Презентация: "Жеңіс күні"

9 мамыр жеңіс күні

Ұлы Отан соғысы Ұлы Отан соғысы (1941­1945) (1941­1945) Фашистік  Германия  1941  жылы  22  маусымда  соғыс  жарияламастан,  тұтқиылдан  шабуыл  жасады.  Кеңес  Одағының  Ұлы  Отан  соғысы  басталды. Тарихта  Ұлы  Отан  соғысындай  қасіретті  соғыс  болған емес. Соғыста 27 миллионнан астам кеңес  адамы  қаза  тапты.  Соның  ішінде  410  мыңы  қазақстандықтар болатын.

Қазақстандықтар Мәскеу үшін  Қазақстандықтар Мәскеу үшін  шайқаста шайқаста       Фашистік Германия Кеңес Одағының астанасы  – Мәскеуді бірнеше апта ішінде басып аламыз деп  жоспарлады.  Бірақ  Мәскеу  түбіндегі  шайқаста  Қызыл  армия  ентелеп  келе  жатқан  фашист  басқыншыларын тоқтатып, өздері қарсы шабуылға  шықты.  Бұл  жеңісте  қазақстандықтардың  үлесі  зор болды.

Мәскеу үшін шайқаста ерлік  Мәскеу үшін шайқаста ерлік  көрсеткен қазақ батырлары: көрсеткен қазақ батырлары: 1941  жылы  Алматыда  генерал      И. В. Панфилов 316­атқыштар  жасайды.  Осы  дивизиясын  дивизияны  панфиловшы­ батырлары  Мәскеу  қаласын  қорғауда өшпес ерлік көрсетті. Волоколомск  жолын  қорғаған  28  22­сі  қазақстандықтар  еді.  Мәскеу  түбіндегі  316­ атқыштар  дивизиясы  (  кейін  9­ гвардиялық  атқыштар  дивизиясы)  командирі,  Кеңес  Одағының  Батыры  Бауржан  Момышұлы болған.  панфиловшының  28  шайқаста

Төлеген  Төлеген  Тоқтаров Тоқтаров     Төлеген  Тоқтаров  Мәскеу    Төлеген  Тоқтаров  Мәскеу            түбіндегі Бородино селосы үшін  түбіндегі Бородино селосы үшін  шайқаста  неміс  штабына  ең  шайқаста  неміс  штабына  ең  бірінші  болып  кіріп  5  неміс  бірінші  болып  кіріп  5  неміс  офицерін  жойып  қаза  болған.  офицерін  жойып  қаза  болған.  Кеңес Одағының Батыры. Кеңес Одағының Батыры.

Мәлік Ғабдулин Мәлік Ғабдулин 1941  жылдың  қыркүйегінен  бастап  соғыстың  1941  жылдың  қыркүйегінен  бастап  соғыстың  соңына  дейін  фашистік  күштерден  Отанды  соңына  дейін  фашистік  күштерден  Отанды  қорғау  борышын  абыроймен  атқарады.  Аға  қорғау  борышын  абыроймен  атқарады.  Аға  политрук  болады.  Майданда  И.  В.  Панфилов  политрук  болады.  Майданда  И.  В.  Панфилов  атындағы  8­гвардиялық  дивизияда  жауға  атындағы  8­гвардиялық  дивизияда  жауға  қарсы  шайқасады.  1942  жылы  Новгород  қарсы  шайқасады.  1942  жылы  Новгород  облысына  қарасты  Холм  қаласының  маңында  облысына  қарасты  Холм  қаласының  маңында  болған  ұрыста  Мәлік  солдаттардың  біразына  болған  ұрыста  Мәлік  солдаттардың  біразына  басшылық  етеді.  Ол  басқарған  сарбаздар  басшылық  етеді.  Ол  басқарған  сарбаздар  фашистердің  тісіне  дейін  қаруланған  әскеріне  фашистердің  тісіне  дейін  қаруланған  әскеріне  тойтара  соққы  береді.  Кескілескен  ұрыстың  тойтара  соққы  береді.  Кескілескен  ұрыстың  нәтижесінде  жаудың  екі  таңкісін  гранатамен  нәтижесінде  жаудың  екі  таңкісін  гранатамен  жарып,  жаудың  12  солдатын  тұтқынға  алады.  жарып,  жаудың  12  солдатын  тұтқынға  алады.  Ұрыс кезінде Мәлік Ғабдуллин жарақат алады.  Ұрыс кезінде Мәлік Ғабдуллин жарақат алады.  алайда  алған  жарақатына  қарамастан  жауға  алайда  алған  жарақатына  қарамастан  жауға  қарсы  оқ  боратады.  Осы  ерлігі  үшін  КСРО  қарсы  оқ  боратады.  Осы  ерлігі  үшін  КСРО  Жоғарғы Кеңесі Президиумының Жарлығымен  Жоғарғы Кеңесі Президиумының Жарлығымен  (№  1035)  Мәлікке  1943  жылдың  30­ (№  1035)  Мәлікке  1943  жылдың  30­ қаңтарынан  бастап  Кеңес  Одағының  Батыры  қаңтарынан  бастап  Кеңес  Одағының  Батыры  атағын береді. Бұл атақпен қоса Ленин ордені  атағын береді. Бұл атақпен қоса Ленин ордені  және  «Золотая  Звезда»  медалі  де  қоса  және  «Золотая  Звезда»  медалі  де  қоса  марапатталады. марапатталады.

