Сборник практических работ на казахском языке

Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым Министрлігі

 

Академик Сәтбаев атындағы Екібастұз инженерлік-техникалық институтының колледжі

 

0907000 «Жылу техникалық жабдық және жылумен жабдықтау жүйелері» мамандығына арналған

 

 

 

 

«Жылу техникалық жабдық» пәнінен

ТӘЖІРИБЕЛІК ЖҰМЫСТАРДЫ

орындауға арналған

 

 

ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛЫҚ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Екібастұз, 2016ж.

Тәжірибелік жұмыстардың тізімі:

 

1.    Қапты түтікті жылу алмастыру аппараттарын құралымдық есептеу

2.    Секциялық жылу алмастырғыштың құралымдық есебі

3.    Қапты түтікті жылу алмастырғыштың тексеру есебі

4.    h-d (І-d)  диаграммасы бойынша ыстық және суық ауаның араласу, қызу және салқындау процесін есептеу

5.    Буландыру қондырғысын есептеу

6.    h-d диаграммасы бойынша кептірудің теориялық және іс жүзіндегі процестерін есептеу

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

№ 1 Тәжірибелік жұмыс

 

Тақырыбы: Қапты түтікті жылу алмастыру аппараттарын құралымдық есептеу

 

Жұмыстың мақсаты: Жылу алмастыру аппаратының құрылымы есебіне төмендегілер кіреді:

1) жылу алмастырғыштың өлшемдері мен сызбасын таңдау;

2) жылу алмасу бетін анықтау (жылулық есебі).

 

Тапсырма. Бастапқы мәліметтер:

 

Кесте 1. Есептеуге қажетті бастапқы мәліметтер

Түрі	Қыздырушы орта (су буы)		Қыздырылатын орта (су)
ІІ	, бар	, Т/час	, Т/час	, бар
	0,05	50	-	1,5	20	25

 

Теориялық бөлімі

 

            Қапты түтікті жылу алмастырғыштар аса кең тараған аппараттар болып табылады және өнеркәсіптің көптеген салаларында қолданылады. Мұндай аппараттың жылу беруші беті ондықтардан бастап он мың квадраттық метрлерге дейін болады және түзу және бүгілген түтіктерден тұрады. Қапты түтікті жылу алмастырғыш цилиндр корпустан 1 тұрады, онда развальцовкамен, пісірілген және пайкаланған (құбыр торларда) бөгеттерде 3 бекітілген жылу алмастырушы құбырлар 2  орнатылған. Шеттерінен жылу алмастырғыш қақпақтармен (түптермен) 4 жабылған, олар тұтас пісірілген немесе корпусқа фланецтік қосылыстармен 5 бекітіледі.  Корпуста жылу тасымалдағышты шығаруға 7 және енгізуге 6 арналған патрубоктар орнатылады. Басқа жылу тасымалдағыштың шығару 8 және енгізу 9 патрубоктары қақпақтарында орнатылады. Корпуста  құбырлық аралық кеңістікке жылу тасымалдағыштың қозғалыс бағытына арналған бөгеттер 10 орнатылған, ал бөгеттердің қақпақтарында 11 көп жүрісті жылу алмастырғыштардағы жылу тасымалдағыштың бағытыа арналады.

            Қапты түтікті жылу алмастырғыштардың әр түрлі түрлері болады. Технологиялық тағайындалуына байланысты стандарт бойынша қапты түтікті жылу алмастырғыштардың төрт түрі болады, олар жылу алмастырғыштың шартты атауының бірінші әрпімен белгіленеді: И испарители, К конденсаторы, Х холодильники және Т теплообменники.

            Аппарат элементтерінің температуралық деформациясының қарымталауын қамтамасыз ететін, құрылымдық орындалуына қарай шартты атауындағы екінші әріппен белгіленеді: Қ – қозғалмайтын құбырлы торлы жылу алмастырғыш (қатты түрі); Қ – қабы бар температуралық қарымталауышты аппарат; Ж – жүзгіш басты; У -  U-тәріздес түтікшелі.

            Тапсырма ретінде қапты түтікті жылу алмастырғыштың түрі: ІІ – конденсаторлар, оларда конденсацияланатын су – су буы, салқындатылатын орта – су.

