Василий Сергеевич Козырев(22-шо шорыкйол 1910 ий – сорла 1943 ий)
Василий Сергеевич Провой кундемысе Кожласола ялыште йорло кресаньык ешеш шорыкйол тылзын 22-шо кечыштыже шочын.
Но юмо рвезын ача-аважлан кужу ӱмырым пуэн огыл. Аваже Александра Васильевна 1934-ше ийыште колен, ачаже Сергей Николаевич 1936-шо ийыште ош тӱня дене чеверласен.Тулыкеш кодшо ешыште Васлий деч посна эше кум эрге (Никын, Йогор, Йыван) да ик ӱдыр Овдоки кушкыныт. Поэтын документлаште серыме фамилийже Козырев. Такшым гын тудо ачаж семын Николаев лийшаш улмаш.
..
..
Паша тургым
Тунем пытарымеке марий кундемыш пӧртылеш. Йошкар-Оласе фабрично-заводской школышто туныкта. Тиде жапыштак «Марий коммуна» газет редакцийыште
корректорлан пашам ышта.
Кусарыме пашаштат шке вийжым терга. М.Лермонтовын, В.Маяковскийын, А.Церетелин да молынат произведенийышт дене марий калыкым палдарен.
Армий корно
Василий Сергеевич 1933-1935-ше ийлаште Совет Армий радамыште служитла, Ленинград военный округысо связь батальонышто Ачамландым арала.
Василий Козырев йошкарармеец гыч тӱҥалын отделенийын командирже марте кушкеш, армий гыч младший лейтенант званий дене толеш.
Армий гыч пӧртылмекше, Василий Козырев «Марий коммуна» газет редакцийыштак тырша.
Ончыч тудо литпашаеҥ, вара отдел вуйлатыше,тсекретарь лиеш. 1938-ше ийыште военный сборышто сар пашалан тунемеш. 1939-ше ийыште Василий Элмарым партий радамышке пуртат
Мутмастар
Творческий корныжым Василий Элмар 1933-шо ийыште тӱҥалын.
Тудын кок почеламутшо «У сеҥымашке» да «Ача» «У вий» журналеш савыкталтыныт.
Тиде журнал 1938-ше ий марте савыкталтын.
Варажым тудо «Пиалан илыш» альманах семын палыме лиеш.
Василий Сергеевич ондакшым альманахын редколлегий членже семын, варажым ответственный редактор семын пашам ышташ тӱҥалеш.
Самырык журналист ятыр статьям, очеркым, зарисовкым, репортажым возен.
Шке творчествыштыже мемнан да йот элласе илыш йогыным ончыктен.
Фашизм – тиде сар!
1941-ше ийын 22-шо кечыштыже сар тӱҥалме нерген шучко увер шарлен. Василий Элмар тиде кечынак «Сеҥена, сеҥена ме тушманым!» почеламутым воза.
«Мемнан икте вашмут: колымаш тушманлан!».
Тиде жап гыч элым аралыме теме пӱтынь марий поэзийыште, Элмарын творчествыштыжат рӱдӧ верым налеш.
Июльышто Василий Козыревым ответственный секретарьлан шогалтат, но тиде должностьышто тудо армий радамыш налмылан кӧра кужу жап ыштен ок шуко.
Запасной полкышто серыме икымше почеламутшым кугу эргыжан пӧлекла. Почеламут «Эргымлан» маналтеш. Йӧратыме ача эргыж дене шӱм почын кутыра, шочмо элым аралаш, лӱддымӧ лияш товатла. Тиде почеламут 1942-шо ийыште «Марий коммуна» газетыште савыкталтеш.
Здравствуй, любимый сын Толя!
Получил от тебя письмо и с радостью прочитал. Ведь я живу вдалеке от тебя. Как живешь ты, Вовик, мать – я не знаю, и об этом узнаю лишь через письма. Каждое письмо, которое я получаю от вас – большая радость. Обо всем хочется знать. Вот прогоним фашистов, кончится война, и я вернусь домой. Тебе и Вове принесу подарки. И заживем мы хорошо, у нас будет все.
Толя, я высылаю тебе фотокарточку, Ты береги ее. Когда соскучишься по мне – посмотри на нее. Я в дали. Скоро бой. А ты все со мной. Передай привет матери, Вове. Целую тебя, Вову, мать.
С приветом твой папа. 1943 год.
Поэтын эн сай почеламутшым поген, Маргосиздат Сеҥымашан 1945-ше ийыште «Мый йӧратем родной элемым» сборникым луктын. Тылеч вара Василий Элмарын мутпашажым савыктыме огыл.
Чаманен каласаш логалеш, шочмо Кожласола кундемыштына Василий Элмарым шарныше еҥже уке дене икте. Туге гынат, калыкын чоныштыжо, ушыштыжо кышам кодышо пале семын Кожласола ялыште Василий Элмарын лӱмжым нумалше урем уло. Тудо лачак Красногорский кокымшо номеран школ ваштареш шарлен возын.
1982-шо ийыште Красногорский кокымшо номеран школышто мемориал оҥам почмо.
Тушто тыге серыме: «В этой школе в 1921-1925 годах учился марийский писатель Василий Элмар (В.С. Козырев)».
2015-ше ий шошым Василий Элмарын шочмо ялыштыже бюстым почмо.
Василий Элмар марий сылнымутыш моткоч кумдан палыме Сергей Чавайн але Шабдар Осып, Олык Ипай але Валентин Колумб, Майоров-Шкетан але Яныш Ялкайн наре шуко серен огыл гынат, марий поэзиеш пале кышам коден, келге патриотизм шӱлышан кажне строкажым чон вургыжде лудаш ок лий.
Кушеч шочеш патриотизм кумыл, шочмо эл верч чон йӱлымаш, тудын верч шучко сар тулыш лӱдде пурымаш? Тидын нерген марий поэт Миклай Казаков тыге воза: «Тыште, очыни, илышлан куанымаш гына ок сите, эше келгырак шижмаш да шонымаш кӱлыт: эрык илышым, шочмо элым кеч-кунамат аралыман, тудын верчын нимомат, эсогыл шке илышымат чаманыма огыл.
2015-ше ий пургыж тылзын 5-ше кечыштыже 2-шо номеран Красногорский кыдалаш школышто Василий Элмарын 105 ияш лÿмгечыжлан пöлеклалтше «Элмар лудмаш» почеламут да муро конкурс эртен. Пайрем Василий Элмарын илыш-корныжым каласкалымаш гыч тÿҥалын. Марий поэтлан шке поро шомакыштым Красногорский школ 3 «в» классыште тунемше Вадим Игнатов да Провой вел поэт Алан Эчук пöлекленыт. Конкурсым тыгак Провой кундемын чолга мурызыжо-влак Геннадий Васильев, Галина Якушева, Лариса Ильина, Олег Бакутов сöрастареныт.
Таҥасымаште Провой да Юлсер кундемла гыч витле утла тунемше почеламутым лудмаште, мурым мурымаште да сценкым ончыктымаште шке вийжым терген. Конкурсант-влакын мастарлыкыштым жюри аклен, мучашыште йоча-влак диплом да сертификат дене палемдалтыныт.
Ме ÿшанен кодына, тыгай вашлиймаш ончыкыжым ятыр лиеш!
"Элмар лудмаш"
2015 ий 5-ше пургыж
© ООО «Знанио»
С вами с 2009 года.