Қағаз тасымалдаушылармен ақпаратты енгізу құрылғысы. Сканерлер

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ  БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ Алматы қаласы Білім басқармасының МКҚК «Алматы мемлекеттік политехникалық колледжі» Бекітемін Директордың оқу ісі жөніндегі орынбасары ___________ А. Бейсетбаев ______________ 2013 жыл АШЫҚ САБАҚТЫҢ ӘДІСТЕМЕЛІК ТАЛДАМАСЫ                       ДЭЕМ  және желілердің аппараттық құралдарының кешені                                              пәні     1304000 – «  Есептеуіш техникасы мен бағдарламалық қамтамасыздандыру      »                  мамандығы  ( атауы)                                           1304043 – Техник – бағдарламашы                                              біліктілігі (шифр, атауы) (шифр, атауы) Ү.30 СМЖ АМПК КСТ 11   1 Басылым Сапа жөніндегі сарапшы __________ Г. Дуйсекова          (қолы) _____________ 2013 жыл Құрастырған  Оқытушы  ______________ Г. Боранбаева                                (қолы)                            Информатика кафедра отырысында қаралды ______________ 2013 жыл Хаттама  № ___ Кафедра меңгерушісі __________  Г. Қанабекова                                               (қолы) Ү. 31  СМЖ АМПК  КСТ 05  1 Басылым Пәні: Оқытушы: Тобы Сабақтың өтілу күні Сабақтың тақырыбы: Сабақтың мақсаты: 1. Білімділік 2. Дамытушылық 3. Тәрбиелік Сабақтың түрі: Сабақтың типі: Оқыту технологиясы: Оқыту әдістері: Сабақтың көрнекілігі:  Пәнаралық байланыс: №17 Сабақ жоспары ДЭЕМ  және желілердің аппараттық құралдарының кешені Боранбаева Гүлжан Үсенбекқызы  П2Б 29.10.2013 жыл Қағаз   тасымалдаушылармен   ақпаратты   енгізу   құрылғысы. Сканерлер Қағаз   тасымалдаушылармен   ақпаратты   енгізу   құрылғысы, сканерлер ұғымын меңгерту. Сканердің түрлерімен таныстыру.  Оқушылардың   пәнге   деген   қызығушылықтарын   арттыру.   Әр оқушыға өз қабілетін ашуға ұмтылдыру. Оқушыларды   ұқыптылыққа,   жылдам   жұмыс   жасауға,   алған теориялық   білімдерін   іс   жүзінде   қолдана   білуге,   ақпараттық мәдениетке тәрбиелеу Сайыс сабақ. «Ралли» ойыны. Топтық жарыс Ойын технологиясы Интерактивті технология, дамыта оқыту, сұрақ­ жауап Дидактикалық тақта, презентациялар,   кіші   тіректер,   компьютер,   жетондар,   тест тапсырмалары Информатика,   операциялық   жүйелер   мен   бағдарламамен қамтамасыздандыру көрнекіліктер, интерактивті       Пайдаланылған әдебиеттер: Е.Қ.Балапанов, Б.Бөрібаев, А.Б.Дәулетқұлов. Жаңа  информациялық технологиялар: информатикадан 30 сабақ М.Қ.Байжұманов, Л.Қ.Жапсарбаева. Информатика Сабақтың барысы ......................................................................................... 1. Ұйымдастыру кезеңі Топпен сәлемдесу, түгендеу. Оқушылардың назарын сабаққа аудару 2. Үй тапсырмасын тексеру 15 минут Ойын шарты:  3 топқа бөлінеді. 1, 2, 3 топ. Әрбір топ – машина экипажы, жарыс барысында көрсетілген кезеңді бірге орындайды. Жарыс барысында көп ұпай жинаған  экипажға жеңіс алып келеді. Жарыстың әрбір кезеңі жетонмен бағаланады. ......................................................................................... 2 минут Ү. 31  СМЖ АМПК  КСТ 05  1 Басылым 1­кезең «Сақтықта қорлық жоқ»  Әрбір топ өткен тақырыптар бойынша слайд жасап келіп соны қорғайды. 1 топ «Пернетақта және манипулятор», 2 топ «Монитор және оның түрлері», 3 топ «Бейнеадаптер және проектор» 2­кезең   «Апат   аяқ   астында»  Тез   арада автомашиналарды   іске   қосу   керек.   Ол   үшін тақтада   берілген   сұрақтарға   әр   топ   кезекпен жауап береді. 1. Монитор қандай құрылғы? 2. Мониторда экран түрлері 3. ЭЕМ­нің бейнелік құрылғысы қандай  бөліктерден тұрады? 4. Адаптер дегеніміз не? 5. Бейнеадаптер дегеніміз не? 6.  Проектор дегеніміз не?   Жаңа   тақырыптың 3. мақсаты мен міндеттері 4. Жаңа тақырып Қағаз   тасымалдаушылармен   ақпаратты   енгізу   құрылғысы, сканер  түрлерін   анықтау   және   олардың   жұмыс   істеу принциптерін   қарастыру.   