           

             

1.ЖЫЛУАЛМАСТЫРҒЫШТЫҢ НЕГІЗГІ ӨЛШЕМДЕРІН ТАҢДАУ

 

1.1 Жылу алмастырғыштың түрін таңдап жазамыз.

1.2 Жылу алмасу бетін алдын ала анықтау

            Жылуалмастырғыш элементтерінің негізгі құрылымдық өлшемдерін анықтау үшін есептеуге жылу алмасу бетінің шамасын F шамалап анықтап алу қажет. Ол үшін жылу алмастырғышта берілетін жылу мөлшерін анықтайды

           

 

мұндағы,  - бу шығыны, – фазалық ауысым жылулығы (бу түзілуі).

Аппараттың жылу беретін бетінің ауданы төмендегідей анықталады:

мұндағы   - жылу беріліс коэффициенті, оның мәнін шамалап жобамен анықтайды,  .

 – жылу тасымалдағыштар арасындағы температуралардың орташа айырмасы:

 

 

мұндағы  –ең үлкен, ал  – жылу тасымалдағыштар арасындағы температуралардың ең кіші айырмасы, - қыздырылушы будың қанығу температурасы, оны 1 қосымшаның кестесінен қыздырылушы будың қысымы бойынша анықтайды .

 

Жылу алмасу құбырларын таңдау

Содан соң алдын ала құбырдың өлшемдерін анықтайды: сыртқы диаметрі

, ішкі диаметрі , құбырдың ұзындығы L.

            Мысалы, бұл есепте толық тартылған тігіссіз маркасы 08Х18Н10Т болатын болаттан – коррозияға берік, ыстыққа төзімді болаттан жасалатын құбырды алуға болады. 

                 L4м;

 

1.1  Жылу алмастырғыштағы жүріс санын, құбырдың саны ен ұзындығын анықтау

Құбырдағы жылу тасымалдағыштың ұсынылатын жылдамдығы  

;

Сұйықтың массалық шығыны:

 – құбыр диаметрі.

 

Құбыр саны:

 

 

 

, дана

Жүріс саны:  Z=/ .

 

1.2   Құбырлы торда құбырлардың орналасуы

            Диаметрі  болатын құбырлар үшін, құбыр қадамын t мынадай етіп анықтауға болады  мм.

            Құбырды бекіту кезінде құбырлы тор деформацияға ұшырамас үшін құбырлар арасындағы қадам мынаған тең болуы керек:

            развальцовкада   мм,

припайкада  мм,

пісіруде  мм,

 

1.3  Жылу алмастырғыш корпусының диаметрі

Жылуалмастырғыш корпусының ішкі диаметрі:

 

 

 

 

2         Жылулық есебі

 

Жылу алмастырғыштың жылулық есебі жылу алмастырғыштың негізгі сипаттамасын – жылу алмасу бетінің ауданын анықтау үшін жасалады. Жылулық есептеуде келесі қысқартулар мен ережелерді пайдаланады: қыздырушы бу – құрғақ қаныққан, қыздырушы будың конденсаты жылу алмастырғышты конденсация температурасында (қатты салқындатусыз) босатады. 

 

Жылу балансы

 

 

 

 – судың қыздырылуына шығындалатын жылу

 

 

Вт  қоршаған ортаға кетеін жылу шығыны. 

 

 

 

 

 

2.1  Қыздырылушы бу жағынан жылу беріліс коэффициенті

 

Құбырдың сыртқы бетінің қабыршақты конденсациясында жылу беріліс коэффициенті  үшін келесі тәуелділікті қолдануға болады:

 

 

мұндағы,   – 24,8 – жылу өткізгіштік коэффициенті;

 

 

 

 

– қыздырылушы будың параметрлеріндегі бу түзілу жылулығы;

 

 – тығыздық;

 

 – орташа температурадағы конденсат тұтқырлығының динамикалық коэффициенті.

 

 

2.2  Қыздырылатын су жағынан жылу беріліс коэффициенті 

 

Арнаның (құбырдың) қабырғасы мен онда қозғалып жүретін тұтас ортаның арасындағы жылу алмасу мына теңдеумен бейнеленеді:

 

 

 

 

 

  –меншікті жылу ағыны.

