Разработка классного часа "Как воспитать детей на традициях и обычаях своего народа".

Дондокова С.Д., Яруунын аймагай  Нарћатын 1­дэхи дунда ћургуулиин буряад хэлэ ба литературын багша γ хиб γγ д, залуушуул­ hургаалаараа» γ γγ γγ  Х м ж лгын саг  Темэ: «Yбгэд, х гшэд – ргэмжєєрєє, γ Зорилгонууд: hургалгын: γ  Ойлголгын:  бгэд, х гшэдые  х ндэлэлгын е hо заншалнууд;  γ γ γ γ γ Практическа: ажабайдалда  бгэд, х гшэдые  х ндэлэлгын е заншалнуудые хэрэглэлгэ;  Шалгалтын: багшын асуудалнуудта д даабаринуудые д рэн харюу  гэлгэ,  ргэлгэ; γγ γγ γ γ hо   γ Х гжєєлгын:       гтэγ hэн темэеэ задалан, гол удхыень эли харуулхаар тон шухала                 баримтануудые болон мэдээсэлн дые шэлэн абажа, удаа дараалан  γγ харуулжа, баримтануудай ба  йлэ ушарнуудай хоорондохи ушар  шалтагаанай, тэдэнэй хойшолонгой холбоо элир γγ л байгуулжа, хэрэгтэй  γ шухала согсолол, тобшолол хэжэ, хэлэлгэеэ нэгэ янзаар байгуулжа,  тодоор харюусаха; γ γγ γγ Х м ж лгын :      hурагшадые   бгэд,   х гшэдые     х ндэлэлгын   е hо   заншалнуудтай γ γ γ танилсажа,   тэдэнэй   удха   шанар   ойлгожо,   ажабайдалдаа   хэрэглэжэ, наhатай   зониие   х ндэлжэ,   баясуулжа,   буян   хэшэг   эдлэжэ   ябахыень γ hургалга; Эпиграф: «Арадай еhо заншалнууд соо                    Алтанай дуhалнууд байдаг юм»                                                                         (Х.Намсараев) Хэшээлэй ябаса: I.              II.               Эмхидхэлэй  е.γ  Багшын  гэ.γ  Слайд 2. γ «Дэгэл захатай, х н ахатай»  гэhэн сэсэн бодолтой оньhон  гэ буряад араднай  γ γγ γ γγ х тэлбэри болгожо ябадаг. Х гэдтэ аха захань нэн т р н эхэ эсэгэ болоно. γγ γ hэн  хиб γ              Эхэ эсэгэдээ, б хы  т рэлхидтээ баяр жаргал асаран т рэ н γ нялха   нарай   байхадаа,   тон   арюухан,  ямаршье     муу  гэ   шэхэндээ   дуулааг й, γ γ γ γ γγ хэн γ галзуу муухай ааша нюдэндоо харааг й. Ямаршье «н гэлг й» хоорхэн х γ γ γ γ эжынгээ х хэнэй  hайхан нюдоороо шэртэн,  дэр б ри hархайжа, аяг зангаа арьбадхан, булсагархан гараа арбагануулан хэбтэдэг гээшэ γ h ндэ садаад лэ, сэлмэг  γ γ γ γ γ бэзэ.            Т риγ hэн  риеэ али б хы муу болгохо гэжэ эхэ эсэгэнь   улан голоороо оролдон дэгжээдэг.   Хайрата х ехэ   болохо   б реэ   х гжэлтоороо   урган,   γ hаа зайлуулан хамгаалжа, х нэй зэргэ х н гэн hонирхолоороо   ргэдэн,   нааданхайн γ лэн,   ерээд й   сагай   х н hайханда,   наранай   гэрэлдэ   дурлажа.   Урагшаа   тэг мандайн ургажа байна. Энэ  хиб hан γ γγ hээ,   оршон   тойронхи   байдалhаа   дулдыдаха   болоно.   Эхын   гарhаа   тон х н сэбэр  hайхан   сэдьхэлтэй   арюун   х гыень   яслиин   х м ж лэгшэ,саашадаа нэй саашанхи х гжэлтэнь тойрожо бай γγ γ γγ γγ γ γ γ γ д γγ багша   тушаан   абажа   х м ж лнэ.   уялга гээшэб  хиб γ γγ γγ γγ γ γγ γγ γ  х м ж лхэ гээшэ ??! Ямар   нангин,   х ндэтэй,   харюусалгатай γ γγ γγ γ hатай  бгэд х гшэдэй                                       Арадаймнай байгуулhан  арюун hайхан еhо заншал соо γ ндэр на            Yхиб γγ д hоо дээшэ наhатаниие х ндэлжэ,  гыень дуулажа, эрилтыень ргэжэ ябаха уялгатай. ргэ тон ехэ байгаа. γ н оор γγ γγ γ γ γ            III.    