Қазіргі   таңдағы   қолданысқа   шыққан сканер түрлерін қарастыру.  ................................................................................................ Жаңа тақырып бойынша оқытушы сөзі – 35 минут 35 минут              Сканер – қағаз бетінен, газеттерден, құжаттардан, суреттерден, слайд пен негативтерден графикалық ақпараттарды компьютерге ендіру үшін қолданылатын сыртқы құрылғы. Кез–келген сканер   ақпараттарды   жеке   нүктелер   түрінде   қабылдайды.   Сканерден   алынған   мәтіндік   бет графикалық файл түрінде болады да дискіде 10 Мбайт, ал пернелер тақтасында терілген ол бет 3­   4   Кбайт   орын   алады.   Сондықтан   сканерден   алынған   мәтінді   түрлендіретін   OCR   – Ү. 31  СМЖ АМПК  КСТ 05  1 Басылым бағдарламалары болады (Optical Character Recognition – символдарды  оптикалық анықтау). Ол бағдарламаның бірі Abby Ресейлік компанияның Fine Reader бағдарламасы.  Сканер ­ қағаздағы мәтін мен суретті компьютерге автоматты түрде енгізу үшін қолданылады. Сканер   кескінді   (суретті,   т.б.)   машина   кодына   ауыстырып,   компьютердің   жадына   жазады. Сканердің жұмысының принципі былай: жарық сәулесі жол­жолмен жазық суретті сканерлейді, оның жұмыс принципі электрондық сәуленің дисплей экранын сканерлеуіне ұқсайды. Сканерлер қара­ақ түсті немесе түрлі түсті болады.      Функционалдық   мүмкіндігіне   қарай   сканерлеу   сапасы   мен   жылдамдығы   келесі   негізгі категорияларға   бөлінеді:   Сканерлердің   планшеттік,   қолмен   істейтін,   барабанды,   парақтық, форма сканерлері, штрих­сканерлер сияқты түрлері болады.                Қол   сканерлері   қазіргі   супермаркеттерде   қолданылып   жүрген   штрих­кодты   оқитын сканерлерге ұқсайды. Бұндай сканерлерді пайдаланып ақпаратты компьютерге енгізу үшін оны қолмен ұстап отырып, қағаздың үстімен өткізіп шығу керек. Парақты (барабанды) сканер жеке беттерді   ғана   сканерлеуге   қабілетті.   Кемшілігі   –   кітапты   сканерлейтін   мүмкіндігі   жоқ.   Планшетті сканерлер кәдімгі ксероксқа ұқсайды: бұндай сканерлердің қақпағы ашылып, ішіне қажетті сурет немесе мәтін орналастырылады да сканер өзіне қажетті ақпаратты көшіріп алады. Планшетті сканерлердің барлығы дерлік қазір түрлі түсті болады. Оларда қозғалмалы жарық сезгіш  элементі   құрылғы  корпусының   ішінде  орналасқан.  Бұл   сканерлер   қазіргі  уақытта   кең таралған   болып   есептелінеді.   Суреттер   мен   фотосуреттерді   санмен   белгілеуде   бұл   сканер ерекше ыңғайлы. Қазіргі планшетті сканерлердің  көпшілігі электрондық поштамен принтерге жіберуде,   сканерлеудің   жылдам   жұмыс   жасауына   мүмкіндік   беретін   батырмалармен жабдықталған. Пленкалар   өңдейтін   сканерлерде   аса   сезгіш   қабылдағыштар   қолданылады   және   оның шешу қабілеті анағұрлым жоғары. Сканер сыртқы құрылғы болып табылады және компьютерге арнайы ажыратқыш арқылы қосылады. Қазіргі сканерлер, көбінесе USB портты қосуды пайдаланады. Сканер үстелге қоятын, қолға ұстайтын түрде болады. Үстелге қойылатын   сканерлер беттік   және   планшеттік   деп   бөлінеді.   Сканерлер   айқындау   және   әртүрлі   түсті   қабылдау мүмкіндігіне қарай бөлінеді. Қол сканерлердің көмегімен кіші өлшемді мәтінді, суреттерді, оның бетінде қозғалта отырып  көшірмесін алуға болады.  Планшеттік сканерде мөлдір беттің үстіне көшірмесі алынатын құжаттар қойылады, оның астыңғы   бөлігінде   қадамдық   двигатель     көмегімен     сканерлеуші   платаны   арнайы   құрал қозғалтады. Лампаның жарығы құжаттан шағылып айна арқылы қабылдауыш элементке түседі, ол оны электрлік кернеуге түрлендіріп онан соң ақпарат түрінде кодтап компьютерге береді.  Сканердің негізгі сипаттамаларының бірі – оның айқындау қабілеті. Ол дюйм бірлігіндегі нүкте санымен – dpi ( dot per inch)   анықталады. Сканер үшін тік және горизонталь бағытта анықтау шамасы қолданылады. Құжатты монитор экранына шығару үшін сканердің айқындауын Ү. 31  СМЖ АМПК  КСТ 05  1 Басылым 100 dpi   қою керек, себебі монитордың айқындау қабілеті 72 не 96 dpi     болады. Түрлі­түсті ағынды   принтерде   (600   dpi)   сканерленетін   құжатты   айқындау   қабілетін   200   dpi   қою   керек. Сканерден алынған құжатты үлкейту керек болған жағдайда ғана оның айқындаушы қабілеттерін жоғары қою керек.  