Қылқанжапырақты өсімдіктермен қылқанжапырақты ормандардың табиғаттағы және адам шаруашылығындағы маңызы (6-сынып)

13.02.2018ж                           6 «А» Сабақтың тақырыбы: Қылқанжапырақты өсімдіктермен қылқанжапырақты ормандардың  табиғаттағы және адам шаруашылығындағы маңызы  Сабақтың мақсаты: Оқушыларға қылқанжапырақты өсімдіктер ормандардың табиғаттағы  және халық шаруашылығындағы көптүрлілігі туралы білім алуына, түсінуіне ықпал ету  Оқу нәтижелері: Оқушылар қылқанжапырақты өсімдіктердің табиғаттағы және халық  шаруашылығындағы маңызын біледі, түсінеді.  Бірлескен жұмысқа негізделген тәсіл: Тапсырманың түйінің бірлесе отырып анықтау  Ұйымдастыру кезеңі 1. Сәлемдесу және түгендеу  2. Кітап, дәптерлерін тексеру  3. Зейіндерін сабаққа аудару Сәлемдеседі және сыныпта кімнің жоқ екенін айтады.  Кітап , дәптерлерін дайындайды.  Зейіндерін сабаққа аударады.  Қане, барлығымыз орнымызда дөңгелене тұрайық.  Көзімізді жұмып, өзімізді табиғат аясында тұрғандай сезінейік.  Күн тамаша көзімізді ашып қолымызды жоғары көтереміз, күн сәулесі шуақ шашып тұр деп көрсетеміз, орнымызда тұрып айналамыз, айнала тамаша көрініске толы.  Енді, өзімізді еркін сезінейік.  Алғашқыда бәрі жақсы болып тұрды да кенет, аяқ астынан жел соқты.  Бір біріміздің қолымыздан ұстап жеңіл желдің самалындай етіп қозғаламыз.  Аяқ астынан бұршақ жауды – өзімізді құшақтап, жаурап қалған сезінеміз.  Бір кезде бәрі басылды, күн жарқырап ашылып, адамға бір күшті күш қуат берді........... 15мин Үй тапсырмасы «қызықты хат»  Алматы қаласынан:  1.Тұқымды өсімдіктер неше топқа  бөлінеді ? Оларды атап шығыңыз.  2.Ең көп таралған қылқанжапырақты  өсімдіктерді атаңдар?  3. Осы тақырыпта жұмбақтар айтыңдар.  Астана қаласынан:  1. Кәдімгі қарағай өсімдігіне сипаттама беріңіз.  2. “Екіүйлі” дегеніміз не?  3. Осы тақырыпта ақын­жазушылардың  өлеңдерінен үзінді айту.  Ақтөбе қаласынан:  1.Қарағай ашық далада және қалың  орманда қалай өседі?  2. Қазақстанның “қызыл кітабына” тіркелген қылқанжапырақты өсімдіктерді атаңыз?  3. Осы тақырыпта мақал­ мәтелдер.  «Сәйкестендіру» 1­нұсқа  1. Тұқымды өсімдіктер үлкен екі бөлімнен тұрады.  2. Ашықтұқымдылар бөліміне жататын өсімдіктер – сүректі өсімдіктер.  3. Сауыр ағаштары қатарына, сауыр тұқымдасына жататын сәндік өсімдіктер.  4. Тек 50 жылда ғана жеміс бере бастайды.  5. Қарағайдан басқа қылқанжапырақты өсімдіктердің тұқымында ерекше бөлігі болады.  2­нұсқа  1. Сүректе органикалық заттарды қорға жинайтын ұлпалар өте аз. 2. Кәдімгі қарағай;  3. Аналық бүр негізгі өзекше мен оған тығыз жанасқан қабыршақтан тұрады.  4. Ашық тұқымдылар;  5. Жатаған шырша – бірүйлі өсімдік;  Жауаптары:  1.Тұқымды өсімдіктер 2 топқа бөлінеді: ашықтұқымды және жабықтұқымды.  2.Ең көп тараған қылқанжапырақты өсімдіктерге: қарағай, шырша, самырсын, арша  жатады.  3.Жұмбақтар:  Қысы­жазы шешпейтін  Көйлегі бар жасылдан.  Өзгертпейді еш кейпін,  Жаралғандай асылдан. (Шырша)  1.кәдімгі қарағай – жарықсүйгіш өсімдік, тік өсетін діңінің биіктігі 20­40 м­ге жетіп,  тамыры тереңге кетеді. Орманда өскен қарағай түзу де сымбатты болады. Ашық далалы  жерде өсетіндерінің діңі жуандап, сәл аласа болып келеді.  2.Екіүйлі – аналық бүрінің бір өсімдікте, аталық бүрінің екінші өсімдікте өсуі.  1.Ашық далалы жерде өсетіндерінің діңі жуандап, сәл аласа болып келеді. Орманды  жерлерде түзу әрі сымбатты болады.  