымды пайдалана алдым ба? Мен жоспарыма қандай өзгерістер енгіздім және неліктен? |
|
|||
|
Ең жақсы өткен екі жағдаятты атап көрсетіңіз (оқытуға және үйренуге қатысты) |
1. |
2. |
||
|
|
|
7-кестенің жалғасы |
||
|
1 |
|
2 |
|
3 |
|
Қандай екі дүние сабақтың одан да жақсы өтуіне ықпалын тигізуші еді? (оқытуға және үйренуге қатысты) |
1. |
2. |
||
|
Осы сабақтың барысында мүмкін барлық сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағыма қажет болуы қандай ақпаратты білдім [4]? |
|
|
||
Бастамай тұрып өзіңіздің орта мерзімді жоспарыңызға сілтеме жасаңыз. Сіздің сабақ жоспарыңыз соңғы оқыту және оқу кезінде қажетті түзетулер енгізе отырып, содан дамытылуы керек (8-кесте).
8-кесте – Қысқа мерзімді жоспар үлгісі (генетикалық инженерия)
|
Уақыты |
Мазмұны |
Дереккөзі |
|||
|
Сабақ: |
Мектеп: |
||||
|
Уақыты: |
Мұғалімнің аты: |
||||
|
Сынып: 10-сынып |
Қатысқандар саны: |
келмегендер: |
|||
|
Осы сабаққа қатысты оқу мақсаттары |
ТЖ2 жаһандық тақырыптарда ауызекі қарым-қатынас жасау кезінде әртүрлі контекстерден шығармашылық идеяларды қарым-қатынас жасау және тақырыптарды салыстыру О7 бейнематериалдардағы белгілерді қолдана отырып, мәселенің сұрақтарын шешу ТЖ5 Іскер контекстілерде көрінетін саяси және ғылыми ақпараттарға өздерінің жеке пікірі мен басқалардың пікірін салыстыру, талдау, диалогтар мен монологтарда қарым-қатынас жасау.
|
||||
|
Сабақтың мақсаттары |
Барлық оқушылар қабілетті болады: |
||||
|
• Ауызша мәтіндерден дизайнерлі сәбилер туралы ақпаратты анықтайды • «Генетикалық инженерия» пікіріне қолдау немесе қарсы дәлел келтіруге қабілетті болады. . • Сөйлеу кезінде бір жұп сендіру техникасын қолданады |
|||||
|
Көптеген оқушылар қабілетті болады: |
|||||
|
• Анықталған ақпарат және генетикалық инженерияға қолдау және қарсы дәлелдер арасында байланыс жасайды. • Сендіруге қолданған тіл және құралдарды таниды. • Бірқатар сендіру тілін қолданады. |
|||||
|
Кейбір оқушылар қабілетті болады: |
|||||
|
• Тілдің тиімділігіне пікір білдіреді және бағалайды, мәселені дәлелдеуде талқылайды, және көрерменге бір немесе басқа жолды үгіттейді.
|
|||||
|
8-кестенің жалғасы |
||||||
|
1 |
2 |
3 |
||||
|
Осыған дейінгі оқылғандар |
Бөлімнің бұл тармағы осыған дейінгі 11-сыныптың, «Адам өмірін сақтау» 6-бөлімінде оқылғандарды қайталайды.
|
|||||
|
Жоспар |
||||||
|
Уақытты жоспарлау |
Жоспарланған іс-әрекеттер (төмендегі сөздерді өзіңіздің жоспарлаған ісәрекетіңізбен ауыстырыңыз |
Ресурстар |
||||
|
[0-6] минут |
Мұғалім «Жоспарланған сәбилер» тақырыбын «YouTube» сайтынан сыныпқа қысқа бейнефильм көрсету арқылы таныстырады. Көру және тыңдау кезінде бейнефильмде көтерілген мәселелер туралы ескертпелер жазып алады. Оқушылар толығырақ ескертпелер жазып алуға қабілетті болу үшін бейнеклип қайта көрсетілуі мүмкін.
|
«Жоспарланған сәбилер» бейнебаяны (2.40 минут) https://www.youtube.com/watch? v=8fSCOZuHcdg |
||||
|
Орта [7-20] минут
[21-35] минут |
Дебат сәтті өткізу үшін қысқаша жазып алу қабілеттері қажет. Сынып топтарға бөлінеді және топтың жартысы мәселені қолдайтын дәлелдер дайындайды және қалған жартысы мәселеге қарсы дәлелдер дайындайды: ‘Генетикалық инженерия. Оқушыларға төмендегілерді қосуға қолдау көрсетіледі: • көтерілген этикалық және моральдық мәселелер • клондауға сілтеме • жоспарланған сәбилерге сілтеме • адам өмірін сақтау бөлімінің тақырыбына байланыс жасау • олардың көзқарасын білу үшін сендіру техникалар қатары Оқушыларға өздерінің дәлелдері үшін онлайн және ақпарат қағаздары ресурстарын қолдануға қолдау көрсетіледі. Сынып дебатқа қатысады.
|
Дизайнерлі сәби дегеніміз не? Ақпарат http://www.bionetonline.org/engl ish/content/db_cont1.htm http://science.howstuffworks.com /life/genetic/designerchildren.htm Дебат өткізу: http://www.edu.gov.mb.ca/k12/c ur/socstud/frame_found_sr2/tns/t n-13.pdf |
||||
|
Соңы [35-40] минут |
Екі жақтың да дәлелдерін тыңдап болғаннан кейін, оқушылар өздерінің жеке пікірінен бөлек сендірерліктей болған көзқарасқа дауыс береді.