 

 

 

 

2.3  Жылу беру коэффициенті

 

Қыздырылушы будан қыздырылушы суға жылу берудің толық коэффициенті су мен бу жақтарынан болатын жылу беру коэффициенттерімен, қабырғаның жылу өткізгіштігімен және қабырға беті ластануының термиялық кедергісімен  анықталады: 

 

 

Бақылау сұрақтары:

 

1. Жылу алмастырғыштардың түрлері

2. Жылу тасымалдағыш деген не?

3. Қапты түтікті жылу алмастырғыштың анықтамасы?

4. Жылу тасымалдағыштың кең тараған түрі.

5. Жылу алмастырғыштың кең тараған түрі.

6. Жылу беріліс коэффициенті

7. Жылу беру коэффициенті

8. Жылу беріліс пен жылу беру коэффициенттерінің арасындағы айырмашылық пен ұқсастық?

9. Есептеулердің қандай түрлері болады?

10. Құралымдық есептеудің маңызы неде?

 

 

 

№ 2 Тәжірибелік жұмыс

 

Тақырыбы: Секциялық жылу алмастырғыштың құралымдық есебі

 

Жұмыстың мақсаты: Секциялық жылу алмастырғыштың есептеу тәртібін, нені табу және қалай анықтау керек екенін үйрену.

 

Тапсырма. Секциялық жылу алмастырғыштың тізбектей қосылған секциялардың стандартты  ұзындығын, корпусының диаметрін анықтау. Есептеуге қажетті мәліметтер Қосымша 20 алынады.

 

Теориялық бөлім

 

Секциялық жылу алмастырғыштар бірнеше тізбектей қосылған секциялардан тұратын, түтікті аппараттың бір түрі, оның әрбір секциясы қапты түтікті жылу алмастырғышты білдіреді. Секциялық жылу алмастырғышта сұйықтың бірдей шығындарында құбырлар мен құбыраралық  кеңістіктегі жылу тасымалдағыштың қозғалыс жылдамдығы   үлкен мәнде бірдей болады, бұл әдеттегі түтікті жылу алмастырғышпен салыстырғанда жылу беру коэффициенті жоғаы мәнге ие болады. Секциялық жылуалмастырғыштың кемшілігіне қыздыру бетінің қымбат болуы, яғни секцияларға бөлінгенде – жеке элементтеріне атап айтқанда, құбырлы торлар, фланецтік қосылыстар, ауысымды камералар, қарымталауыштар, т.б. көп болуына қаражатты көп қажет етеді. Барлық секциялық жылуалмастырғыштардың меншікті параметрі белгілі бір мәнге ие болады м. Секциялық жылу алмастырғыштың сыртқы қабын ұзындығы 4 м, ішкі диаметрі 50-ден 305 мм дейін болатын құбырлардан дайындайды. Секциядағы құбырлардың саны 4-тен 151-ге дейін болады, қыздыру беті 0,75-тен 26 м² дейін болады, диаметрі 16/14 мм болатын жез құбырлар болады. Меншікті құрылымдық салмағы 50-80 кг/м² .

Секциялық жылу алмастырғыштың белгілі өлшемдерін және түрін таңдап алу үшін келесі бастапқы мәліметтер болуы керек: жылу тасымалдағыштардың біріншілік (қыздырылушы) шығынның  және екіншілік (қыздырылатын)   есептік эквиваленті,  біріншілік (қыздырылушы) жылу тасымалдағыштың жылу алмастырғыштан кіре берістегі температуралар  және , және екіншілік (қыздырылатын)   және ; біріншілік жылу тасымалдағыштың  және екіншілік жылу тасымалдағыштың  ағындардағы есептік арындары.

Есептеу тәртібі. Өлшемсіз меншікті жылулық жүктемені анықтау:

 

 

 

.

 

Жылу алмастырғыштың параметрін анықтау:

 

  

 

Жылу алмастырғыштың секциясының қосындылық ұзындығын есептеу:

 

l = Ф/Ф_у.

 

Қыздырғыштың минимал секция санын есептейміз. Әдетте ұзындығы 4м болатын секцияға қарап есептейді, сондықтан секцияның санын  n=l/4.

Жылу тасымалдағыштың ағынына секцияның нақты, максимал гидравликалық кедергісін анықтау керек, бұл ағын түтіктер ішінде s_тр ,  және құбыр аралық кеңістік арқылы s_мт  өтеді:

 

 

 

мұндағы, ,  – түтіктер арқылы және құбыр аралық кеңістікт арқылы өтетін ағындардың арыны, м; ,  – түтіктер арқылы және құбыр аралық кеңістіктер арқылы өтетін ағындардың көлемдік шығыны, м³/с.