2. Қазақстанның “қызыл кітабына” тіркелген қылқанжапырақты өсімдіктер: жатаған  шырша, зеравшан аршасы.  3.мақал – мәтелдер:  Бір тал кессең,  Он тал ек. Т.б.  1­нұсқа жауаптары: 1­2, 2­3, 3­5, 4­1, 5­4  1. Зеравшан аршасы.  2. Ашық және жабықтұқымдылар.  3. ағаштар, бұталар.  4.Жұқа қанатша.  5. Арша мен бозарша.  2­нұсқа жауаптары: 1­4, 2­3, 3­2, 4­5, 5­1  1. Қазақстанның “қызыл кітабына” тіркелген.  2. Жабын, тұқымдық.  3. Бірүйлі өсімдік.  4. Негізгі ұлпалар.  5. 650 түрі бар.  2 минут  Жаңа сабаққа көшу..  7 Мин :Талқылауға  +9 мин :(қорғау) Негізгі бөлім Сұрақтар арқылы:  1. Жалпы өсімдіктер дүниесі неше сатыға бөлінеді?  2. Жоғарғы сатыдағы өсімдіктер неше топқа бөлінеді?  Қылқанжапырақты өсімдіктермен қылқанжапырақты ормандардың табиғаттағы және адам шаруашылығындағы маңызы  Жаңа сабақты талқылау;  1 – топ  Қылқанжапырақты өсімдіктерге сызбанұсқа сызу.  2 – топ  Осы тақырыпта сұрақ – жауап құрастыру.  3 – топ  1. Қырықжапырақтәріздес өсімдіктер мен қылқанжапырақты өсімдіктерге венн диаграмма  сызу.  2. Жоғарғы сатыдағы өсімдіктер екі топқа бөлінеді. Олар: ашыққұымды және  жабыққтұқымды.  Топпен тапсырмаларды орындайды.  1­топ. Қылқанжапырақты өсімдіктерге сызбанұсқа құрастырады.  2­топ. Жаңа тақырып пен өткен тақырыпты байланыстыра отырып сұрақтар құрастырады.  3­топ. Қырықжапырақтәріздес пен қылқанжапырақты өсімдіктердің айырмашылығын  тауып, венн диаграмма сызады.  7мин бекіту Тест жұмысы;  1.Тұқымды өсімдіктер қандай бөлімдерден тұрады?  А. Ашық және жабықтұқымдылар  Ә. Жоғары және төменгі сатыдағы  Б. Тұқымды және споралы  2. Ашықтұқымдылар бөліміне жататын өсімдіктердің барлығы қандай өсімдіктер?  А. Шырмауық өсімдіктер  Ә. Сүректі өсімдіктер  Б. Паразиттер  3. Өте баяу өсетін тау өсімдігі?  А. Қарағай  Ә. Емен  Б. Жатаған шырша  4. Аталық пен аналық бүрлері бір өсімдікте орналасқан өсімдік түрі қалай аталады?  А. Екіүйлі  Ә. Бірүйлі  Б. Көпжылдық  5. Қырықжапырақтәріздінің жапырақтары неше түрлі қызмет атқарады?  А. 2 түрлі  Ә. 3 түрлі  Б. 4 түрлі  6. Қырықжапырақтәрізділердің фотосинтез процесі жүретін жапырақтарының қандай  ерекшеліктері бар?  А. Сабағы мен жапырағы бар.  Ә. Споралары бар  Б. Сағағы мен тақтасы бар  7. Қазіргі кезде плаунның қанша түрі белгілі?  А. 200­400  Ә. 200­500  Б. 200­250  8. Қарағайдың ағаш сабағы қалай деп аталады?  А. Дің  Ә. Сүрек Б. Бұта  9. Қарағай сүрегінен химиялық жолмен өңдеп, қандай зат алуға болады?  А. Иіс сабан  Ә. Тағамға арналған қоспалар  Б. Жібек жіп тәрізді жасанды талшық  10. Қарағайдан зиянды бактерияларды жоятын қандай ерекше ұшқыш зат бөлінеді?  А. Фитонцид  Ә. Альбуцид  Б. Барлық жауап дұрыс.  Оқушылар тест арқылы алған білімдерін тиянақтап жинақтайды  Жауаптары: 1­а; 2­ә;3­б;4­ә;5­а;6­б;7­ә;8­а;9­б;10­а.  2 мин Баға  лау Оқушыларға критерий арқылы бағалау парақтарын толтыруды ұсынады Оқушылар  сабақ бойына өздерінің белсенділіктерін бағалайды, жауап парақтарын толтырып,  бағаларын қойып, мұғалімге тапсырады.  ү/т §41. Қылқанжапырақты өсімдіктер мен қылқанжапырақты ормандардың табиғаттағы  және халық шаруашылығындағы маңызы А,Ә,Б деңгейіндегі сұрақтарға жауап беру.  1мин рефлексия 1. «Айна» әдісі арқылы ой пікірлерін білдіреді Оқушы мұғаліммен кері  байланыс жасау үшін толтырған қағаздарын почтаға салуға болады.