|
|
||||
|
|
8-кестенің жалғасы |
|||||
|
1 |
|
2 |
3 |
|||
|
Оқушылар жазып алады, кейбір оқушылар басқаларға қарағанда видеодан көбірек ақпарат жинай алуы мүмкін. Оқушыларға дәлелдерде қолданылатын сендіру тіл техникалары немесе сөз тіркестері туралы сыбырлап айтылуы мүмкін. Оқушылар қабілеті аралас топтарда бір-бірін қолдай алады.
|
• Оқушылардың бейнебаянға жауаптары көбірек қолдауды қажет ететіндігін анықтайды. • Топ талқылауларына монитоинг жасау және оқушылар дәлелдерін дайындау барысында қажетінше араласу Дебат – Бақылау және Q & A • Соңғы сұрақтар оқуды алға қозғайды. Бұған үй тапсырмасы ретінде берілетін жазбаша жауаптар қосылуы мүмкін. |
• Онлайн ресурстарын қолдануға арналған байланыстар • Генетикалық инженерия және клондау жаһандық мәселесіне • Оқушылар топтарды жұмыс жасайды |
||||
|
Қорытынды жасау Сабақтың мақсаты/оқыту мақсаттары қолжетімді болды ма? Оқушылар бүгін не үйренді? Оқу атмосферасы қандай болды? Жоспарланған саралау жақсы жұмыс істеді ме? Уақыт бойынша үлгердім бе? Мен жоспарымнан қандай өзгерістер және неге жасадым?
|
Астындағы кеңістікті өз сабағыңызға қорытынды жасау үшін қолданыңыз. Сіздің сабағыңыз туралы сол жақта орналасқан ең маңызды сұрақтарға жауап беріңіз. |
|||||
|
|
||||||
|
Пән: қазақ тілі |
Мектеп: |
|||||
9-кесте – Қысқа мерзімді жоспар үлгісі (Қазіргі әлемдегі еркек пен әйелдердің атқаратын рөлдеріндегі өзгерістер)
|
Уақыты |
Мазмұны |
Дереккөзі |
|||
|
Пән қазақ тілі |
Мектеп: |
||||
|
Күні: |
Мұғалім: |
||||
|
Сынып: 11 |
Оқушы саны: |
Келмегендер: |
|||
|
Сабақ қамтитын оқу мақсаттары |
Т/А 5 Әлеуметтік және іскерлік ортадағы тіл мәдениеті; Т/А 3 Тыңдалған материал бойынша жауап беру.
|
||||
|
Сабақ мақсаты |
Оқушылар: Ғылыми, саяси тақырыптардан алынған ақпараттарды талдайды, әр түрлі көзқарастарды бағалайды, диалог, монолог құрып айтады; Іскерлік ортада нақты сөйлейді, биресми әңгімелердегі негізгі мәселелерді шешуге қатысады, өз көзқарасын білдіреді.
|
||||
|
Тілдік мақсаттар |
Оқушылар түсінеді және сипаттайды ...
Тақырыпқа байланысты сөздер мен терминдер: Гендерлік саясат, өзгерістер, теңдік, айырмашылығы, ұқсастығы, т.б. Диалог және жазылымға пайдалы тіркестер: Бұл көзқарастың дұрыстығын дәлелдейтін бірнеше пікір бар ... Өз пікірімді дәлелдеу үшін мен келесі мысалдарды келтіремін... |
||||
|
Алдыңғы тақырып |
|
||||
|
Жоспар
|
|||||
|
Жоспарл анланған уақыт |
Іс-шаралар |
Ресурстар |
|||
|
Сабақтың басы Топқа бөлу – 3 минут
Сабақ мақсатым ен таныстыр у – 1 минут
Сұрақжауап - 1 минут |
Әр оқушыға 1 шардан, 1 маркерден таратып беремін. Олар шарды үрлеп, бір-біріне 1 сөзден тілек жазып, өз атымен бірге тілегін айтып, шарды ұсынады. Мысалы, «Менің атым – Гүл мен нұр, мен сізге шығармашылық шабыт тілеймін!»-деген сөзден «шабыт» сөзін ғана шарға жазады. Шардың түсіне қарай 5 топқа бөлініп отырады. Сабақта қалыптастыратын дағды мен оқу мақсатын таныстырамын. (1,2-слайд)
Бейнекөрініс мазмұны бойынша алдын ала мынадай сұрақ қойылады: «4 миллион жұмысқа қабілетті ер адам 17 миллион халықты асырай ала ма?» Балалар «Иә», «Жоқ» деген жауапты ақылды микрофон арқылы айтады. Топтарға тапсырмадан бұрын бағалау критерийлері таныстырылады.
|
http://www.you tube.com /watch?v=98O wETddl5s |
|||
|
9-кестенің жалғасы |
|||||||||||||||||||||
|
1 |
2 |
3 |
|||||||||||||||||||
|
Сабақтың ортасы Тапсырма ны түсіндіру – 1 минут
Бейнемат ериал - 3 минут Топтарды ң дайындығ ы – 7 минут Ортаға салу – 6 минут |
Әр топқа тапсырмалары жазылған қағаз үлестіріледі: 1-топ бейнематериалды талдайды, пікір дайындайды, фактілер келтіреді; 2-топ бейнематериалға баға береді, дәлел келтіреді, сурет салады; 3-топ «Жеті неге?» сұрағын дайындайды; 4-топ бейнематериал бойынша монолог дайындайды; 5-топ барлық топты бағалау үшін критерийлер беріледі және сол бойынша бағалайды.
