М.О. Әуезов “Абай жолы”
романы
Мақсаты:
М. Әуезовтың шығармалары мен өмірі туралы мәлімет беру. Романдағы
кейіпкерлер тағдыры туралы түсінік беру, оқушылардың ойлау қабілеттерін арттырып, пікір айтуға дағдыландыру.
2. Оқушылардың ой еркіндігін, пікірін саралай білуге, тиянақты сөйлей білуге дағдыландыру, өз бетімен ізденуге жетелеу.
3. Жазушының шығармаларын оқытып, жалпы тіршілік атауының тұтастығын түсіндіріп, әдебиетке деген сүйіспеншілігін оятып, егеменді еліміздің жас ұрпақтарын жан-жақты жетілген адам атына лайықты азамат болып қалыптасуға тәрбиелеу.
Эпикалық шығармаларға әңгіме, роман,
эпопея, мысал, хикаят, жатады.
Эпикалық шығарма өзіне тән ерекшелігі
олардың негізгі бір мазмұнға құрылуы,
сюжет, композициясы , тақырыбы,
көркем бейнелері, яғни көркем
компоненттерінің барлығы жатады.
М.О. Әуезов 1897 жылы Семей облысы, Абай ауданында дүниеге келген. Алғашында атасы Әуезден мұсылманша сауат ашып, хат таниды. Төңкеріс қарсаңында Алаш қозғалысының Семейдегі жұмысына қатысады. 20-жылдары Ленинград университетінде, Ташкенттегі Орта Азия университетінің асперантурасында оқиды. Бұл жылдары М.Әуезов әлем әдебиеті үлгісімен терең танысып, жан-жақты, кемел білім алып шығады.
ІІ Көркем шығарманың сюжеті, көтерген тақырыбы, проблематикасы
Түн-түнекте
Құз-қияда
Қапада
Қастықта
Шайқаста
Жұтта
Тайғақта
Жайлауда
Еңісте
Оқапта
Асуда
Тарауда
Биікте
Абай аға
Кек жолында
Қарашығын
Өкініште
Қақтығыста
Қоршауда
Қайтқанда
Қат-қабатта
Шытырманда
Бел-белесте
Өрде
Қияда
М.Әуезов
(1897-1961 ж.ж.)
“Абай жолы”
романы
1 том
3 том
2 том
4 том
ІІІ Көркем образдары, образдар галереясы.
“Абай жолы” романындағы кейіпкерлер тобы
№ | Тақырыбы | Кейіпкерлер |
1 | “Шыңға шыққан жас шынар” | Абай |
2 | “Адамның емес, ата ұлдары” | Құнанбай, Оразбай, Тәкежан (дәулетті адамдар) |
3 | “Аталының қорлығы қосқандар” | Дәркембай (кедей) |
4 | “Жарқ етпес қара көңілім” | Зере, Ұлжан, Тоғжан, Әйгерім, Ділдә |
5 | “Өмірге көзімді ашқан” | Пушкин, Толстой, Михаэлс |
Эпопеяның негізгі бөлімдері | Құнанбайдың іс-әрекеті |
“Қайтқанда” | Қодар мен Қамқаны өлім жазасына кесуі. |
“Қат-қабатта” | Құнанбайдың аталас руларға өктемдігі. |
“Жолда” | Қарқаралыда мешіт салдыртуы |
Шытырманда | Абайды Құлыншаққа жіберуі |
“Бел-белесте” | Құнанбайдың Майбасар мен Құдайбердіні жазалаған жігітек аулын шабуға жиналуы. |
“Өрде” | Құнанбайдың Байсал қыстауына таласуы. |
“Тайғақта” | Құнанбайдың қажыға аттануы |
“Оқапта” | Өз немересі Әмірді өлтірмек болуы. |
Романдағы Құнанбай әрекеті
М.Әуезов “Абай жолы” романындағы әйелдер бейнесі
“Сенсіз дүние маған
жоқ”
Мағрипа, Мәкен,
Салиха
“Қапастағы еркелер”:
Салтанат,
Нұрғаным, Еркежан
“Күндестің аты –
күндес”:
Айғыз, Ділдә
“Көзімнің қарасы”
Сүйген жарлары –
Тоғжан, Әйгерім
“Қарашығым қоңыр
қозым...”
Абайдың аналары -
Зере мен Ұлжан
“Жолыңа жаным
құрбан”
Бақытсыз
шерменделер –
Керімбала, Үмітей
Романдағы Абай әрекеті
Эпопеяның негізгі бөлімдері | Абай іс-әрекеті |
“Қайтқанда” | Әке қолындағы қаннан үркеді, қатты шошиды. Ауырып қалады |
“Қат-қабатта” | Шөже өнеріне сүйсінеді, әрі әкесі үшін қатты ұялады. Шындықты мойындайды |
“Жолда” | Алғаш рет әкесінің қаталдығына қарсы шығады |
Шытырманда | Тоғжанды сүйе тұра, ескілікке қарсы шыға алмайды |
“Бел-белесте” | Әкесінің Бөжей аулына істеп отырған әділетсіздігін бетке басады |
“Өрде” | Ескілікке қарсы шыға алмайды, әке тілін алмай, Бөжейге ас береді, елге аты тарайды |
“Қияда” | Жұттан кедей аулын қорғайды. Орыс әдебиетіне бой ұрып, өз бетінше оқи бастайды. Әкесіне тойтарыс береді. |
“Тайғақта” | Абайдың Дәркембайды жұбатуы, Әйгерімді кездестіруі. Әйгерімге үйленуі |
“Жайлауда” | Майбасардың кедей-кепшікке істеп отырған зорлығына тыйм салуы |
“Еңісте” | Абайдың Пушкинді оқуы. |
“Оқапта” | Әмірді ажал тырнағынан арашалауы. |
“Биікте” | Пушкинді аударуы. Татьянаның зарын Әйгерімнің әсем әнімен қазақ сахарасына танытуы |
“Эпилог” | Абай – ақын. Абай өлеңдерінің халық арасына таралуы. |
Ғұмырдария стратегиясы
Қазақтың ұлы ақына Абай Құнанбаевтың өмір жолын зерттеген Абай танушылар: Мұхтар Әуезов, Зейнолла Қабдолов, Қажым Жұмалиев.
Мұхтар танушылар: Кәкен Оразалин, Мекемтас Мырзахметов, Дүкенбай Досжанов “Мұхтар жолы” романын жазған.
“Абай жолы” романын орыс тіліне аударып, жазған орыстың жазушысы Собольев.
“Абай жолы” романы 54 тілге аударылған.
© ООО «Знанио»
С вами с 2009 года.