1 Aromatik uglevodorodlar
1
Aromatik uglevodorodlar
Mavzu: Aromatik uglevodorodlar
Mavzu: Aromatik uglevodorodlar
Maqsad: A) Ta’limiy: O’quvchilarga aromatik uglevodorodlar haqida tushuncha berish.
B) Tarbiyaviy: kimyo faniga qiziqishini oshirish, kimyoviy yangiliklardan xabardor bo’lishga undash;
D) Rivojlantiruvchi: aromatik uglevodorlarning xossalarini farqlash ko’nikmasini hosil qilish, masalalar yechish, reaksiya tenglamalarini yoza olish ko’nikmasini hosil qilish.
Darsning jihozi: benzol, mavzuga oida tablitsalar, jadvallar, tarqatma materiallar.
Darsning uslubi: noan’anaviy, aqliy hujum, savol-javob, insert jadval, Idrok xaritasi, organayzer.
Darsning borishi:
I.Tashkiliy qism:
O'quvchilar bilan salomlashish, navbatchi axboroti.
Darsning maqsadini aytish.
2
Darsga sinfni tayyorlash. II. O’tgan mavzuni so’rash va mustahkamlash
Darsga sinfni tayyorlash.
II. O’tgan mavzuni so’rash va mustahkamlash.
Aqliy hujum: Savollar she’riy tarzda beriladi:
1. Atom tuzilishining
Planеtar modеli,
Qaysi buyuk olimlar
Tafakkurin maxsuli?
2. Gazlar atom ilmini
Ilk bora o’rgangan kim?
Atomistik asosni
Oldi kimyoviy ilm?
3. Alkolloidshunoslar
Maktabini yaratgan kim?
Nеcha ming o’simlikni
O’rgangandir bu olim?
3
Aytingiz, qaysi ayol Kimyoda erur dongdor?
4. Aytingiz, qaysi ayol
Kimyoda erur dongdor?
Nobеl mukofotiga
Ikki bora sovrindor?
5. Kim u – fizik, kimyogar,
Shе’r yozishning ustasi.
Mozaikachi rassom,
Qomuschidir – qisqasi?
6. Kim u – ilmiy kimyoning
Asoschilaridan biri?
Unga ma’lum bo’lgandi
Yigirma uch modda siri?
JAVOBLAR:
1. Rеzеrford va Bor. Proton va Nеytron yadroda, elеktron qobiq – orbitada. 2. Jon Dalton – ingliz fizigi va kimyogari. 3. S.Yu.Yunusov, 4 ming o’simlikni o’rgangan, alkolloidlarning tibbiyotda qo’llani-lishida roli katta. 4. Mariya Skladovskaya – Kyuri (1867–1934). 5. M.V.Lomonosov (1711–1765). 6. Antuan Loran Lavuazе.
4
Savol Ma’nosi alkadiyenlar poliyenlar
Savol | Ma’nosi | alkadiyenlar | poliyenlar | Diyen uglevodorodlar |
|
| |||
5
Uy vazifasini so’rash va mustahkamlash.
Savol | Formulasi | alkadiyenlar | poliyenlar | Diyen uglevodorodlar |
Propadeyin | C3H5 | + |
| |
6
6
III. Yangi mavzu bayoni. Aromatik uglevodorodlar o'ziga xos bo'Igan qanday xususiyatlarga ega? •
7
III. Yangi mavzu bayoni.
Aromatik uglevodorodlar o'ziga xos bo'Igan qanday xususiyatlarga ega?
• Aromatik uglevodorodlar molekulasida benzol yadrosi tutgan karbotsiklik uglevodorodlardir.
• Aromatik uglevodorodlar halqali tuzilishiga ega.
• Aromatik uglevodorodlarning ayrim vakillari xushbo'y hidga ega.
• Aromatik uglevodorodlarning dastlabki a'zosi benzol – C6H6
8
8
AROMATIK UGLEVODOROD BENZOL NAFTALIN
9
AROMATIK UGLEVODOROD
BENZOL
NAFTALIN
Benzol molekulasining tuzilishi
10
Benzol molekulasining tuzilishi
11 Benzol molekulasi modeli
11
Benzol molekulasi modeli
Benzol molekulasining σ-bog’ orqali bog’lanishi
12
Benzol molekulasining σ-bog’ orqali bog’lanishi
Benzol molekulasida π-bog’ hosil bo’lishi
13
Benzol molekulasida π-bog’ hosil bo’lishi
14
14
15 Nomenklaturasi
15
Nomenklaturasi
16
16
17
17
18
18
19
19
20
20
21 Nitrolash
21
Nitrolash
22 Sulfolash
22
Sulfolash
23
23
24
24
25
25
IV. Mustahkamlash. Insert jadvali 26
IV. Mustahkamlash.
Insert jadvali
26
V | Bu fikrga qarshiman/ e’tirozim bor | + bu men uchun yangilik | ? | ! |
|
| |||
V | Bu fikrga qarshiman/ e’tirozim bor | + bu men uchun yangilik | ? | ! |
Bo’yoqlar |
| Formulasi | Oksidlanish reaksiyalari | Aromatik uglevodorodlarning alohida vakillari. |
Insert jadvali
Aromatik uglevodorlarning to’yingan va to’yinmagan uglevodorodlardan farqli va o’xshash tomonlarini “VEEN diagrammasi”da ko’rsating
Aromatik uglevodorlarning to’yingan va to’yinmagan uglevodorodlardan farqli va o’xshash tomonlarini “VEEN diagrammasi”da ko’rsating.
27
28
28
29
29
30
30
31
31
Qanday uglevodorodlar aromatik uglevodorodlar deb ataladi? 2
1. Qanday uglevodorodlar aromatik uglevodorodlar deb ataladi?
2. Aromatik uglevodorodlar uchun qanday izomeriya xos?
3. Benzol uchun xos bo'lgan reaksiya tenglamalarini yozing.
4. Aromatik uglevodorodlarni to'yingan va to'yinmagan uglevodorodlar dan qanday farqlash mumkin?
5. Quyidagi o'zgarishlarni amalga oshirish uchun zarur reaksiyalarning tenglamalarini yozing:
32
“Idrok xaritasi” 33
“Idrok xaritasi”
33
V.Uyga vazifa: 34-mavzuni o’qish, o’rganish, 5-6-mashqlarni ishlash, krossvord tuzish
34
V.Uyga vazifa: 34-mavzuni o’qish, o’rganish, 5-6-mashqlarni ishlash, krossvord tuzish.
Tabiiy gazni birinchi vakili 2
1. Tabiiy gazni birinchi vakili 2. 18 tartib raqamdagi kimyoviy element 3. Aromatik uglevodorod vakili. 4. Tuzilishi jihatidan farqlanish 5. Ochiq zanjirli to’yingan uglevodorod. 6. Tarkibiga 2,14% kam uglerod tutgan temir va uglerod qotishmasi 7. 3-tartib raqamidagi kimyoviy element. 8. Geveya daraxtidan olinadigan tabiiy mahsulot
35
36
36
E’tiboringiz uchun rahmat! 37
E’tiboringiz uchun rahmat!
37
© ООО «Знанио»
С вами с 2009 года.