Оқушы жұмысын бағалауға арналған критерийлер:
«Қазақстан гендерлік саясат бойынша 31 орында тұр» атты бейнекөріністі көреді. Топтардың дайындығына 5минут уақыт беріледі. Әр топтың жауабын 1 минут тыңдаған соң, бақылаушы топтың бағасы тыңдалады. Белсенді әрекет «Бұрыш»: Әр топқа тұжырымдама таратылады, сол тұжырымдаманы жақтап кем дегенде үш дәлел келтіреді.
|
|
|||||||||||||||||||
|
9-кестенің жалғасы |
||
|
1 |
2 |
3 |
|
2- тапсырма ны түсіндіру - 1 минут
Топтарды ң дайынды ғы - 7 минут Ортаға салу - 6 минут |
1-топқа тұжырымдама: «Әйел білікті басшы бола алады». 2-топқа тұжырымдама: «Әйелдің жұмыс істеуі бала тәрбиесіне кері әсер етпейді». 3-топқа тұжырымдама: «Шаңырақтың тұрақтылығы мен берiк қорғанысының кепiлi – әке». 4-топқа тұжырымдама: «Желдің өтінде, жаудың бетінде» әйел емес, еркектер тұрады». 5-топ бағалау критерийлерін өздері құрастырады және басқа топтардың жұмысын бағалайды.
Бұл стратегияны қолдану үшін оқушылардың тақырып бойынша аздаған білімі болуы керек. «Бұрыш» ой шақыру немесе ой түйіндеу кезінде қолданылады.
1-қадам. Сіздерге қазір ойланып дәлел келтіруге арнайы тақырыптар беріледі. 2-қадам. 5 минут уақыттың ішінде топпен келісе отырып, өз көзқарастарыңызды дәлелдейтін тартымды және нақты аргументтер таңдаңыздар. 3-қадам. Дәлелдерін жазып болғаннан кейін әр топ өздеріне бір бұрыш таңдап тұруы керек, осы топтың пікіріне қосыла алмайтындар болса, бөлменің ортасында қалсын. 4-қадам. Әр топтың спикері кезекпен сөйлейді. 5-қадам. Топтың спикері өз дәлелдерін келтіріп жатқанда, ортада еш пікірге қосылмай қалып қойғандар, бұрыштағы топтарға пікірі сәйкес келетін болса, қосылуына болады. 6-қадам. Әр топтың спикері сөйлеген сайын сол пікірге қосылатын адамдар сол топқа барып, орындарын ауыстыруға болады. Бұл – ең маңызды кезең. Осыдан кейін оқушылар біреудің көзқарасын өзгертуге болатынын түсінеді. Біреудің көзқарасын өзгерту – салмақты ойдың, салиқалы дәлелдің нәтижесі. 7-қадам. Әр топ өз дәлелдерін қорғай отырып, басқа топтың дәлеліне қарсы пікір айтады. Топтың көзқарасымен бірге өз көзқарасын да дәлелдеп, қорғай алуы керек екенін оқушы түсінуі керек. 8-қадам. Бағалау критерийін құрған топтың бағасы ортаға салынады.
|
|
|
Сабақтың соңы 3 минут |
Сабақ соңында:
Рефлексия (оқушы ретінде): Бүгінгі сабақтан не үйрендім: Бүгінгі сабақта маған не қиындық тудырды: (мұғалім ретінде): Бүгінгі сабаққа ұсыныс, тілектеріңіз.
|
|
|
9-кестенің жалғасы |
|||||
|
1 |
2 |
3 |
|||
|
Топ бірі-біріне қолдау көрсетеді. Топтар басқа топтардан жаңа ақпарат алады. |
Оқуды қадағалау Сұрақ - жауап Топтық бағалау |
1. Тазалық, сыныптағы қауіпсіздік, салауатты өмір салты; 2. Сыныпты 5 топқа бөлемін. Жеке, топта, ұжымда жұмыс жасайды. 3. Ғаламтордан бейнематериал тыңдалады. 4. Топта жұмыс барысында бір-бірін тыңдау, сыйлау дағдылары қалыптасады. Ұжым алдында өзін ұстауы, сөйлеу дағдысы дамиды. |
|||
|
Рефлексия Сабақ мақсаттары/оқыту мақсаттары шынайы болды ма? Бүгін оқушылар нені үйренді? Оқыту ортасы қандай болды? Менің бөліп оқытқаным өз мәнінде жүзеге асты ма? Мен өз уақытымды ұтымды пайдалана алдым ба? Мен жоспарыма қандай өзгерістер енгіздім және неліктен?
|
Төменде берілген бос орынды өз сабағыңызға рефлексия жүргізу үшін пайдаланыңыз. Сабағыңызға қатысты деген сол жақта келтірілген сұрақтарға жауап беріңіз.
|
||||
|
-Сабақ мақсаты шынайы болды. -Оқушылар саяси тақырыптардан алынған ақпараттарды талдауды, біреудің көзқарасын бағалауды, монолог құрып айтуды, іскерлік ортада нақты сөйлеуді, оған өз көзқарасын білдіруді үйренді. -Менің бөліп оқытқаным жүзеге асты. -Мен өз уақытымды ұтымды пайдаландым. -Жоспарыма өзгерістер енгіздім, себебі бастапқыда топтық жұмысты бағалау критерийін бағалаушы топқа ғана берген едім, оқушылар тарапынан сұраныс болғандықтан, критерийді барлық топқа үлестіру керек болды.
|
|||||
|
Қорытынды бағалау Ең жақсы өткен екі дүниені атап көрсетіңіз (оқытуға және үйренуге қатысты) 1: Сабақ басындағы ой шақыру сұрағы топтық жұмыстың белсенді жүруіне игі ықпал етті. 2: Тұжырымдамаға дәлел келтіру кезінде оқушылар белсенді болды. Қандай екі дүние сабақтың одан да жақсы өтуіне ықпалын тигізуші еді? (оқытуға және үйренуге қатысты) 1: Топтық жұмыс кезінде бақылаушыларға топ белсенділігі деген критерий қосып, топ мүшелерінің барлығы бірдей белсенді қатысуын қадағалауға тапсырма беру керек еді. 2: Бағалау критерийлері айқын болу үшін онымен алдын ала таныстыруға уақыт бөлу керек еді. Осы сабақтың барысында мүмкін барлық сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағыма қажет болуы қандай ақпаратты білдім? Осы жұмысты оқушылармен өткізген кезде, салыстыру дағдысын қалыптастыруға байланысты тапсырма беруге болады.
|
|||||
Кері байланыс ... (10-кесте) қатысушылар пікірі.
