Урок якутской литературы на тему "И.Д. Винокурова "Песня о герое"

Саха литературата – 8 кылаас Уруок тиэмэтэ:     И.Д.Винокуров­Ча5ыл5ан «Герой туьунан ырыа» Уруок сыала:    1) Ча5ыл5ан хоьоонун ис номо5ун ырытыы, сурун герой уобараьын арыйыы;    2) Дойдубут биллиилээх дьонун утуе аатын уйэтитии, кэриэстээьин – ытык иэспит буоларын ейдетуу;    3) Ийэ дойдуга бэриниилээх,  хорсун санаалаах  киьи буоларга иитии; I. Тэрээьин чаас. Уруок хаамыыта: ­ Дорооболорун! Бугунну биьиги уруокпут ураты, атын оскуола учууталлара ыалдьыттыы кэлэн олороллор. Саха киьитэ былыр­былыргыттан ыалдьытымсах омук быьыытынан биллэр. Онон кыбыстыбакка, сайа5аспытын кердерен, санаабытын аьа5астык этэн улэлиэххэйин. II.Сана тиэмэ5э киирии. 1) Оонньуу – пазл.  ­ Сорудах: Саха геройдарын мэтириэттэрин танан таьаарын.  ­   Биьиги   бугунну   уруокпутугар   сахалартан   А5а   дойдуну   кемускуур   Улуу   сэриигэ бастакынан   Герой   урдук   аатын   ылбыт,   норуоттан   тахсыбыт   норуот   хоьуунун,   геройун Ф.К.Попов туьунан кэпсэтиэхпит.  2)  Учуутал:  ­   Эьиги   санаа5ытыгар   Герой   диэн   кимий?    Геройдуу   быьыы   диэн   тугуй? (о5олор эппиэттэрэ) ­ Ханнык ба5арар норуот ере тутар герой, бастын дьонноох. Оннук дьон норуот оло5ор ыарахан кэмнэргэ тереен­уескээн ааьаллар эбит.   Тэтэрээккэ   суруйтарыы:  В.Даль   тылдьытыгар:   «Герой   –   хорсун   буойун,   бухатыыр, утуекэн   сэрииьит,   сэриигэ   да5аны,   эйэлээх   да   кэмнэ   инники   куеннэ   сылдьааччы,   дьон туьугар олорооччу». (слайда5а кердеруу)   Сэриигэ   геройдуу   быьыыны   кердеруу   диэн,   Лев   Толстой   этэринэн,   бу   киьи   тугу оноруохтаа5ын туохтан да саараннаабакка оноруута буолар. Атыннык эттэххэ, Ийэ дойду иннигэр иэьи толорор тугэн тирээтэ5инэ геройдуу быьыыны онорооччу соруда5ы халбана суох,   булгуччу   толорор   туьугар   оло5ун   толук   уурарга   тиийэ,   атыттарга   кыаллыбат уьулуччулаах хорсун быьыыны онорор. 3) Ф.К.Попов туьунан сырдатыы – Новгородов Тимур. 4) Днепры туорааьынна кыттыбыт дьоннору сырдатыы (слайда5а кестер) 5) Ча5ыл5ан «Герой туьунан ырыа» хоьоонун аа5ыы, ырытыы; (эргономиканан кердеруу) 6)Беле5унэн улэ. Учуутал: ­ Уйэ­уйэ геройдара тус­туьунаннар. Хорсун быьыы ейдебулэ эмиэ уларыйа турар. Эьиги санаа5ытыгар аныгы уйэ киьитин, уол о5ону, хайдах ииттэххэ Герой буолуон себуй? 7)Учуутал:  ­ Ча5ыл5ан саха талааннаах поэта буоларын кини хоьоонноругар элбэх норуот уоьуттан туспэтэх маассабай ырыалар кун бугуннэ диэри ыллана сылдьаллара буолар. Ол курдук «Хайыьар», «Татыйаас барахсан», «Дьоллоох о5о саас», «Герой туьунан ырыа» уо.д.а. Онон кини саха биллэр ырыаьыт­поэттарын ахсааныгар бигэтик киирэр. (уерэнээччилэр ыллыыллар «Герой туьунан ырыа») III.Тумук.