Витами́ны (от лат. vita — «жизнь» и амин) — группа низкомолекулярных органических соединений относительно простого строения и разнообразной химической природы. Это сборная по химической природе группа органических веществ, объединённая по признаку абсолютной необходимости их для гетеротрофного организма в качестве составной части пищи. Автотрофные организмы также нуждаются в витаминах, получая их либо путём синтеза, либо из окружающей среды. Так, витамины входят в состав питательных сред для выращивания организмов фитопланктона[1]. Большинство витаминов являются коферментами или их предшественникамиВитами́ны (от лат. vita — «жизнь» и амин) — группа низкомолекулярных органических соединений относительно простого строения и разнообразной химической природы. Это сборная по химической природе группа органических веществ, объединённая по признаку абсолютной необходимости их для гетеротрофного организма в качестве составной части пищи. Автотрофные организмы также нуждаются в витаминах, получая их либо путём синтеза, либо из окружающей среды. Так, витамины входят в состав питательных сред для выращивания организмов фитопланктона[1]. Большинство витаминов являются коферментами или их предшественниками
АЛДЫҢДАҒЫ АСЫҢ ДҰРЫС БОЛСА, ДӘРІ– ДӘРМЕК
ҚАЖЕТ БОЛМАЙДЫ
«Витамин» сөзін америкалық
биохимик Казимир Функ
ойлап тапқан.
шыққан.
Ол күріш дақылының
қабығында «амин» деген
заттың адам өміріне өте
қажет екенін ашқан.
Латын сөзінің «vita» (өмір)
және «амин» ( белгілі бір
химиялық қосылысты топ)
сөздерін қосып, витамин сөзі
СОДАН КЕЙІН КЕЛЕСІ СҰРАҚТАР ТУЫНДАЙДЫ:
Не үшін адамдарға
витаминдер өте
қажет?
Ал сіз витамин
қабылдайсыз ба?
Адам өміріне
витаминдер қалай әсер
етеді?
Витаминдер – адам ағзасының дұрыс жұмыс
істеуіне және өзін—өзі жақсы сезінуіне қажет.
септігін тигізеді.
Витаминнің қатысуынсыз ағзада зат алмасу
жүрмейді.Витаминдер жұмысқа қабілеттілікті
жоғарлатады, адамның тез жазылып кетуіне
БАСТАПҚЫДА ВИТАМИНДЕР ТОЛЫҚ ЗЕРТЕЛМЕГЕН БОЛАТЫН, КЕЙІН
КЕЛЕ ВИТАМИНДЕРДІҢ БАРЛЫҚ ТҮРІ АШЫЛЫП, САНДАРЫ ӨТЕ КӨП
БОЛДЫ. СОНДЫҚТАН ВИТАМИНДЕРДІ АЛФАВИТ БОЙЫНША БЕЛГІЛЕДІ.
ВИТАМНДЕРДІ ЕКІ ТОПҚА БӨЛУГЕ БОЛАДЫ:
Суда еритін витамндер –
В1
Майда еритін витаминдер
В1 ВИТАМИНІ – ТИАМИН ДЕП АТАЛАДЫ
СИСТЕМАТИКАЛЫҚ АТАУЫ: 3-[(4-амино-2-метил-5-пиримидил)
метил]-5-(2-гидроксиэтил)-4-
метил-тиазол
ХИМИЯЛЫҚ ФОРМУЛАСЫ:
C₁₂H₁₇ClN₄OS
РАЦИОНАЛДЫҚ ФОРМУЛАСЫ: C12H17N4OS
ВИТАМИН В1
В1
-- Сіздің көңіл – күйіңіз жиі бұзылады ма ?
-- Сіз үй жұмысына не бергенін ұмытып
қаласыз ба?
-- Тәбетіңіз бір жаққа қашып кетті ме?
Бәрі түсінікті!
Сіздің жүйке жүйеңізді қалыпқа түсіретін,
есте сақтау қабілетіңізді жоғарылататын,
және астың қорытылуын жақсарту үшін
Сіздің ағзаңызға тез арада В1
витаминікерек!
Тиаминнің қолданылуы
- гиповитаминоз және B1 авитаминозында (оның
ішінде зондпен қоректендіруде, гемодиализде
жүрген, мальабсорбция синдромы бар
емделушілерге)
- дистрофиялық үдерістерде (ашығу,
миокардиодистрофияда, іш қатуларда, бауыр
қызметтерінің бұзылуында)
-витаминге деген жоғары қажеттілікте (жүктілік,
лактация, қарқынды өсу кезеңі)
- шеткергі жүйке жүйесінің ауруларында (неврит,
радикулит, невралгия, шеткергі парез немесе
салдану)
- терінің зақымдануында (дерматоз, теміреткі,
- уыттануда (оның ішінде созылмалы алкоголизм,
псориаз, экзема)
тиреотоксикозда).
В1 ВИТАМИНІ БАР АЗЫҚ –ТҮЛІКТЕР:
В1
В1
«В1» ВИТАМИНІН ҚАЙДАН
ІЗДЕУ КЕРЕК?
Ең көп кездесетіні: Бауырдан жасалған
тағамдарда, тауық өнімдерінде, күріш
ботқасында және нанда .
Витаминдердің сіңірілуіне кедергі келтіретін заттар:
кофе
шылым шегу
спирттік сусындар ішу
көбінесе дәл осы шылым шегетін, арақ ішетін адамдарда В1
витамині жеткіліксіз болады.
В1 витаминінің жоқтығының белгілері:
Шаршағыштық
Жұмысқа қабілеттің төмендеуі
Есте сақтау қабілетінің нашарлауы
Бұлшықеттердің әлсіздігі
Тәбеттің жойылуы
Депрессия
Бас ауруы
Тахикардия
Жүрек айнуы
Жұрек –тамырларының ақаулары
Астың қорытылуының нашарлауы
ВИТАМИНДЕРДІ НЕЛЕР БҰЗАДЫ?
Мысалы, алмадан жасалған тосап жеуге де болады , не
Сұрақ: қай жағдайда ағзаға көп витамин түсті?
болмаса алма жеуге болады.
Жоғарғы температурада витаминдердің көп мөлшері
ұшып кетеді.
Көк-өністерді , жеміс-жидектерді қайнатқанда,
кескенде, ұсақтап езгенде витаминдердің мөлшері
Сондықтан шикі, балғын азықтарда витаминдердің
азаяды.
мөлшері көп болады