10-кесте – Кері байланыс
|
Кері байланыс |
Мазмұны |
|
Рефлексия (оқушы ретінде): Бүгінгі сабақтан не үйрендім:
|
- гендік саясат бойынша еркек пен әйелдің қоғамдағы орны, рөлі туралы... - жақсы пікірталас тудыру жолы... - ойды жүйелеп, дәлелді сөйлеуді... - критерий бойынша баға алуды... - сын тұрғысынан ойлауды, өз пікірін дәлелдеуді... - басқа топтарды бағалауды... - емін-еркін сөйлеуге... - еліміздегі гендерлік саясат туралы біраз ақпарат алдым... - әйелдердің қоғамдағы орны туралы білдім...
|
|
Бүгінгі сабақта маған не қиындық тудырды:
|
- қасымдағы қатысушылардың кейбір пікірге құлақ аспауы... - аз уақытта сурет салу... - бейнематериал мазмұнын есте сақтау... - кейбір критерийлерді түсіне алмадым... - сараптаманың әділдігін табу қиын болды... - критерий жасауды үйретсеңіз... |
|
(мұғалім ретінде): Бүгінгі сабаққа ұсыныс, тілектеріңіз
|
- 11-сыныпта өткізілетін сабақтың әдіс-тәсілдерін үйрендім... - бала қызығушылығын арттыратын әдістерді үйрендім... - сабақтың құрылымы мен жүйесі ұнады... - осындай форумдар тағы ұйымдастырылса... - «Бұрыш» стратегиясы ұнады... - бағалау критерийін қолдану ұнады...
|
11-кесте – Қысқа мерзімді жоспар үлгісі (жаһанданған әлем және шет тілдерін үйрену)
|
Уақыты |
Мазмұны |
|
Дереккөзі |
|
1 |
2 |
|
3 |
|
Сабақ: қазақ тілі Тақырыбы: жаһанданған әлем және шет тілдерін үйрену |
|
Мектеп:
|
|
|
Мерзімі: |
Оқытушының аты-жөні: |
|
|
|
Сынып: 10-сынып |
Қатысқан оқушылар саны: |
|
Қатыспағандар: |
|
Сабақтың оқыту мақсаттары |
Т/А3 Тыңдалған материал бойынша жауап беру Ж5 Оқылым, тыңдалым және аудиовизуалды материалдар мазмұны негізінде креативті жазу
|
||
|
Сабақтың мақсаттары |
Оқушылар мыналарға қабілетті: Әртүрлі идеяларға қажетті мысалдарды қолдана отырып, өз ойларын жан-жақты дамытады және тұжырымдайды. Оқылым, тыңдалым және аудиовизуалды материалдардағы қызықтырған тақырып бойынша мәтін жазады |
||
|
11-кестенің жалғасы |
||||||||
|
1 |
2 |
3 |
||||||
|
Алдыңғы сабақта |
Жаһанданған әлем және шет тілдерін үйрену |
|||||||
|
Жоспар |
||||||||
|
Жоспарланған уақыт |
Жоспарланған жаттығулар |
Дереккөздері |
||||||
|
Сабақтың басы 8 минут |
Жаттығу-тренинг. «Бір сөзбен» Тренингтен соң оқушыларды шағын жұмыс топтарына бөлу. (2 мин.)
Аудиожазбадан Әл-Фараби туралы мәтінді тыңдату: мұндағы «Тақсыр, мен жетпіс тіл білемін» деген сөйлемге оқушылардың назарын аудару. Оқушыларға жалпы сұрақ қою: Біз қанша тіл білеміз немесе білуге тиіспіз? (оқушы жауаптары тыңдалады). (2 мин.) «Үштұғырлы тіл саясаты» туралы Елбасы сөзін интерактивті тақтадан көрсету: «Қазақ тілі –мемлекеттік тіл, орыс тілі ұлтаралық қарым-қатынас тілі, ағылшын тілі – жаһандық экономикаға ойдағыдай кірігу тілі». Елбасы сөзіндегі «жаһандық экономика» тіркесіне назар аударады. «Жаһандық, жаһандану» деген ұғымдардың мәнін ашады. Сабақ тақырыбы мен мақсаты хабарланады. (4 мин.) Ассоциация ақпараттық тұтастық мәдениеттер байланысы
ғаламдану жаһандану әлемдік бірігу
|
Әл-Фараби туралы мәтін (аудиожазба)
Ғаламтор материалдары бойынша слайд |
||||||
|
25 минут |
ЖЖ/Т Аудиожазбадан «Жаһанданған әлем» тақырыбында мәтін тыңдатылады .( 3 мин.) Сынып оқушыларына жалпы тапсырма беріледі, тапсырманың алдында бағалау критерийлері мен дескрипторлар таныстырылады. (2 мин.) «Жаһанданудың оң және теріс жақтары» Алты оқушыдан құралған топ мүшелерінің бір жұбы «жақтаушы», ал екінші жұбы «даттаушы» ұстанымы бойынша жұмыстанады. (5 мин.) Сұрақты жұпта талқылап, бір шешімге келеді. 4-5 минуттан соң өз ұстанымдары |
Аудиожазба
Кіріктірілген қалыптастырушы бағалауға арналған тапсырма қағаздары
постер, маркерлер
stopwatcher |
||||||
|
|
11-кестенің жалғасы |
|||||||
|
1 |
2 |
3 |
||||||
|
|
бойынша басқа топтардың мүшелерімен бірігіп, аргументтер тізімін жасайды, яғни, «жақтаушылар» бір топқа, «даттаушылар» бір топқа жиналады. Өзіндік көзқарастары мен аргументтерін негізге ала отырып, «Қабырға газетін» жасайды. (Арасында «температураны өлшеу» әдісі бойынша «Біз не істеп жатырмыз?» деп сұрақ қойып, тапсырманы түсінген- түсінбегендіктерін және жұмыс бағытын бағдарлау) (5 мин.) Әр топ қарсы жақтың жазған аргументтерімен танысып шығады. (3-5 мин.) Топ мүшелері бір-бірінің жұмыстарына баға береді. (5 мин.) |
|
||||||
|
7 минут |
Рефлексия. Себеп-салдар байланысына негізделген пайымдаулар жасайды: (пайымдау парақшалары әр оқушыға жеке-жеке таратылады, «куәліктің» үлгісі беріледі, ал пайымдау мен шешімді өз беттерінше толтырады.)
