потенциалдық энергия

ДЕФОРМАЦИЯЛАНҒАН СЕРІППЕНІҢ ПОТЕНЦИЯЛДЫҚ ЭНЕРГИЯСЫ АУЫРЛЫҚ КҮШІ ӘРЕКЕТ ЕТЕТІН ДЕНЕНІҢ ПОТЕНЦИЯЛДЫҚ ЭНЕРГИЯСЫ

• Потенциалдық энергия ­  денелердің немесе  олардың бөлшектерінің өзара әсерлесуіне  байланысты энергия  [Дж]   • Ол денелердің өзара орналасуына немесе  серпімді деформация  шамасына  тәуелді.   • Жерден жоғары көтерілген дененің  потенциалдық энергиясы

• Ауырлық күші әрекетінен еркін құлаған дененің қарастырайық. Жер бетімен салыстырғанда h1 биіктігіне көтерілген дене А1 нүктеснен төмен қарай А2 нүктесіне құлады делік. Сонда ауырлық күшінің істеген жұмысын табайық: A=FS • Екі нүктенің араында дененің жүрген жолы: S=h1-h2 • Дененің қозғалыс бағытында әсер етерін күш: F=mg • Денеің құлаған кездегі ауырлық күшінің істейтін жұмысы: A=FS=mg(h1-h2)

A=mgh1-mgh2

• Потенциалдық энергия мынадай қасиеттермен сипаттталады: • 1. Ол дененің орналасу күйіне және басқа денелермен әрекеттесу күштеріне тәуелді өзгереді; • 2. Әрекеттесу күшінің жұмысы потенциалдық энергияның кемуі • Деформацияланған денелерге Гук заңына сәйкес серпімділік күші есебінен өндіріледі: әсер етеді. • Мұндағы |∆ℓ| -серіппенің абсолют ұзаруы; • к – серіппе қатаңдығы. [Н/м] • ℓ=ℓ 1 -ℓ2 А нүктесінің орын ауыстыруы • ℓ 1-серіппенің бастапқы орын ауыстыруы • ℓ2 –серіппенің соңғы ұзаруы • F1=k∙ℓ1 • F2=k∙ℓ2 т.с.с • Сондықтан серпімділік күішінің жұмысын анықтау үшін оның орташа мәнін аламыз: • Сонда серпімлік күішінің істеген жұмысы мынаған тең болады: • Жақшаларды бір-біріне көбейтсек: • Деформацияланған серіппенің потенциалдық энергиясы : • Серпімділік күшінің істеген А жұмысы серіппенің потенциалдық энергиясының Еп өзгерісіне тең:

Нөлдік деңгейдің  (h=0) сайланып  алуына байланысты  болғандықтан  потенциялдық энергия  салыстырмалы

• Fа ауырлық күшінің жұмысы теріс  таңбамен алынған потенциалдық  энергияның өзгерісіне тең. • ­ Дене құлағанда: А > 0; Ер кемиді • ­ Дене көтерілгенде: А < 0; Ер артады, • ­ Дене горизонталь қозғалғанда: A=0;  Ер= const

Серпімді деформацияланған дененің потенциалдық  энергиясы. Серпімділік күшінің жұмысы.  Гук заңы бойынша: тәсіл: күші Графиктік Серпімділік жқмысының сан мәні графигімен шектелген фигураның ауданына F=(х) тең Трапециян ың ауданы

Fсерп  const болғандықтан  Fсерп күшінің орташа мәні алынады

• Серпімділік күшінің жұмысы теріс  таңбаменалынған потенциялдық  энергияның өзгерісіне тең

• дене бөлшектерінің әрекеттесу энергия

• Ер деформацияға тәуелді: •   – деформация көп болса Ер↑ •   – егер деформацияланбаса Ер=0

Cөзжұмбақ «ДЕФОРМАЦИЯ” Д Е Ф О Р М А Ц И Я

Назарларыңызғы рахмет!