Если на тело действует сила и под действием этой силы тело деформируется, то эту силу часто называют силой давления. Роль силы давления может играть любая сила (вес тела, деформирующий опору; сила, прижимающая тело к какой-либо поверхности и т.д.). Скалярная физическая величина, равная отношению силы, действующей перпендикулярно поверхности, к площади этой поверхности, называется давлением
Сабақтың өтілу
моделі
І
Тақырыбы
VIІІ
Бағалау
ІІ
Мақсаты
Үй тапсыр
ІІІ
масы
№498
VIІ
Қорытын
дылау
ІV
Өткенді
қайталау
V
Жаңа
материал
VI
Жаңа
материалды
бекіту
20 жаттығу
Сабақтың өтілу моделі
Сабақтың тақырыбы:
Қысым.Қысымның қатты
денелер, сұйықтар және газдар
арқылы берілуі.
7 “А” сыныбы
Физика пәні мұғалімі:
Тоқсанбаева А.А.
Мақсаты
Оқушылар қысымның формуласын
түрлендіре алады. Өлшемдерін
халықаралық бірліктер жүйесіне (ХБЖ)
келтіре алады.
Топпен, жұппен жұмыс жасай отырып,
бірлесіп білім алады.
Есеп шығаруда ережелерді қолдана білу
дағдысы, физикалық тілде сөйлеу
қабілеттері қалыптасады.
“Өзіңді тексер”
перфокартамен
жұмыс
3) «Миға шабуыл» ситуациялық сұрақ
эксперимент жүргізу.
жұмыртқаны
қалай
І топ:
Шикі
жұмыртқадан
болады?
Тәжірибе жасап көрсет. Берілген
құралдар: Тарелка, 2 жұмыртқа,
сызғыш.
піскен
ажыратуға
ІІ топ:
Конверт ішінде кілт жатыр. Осы
кілтті конвертке қол тигізбей
қалай алуға болады?
Берілген құралдар: Кілті бар
конверт, қайшы, су, сіріңке.
ІІІ топ:
Сіздің ойыңызша суы бар тарелкенің
ішінен қолды құрғақ күйде
түйреуішті қалай алу керек? Магнит
бар.
IV топ:
Диаметрі 300 метр көл, оның дәл
ортасында арал бар, аралдың
ортасында ағаш, жағада да бір ағаш
бар. Жүзу білмейсіз. Қолыңызда
тек 300 метрден астам арқан жіп
бар, аралға қалай өтесіз?
Қысым
Біз күнделікті тұрмыста қайшы, ине, пышақ сияқты
алуан түрлі құралдарды пайдаланамыз. Алайды
олардың әсері осы күш түскен беттің ауданына
тәуелді болатынын байқай бермейміз. Мысалы,
матаны ұшы доғал инеге қарағанда, үшкір инемен
тесу оңай; өткір пышаққа қарағанда өтпейтін
пышақпен кесу қиын. Сол себепті құралдардың
кесетін жүзінің ауданын кішірейтіп, өткірлеу үшін
әр уақытта да оларды мұқият қайрауға
тырысамыз. Сондықтан құралдар мен
аспаптардың әсерін есептегенде бір дененің басқа
бір денеге түсіретін күшінің мәнін ғана емес, осы
күш түсірілетін беттің ауданын да білу маңызды.
Мынадай тәжірибе қарастырайық.
Жіңішке төрт аяғы бар үстелшені
төңкеріп, ыдыстағы құмның үстіне
қояды да, оны массасы 5 кг гір
таспен бастырады. Бұл жағдайда
үстел құмға батпайды. Ал
үстелшенің жоғары қаратып, үстіне
сондай гір тас қойғанда, оның аяғы
құмға батып кетеді.
Сол сияқты адамның қармен жүруі қиын, өйткені
ол қадам басқан сайын қарға омбылайды. Ал
аяғына шаңғы байлаған адам қар үстімен жеңіл
жүре алады. Мұның себебі не? Шаңғы мен де
шаңғысыз да адам қарды өзінің салмағына тең
бірдей күшпен басады. Бірақ ол күштің бұл екі
жағдайдағы әрекеті бірдей емес, себебі шаңғы
бетінің ауданы адамның табанының ауданынан
жиырма еседей үлкен, сондықтан ол шаңғымен
тұрғанда қар бетінің әрбір шаршы сантиметр
ауданын шаңғысыз тұрғандағыдан гөрі жиырма
еседей аз күшпен басады.
Белгілі бір бетке түсетін күш
әрекетінің нәтижесін сипаттайтын
шаманы қысым деп атайды, оны р
әріппен белгілейміз және ХБЖде
қысымды Па өлшейміз
Қысым формуласы
F
/
S
P
=
Fкүш
Sаудан
кысым
куш
аудан
Өлшем бірлігі
Па
1
Н
21
м
ХБЖда қысым Паскальмен өлшенеді.
Па
гПа=100 Па=102 Па
кПа=1000 Па=103 Па
МПа=100000 Па=106 Па
ЕСЕП
Кітаппен жұмыс:
15жаттығу: №1, №2, №3
Қосымша материалмен жұмыс:
Қосымша
есептер
жинағы
Р.Башарұлы,
Ж.Бақынов
А және Б
тобыны
есептері 1617
бет (А тобы
№1,2,3; Б
тобы №1,3)
«Өзіңді тексер!»
Физикалық диктант
Физикалық диктант
1. Белгілі бір бетке түсетін күш әрекетінің
нәтижесін сипаттайтын шама_______ деп
аталады.
2. Заттың үш күйін ата____,____,____,
3. Қысымды сыртқы әрекет күштің бағытында
ғана тарататын дене ______деп аталады.
4. Қысымның қандай бірліктерін білесің
5.Паскаль шарының қызметі
Оқушылардың қысым туралы ойын білу
үшін ассоциация толтырайық.
қадам
Келесі
немесе
отбасылық әдіспен оқушыларға мәтіндер
таратылады
– ЖИГСО
Ортаға
текст
тасталып,
оқушылар
талқылайды.
Кейін орындарына отырып, тексттен
оқығанын кестеге толтырады.
Білгім келеді
Үйрендім
Білемін
Талқыланатын текст
дене
бетіне
іргетасының
Қысым (орыс. давление ) бір дене
(мысалы,
екінші
грунтқа,
ғимарат
сұйықтықтың ыдыс қабырғасына,
қозғалтқыш цилиндріндегі газдың
піспекке, т.б.) әсер еткенде пайда
болатын қалыпты күштің (дене
перпендикуляр)
бетіне
сипаттайтын
қарқындылығын
физикалық шама.
Бағалау парағы
Оқушының аты
жөні
Белсенділігі
Үй тап.
Есеп
шығару
Физикалық
диктант
Қорытынды
бағасы
Үйге тапсырма
Күнделікті енді ашайық
Үй тапсырмасын жазайық.
Қысымнан алған білімді,
Ұмытпай есте сақтайық.
Ф 33,34 мазмұндау
15 тапсырма,
Қысым .pptx