Оқушы жауаптары тыңдалып, ауызша бағаланады және сабақ қорытындыланады. |
|||||||
12-кесте – Қысқа мерзімді жоспар (гендік модификацияланған өнімдер)
|
Пән: Қазақ тілі |
Мектеп: |
||
|
Күні: |
Мұғалім: |
||
|
Сынып: 10 |
Оқушылар саны: |
Келмегендер: |
|
|
Сабақ қамтитын оқу мақсаттар ы: |
Бейнекөріністен алған әсері бойынша ой шақырады. Белгілі бір көзқарасты анықтауда мәтіндердегі баяндалған мәліметтерді, жалпы түрде берілген аргументтер тізбегін анықтап оқиды, жеке, жұпта, топта оқиды, талдайды. Топта жұмыс жасайды. |
||
|
Сабақ мақсаты: |
Белгілі бір тақырып төңірегінде ой қозғап, ойларын қағазға түсіріп, сынып алдында қорғай алуы, топта бірлесе жұмыс жасай алуы. |
||
|
Тілдік мақсаттар: |
Назарын шоғырландырып, түсініп оқу Шығарманы зерттеп оқу Мультимедиалық құралдарды қолдану арқылы тыңдау және айту.
|
||
|
Алдыңғы тақырып |
«Үйсіз-күйсіздер әлемі» тақырыбын пысықтау. |
||
|
12-кестенің жалғасы |
||||||
|
1 |
2 |
3 |
||||
|
Жоспар: |
||||||
|
Жоспарла н ған уақыт |
Іс-шаралар |
Ресурс |
||||
|
Сабақтың басы
Бейне материал дар Сұрақ жауап - |
Сабақ барысы: Ұйымдастыру кезеңі: 1. Сыныпты 4 топқа бөлемін. Топқа бөлудегі белсенді әдіс түрі: «Конфет жегім келеді!» деп аталады. 4 түрлі 25 шт конфетті «Мұғалімдер күніне» шашу ретінде шашамын. Әр мұғалімге 1 конфеттен ғана тиюі керек. Енді осы конфеттің сыртқы түсіне қарай топталады. (осылай 4 топқа бөлінеді).
2. Ой шақыру мақсатында тақырыпқа байланысты видео материал көрсетемін. Бейне материалды көрген соң сұрақтар қоямын. Сұрақтар: 1. Сіз не көрдіңіз? 2. Сізге әсер етті ме? Не әсер етті? 3. Ендеше біз бүгін қандай тақырыпты өтпекпіз? (бұл әрекет диалогтық оқыту деп аталады).
|
http://www.yo utube.com/wat ch?v=KJ_60k4 xdIM
|
||||
|
Ұйымдаст ыру кезеңі, топқа бөлу – 2 минут |
Сабақтың негізгі кезеңі Бүгінгі ай-күнді жаздырамын. (Тақырыпты диалогтік оқытуда өздері тапқандықтан, тақырыпты да жазып қоямыз.) Тапсырма: 4 топқа бір тақырып төңірегінде жазылған 4 түрлі мәтінді топтың әрбір мүшесіне үлестіріп беремін.
|
Мәтін сайты |
||||
|
Негізгі кезең тапсырма сы - 24 минут
Қорғау – 8 минут
Бағалау – 2 минут |
Үлестірмелі мәтіндер: 1-топ: «Гендік модификацияланған өнім дегеніміз не?» 2-топ: «Біз..... кімге айналып бара жатырмыз?» 3-топ: «Қияр неге қауындай, шие неге қызанақтай?..» 4-топ: «Гендік модификацияланған өнім адамның геніне әсер ете ме?» Тапсырма кезеңдері: 1-қадам: Мәтінді әрбір қатысушы алдымен жеке-жеке оқиды. (2 минут) 2- қадам: Жеке оқып болған соң, жұпта бір-біріне мәтін мазмұны туралы әңгімелейді. (1+1= 2 минут) 3-қадам: Топтың әрбір мүшесіне алдағы жұмысты бағалау критериін таратамын. 4- қадам: Ойларын өз топтарында талқылайды. (2 минут) 5- қадам: Ойларын флибшартқа түсіру үшін топтық жұмыс жасайды. (10 минут) 6- қадам: Сынып алдында қорғайды. Әр топқа 2 минуттан. (8 минут) 7- қадам: Әр топ бір-бірін критерий бойынша бағалайды. 1-топ – 2-топты, 2-топ – 3-топты, ал 3-топ – 4-топты, 4-топ бағалауы қажет. |
http://www.ab ai.kz/node/135 73
|
||||
|
12-кестенің жалғасы |
||||||
|
1 |
2 |
3 |
||||
|
|
9 – 7 ұпай – «4» 82% - 58 % 6 – 3 ұпай – «3» 57% - 33% 2 ұпайдан төмен – 2 32% - 0%
|
|
||||
|
3 минут |
Сабақтан алған әсерлерің мен пайдасы туралы әр топқа бір шардан үлестіремін, соған жазып, маған ұшырады.