         Бұл есептерді шешу үшін қосымша 20 кестесі қолданылады. Онда секциялық жылу алмастырғыштың барлық өлшемдері келтірілген.

 

 

 

Бақылау сұрақтары:

 

1.     Секциялық жылу алмастырғыштар

2.     Секциялық жылу алмастырғыштың жұмыс істеу принципі

3.     Жылу алмастырғыштар түрлері

4.     Секциялық жылу алмастырғышты есептеу тәртібі

5.     Есептеуді орындау үшін қандай мағлұматтар керек?

6.     Жылу алмастырғыштың параметрі деген қандай шама?

7.     Жылулық жүктеме деген не?

8.     Жылу алмастырғыштың максимал гидравликалық кедергісі

9.     Жылу беріліс коэффициентінің формуласы қандай?

10.  Температуралардың максимал айырмасы

 

 

№ 3 Тәжірибелік жұмыс

 

Тақырыбы: Қапты түтікті жылу алмастырғыштың тексеру есебі

 

Жұмыстың мақсаты: Қапты түтікті жылу алмастырғыштың тексеру есебін жүргізу.  Құралымдық есебі мен тексеру есебінің арасындағы айырмашылықты тауып, есептеулер жасау.

 

Тапсырма. № 1 Тәжірибелік жұмыстағы құралымдық есебінің тексеру есебін жасау.

Түрі	Қыздырушы орта (су буы)		Қыздырылатын орта (су)
ІІ	, бар	, Т/час	, Т/час	, бар
	-	50	-	1,5	-	25

 

Теориялық бөлімі

 

Жылу алмастыру аппаратының құрылысы әр түрлі болып келеді, алайда, жылу техникалық есептердің жалпы әдістемесі болады, оны жеке есептерге байланысты бастапқы мәліметтеріне байланысты қолданады.

Есептеулердің екі түрі болады: құралымдық және тексеру есептері.

Құралымдық есептер жылу алмастыру аппараттарын жобалауда қолданылады, бұл есептерде аппараттың жылу өндіргіштігі, жылу тасымалдағыштар, олардың шығыны мен параметрлері беріледі. Құралымдық есептердің мақсаты  болып жылу алмасу бетін және таңдап алынған аппараттың құрылымдық өлшемдерін анықтау болып табылады. Құралымдық есептер жылулық (жылу техникалық), гидравликалық және механикалық есептер болып бөлінеді.

Тексеру есебі қажетті технологиялық процестер үшін стандартты жылу алмастыру аппараттарын немесе пайдаланылып жатқан аппаратты қолданылуы мүмкін болатын аппаратты орнату үшін қолданылады. Тексеру есебі кезінде аппараттың өлшемдері мен оның жұмыс істеу шарты беріледі; жылу тасымалдағыштың соңғы параметрлерін және аппараттың жылу өндіргіштігін анықтайды. Тексеру есебінің мақсаты болып аппараттың тиімді жұмыс режимін қамтамасыз ететін шарттарды таңдау табылады.    Кей жағдайларда, аппараттың жылу өндіргіштігі берілген болса, онда шығын мен бір ортаның бастапқы температурасын анықтау керек болады.

 

 

1.1 Жылу алмастырғыштың түрін таңдау керек.

1.2 Жылу алмасу бетін алдын ала анықтау

            Жылуалмастырғыш элементтерінің негізгі құрылымдық өлшемдерін анықтау үшін есептеуге жылу алмасу бетінің шамасын F шамалап анықтап алу қажет. Ол үшін жылу алмастырғышта берілетін жылу мөлшерін анықтайды

           

 

мұндағы,  - бу шығыны, – фазалық ауысым жылулығы (бу түзілуі).

Аппараттың жылу беретін бетінің ауданы төмендегідей анықталады:

мұндағы   - жылу беріліс коэффициенті, оның мәнін шамалап жобамен анықтайды,  .

 – жылу тасымалдағыштар арасындағы температуралардың орташа айырмасы:

 

 

мұндағы  –ең үлкен, ал  – жылу тасымалдағыштар арасындағы температуралардың ең кіші айырмасы, - қыздырылушы будың қанығу температурасы, оны 1 қосымшаның кестесінен қыздырылушы будың қысымы бойынша анықтайды .