Түрлі­түсті сканердің негізгі сипаттамасы – түске келетін разрядтар санымен көрсетіледі. Компьютерде   бір нүктенің түсі туралы ақпарат сақтау үшін 24 разряд яғни әрбір түс үшін 8 разрядтан қолданылады. Бұл түстің 16 млн. астам түрін алуға мүмкіндік береді. Графикалық адаптерлер 24 разрядты түспен жұмыс істейді.  Сканердің сипаттамаларының бірі –   бір­біріне жақын орналасқан нүктелерді ажырату болып табылады. Оны анықтау үшін оптикалық тығыздық бірлігі қолданылады оның ең кіші мәні­ 0,0 Д ақ түс үшін, ең үлкен мәні 4,0  Д – қара түс үшін. Түрлі­түсті суреттің тығыздығы 2,5 Д негатив пен рентген үшін 3,0 – 3,6 Д оптикалық тығыздығы 2,5 Д   сканер негативтегі бейнені анықтай   алмайды.   Оптикалық   тығыздығы   аз   сканерлер   бейнелерді   толық   анықтай   алмайды. Кейбір   планшеттік   сканерлер   мөлдір   пленкаларды,   слайдтарды   және   негативтерді   анықтай алады. Оларда қақпақтың орнына слайд – адаптер орнатылады.  Слайдтар мен негативтер үшін сканерлерге арналған арнайы слайд ­ сканер бар.  Сканер компьютерге арнайы адаптерлер, SCSI  интерфейсі немесе тікелей паралель порт арқылы қосылады.  ............................................................................. .................... 20 минут 5. Жаңа тақырыпты бекіту 3­кезең «Лото­ралли»  Бұл үшін машина суретіне сұрақтар жазылған. Сұрақты оқып экипаж мүшелері жауап береді. Сұрақ төмендегі түрде беріледі: 1. Сканер қандай құрылғы? Сканер   –   қағаз   бетінен,   газеттерден,   құжаттардан,   суреттерден,   слайд   пен   негативтерден графикалық ақпараттарды компьютерге ендіру үшін қолданылатын сыртқы құрылғы 2. Сканердің жұмыс принципі қалай? Сканердің жұмысының принципі былай: жарық сәулесі жол­жолмен жазық суретті сканерлейді, оның жұмыс принципі электрондық сәуленің дисплей экранын сканерлеуіне ұқсайды 3. Сканердің қандай түрлері бар? Сканерлердің   планшеттік,   қолмен   істейтін,   барабанды,   парақтық,   форма   сканерлері,   штрих­ сканерлер сияқты түрлері болады. 4. Қол сканері қайда қолданылады? Қол сканерлері қазіргі супермаркеттерде қолданылып жүрген штрих­кодты оқитын сканерлерге ұқсайды. Бұндай сканерлерді пайдаланып ақпаратты компьютерге енгізу үшін оны қолмен ұстап отырып, қағаздың үстімен өткізіп шығу керек 5. Парақты (барабанды) сканер қандай? Парақты (барабанды) сканер жеке беттерді ғана сканерлеуге қабілетті. Кемшілігі – кітапты сканерлейтін мүмкіндігі жоқ 6. Планшетті сканер қалай жұмыс атқарады? Ү. 31  СМЖ АМПК  КСТ 05  1 Басылым Планшетті сканерлер кәдімгі ксероксқа ұқсайды: бұндай сканерлердің қақпағы ашылып, ішіне қажетті сурет немесе мәтін орналастырылады да сканер өзіне қажетті ақпаратты көшіріп алады. 4­кезең   «Абайла,   арақашықты   сақта»  Барлық   экипажға   тест   тапсырмалары   беріледі. Жауаптары тақтада беріледі, топтар тесттерін ауыстырып тақтадан тексереді.     5­кезең «Аялдау» Көк майсада демалуды және гүл теруді ұйымдастыру. Дала гүлінде суреттер жасырылған, сол суреттерді тауып, сипаттама беру керек. 6­кезең «Мәре» Мәре сызығына табыспен жету. Әр экипаж сөзжұмбақ шешу керек.  Ү. 31  СМЖ АМПК  КСТ 05  1 Басылым 7­кезең Қорытындылау. Әр экипаж қолдарындағы жетондарда көрсетілген ұпайлар бойынша  жалпы ұпайлар санын есептейді. Ең көп ұпай жинаған экипаж жеңіске жетеді.  6. Бағалау  ............................................................................. ................... 2 минут Сабаққа қатысқан оқушыларға білімдеріне қарай бағаларын қоямын 7. Үйге тапсырма ............................................................................. ................... Реферат «Сканер және оның түрлері» 1 минут Ү. 31  СМЖ АМПК  КСТ 05  1 Басылым