Шэнэ темэ тайлбарилга. γ   М ноо   хэшээл   соогоо   онь   hон   γ гэн γγ дээр   болон   ажабайдалда   тохеолдодог ушарнуудаар аяншалга  нгэргэе. γ  Слайд 3. 1. Хэдэн зон танайда  айлшалжа орохо болобод. Хайшан гэхэбта? hурагшадай харюу:  γ γ « бгэдэй  ерэхэдэ,  уухадань, аяга барюулха, табаг табиха»  Таанадай гэртэхинтнай, хараад  зэхэдэ, ехинхиниинь залуунууд байна, хэршье hандали табижа  гэхэ, тамхи татахадань, гал абхуулха, сай γ тиимэ hаа, ооhэдынгоо х гшэн, нагаса эжы баабайгаа х ндэлхэ е hотойт: γ γ  Заатаг й   эгээл   аха   х ниинь   т р γ γγ γ γ лжэ   орохо   хэрэгтэй.   Тиимэ γ hо м н. Автобус, трамвайдашье  дээрэhээ:   «Орогты!   Та   орогты!»   гэлдэжэ   байдагынь   заншалта γ х ндын е hуухадаа, энэ журам бага зэргэ  баримталха  байгаа.  Yбгэд, х гшэдоо  т рижэрхеод,  орожо hуушадаг   х м ж лэгшэ   дутуутай, hургаалиг й   залуушуул γ γ γ   γ γγ γγ ушардаг юм. Слайд 4.  Слайд   5.  Сарюун   ндэр   на hатай   боложо,   шэнээ   тамираа γ барагдабашье,   бгэд   х гшэдэй   д ршэл   айхабтар   ехэ,   ухаан бодолынь  hонор  hуудаг   гээшэ.   Тэдэнэй  hанаа   сэдьхэл     угыень γ γ γ гэдтээ зорюулагданги  hайниие улаан голоороо  h  анаатай,    h  ургаалаа  γргэлжэл лхэ  γγ hууна. Тэдэнэр захяа  γγ γ дамжуулха  ри х γ х сэжэ  юу хээ хэлэжэл       h  ууна.  γ γ Слайд 6. Нэгэ зарим залуушуул: «Х роо болоо! Шашанг й, анирг й h  уугтыл   даа!»   гэжэрхидэг   ушарнууд   байдаг.  Энэ   з б   г ?   Таанад орондонь яаха hэмта?  бгэд,   х гшэдэй   хэлэ гые   шагнажа   ябаха,   шадаа   γ γ hэн   hаа, γ γ γ γ бэшэжэшье абаа hаа, хожом хойтодоо хэрэгтэй болохо. Слайд 7. Yндэр наhатай баян ажабайдалhаа гараhан алтан шэнги  hургаал γ гэн hатай эхэ эсэгэеэ  hайханаар  ргэжэ,  реэлдэнь   х ртэжэ, дые тогтоожо абаха хэрэгтэй. γ γγ γ   ндэр на хойнонь гараха гээшэ  ри х γγ  Слайд   8.  « бгэд,   х гшэд   –   ргэмжєєрєє,   хиб γ h  ургаалаар»  гэжэ   гэ   байдаг.   Эдэ   гэн γ γ гэдэй зайлашаг й арюун уялга юм. γ γ γ дэй   удха   таанад   яажа д,   залуушуул   – γγ γγ γ γ γ γ ойлгоно гээшэбта? γ  Х гшэдтэ  гурбан зєєлэн хэрэгтэй: γ ­  гын зєєлэн; ­ эдеэнэй зєєлэн; γ ­ унтариин зєєлэн; Слайд 9. γ γ Х н   гээшэ   эхэ   эсэгэеэ   магтажа   ябадаг.   Эхэ   эсэгэ   тухай   бэшээг й γ ш лэгшэн     гы.   Тэдэнэй   ш лэг дые   сээжэдээ   хадагалжа,   уншажа ябагшад олон байдаг. Слайд   10.  Урдань   багша,   эхэ   эсэгэдээ   зорюулан   магтаал   иигэжэ уншадаг hэн: Ном сударта hургаhан багша минии, γγ γ Номхон дэлгэрээр hургаhан эсэгэ минии,  Нойроо хайрланг й х х л γ р  энхэ жарган  γ γγ hэн эжы минии hуухань болтогой! Эл Арьяа баала ум маани бад май хум! ( 3 дахин). γγ     Х гшэн х γ γγ хэн хоер абари зангаараа адли болошодог гэжэ хэлсэгшэ. Х гэд шэнги γγ γ х гшэд гээшэ багахан юумэн hээ баярлаха, єєдэг й юумэндэ гомдохо.  γ Слайд 11.  ­ «Х гэд, х гшэдэй х хихэ, гомдохонь адли» γ ­   «Х гэд   уйлахаараа   айлгаха,   х гшэд   н гшэхєєрєє   айлгаха»   гэ γ hэн γ γγ д эзэл γγ γ hанаанда орохо юм. дг й  γ γγ γγ γ оньhон  гэн Слайд 12.  «Бууралhаа  гэ дуула, бусал  Юундэ иигэжэ арад зон соо хэлсэдэг гээшэб? hанhаа ама х рэ»γ γ γ γ                Х гшэд  нгэ шарайгаа, шэмэ ш зандаа  hууна.  Тэдэ­  баян д ршэлэй  амиды  т γ γγhэеэ барагдабашье, имагтал ухааниинь сарюун hэн  hургаал  гэдэ  муу hанда хэhэн алдуу эндγγhээ зайлуулха байна бшуу.  Слайд хэ. Тэдэнэй  хэлэ γγ γ юумэн байхаг й, оорынгоо на γ 13. Тиимэhээ энэ оньhон  гэ тон з б хэлэгдэдэг. γ γ γ γ          Аха захаяа  ргэдэг, х ндэлдэг тон   hайхан, мартажа орхихоор бэшэ заншал манай буряад арадта хэр угhаа байна гээшэ. Жэшээ болгон, энэ гэр б лэнэрые абаад  зэе. γ γ Манай   Нарhата   нютагай   Улаан­Яруунада   Доржиев   Нимбу   Доржиевич,   Гыма hаан хойшо дахуулжа,ажалда дээ хара бага γγ γ hуудаг.  хиб Хамаевна хоерой гэр б лэ ажа γ γ д ршэлоо журамтайгаар, аха х ниие х ндэлдэг байхаар  γ эсэгэ   хоероо   г н   сэдьхэл hээ   х ндэлдэг.   Энэ   миин   е γ γ γ тэдэнэй сэдьхэлэй шэмэг болоhон з йл юм. γ hургажа шадаа. Yхиб дынь эхэ hэн   юумэн   бэшэ,   харин γγ ргэ hо   д γγ М ноо  едэ  hургаал hайтай залуушуул   бгэд, х гшэдоо юугээр баясуулха жэшээтэйб? γ γ γγ hайн ажалаараа.Таанад хадаа hуралсалаараа. hээ урмашадаг,оорынгоо  хиб γ h бэлгэн   бэрхэ   байхые   харахадаа,   бгэд, hан γ нэй амжалтада баяса γγ γ IV.             γ γ γ н  γ  Хэшээлэй д н гаргалга. γ  Нэн т р         Залуу   х нэй   ажалда   дуратай,   γ х гшэд  нэн сэдьхэл шэнгеэр баярладаг юм. γ ндэр на  Гурбан зєєлэн: ­унтариин γ γ hа эдлэгшэдтэ  шєє юун хэрэгтэйб? ­эдеэнэй ­  гынγ γ М нєєнэй  бгэд х гшэдтэ унтари хубса γ м нгєєр дуратай эдеэгээ абажа эдихэ аргатай. Хойто  еын залуушуул hан дуталдахаа болинхой. Пенсиингээ hаа юун γ γ γ γ гынгєє   зєєлэнєєр   х гшэдэйнгєє   сэдьхэлые   баясуулжа γ ргэ   болоно.         Иимэ   байгаа,   саашадаашье   иимэ   байха   е hотой.   Эхэ hэн хэнзэрhэн сэдьхэлыень гомдооhон залуушуул hэн,  бгэр γ лхэ, шоото харуулха жэшээтэй.  М нєє   сагта   дуулагдадаг   «Аба   эжыдээ»   ( гэнь   Б.­ γ γγ γ х леэгдэнэб   гэхэдэ,   байха   эсэгэеэ муугаар  ргэγ шоо  з γ γγ  Слайд   14.   γ γ Х.Цыренжаповагай, х гжэмынь Б.Батодоржиевай) гэ 1. Эльгэ з рхэнэймни оеорто γ hэн дуун:      Эрдэни мэтээр бадардаг γγ      Энхэргэн hайхан  гэн γ дни       Эжымни, ойлгыш, шамдаа. 2. Аглаг  сээжымни г нзэгыдэ γ  Арюун сэбэрээр бурьялдаг. γγ Аршаандал сэнтэй  гэн Абамни, шагныш, шамдаа. Эжымни, абамни, таанартаа! γ дни, V. Хэшээлэй тобшолол. γ Зай,  м нєє хэшээлдэ юу мэдэхэ, шадаха болообта?  Слайд 15. γ Иигэжэ   хододоо   эжы   абаяа,   х гшэн,   нагаса   эжы,   баабайгаа,   нютагайнгаа   бгэд γ х гшэдые баярлуулан, дуугаа дуулажа,  реэлээр тогтоожо ябахатнай болтогой!  Унтариин зєєлэнєєр нюргыень эльбэжэ, Эдеэнэй зєєлэнєєр хотыень ямбалуулжа, γ γ Yгын зєєлэнєєр сэдьхэлыень баясуулжа ябаарайгты! Слайд 16. Анхаралаа табиhандатнай баярые х ргэнэб! Дахин уулзатараа баяртай! γ