 

Жылу алмасу құбырларын таңдау

Содан соң алдын ала құбырдың өлшемдерін анықтайды: сыртқы диаметрі

, ішкі диаметрі , құбырдың ұзындығы L.

            Мысалы, бұл есепте толық тартылған тігіссіз маркасы 08Х18Н10Т болатын болаттан – коррозияға берік, ыстыққа төзімді болаттан жасалатын құбырды алуға болады. 

                 L4м;

 

2.4  Жылу алмастырғыштағы жүріс санын, құбырдың саны ен ұзындығын анықтау

Құбырдағы жылу тасымалдағыштың ұсынылатын жылдамдығы  

;

Сұйықтың массалық шығыны:

 – құбыр диаметрі.

 

Құбыр саны:

 

 

 

, дана

Жүріс саны:  Z=/ .

 

2.5   Құбырлы торда құбырлардың орналасуы

            Диаметрі  болатын құбырлар үшін, құбыр қадамын t мынадай етіп анықтауға болады  мм.

            Құбырды бекіту кезінде құбырлы тор деформацияға ұшырамас үшін құбырлар арасындағы қадам мынаған тең болуы керек:

            развальцовкада   мм,

припайкада  мм,

пісіруде  мм,

 

2.6  Жылу алмастырғыш корпусының диаметрі

Жылуалмастырғыш корпусының ішкі диаметрі:

 

 

 

 

 

Бақылау сұрақтары:

 

1. Жылу алмасу беті деген не?

2. Жылу алмастырғыштардың түрлері

3. Есептеулердің түрлері қандай?

4. Құралымдық есебі мен тексеру есебінің арасындағы айырмашылық?

5. Құралымдық есептің тізбегі қандай?

6. Тексеру есебінің мағынасы қандай?

7. Қапты түтікті жылу алмастыру аппараты

8. Секциялық жылу алмастыру аппараты.

9. Спиральды жылу алмастыру аппараты

10. Осы жоғарыда аталған үш жылу алмастыру аппаратының айырмашылығы

 

 

 

№ 4 Тәжірибелік жұмыс

 

Тақырыбы: h-d (І-d)  диаграммасы бойынша ыстық және суық ауаның араласу, қызу және салқындау процесін есептеу

 

Жұмыстың мақсаты: Диаграммада ыстық және суық ауаның араласу, қызу және салқындау процестерін есептеуді үйрену

 

Тапсырма. Әр түрлі параметрлерде ауаның араласу процесін салып көрсету

 

Берілгені: Ылғалды ауа А күйінде болады. Оның массасы кг және параметрлері г/кг және 25, В күйіндегі массасы кг және параметрлері г/кг және 25  ауамен араласады. Араласу процесін диаграммада салу

 

Теориялық бөлімі

 

Ауаның араласуы келесі формулалармен сипатталады:

 

 

немесе   , онда:

 

 

 

мұндағы,  және  – 1 кг құрғақ ауаға қатысты қоспаның ылғалдық құрамы мен энтальпиясы.

 

 

-              координаталары    болатын екі нүктенің түзу сызығының теңдеуі.

Қоспаның күйін сипаттайтын нүкте араласу пропорционасына тәуелсіз қоспа компоненттерін анықтайтын нүктелердің қосындысынан тұратын түзуде жатыр. Бұл нүктенің орналасуы тапсырмада берілетін немесе есептеп шығарылатын  немесе  мәндерінің көмегімен анықталады.

 

 

 

 

 

Бақылау сұрақтары:

 

1.      h-d (І-d)  диаграммасы туралы айтып беру.

2.      Ылғалды ауа жайлы мағлұмат беру

3.      Психрометрдің пайда болуы

4.      Орын ауыстыру (смешение) дегенді қалай түсінесің?

5.      Ауаның араласуы қандай формуламен анықталады?

6.      Энтальпия деген не?

7.      Қоспаның ылғалдық құрамын қалай түсінесің?

