Сабак такырыбы: Су омир кози

Бекітемін:   Сынып  сағаты. Тақырыб ы: Су  ­өмір көзі Күні:   27.10.2017 Мектеп:  № 17 Сыныбы:  Мұғалімнің аты­жөні:  Қатысқа ндар  саны:  Сабақтың мақсаты: Судың табиғаттағы және адам өміріндегі маңызы туралы  түсінік беру.Үнемшілдікке тәрбиелеу.Қоршаған ортаны  қорғауға ауаны,суды ластамауға шақыру. Қазақстандағы  ірі көлдер мен өзендер туралы әңгімелеу. Сабақтың барысы: Ұйымдастыр у кезеңі: Қызығушыл ықты ояту. Сабақтың  басы: Сабақтың  ортасы: Оқушылармен амандасу.  Табиғаттағы әр түрлі дыбыстарды тыңдатып оны  ажырату.  Мұғалім: Су­ тіршілік көзі.Сусыз өмір сүру мүмкін емес.  Жер бетін төрттен үш бөлігін су алып жатыр. Ол –мөлдір,  түссіз. Судың үш күйі болады: сұйық­су,қатты­мұз, газ­бу.  Нөл градустан төмендегенде су мұз болып қатады, ал  қайнағанда  ол буға айналады. Аналарың кір жуғанда далаға  жайып қояды. Ол кеуіп кетеді.Неліктен? Себебі күн суды  буландырады. Күн қатты ыстық, ал жапырақтар,  өсімдіктер неге қурап кетпейді? Себебі, ол тамырмен су  сорып, оны буландырып жібереді. Жер бетінде су тұщы  және ащы су болып бөлінеді. Ащы су бұл теңіз, мұхит  сулары, ал тұщы су өзен, көл, жер асты сулары. Жердегі  әрбір 100 л судың 98 л тұзды су,  2 л тұщы су екен. Көл  суларының кейбірі ащы, кейбірі тұщы суға жатады. Су ­ ғажайып зат. Табиғаттағы су үш түрлі: сұйық, қатты  және газ тәріздесбу күйінде кездеседі. Су ­ түссіз, мөлдір,  иісі дәмі жоқ, ұдайы ағып жатады.Судың тірі организмдер  үшін маңызы зор. Су болмаса тіршілікте жоқ. «Су ­ өмір  көзі», су ­ жанға сұлулық береді, көңіліңді көтереді, тазалық  көзі, шынығу көзі,су ­ тағам, табиғатқа сән, өмірге мән  береді. Өзендер; Ертіс­ суы мол, ірі өзен. Таудан құлап ағады, қуаты мол. Онда аса ірі Өскемен және Бұқтара су электр  станциялары жұмыс істейді.  Жайық өзені­Орал тауынан басталып,Каспий теңізіне барып құяды. Жайықтан балық ауланады.   Тянь­Шянь тауларынан Сырдария өзені ағып шығады. Арал  теңізіне барып құяды. Жер суаруға пайдаланады.   Өзендердің ішінде ең ірісі­Іле ол Тянь­Шяньның  орталығынан мәңгі қар мен мұздың етегінен басталады. Іле  Балқашқабірнеше тарамданып құяды. Оның таудан келіп  қосылатын бірнеше салалары бар. Бұл үлкен Алматы мен  кіші Алматы деп аталатын салаларының бойында Алматы  қаласы орналасқан.Алматыдан 70 шақырым жерде, Іленің  Қапшағай шатқалында аса ірі су электр станциясысалынды.   Көлдер. Көлдердің тұщы немесе тұзды болуы мүмкін.  Құрлық бетінде әр түрлі ойыстар кездеседі. Ондай ойысқа  су тоолса, көл пайда болады. Көлемі әр түрлі. Шағын  көлдердің ені мен ұзындығы бірнеше ондаған метрден  аспайды. Ал ірі көлдердің бір шетінен екінші шетіне көз  жетпейді. Балық ауланады, ауыз су алынады, мал  суарылады.   Каспий­ дүние жүзіндегі ең ірі көл. Солтүстігінен  оңтүстігіне дейін мың км­дан қашықтыққа созылып жатыр. Тереңдігі 800 м. Балық көп.   Арал­ көлемі жөнінен жер шарында үшінші орын алады.   Балқаш­ Қазақстандағы үлкендігі жөнінен үшінші  орындағы көл.  Қорытынды:  Сусыз тіршілік  жоқ                                                                                                                  Адам тамақ ішпей айдан астам өмір сүре алады, ал  сусыз үш күнге шыдай алмайды.Су барлық өсімдіктермен  жануарлардың ағзасының құрамына кіреді Адамның  тамағына және ішуіне 2­3 литр су қажет.Мына  өлең  жолдарын барлығымыз хормен айтайық  Сөз  соңында  өз  тұжыры мдарын  шығару № 17 орта мектеп Тақырыбы: Су­ өмір көзі Сыныбы:  7  2017­2018 оқу жылы