|
|
||||
|
Қосымша мәлімет |
||||||
|
Саралау – көбірек қолдау көрсету. Қабілетті оқушыларды анықтау үлгісі |
Оқушылардың жұмыс нәтижесін бағалау үлгісі. |
1. Пәнаралық байланысқа сілтеме 2. Денсаулық және қауіпсіздік 3. АКТ сілтемелері 4. Құндылықтар сілтемесі |
||||
|
Жұптық, топтық жұмыста бірбірін қолдау, мұғалім нұсқау беру, әр топқа жәрдем, ой салу. ГМӨ туралы жаңа ақпараттар алады.
|
Оқушылардың жұмысын арнайы құрастырылған критерийлер мен дескрипторлар арқылы бағалаймын. (жоспарда көрсетілген) |
1. Гигиена, салауатты өмір салты. 2. Сыныпты 4 топқа бөлемін Жеке, жұпта, топта, ұжымда жұмыс жасайды. 3. АКТ дағдыларына сайт сілтемелері беріледі. Ғаламтордан бейне материал тыңдалады. 4. Жұпта, топта жұмыс барысында бірбірін тыңдау, сыйлау дағдылары қалыптасады. Ұжым алдында өзін ұстауы, сөйлеу дағдысы дамиды. (бір-бірін тыңдау, құрметтеу). |
||||
|
Рефлексия Сабақ мақсаттары/оқыту мақсаттары шынайы болды ма? Бүгін оқушылар нені үйренді? Оқыту ортасы қандай болды? Менің бөліп оқытқаным өз мәнінде жүзеге асты ма? Мен өз уақытымды ұтымды пайдалана алдым ба? Мен жоспарыма қандай өзгерістер енгіздім және неліктен? |
|
|||||
Қорытынды
Қазақ тілі - өте бай тіл. Ана тілінде сөйлеу – әр жеке тұлғаның міндеті мен парызы. Қазақ тілін жетік меңгеру арқылы оқушылар барлық ғылым салаларынан білімді игеруге мүмкіндік алады. Әрбір оқушы үшін тіл - негізгі білім құралы. Оқушылардың тілдік қарым-қатынасы өздері өмір сүріп отырған және білім алатын орта арқылы жүзеге асады. Тілді жетік меңгеру ұлттық құндылықтарды түсінетін, әлемдік деңгейде жаңа өзгерістерге бейім, жаңашыл жеке тұлға қалыптастыруға ықпал етеді. Тілді меңгеру арқылы оқушылар алған білімдерін әлемдік мәдениетпен ұштастыра алады, адамгершілік құндылықтарды бойына сіңіреді.
Оқушыларды шығармашылықпен жұмыс істеуге және сын тұрғысынан ойлауға дағдыландыру қысқа мерзімді жоспарды жоспарлап іске асыруға тікелей байланысты. Қысқа мерзімді жоспарлауда мұғалімдер көркем-әдеби, ғылыми және бұқаралық ақпарат құралдары материалдарымен (газетжурналдар т.б.) таныса отырып, танымдық дағдыларды арттырып, сыни көзқарастарын білдіруге жол ашады. Оқушылардың алған білімдеріне талдау жасау және бағалау дағдыларын қалыптастыруға үйретеді.
Қысқа мерзімді жоспарлау арқылы оқушылардың қоғамға араласуға қажетті жазылым, айтылым, тыңдалым, оқылым дағдылары дамиды. Тіл арқылы оқушылар еркін қарым- қатынас жасайды, өзара пікір алмасады, көзқарастарын білдіреді, өз ойын жүйелі де нақты жеткізе алады. Кез келген ақпараттарды тиімді қолдана отырып, өзіне қажетті мәліметтерді алады, әртүрлі контекстегі мәтіндерді өздігінен түсініп оқиды, өзіндік қорытынды жасап, тың идеяларын өзгелермен бөліседі. Осының барлығы қысқа мерзімді жоспарды дұрыс жоспарлай білуден деген қорытындыға келеміз.
Қазақ тілі пәнін оқып үйренудің нәтижелерін бағалау критериалды бағалау жүйесін қолданумен жүзеге асырылады.
Критериалды бағалау – оқушылардың оқу жетістіктерін анық айқындалған, бірге даярланған, үрдістің барлық қатысушыларына (оқушылар, білім беру ұйымдарының әкімшіліктері, педагогикалық персонал, ата-аналар және басқа да заңды өкілдер) алдын-ала белгілі, білім берудің мақсаттары мен мазмұнына сай, оқушылардың оқу-танымдық қабілеттерін қалыптастыруға септігін тигізетін критерийлермен салыстыруға негізделген бағалау үрдісі.
Критериалды бағалау білім беру, оқыту және бағалаумен тығыз байланысқа негізделген. Оның нәтижелері білім беру үрдісін тиімді ұйымдастыру үшін пайдаланылады.