8.      Ыстық және суық ауаның араласу процестері

9.      Қызу және салқындау процестері

10. Араласу процестерін диаграммада салу принципін айтып беру

 

 

 

№ 5 Тәжірибелік жұмыс

Тақырыбы: Буландыру қондырғысын есептеу

 

Жұмыстың мақсаты: Буландыру қондырғысында ерітіндінің булануын есептеу

 

Тапсырма. NaOH ерітіндісін буландыру үшін тураағынды қоректендірумен үшкорпусты буландыру аппаратын есептеу

 

Берілгені: Келетін ерітіндінің мөлшері G=13,9 кг/с, оның бастапқы концентрациясы (массалық үлесте) , соңғы концентрациясы  ; келетін ерітіндінің температурасы ; І корпус үшін қызған будың температурасы ; ІІІ корпустан екіншілік будың қанығу температурасы . Экстра-буды ерітіндіні қыздыру үшін алып пайдаланады.

 

Теориялық бөлімі

 

Буланатын судың мөлшері мына формуламен анықталады:

 

 

Жылытуға кететін жылу шығыны

 

 

 

Экстра-будың шығыны, кг/с

 

 

Осыдан шыққан мәнді экстра-будың арасында тарату керек, Оны бөлген кезде ІІ корпустан алынатын алым І корпустың алымынан көбірек болуы керек. Мысалы,  Е₁= 0,75 кг/с; Е₂= 1,39 кг/с. Негізгі есептеулер төмендегі формулалар арқылы жасалады:

 

 

 

 

I және II корпустарынан кейінгі ерітіндінің концентрациясын анықтау

 

 

 

 

NaOH сулы ерітіндісінің әрбір корпусының орташа температуралық депрессиясын кестеден анықтаймыз. Проф.И.А. Тищенконың формуласы бойынша температуралық депрессияны мына  теңдеумен анықтайды:

 

 

мұндағы, T – қайнаудың абсолют температурасы, К;  – судың қайнау жылуы, кДж/кг;  - NaOH ерітінді үшін температуралық депрессия.

 

Кесте 2.Қысымға байланысты түзету коэффициентінің К мәні

Вариант	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16
Абсолюттік қысым, МПа	0,006	0,008	0,01	0,015	0,02	0,03	0,04	0,05	0,06	0,08	0,1	0,15	0,2	0,25	0,3	0,4
К	0,64	0,665	0,69	0,73	0,79	0,81	0,85	0,88	0,91	0,95	1	1,07	1,14	1,19	1,23	1,3

 

 шамасын К әрпі арқылы белгілеп, 2 кестені қолданамыз. Түзету коэффициенті К абсолюттік қысым арқылы таңдап алынады. Бұдан шығатыны,

 

 

Гидростатикалық депрессияны  тең деп, ал гидравликалық деперессияны .

Толық депрессия

 

 

Температуралық депрессияның қосындысын анықтаймыз:

 

 

Пайдалы температуралық арын:

 

 

Кесте 3. Буландыру аппаратында корпустар бойынша температураны тарату

Корпус	Қызған будың қанығу температурасы,	Ерітіндінің қайнау температурасы, t,	Екіншілік будың қанығу температурасы,	Энтальпия, кДж/кг
				Қызған будың	Екіншілік будың
І	140	140-10,9	t-
ІІ	120,7	120,7-10,9	t-
ІІІ	95,1	95,1-10,9	t-

 

Ерітіндінің корпусына келетін меншікті жылу сыйымдылықтар, кДж/

 

 

Буланушы ерітінді үшін буландыру аппаратының жылулық баланс теңдеуін құрастырамыз:

 

 

 

 

 

Жылу беріліс коэффициенттерінің мәндері төмендегідей:

 

0,695.

 

 

 

 

Мына қатынасты табамыз:

 

;        ;         ;      .

 

Корпустар бойынша температуралық арындарды табамыз:

 

                                                     

 

Жылу берілісінің теңдеуінен жылу алмасу бетін анықтаймыз:

 

                   

 

 

Бақылау сұрақтары:

 

1. Булану процесі

2. Кең тараған буландыру аппараттарын тізіп беріңіз

3. Буландыру аппаратының жүктемесін қалай түсінуге болады?

4. Ерітіндінің концентрациясы деген не?

5. Температуралық депрессия деген не?

6. Гидростатикалық температуралық депрессия деген не?

7. Гидравликалық температуралық депрессия деген не?

8. Температуралық депрессияның қандай түрлері болады?

9. Температуралық арындар деген не?

10. Жылу алмасу бетін қалай табамыз?