Қазақстандықтар Ленинград үшін  Қазақстандықтар Ленинград үшін  шайқаста шайқаста Гитлердің  басқыншылары  1941  жылдың  қырқұйегінде Ленинградқа жетті, қаланы  толық  қоршауға  алды.  Ленинград  үшін  ауыр блокада күндері басталды. 900 күн  мен  түн  басқыншылар  Ленинградты  әуеден,  оқ  жаудырды. Ленингрдаты азат етуде қазақ  сарбаздары да ат салысты. зеңбіректермен  ауыр

Ленинградүшін шайқаста ерлік  Ленинградүшін шайқаста ерлік  көрсеткен қазақ батырлары: көрсеткен қазақ батырлары: 267  Әбдіров  Нұркен  әуе  дивизиясының  808­ші  шабуылшы  полкы  құрамында  майданға  аттанды.  Барлығы  17  рет  әуе  шайқасына  қатысқан  Нұркен  жаудың  18  танкісін,  46  жүк  машинасы  мен  көлігін,  оның  ішінде  оқ  дәрі  тасыған  18  керуенді,  жанар  май  құйған  3  цистернаны  талқандап,  зенит  қондырғыларының  бесеуін,  бірнеше  жабық  атыс  ұясын,  талай  жау  әскерін  құртты.  Нұркен  Әбдіровке 1943 жылғы наурыздың 31­ де  еліміздегі  ең  мәртебелі  атақ  –  Кеңес  Одағының  Батыры  атағы  берілген еді

Сұлтан Баймағамбетов Сұлтан Баймағамбетов       Сұлтан  Баймағамбетов  1939  жылы  әскер  Сұлтан  Баймағамбетов  1939  жылы  әскер        қатарына  шақырылып,  сол  жақтан  ұрыс  қатарына  шақырылып,  сол  жақтан  ұрыс  даласына  аттанады.  Өзінің  табандылығы,  даласына  аттанады.  Өзінің  табандылығы,  өжеттігімен  көзге  түскен  Сұлтан  147­ өжеттігімен  көзге  түскен  Сұлтан  147­ атқыштар  комсоргі  комсоргі  атқыштар  болады.  23­тегі  қыршын  жас  1943  жылы  болады.  23­тегі  қыршын  жас  1943  жылы  Ленинград  шайқаста  Ленинград  шайқаста  амбразураны өз кеудесімен жауып, Отан үшін  амбразураны өз кеудесімен жауып, Отан үшін  қаза  тапты.  Осы  ерлігі  үшін  оған  1944  жылы  қаза  тапты.  Осы  ерлігі  үшін  оған  1944  жылы  Кеңес Одағының Батыры атағы берілді. Кеңес Одағының Батыры атағы берілді. майданындағы  майданындағы  полкінде  полкінде  батальон  батальон

Қазақ халқының батыр қыздары  Қазақ халқының батыр қыздары  Әлия мен Мәншүк Әлия мен Мәншүк

