Шамалар арасындағы тәуелділікті анықтау

Математика пәні бойынша 6-сынып оқушысының өзіндік жұмысының жоспары

IV тоқсан

Сабақ нөмірі: 141

Сабақтың тақырыбы: Шамалар арасындағы тәуелділіктерді берілу тәсілдері: графиктік тәсіл 

(4-сабақ)

1.      Мақсаты:

a)      формуламен немесе кестемен берілген тәуелділіктердің графиктерін салу;

2.      Өтілген тақырыпқа дағдыландыру тапсырмалары:

Шамалар арасындағы тәуелділіктің графигі сызықты беретін бір нүктеден, бірнеше нүктеден немесе шексіз көп нүктеден тұруы мүмкін.

1-мысал.  Суретте А және В пунктінен шыққан жолаушының  қозғалыс графигі кескінделген.

Берілген график бойынша жолаушының жүрген жолына кесте құрастырайық.

Демек,  2 мен 2,5 сағатта және 4 пен 5,5 сағаттарда жолаушының жылдамдықтары өзгермеген.

    Шамалардың бірі екеуінің көбейтіндісі болып табылатын тәуелділіктер өмірде жиі кездеседі. 1-кесте түрінде біршамасын қарастырайық:                                                                          

 1-кесте

        Шамалардың арасындағы өзара байланысты (шамалардың өлшем бірліктері өзара келісілген болуы тиіс) сипаттайтын формулалардың маңызды ерекшелігіне назар аудару қажет.                        Мысалы, егер ауданды есептеу формуласында ені – сантиметрмен, ал ұзындығы милиметрмен өлшенген болса, онда формула дұрыс болмайды.

1-мысал. Егер тік төртбұрыштың ұзындығы 150 мм және ені 8см болса, онда тік төртбұрыштың ауданын табыңыз.

Шешуі:  S=a·b формуласын пайдаланып есептейміз. Онда 150·8=1200 емес, 15·8=120 болу керек. Яғни өлшем бірліктерді сәйкестендіру маңызды. (150мм=15см)

3.      Тапсырмалар.

№1. 1-суретте жеңіл мәшиненің  70 км/сағ жылдамдықпен қозғалыс графигі берілген. График бойынша мына сұрақтарға жауап беріңдер:

1)      Жеңіл мәшине 4 сағатта неше километр жол жүрген?

2)      Жеңіл мәшине 210000 м қашықтыққа неше сағатта барған?

3)      Жеңіл мәшиненің 70 км/сағ  тұрақты жылдамдықпен жүргендегі жолмен (s) уақыттың (t)  тәуелділігін көрсететін формуланы құрастырыңдар.

1-сурет

№2.   2-суретте берілген координаталық жазықтықтағы нүктелердің орындары бойынша кестелерді толтырыңдар.

      2-сурет

№3.    2-суретте 6 сынып оқушылары «Туған елге саяхат» жобасы аясында мектеп автобусымен туған жердің тарихи нысандарымен танысуға шықты. Төменде олардың қозғалыс графигі берілген:

2-сурет.

График бойынша бос орынды толтыр:

1) Уақыт – .....  шама, ал жүрген жол – ..... шама.

2) Алғашқы бір сағатта ..... км жол жүрді.

3) Бірінші аялдаманы .... км жол жүргеннен кейін жасады. Екінші аялдаманы .... км жол жүргеннен кейін жасады.

4) Бірінші аялдаманың ұзақтығы – .... сағат. Екінші аялдаманың ұзақтығы – ..... сағат.

5) Соңғы жарты сағатта автобус жылдамдығы .... км/сағ болды.

6) Олар .... рет аялдама жасады.

№4.  3-суретте жаяу адамның (АВ) және велосипедшінің (СД) қозғалыстарының графиктері көрсетілген.

7-сурет.

График арқылы келесі сұраққа жауап беріңіз:

1)      Жаяу адам қанша уақыт жолда болған?

 Велосипедші ше?

2)      Жаяу адам қанша жол жүрген?

 Велосипедші ше?

3)      Жаяу адам қандай жылдамдықпен жүрген?

Велосипедші ше?

4)      Жаяу адамның 2 сағатта жүрген жолы велосипедшінің сонша уақытта жүрген жолынан неше есе кем?

4.Сілтеме:

1.      Алдамұратова Т.А., Байшоланова Қ.С., «Математика»-6, 2-бөлім, Алматы «Атамұра», 2018ж,  157-159 беттер

2.      Әбілқасымова А.Е., Кучер Т.П., Жұмағұлова З.Ә. Математика-6, Алматы: Мектеп, 2018

3.      https://youtu.be/4rIRyHaxSF0

4.      https://bilimland.kz/kk/subject/matematika/6-synyp/shamalar-arasyndahy-taueldilik-taueldilikti-beru-tasilderi сілтеме бойынша

     Әзірлеуші:  Утегенова А.А., М.Ганди атындағы №92 мамандандырылған лицейдің математика пәні мұғалімі. Алматы қаласы Білім басқармасының Қалалық білім берудегі жаңа технологиялардың ғылыми-әдістемелік орталығының қолдауымен ұсынылып отыр.

Скачано с www.znanio.ru