Критериалды бағалау жүйесі бағалаудың бірнеше түрін қамтиды:
қалыптастырушы бағалау (ҚБ), ішкі жиынтық бағалау (ІЖБ) және сыртқы жиынтық бағалау (ЖБ).
Оқушылардың оқу нәтижелері төмендегідей түрде ұсынылады:
Тоқсандық баға – қалыптастырушы және тоқсандық ішкі жиынтық бағалаудың нәтижелері белгілі бір пайыздық көрсеткіште енгізілген әр тоқсанның соңындағы баға.
Жылдық баға – төрт тоқсандағы қалыптастырушы және ішкі жиынтық бағалау нәтижелері білгілі бір пайыздық көрсеткіште енгізілген оқу жылының соңындағы баға.
Негізгі орта мектептегі «Қазақ тілі» пәні бойынша оқушылардың оқу жетістіктерін жылы бойы бағалау үшін бағалаудың екі түрі қолданылады:
Қалыптастырушы бағалау (ҚБ) - білім беру мен оқытудың бір бөлігі ретінде оқу бағдарламасындағы оқу мақсаттарына сәйкес жүргізетін мұғалімнің ағымдағы бағалауы. Оқушылардың оқу үлгерімі мен оқудағы жетістіктері оқыту мақсаттарына «талпынды» немесе «жетті» деген белгілермен тұжырымдалады.
Ішкі жиынтық бағалау (ІЖБ) – мектеп мұғалімдерімен жүргізілетін тоқсан соңындағы оқу ақпаратының бөлімін аяқтағаннан кейінгі білім және оқу дағдысының қалыптасқан деңгейін анықтайтын бағалау. Бағалаудың нәтижелері балл түрінде тұжырымдалады.
Қолданылған әдебиеттер тізімі
1 ҚР Президенті Н. Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы, 2012 жыл [Электрондық ресурс]: mk.gov.kz/kaz/poslaniya 2 Мұғалімге арналған нұсқаулық «Назарбаев Зияткерлік мектебі» ДББҰ, 2012 жыл [Электрондық ресурс]: www.cpm.kz
3 Жалпы орта білім беру деңгейінің 10-11-сыныптары үшін «Қазақ тілі»
(Т1) пәнінен оқу бағдарламасы (оқыту қазақ тілінде) 2014 жыл [Электрондық
ресурс]: http://nis.edu.kz/kz/
4 10-11-сыныптарға арналған «Қазақ тілі» (Т1) пәні бойынша қысқа мерзімді жоспар үлгілері (Астана, Көкшетау, Шымкент, Орал, Қызылорда НЗМ мектептерінің сабақ жоспары). [Электрондық ресурс]: http://nis.edu.kz/kz/ Мазмұны
Кіріспе................................................................................................................. 3
1 10-11-сыныптардағы «Қазақ тілі» (Т1) пәні бойынша қысқа мерзімді жоспарды жүзеге асырудың ерекшеліктері...................................................................................... 5
2 Жаңартылған оқу бағдарламасының мазмұнына сәйкес оқу материалдары.... 8
3 10-11-сыныптарға арналған «Қазақ тілі» (Т1) пәні бойынша қысқа мерзімді жоспар үлгілері............................................................................................................... 12
Қорытынды........................................................................................................ 44
Пайдаланған әдебиеттер тізімі........................................................................... 46
10-11-сыныптардағы «Қазақ тілі» (Т1) пәніне қысқа мерзімді жоспар әзірлеу бойынша әдістемелік ұсынымдама»
Әдістемелік ұсынымдама
Басуға 30.10. 2014. қол қойылды. Пішімі 60×84 1/16. Қағазы офсеттік. Офсеттік басылыс.
Қаріп түрі «Times New Roman». Шартты баспа табағы 3.
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
«Ы. Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясы» РМҚК
010000, Астана қ., Орынбор көшесі 4, «Алтын Орда» БО, 15-қабат
Республикасы Білім және ғылым министрлігі
Астана 2014 Баспаға
Ы. Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясы, 2014
Назарбаев Зияткерлік мектебіндегі оқыту үрдісін жетілдіру үшін іске асырылатын қысқа мерзімдегі сабақ құрылымы төмендегідей жіктеледі: 1
Т1) пәні бойынша қысқа мерзімді жоспарды жүзеге асырудың ерекшеліктері Қысқа мерзімді жоспардың құрылымы – оқушылардың тілдік дағдыларын дамыту арқылы ана тілін қадірлейтін, оның қоғамдық мәнін…
Сабақ барысында мұғалімдер оқушылардың бойына дербес, ынталы, қызығушылығы жоғары, сенімді, жауапты, ой-өрісі дамыған жеке тұлғаны қалыптастырып дамытуда оқытудың түрлі әдіс-тәсілдерін қолданады
Белсенді оқытуда оқушылар өз пікірін айта білуді және өзгенің пікіріне құрметпен қарауды үйренеді; - бірлесіп оқыту технологиясы жаңа идеяларды ұсынуға және жаңа мүмкіндіктерді қолданып көруге…
Тіл мен пәндік мазмұнды сын тұрғысынан ойлау дағдыларын дамытумен қалай кіріктіруге болады?
