Тәжірибелік жұмыс №4. График және диаграмма тұрғызу.

САБАҚ ЖОСПАРЫ  № Күні Топ Пәні: Информатика негіздері және өнідірісті автоматтандыру. Сабақтың тақырыбы: Тәжірибелік жұмыс №4. График және диаграмма тұрғызу. Сабақтың түрі Сабақтың типі  Тәжірибелік Аралас  сабақ Сабақтың мақсаты: А) Көрнекті құралдар: Б) Пайдаланылатын әдебиеттер: Білімділік:   Электрондық кестеде график және диаграмма тұрғызу   туралы   жалпы   білімдерін   толықтыру,  бекiту. Меңгерген iс­әрекет, тәсiлдердi, шешiмдердi  пайдалана бiлу, қолдану;       Дамытушылық:  Ақыл­ой   iс­әрекетiнiң   дамуы:   талдау, себебiн   анықтау,   салыстыру,   дәлелдеу,   бiлiмдi   жаңа жағдайларға көшiру. Естi жаттықтыру, ойды жинақтау, ойлау қабілеттерін дамыту; Тәрбиелік:  Белсендiлiк,   қызығушылық,   мақсатқа   жете бiлушiлiк, байқағыштық, тұрақтылық, шешiм қабылдағыштық,   өз­өзiне   баға   беруге   қабiлеттiлік, танымдылық, шығармашылық   iс­әрекеттiң   орындалуын   жеткiлiктi қамтамасыз ететiн жеке мiнездiң  тәрбиеленуi. Сабақты жабдықтау «Информатика»   жалпы   курсының   Компьютер,   интербелсенді   тақта,   проектор,   Sin   Kaz электрондық оқулық. 1. зертханалық жұмыстарын   орындауға   арналған   әдістемелік   нұсқаулар: әдістемелік басшылық/ Урмашев Б. А, Нажипқызы М, Омаров Б. С, Қатаев Н. С. –Алматы: Қазақ Университеті, 2010.  2. Е. Қ. Балапанов, Б. Б. Бөрібаев, А. Б. Дәулетқұлов. Жаңа информациялық технологиялар: «Информатмкадан 30 сабақ» ­ Алматы. ЖТИ. 2005. 3. Н. «Информатика» ­Алматы: Жазушы, 2006.    Ноғайбаланова   Ермеков,   В.   Криворучко,   С. САБАҚТЫ ЖҮРГІЗУ КЕЗЕҢДЕРІ I. Ұйымдастыру кезеңі (2 мин) а) Студенттермен сәлемдесу; ә) Студенттерді түгендеу; б) Студенттердің сабаққа дайындығын тексеру; в) Студенттердің назарын сабаққа аудару. II. Өткен тақырыпты қайталау (7 мин) a) Есептеулерді қолдануы кестеде не үшін керек? b) Формулаға анықтама беру. c) Мына суреттегі  d) Функция дегеніміз не? e) = СУММ(D1:D7) нені білдіреді?   батырма не үшін қажет? III. Нұсқау беру (23 мин) Тәжірибелік жұмыс №4. График және диаграмма тұрғызу. Диаграммалар   (Графиктер)  –   бұл   Excel   кестесіндағы   сандық   мәліметтерді   талдау, салыстыру   қолайлы   болу   үшін,   олардың   көрнекі   графикалық   түрде   берілуі   болып   табылады. Диаграмма шебері (Мастер диаграмм) көмегімен 14 стандарт типтегі және  24 стандарт емес типтегі диаграммалар тұрғызуға болады.  Диаграммаларды   редакциялау  диаграмма   облысының   контекстік   мәзіріндегі   немесе диаграмма обылысын белгілегенде   ғана программа терезесінің жоғарғы мәзірінде   пайда болатын Диаграмма опциясының командалары арқылы жүргізіледі. Диаграммаларды редакциялауға:  Диаграмма  типі  мен  форматын өзгерту;  Бастапқы берілген мәліметерді өзгерту, яғни: 1. Диаграмма тұрғызу үшін пайдаланылған ұяшықтар диапазонын өзгерту; 2. қатарлардың (ряды) бағыты мен атын өзгерту; 3. Х осі үшін (для подписей оси Х) қолданылған мәліметтерді өзгерту; 4. Диаграмма  параметрлерін  (заголовки,   оси,   линии   сетки,   легенду,   подписи   данных) өзгерту; 5. Диаграмманың жұмыстық беттегі орналасуын және т. б. өзгерту жатады. Диаграммаларды даярлау. ­ Диаграммалар – мәліметтерді графи­калық түрде кескіндеудің ыңғайлы түрі. Олар берілген сандық шамаларды ұяшықтарда үңіліп қарағаннан гөрі салыстырмалы түрде бағалауға мүм­кіндігін береді. Диаграмма құру жолы бірнеше қадамнан тұрады: 1)  MS  Excel   құжатында  диаграмма   болып  тұрғызылатын  кесте   дайындаймыз.  