тәрбиеленіп,  тәрбиеленіп,  Әлия Молдағұлова Әлия Молдағұлова Қаһарман  қазақ  қызы,  Кеңес  Одағының  Қаһарман  қазақ  қызы,  Кеңес  Одағының  Батыры Анасы Маржан қайтыс болғаннан  Батыры Анасы Маржан қайтыс болғаннан  кейін  нағашысы  Әубәкір  Молдағұловтың  кейін  нағашысы  Әубәкір  Молдағұловтың  қолында  Санкт­ қолында  Санкт­ Петербургтегі  №9  мектепте  оқыған.  Петербургтегі  №9  мектепте  оқыған.  Ресейдің  авиатехникумын  Ресейдің  авиатехникумын  бітірген (1941). 1942 ж. өз еркімен Қызыл  бітірген (1941). 1942 ж. өз еркімен Қызыл  Әскер  қатарына  алынып,  мергендердің  Әскер  қатарына  алынып,  мергендердің  Орта  әйелдер  мектебін  үздік  бітіріп  Орта  әйелдер  мектебін  үздік  бітіріп  шықты (1943). 1943 жылдың тамыз айынан  шықты (1943). 1943 жылдың тамыз айынан  2­Прибалтика  майданында  26­атқыштар  2­Прибалтика  майданында  26­атқыштар  дивизиясының  ұрысқа  дивизиясының  ұрысқа  түсті.  қатысып,  мергендігімен  көзге  қатысып,  мергендігімен  көзге  түсті.  Новосокольники  темір  жол  стансасы  Новосокольники  темір  жол  стансасы  маңында  болған  ұрыста  Молдағұлова  маңында  болған  ұрыста  Молдағұлова  жауынгерлерді  шешуші  шайқасқа  бастап,  жауынгерлерді  шешуші  шайқасқа  бастап,  қаһармандықпен қаза тапты. қаһармандықпен қаза тапты. Рыбинск  Рыбинск  құрамында  құрамында

Мәншүк Мәметова Мәншүк Мәметова 1922 жылы Мәншүк Мәметова дүниеге  1922 жылы Мәншүк Мәметова дүниеге  келді. Оның шын аты Мәнсия. Ол Орал  келді. Оның шын аты Мәнсия. Ол Орал  облысы,  Орда  ауданында  туылған,  ал  облысы,  Орда  ауданында  туылған,  ал  1943  жылдың  16­шы  қазанында  қайтыс  1943  жылдың  16­шы  қазанында  қайтыс  болды.  1944  жылдың  1  наурызында  болды.  1944  жылдың  1  наурызында  ержүрек  қызға  Кеңес  Одағының  ержүрек  қызға  Кеңес  Одағының  Батыры  атағы  берілді.  Ұлы  Отан  Батыры  атағы  берілді.  Ұлы  Отан  соғысы  басталғанда  Мәншүк  Алматы  соғысы  басталғанда  Мәншүк  Алматы  Медициналық университетінде оқитын.  Медициналық университетінде оқитын.  1942  жылы  өз  еркімен  майданға  1942  жылы  өз  еркімен  майданға  аттанған ол 21 атқыштар дивизиясының  аттанған ол 21 атқыштар дивизиясының  құрамында  сержант,  құрамында  сержант,  пулеметші  Мәншүк  мергендігімен,  пулеметші  Мәншүк  мергендігімен,  ержүректігімен  көзге  түсті.  Ол  Невель  ержүректігімен  көзге  түсті.  Ол  Невель  қаласының  түбіндегі  шайқаста  соңғы  қаласының  түбіндегі  шайқаста  соңғы  демі  үзілгенше  қолынын  пулеметті  демі  үзілгенше  қолынын  пулеметті  тастамаған күйінде қаза болды. тастамаған күйінде қаза болды. атысты.  Аға  атысты.  Аға

Қазақстандықтар Сталинград  Қазақстандықтар Сталинград  үшін шайқаста үшін шайқаста Мәскеу  түбінде  жеңіліске  ұшыраған  фашист  әскерлері  астық  пен  мұнайға  бай  оңтүстік  аумақты  жаулап  алмақ  болып,  Сталинград  бағытына  ең  таңдаулы  әскерін  жіберді.  Кеңес  жауынгерлері: “Өліспей беріспейміз!” – деген ант  берді.  Сталинград  қаласының  әр  үйі,  әр  көшесі  қамалға  жауынгерлері  таңғажайып ерлік көрсетті. айналды.  Қазақ

Мәскеу үшін шайқаста ерлік  Мәскеу үшін шайқаста ерлік  көрсеткен қазақ батырлары: көрсеткен қазақ батырлары: Талғат  Бегильдинов  1942  жылы  майданға  аттанады.  Осы  өзі  бір  көргеннен  қатты  ұнатқан  ұшақпен  көк  жүзінде  500  сағат  болады.  305  рет  әскери  шабуылға  шығып,  жау  ұясы  –  Берлинді  алуға  бірінші  болып  қатысады.  Фашистер  өздеріне  аяусыз  өлім  оғын  сепкен  Талғат  мінген  ұшақты  «Қара  ажал»  деп  атаған.  23  жасында  Кеңес  Одағының  екі  мәрте  батыры  атағын  иеленіп,  соғыста  небір  көзсіз  ерлік  көрсеткен  қыран  қазақ қан майданнан аман­есен оралған соң, әскери әуе  академиясын аяқтайды.