Жаңартылған оқу бағдарламасының мазмұнына сәйкес оқу материалдары Қай мемлекеттің болмасын өркендеуі, әлемдік аренада алдыңғы шептен орын алуы оның білім беру жүйесінің қалыптасуы мен даму бағытына,…
Туризм: экотуризм 5-бөлім:
Жазылым дағдыларын дамытуға ықпал ететін тапсырма үлгілері төмендегі іс-әрекеттерге негізделеді: - ережені қолдана отырып дұрыс жазады; - таңдаған тақырыбы бойынша жанрлары мен стильдерін түрлендіре отырып,…
Оқу материалдарын меңгеру барысында мұғалім оқушыларға мыналарды үйрете алады: іріктеп тыңдауды және оқуды (мысалы, үш басты фактіні анықтау немесе кейіпкердің өткен өмірі туралы ақпарат алу…
- іздестіру, жеке тілдік мақсаттар күтілетін нәтижелер қою, оларға қол жеткізу бойынша жоспар құру және прогресті бағалау. Қорыта айтқанда, мұғалім шығармашылық жұмыс арқылы оқушының пікірін…
Т1) пәні бойынша қысқа мерзімді жоспар үлгілері Қысқа мерзімді жоспар пән бойынша не білетінімізді, ол білімді қалай алатынымызды қамтиды
Топқа бөлу Сыныпты сараңдық пен мырзалық тақырыбындағы мақалмәтелдер арқылы 2 топқа бөлу (Әр мақалды қима қағаздарға жеке бере отырып, әр оқушы мақалдың тақырыбын анықтап, 2…
Оқылым тапсырмасы. - Берілген мәтінді оқып, әр топқа арналған тапсырмаларды орындайды
Кедей жерге салынған екі көрпенің ортасында бір уыс боп бүктетіліп немесе қолдан жасалған кереуетте жамбасы тесіліп жатады
Екеуі де «А» пунктінен «Б» пунктіне көлікпен жетеді
Сіздің атаңыз сізге ертедегі жаз-жайлауда, қыс-қыстауда тұратын қазақ байлары туралы, олардың жарлыжақыбайларға үнемі қамқор болып отыратындығы туралы әңгімелеп отыратын
Табыс критерийі: 1.
Оқыту мақсаттары О6 Оқылым стратегияларының түрлері
Топқа бөліну. Оқушылар «Зияткерлік мигранттар», «Еңбек мигранттары» және «Репатрианттар» деген тақырыпшаларды таңдап, сәйкесінше топ құрайды
Топтық жұмыс. Рөлдік ойын. Өз мәтіндері мен топ атауларына сәйкес көрініс ұйымдастырады
Осы сабақтың барысында мүмкін барлық сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағыма қажет болуы қандай ақпаратты білдім [4]? 4-кесте – Қысқа мерзімді жоспар үлгісі…
![Осы сабақтың барысында мүмкін барлық сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағыма қажет болуы қандай ақпаратты білдім [4]? 4-кесте – Қысқа мерзімді жоспар үлгісі…](https://fs.znanio.ru/d5af0e/7c/90/962b4c3b8365500a0efa3873824ef2e95e.jpg)
Салыстыра отырып өз пікірлерін айтады
Саралау Бағалау Пәнаралық байланысқа сілтеме;
Сынып: 11-сынып Оқушы саны: Қатыспағандар:
БҰҰ өкілі Дамира Сартбаева қандай пікірде? 2
В.И. Лениннің: « Әрбір аспаз әйел мемлекетті басқара алады» - деген пікіріне сенің көзқарасың? ________________________________________________ ________________________________________________ ________________________________________________ ________________________________________________ ________________________________________________ ________________________________________________ ________________________________________ 10
Сыныптан жасыл түсті стикер алған 2 оқушы төреші рөлінде болады
Еуропада отбасылық тұралады
Смағұл Елубай 3-жұпқа берілетін пікір: «…
Француздың атақты ақын қызы
Сабақтың одан да жақсы өтуіне ықпал ететін екі жағдаятты айт? (оқытуға және үйренуге қатысты) 1
Сыныпты түгендеу; -
Оқылым тапсырмасы /Оқушылар жеке жұмыстана отырып, 2 мәтінді салыстыра отырып талдау жасайды/ 1-мәтін
Клон технологиясы арқылы сол қолыңызды жасап шығамыз
Емхана бастығы операция бөлмесіне мені жатқызып, жасушаларымды алуға кірісті
Менің жүрегім тас төбеме шықты
Ал енді баланың өзінен айнымайтын сыңарын биология ғылымының жетістігінің арқасында дүниеге келтіру – таңғажайып оқиға
Ал енді баланың өзінен айнымайтын сыңарын биология ғылымының жетістігінің арқасында дүниеге келтіру – таңғажайып оқиға
Көңіл-күй» себеті /Оқушыларға түрлі смайликтер таратылады
Осы сабақтың барысында мүмкін барлық сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағыма қажет болуы қандай ақпаратты білдім [4]? 7-кесте – Қысқа мерзімді жоспар үлгісі…
![Осы сабақтың барысында мүмкін барлық сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағыма қажет болуы қандай ақпаратты білдім [4]? 7-кесте – Қысқа мерзімді жоспар үлгісі…](https://fs.znanio.ru/d5af0e/c5/f9/240e1c01c0d5b28aa452789b765db9bf98.jpg)
Сыныпты ұйымдастыру бөлімі «Сыныптаспен сұхбат» тапсырмасы /Көрші отырған 2 оқушы бір-біріне төмендегі сұрақтарды қойып, сұхбат жасайды/ -
Тыңдалым тапсырмасы / Астана-Опера театры туралы бейнероликті көреді, бейнеролик бойынша сұрақтарға жауап береді /
Театрда қандай залдар бар? _________________ _____________________________________________ 8
Мен жоспарыма қандай өзгерістер енгіздім және неліктен?
Осы сабаққа қатысты оқу мақсаттары
Мұғалім «Жоспарланған сәбилер» тақырыбын «YouTube» сайтынан сыныпқа қысқа бейнефильм көрсету арқылы таныстырады
Оқушылар жазып алады, кейбір оқушылар басқаларға қарағанда видеодан көбірек ақпарат жинай алуы мүмкін
© ООО «Знанио»
С вами с 2009 года.