Кестеде  орналасқан ұяшықтарды ерекшелеп, Кірістіру менюінің Диаграммалар бөліміндегі Диаграмма құру батырмасын басу. 2) Диаграмма кірістіру сұхбат терезесіндегі Excel тұрғыза алатын диаграмма түрлерінің ішінен тек біреуін таңдап алып, Ok батырмасын шерту керек. 3)   Диаграммамыздың   атауын   жазу   қадамы.   Макет   менюіндегі   Диаграмма   атауы   батырмасын   басу командасы арқылы орындалады. Диаграмма көлемін өзгерту. * Диаграмманың көлемін өзгерту үшін оны ерекшелеу керек, яғни диаграмма бойынша тышқанды бір рет   шерту   керек.   Диаграмма   жақтауларының   бұрыштарында   және   оның   сызықтарының   ортасында белгілеу маркерлері пайда болады.  *  Диаграмма   жақтауының   ортасындағы   маркерлерді   жылжыту  оның   ұзындығы   мен   енін  өзгертуге мүмкіндік береді. Ал оның бұрышындағы маркерді жылжыту диаграмманың ұзындығы мен енін бірдей өзгертеді. ­   өзгерту Диаграмманы   типін  Диаграмманы өзгерту. типін үшін   диаграмманы   бір   рет   шерту арқылы   ерекшелеп   аламыз. Мұнан   кейін   Конструктор менюіндегі   Диаграмма   типін өзгерту   батырмасын   басу керек   (Диаграмма   типін өзгерту   терезесі   ашылады). Терезеден керекті диаграмма типін таңдап, ОК батырмасын шертеміз. Кеңістікте көлемді дөңгелек диаграммалар тұрғызу: 1) Жаңа файлды дайындаймыз; 2) Тақырып жазып, мәліметтер кестесін жасаймыз; 3) Кестемізді ерекшелеп алып, диаграмма шебері батырмасын басамыз; 4) Терезеден Кеңістіктік дөңгелек деген типті таңдаймыз. ОК батырмасын шертеміз.   Диаграммаларды түзету ­ Диаграмманы түзетіп толықтыру үшін, оны бір рет шерту арқылы таңдау керек. Диаграмма оның элементтері деп аталатын бірнеше бөліктерден тұрады. Белгілі   бір   элементті   түзетіп   толықтыру   үшін   оны   таңдау   қажет.   Таңдауды   тышқанның көмегімен жүзеге асырамыз. Ерекшеленген элемент кішкене қара квадраттармен қоршалып тұрады. Сонан соң Диаграмма аспаптар тақтасынан түзетулер енгізуге болады. IV. Тәжірибелік бөлім  (45 минут) №1­тапсырма. Диаграмма тұрғызу.                                                  1. Жұмыстық бетте (Лист2) 1­суреттегідей кесте құрыңыз;  2.   Кестедағы  Итого    бағанында  СУММ  функциясын   пайдаланып,   оның   аргументінде   ұяшықтар диапазонын көрсетіп, формуланы қалған ұшықтарға көшіру арқылы қажет мәліметтерді толтырып алыңыз; 3. Осы кесте үшін екі диаграмма құрыңыз:  Ивановтың ай сайынғы алған премияларын көрсететін дөңгелек диаграмма (Круговая диаграмма), ол үшін: 1) Қажет мәліметтер тұрған диапазонды белгілеп алыңыз;  2) Саймандар панеліндегі  Диаграммы  батырмасына шертіп , пайда болған терезеден Круговая типін таңдаңыз; 3) Диаграмма параметрлерін өзгертіңіз де сол бетке орналастырыңыз.   Баған түріндегі диаграмманы  (гистограмма)  өзіңіз қалаған мәліметтер үшін өз бетіңізше орындап көріңіз  . 4. Беттің (Лист2)  атын Диаграммы деп өзгертіңіз. Сергіту сәті: https://www.youtube.com/watch?v=J846twhH8PA №2 тапсырма.  Y=x2 функциясының ­5 тен 5 аралығындағы графигін салыңдар.   №3 тапсырма.  Y=x2­5x+2 функциясының ­3 тен 3 аралығындағы графигін салыңдар. V. Сабақты қорытындылау (10 мин) 1. Өткен тақырыпқа сараптама жасау: Электрондық   кестеде   диаграмма   тұрғызу   туралы   игерген   білімдеріңді   пайдалана   отырып, орындаған жаттығу жұмыстарыңды аяқтап, көрсету.  2. Жеткен жетістіктерін айту; 3. Жіберген кемшіліктерін көрсету. VІ.   Бағалау     (2   минут):   бағаларын қою.  Орындаған   тапсырмалар   бойынша     студенттерді   бағалап,   журналға VІІ. Үй тапсырмасы (1 минут):  Конспектіні оқу. Оқытушы ______________ Директодың ОІЖ орынбасары ______________