Серпімділік (Упругость) -материалдың серпімділік деформаңиясынан деформациялану қасиеті; дененің жүктеме күштер мен әсерлердің ықпалынан ішкі күштер туындауына байланысты деформациялану және оны қоздырған жүктеме күштері мен әсерлердің әрекеті тоқтағаннан соң өзінің бастапқы пішіні мен көлемін (қатты денелер) немесе тек көлемін (сұйық және газ тәрізді денелер) толық қалпына келтіру қасиеті.[1][2];дененің өлшемдері мен пішінін сыртқы күш әсерін алып тастағаннан кейін қайтадан қалпына келтіре алу қабілеті
Деформация нәтижесінде пайда болған,
Деформация нәтижесінде пайда болған,
шығыс қалпына денені қайтаруға
шығыс қалпына денені қайтаруға
талпынған күш серпімділік күші
талпынған күш
серпімділік күші деп
деп
аталады
аталады
Ашық сабақтар
Серпімділік күші тек дененің
Серпімділік күші тек дененің
деформациялар кезінде
деформациялар кезінде
ғана пайда болады.
ғана пайда болады.
Ашық сабақтар
Созылу
Сығу
Жылжу
Бүгіліс
Ширату
Ашық сабақтар
1. Резеңкеде және
серіппеде жіңішке
біркелкі ұзындықта,
біркелкі салмақтағы
сымдар ілінген.
2. Резеңке қаттырақ
созылады, яғни
оның сұйықтығы
серіппедегі
қаттылыққа
қарағанда азырақ
Ашық сабақтар
1. Екі серіппеде, серіппе
ұзындығы бірдей
болу үшін, бірдей
ұзындықта, бірақ
әртүрлі қимада жүк
ілінген.
2. Қимасы ұзын серіппе
неғұрлым жүгі көп
болды, яғни, оның
қаттылығы көп.
Ашық сабақтар
СЕРПІМДІ ДЕФОРМАЦИЯНЫҢ ШАМАСЫ (ҰЗАРУЫ
НЕМЕСЕ СЫҒУЫ) КӨРСЕТІЛГЕН КҮШКЕ
ПРОПОРЦИОНАЛДЫ
k – серпімділік
коэффициенті
(қаттылық), Н/м;
l – деформирленген
дененің ұзындығы, м;
l0 дененің бастапқы
ұзындығы , м;
Гук заңы тек серпімді
деформациялар үшін әділет
Ашық сабақтар
Жоюдан күштің тәуелділік кестесі
Ашық сабақтар
Егер денені деформациялайтын күшті тоқтатқаннан
кейін, ол шығыс қалпына оралады, сол
деформация серпімді болып табылады.
Қаттылық дененің формасынана және өлшеміне,
сонымен қатар, дайындалған материалға тәуелді.
Ашық сабақтар
Жіңішке резенкелі жіп 3,6∙10³ Н/м қаттылыққа ие.
Осындай 20 жіптерден өрілген бұрау қаттылығы
қандай болады?
Берілгені: Шешуі:
k1= 3,6∙10³ Н/м Бұрау қаттылығы оның қалыңдығына
n= 20 байланысты болғандықтан, онда
онда
k20 = k1 ∙ n= 3,6∙10³ Н/м ∙ 20 = 7,2 ∙10 Н/м
Табу :
k20 = ?
Жауабы : бұрау қаттылығы 7,2 ∙10 Н/м
Ашық сабақтар
СЕРПІМДІЛІК .ppt