1945 жылы 2  1945 жылы 2  мамырда  мамырда  Берлин қаласы  Берлин қаласы  алынды,  алынды,  Рейхстаг  Рейхстаг  қабырғасына  қабырғасына  алғашқы болып  алғашқы болып  ту тіккен  ту тіккен  Рақымжан  Рақымжан  Қошқарбаев Қошқарбаев

Міне, Ұлы Отан соғысының жеңіспен аяқталғанына бірнеше жыл өтті.  Бұл  сол  кездегі  кеңес  халқының  ержүректілігі  мен  төзімділіктерін  паш ететін, тарихта мәңгілік қалатын күн.  Бұл күнді соғыстың алғы  шептерінде  қайсарлықпен  шайқас  жүргізіп,  ерліктің  сан  үлгісін  көрсеткен  ардагерлер  тойлайды.  Бұл  мейрамды  өздерінің  тылдағы  қажырлы  еңбегімен  жеңісті  шыңдаған,  станоктың  қасынан,  егін  даласында,  күні­түні  мал  бағып,  тынымсыз  жұмыс  істеген  жұмысшылар, ауыл адамдары тойлайды. Бұл мейрамды біздің аяулы  да  даңқты  әйелдеріміз  ­  өздерінің  әкелерін,  ерлерін,  ұлдарын  және  сүйіктілерін  көзінен  жасы  сорғалай  жүріп  төзімділікпен  күткен,  олардың орнын жоқтатпаған аналар мен жұбайлар, қалыңдықтар мен  қыздар тойлайды. Бұл мейрамды өздерінің әкелері мен ағалары қанын  төгіп,  жанын  қиып  бақытты  өмірін  қамтамасыз  еткен  Ұлы  жеңістің  құрдастары тойлайды. Ұлы Жеңіс күні елі мен жері үшін жанын пида  еткен,  туған­туысқандарына,  жақын­жарандарына,  туған  жеріне,  ауылына  оралмай  қалған  қаһарман  ерлерді  бүкіл  елі  болып  еске  түсіреді.

Еуропа  Еуропа  мен  мен  бұрынғы  Бұл  мейрамды  Бұл  мейрамды  бұрынғы  кеңес  одағына  кірген  15  кеңес  одағына  кірген  15  одақтас  республика  одақтас  республика  халқымен бірге, кеңес халқы  халқымен бірге, кеңес халқы  неміс басқыншыларынан азат  неміс басқыншыларынан азат  еткен  елдерінің  еткен  елдерінің  Варшава  Прага,  Варшава  Прага,  Будапешт  пен  Бухарестің,  Будапешт  пен  Бухарестің,  София  мен  Белградтың,  София  мен  Белградтың,  Париж  бен  Венаның,  жер  Париж  бен  Венаның,  жер  шарының  басқа  да  көптеген  шарының  басқа  да  көптеген  қалаларының  тұрғындары  қалаларының  тұрғындары  тойлайды. тойлайды.    соғысы  соғысы  халқымызға  төнген  ең  ауыр  халқымызға  төнген  ең  ауыр  күндер  болды.  Төрт  жыл,  күндер  болды.  Төрт  жыл,  1418  күн  мен  түн  бойы  өз  1418  күн  мен  түн  бойы  өз  жері  мен  үшін,  жері  мен  үшін,  келешек  ұрпақ  үшін  жан  келешек  ұрпақ  үшін  жан  қилы соғыс жүріп жатты. қилы соғыс жүріп жатты. Ұлы  Отан  Ұлы  Отан  отаны  отаны