 

 

 

 

 

    № 6 Тәжірибелік жұмыс

Тақырыбы: h-d диаграммасы бойынша кептірудің теориялық және іс жүзіндегі процестерін есептеу

 

Жұмыстың мақсаты: Теориялық және іс жүзіндегі кептіру процестерін h-d  диаграммасында сызып көрсетуді үйрену

 

Тапсырма. Бастапқы және соңғы температуралар және жылу тасымалдағыш пен материалдың ылғалдық құрамы сәйкесінше 1 кг құрғақ ауа үшін, кептіргіш камерасының құрылымдық өлшемдерін анықтау керек.

 

Нұсқа:

Параметр	Нұсқалар және бастапқы мәліметтер
	1		2		3		4	5	6	7	8	9	10	11
	20	30		45		46		55	65	25	180	159	22	54
	50	60		50		59		125	135	39	169	260	26	98
	100	120		30		152		169	101	156	170	147	55	95

 

Теориялық бөлімі

 

Алдымен,  кептірудің теориялық процесін салудан бастаймыз, яғни онда кептіру кезінде кептіруші материалды қыздыруға және қоршаған ортаға барабан қабырғасы арқылы шығындалатын жылуды есептемегенде, жылу ылғалды буландыру үшін жұмсалады. Кептірудің теориялық процесі адиабаталық болып өтеді,  . Ауамен араласуға кететін газдың параметрі  , , В нүктесі кептіруші агенттің бастапқы параметрлерімен сипатталады:  және . В нүктесі отынның жану өнімдерімен ауаның қоспасы, кептіруші агентімен кептірілетін кептірудің теориялық процесінің басы болып саналады. Берілген параметрлерге дейін түтін газдары мен ауаның арасындағы қатынас мына тәуелділікпен анықталады:

 

B нүктесінен  сызығына  изотермасымен қиылысқанша сызық сызамыз және С₀ процестің соңғы нүктесінің орналасуын анықтаймыз. h-d  диаграммасында кептірудің теориялық процесі ВС₀ сызығымен бейнеленеді. С₀ мәні төмендегі параметрлермен сипатталады:

, 

Кептіруші агенттің тығыздығын 1,2кг/м³ деп аламыз. h-d  диаграммасы бойынша С₀ нүктесі үшін қызметін атқарған кептіруші агенттің ылғалдық құрамын .

Кептірудің теориялық процесі кезіндегі құрғақ газдың шығыны

 

Іс жүзіндегі кептіруді құрудың теориялықтан айырмашылығы,  іс жүзіндегі кептіруде барабан қабырғасы арқылы қоршаған ортаға кететін жылу шығыны мен кептіруші материалды қыздыруға кететін жылу шығыны ескеріледі.

Жалпы жылу шығыны құрайды:

 

+, кДж/сағ

 

Материалды кептіруге кететін жылу шығыны мына формулаимен анықталады:

 

 – соңғы ылғалдылықтағы кептірілген материалдың жылу сыйымдылығы

 

 

 – құрғақ материалдың жылу сыйымдылығы,

 

 

Қоршаған ортаға қабырға арқылы кететін жылу шығындары

 

 

 – газдан кептіру барабанының ішкі бетіне жылу беру коэффициенті. Түтін газдары үшін  Вт/м² .  мәнін осы аралықтан аламыз.  – барабан қабырғасының қалыңдығы, 20мм.  – барабанның жылу оқшауламасының қалыңдығы, 45мм.  және  – барабанның болат қабырғасының жылу өткізгіштігі,   ;  – қоршаған ортаға жылу оқшауламаның сыртқы бетінен жылу беріліс коэффициенті, 14 тең алынады.

 – барабанның бүйір ауданы.

 

 

 – қоршаған орта мен барабанның жұмыс кеңістігіндегі газ температураларының айырымы.  

 

Бақылау сұрақтары:

 

1.Кептіру қондырғылары

2. Кептіру әдістері

3. Кептірудің теориялық процестері

4. Кептірудің іс жүзіндегі процестері

5. Кептіргіштердегі процестердің h-d  диаграммада бейнеленуі

6. Жылулық кептіру

7. Байланыс формаларының түрлері

8. Физикалық-химиялық байланыс формасы

9. Физикалық-механикалық байланыс формалары

10. Химиялық байланыс формасы