Сол кездегі Кеңес Одағының      Сол кездегі Кеңес Одағының       басқа халқымен бірге жауды  басқа халқымен бірге жауды  талқандап, жеңіске жету ісіне  талқандап, жеңіске жету ісіне  қазақ халқы да өзінің лайықты  қазақ халқы да өзінің лайықты  үлесін қосты. Қазақстандық  үлесін қосты. Қазақстандық  жауынгерлер Брест қамалынан  жауынгерлер Брест қамалынан  бастап Берлинге дейін барды.  бастап Берлинге дейін барды.  Олар Сталинград түбіндегі  Олар Сталинград түбіндегі  жертөлелерде, Днепр өткелінде,  жертөлелерде, Днепр өткелінде,  Москва мен Ленинград үшін  Москва мен Ленинград үшін  болған ұрыстарда батыр ерліктер  болған ұрыстарда батыр ерліктер  көрсетті. Украинаны, Кавказды,  көрсетті. Украинаны, Кавказды,  Белоруссияны, Қырымды,  Белоруссияны, Қырымды,  Прибалтиканы азат етті, Польша,  Прибалтиканы азат етті, Польша,  Румыния, Венгрия,  Румыния, Венгрия,  Чехословакия, Болгария,  Чехословакия, Болгария,  Германия жерлеріндегі майдан  Германия жерлеріндегі майдан  жолдарында жеңіс туын көтеріп  жолдарында жеңіс туын көтеріп  өтті. Ұлы Отан соғысы  өтті. Ұлы Отан соғысы  жылдарында біздің  жылдарында біздің  қандастарымыз қатыспаған  қандастарымыз қатыспаған  бірде­бір үлкен шайқас болмады. бірде­бір үлкен шайқас болмады.

Қазақ  ел  басына  күн  туғанда  жалғыз  жанын  қу  шүберекке  түйген  жауынгер  халық  болған.  Ұлан  байтақ  даласының  бір  тұтам  жері  үшін  қорқу деген сезімді жүрегінен жұлып алып тастаған. Тіпті арыға бармай­ ақ  кешегі  Ұлы  Отан  соғысының  әлі  сарғайып  үлгермеген  қатпарлы  парақтарына  үңіліп  қарасақ  қазақтардың  қанды  қырғында  қаймықпай  соғысқанына анық көзіміз жетеді. Оған мысал айқас алаңдарында өшпес  ерлік  жасаған  жүз  қазақтың  (ең  соңғысын  арада  50  жыл  өткен  соң  Бауыржан  Момышұлы  алды)  Кеңестер  Одағының  батыры  атағын  алғанын айтсақ та жетеді. Бұны сол кездегі 2,5­3 млн. қазаққа шаққанда  басқа  халықтардың  алдына  шығып  кетеді  екен.  Ердің  ері  шыдайтын  жаңбырша  жауған  оқ  пен  қарша  бораған  бомбаның  арасында  олардың  нәзік  жүректері  тасқа  айналып,  гүл  ғұмырлары  ажалдың  қанды  тырнағына ілікті.   Сол  бір  сұрапыл  жылдары  қазақ  халқы  өзінің  Отанына,  жеріне  деген  патриоттық  сезімін,  ұлттық  мақтанышын  дәлелдеді.  500  ден  аса  жерлестеріміз,  оның  ішінде  96  қазақ  Кеңес  Одағының  Батыры  атағын  алды.  Жауға  қарсы  шайқастар  алдыңғы  шептегі  ұрыстарда  ғана  емес,  алыстағы  ауыл  мен  кең  байтақ  далада  да  жүріп  жатты.  Сол  жылдары  Қазақстан  миллиондаған  босқындарды өз бауырына аналық  мейірімімен  тартушы, эвакуацияланған завод пен фабрикаларға, майданға керекті оқ  ­дәрі мен азық­түлік жеткізуші үлкен арсеналға айналды

1941—1945­жылдар аралығындағы Ұлы Отан соғысына 35 млн адам, соның ішінде 1,5  млн  қазақстандық  қатысты.  Бұл  республика  халқының  18  бен  50  жас  аралығындағы  ересектердің 70 пайызы. Ұрыстардың алғы шебінде Қазақстаннан жіберілген 23 бірлестік,  50 шақты полктар мен батальондар шайқасты. Қазақстандықтар Мәскеу мен Ленинградты  жанын  қия  қорғап,  Украина  мен  Беларусьті,  Прибалтика  мен  Молдованы  азат  етуге  атсалысты, Берлин шабуылына қатысты. Ондаған мың қазақстандық ерен еңбегі мен ерліктері үшін марапатталса, бес жүзден астам  адам Кеңес Одағының Батыры атанды, төрт адам бұл атаққа екі мәрте ие болды, 142 адам  Даңқ орденінің толық жинағының иегері атанды.