Қан топтары. Қан құю. Резус фактор

Lesson: 23  date:   27.11  Grade: 8 Theme of the lesson learning objectives Purpose of the lesson  Value of lessons  Evaluation сriteria:    Language objective   Previous reading  School­gymnasium named after Momyshuly Teacher,s name:Бердишева Ұ. Қатысқандар саны Number present:: Қатыспағандар саны Number absent::  Қан топтары. Қан құю. Резус фактор. Blood groups. Blood transfusion.  Reso factor  8.1.3.7 – агглютинация және резусконфликт механизмдерін түсіндіру All students:   Мәтінді оқып, мазмұнын түсінеді, қан топтарын біледі,  оларды белгіленуіне байланысты ажырата алады  Most  students: Антиген мен антиденеге байланысты қан топтарын салыстырады,  қан құю кестесін қолданып, қан құюды болжайды.     Some students: Қанды дұрыс құймағанда болатын қауіптерді дәлелдеп бере алады, Резус­фактордың «оң» және «теріс» түрлерін сипаттап береді.  Зайырлы қоғам және жоғары руханият   – Қан топтары және оның белгіленуін біледі. – Антиген мен антиденеге байланысты оларды ажырата алады. – Қан құю кестесін ұғады, қан топтарына байланысты қан беретін және қан 160 алатын адамды мысалмен келтіре алады. – Резус­факторға сипаттама береді, одан болатын («–» және «+») қауіптерді  айқындайды.   Oқушылaрдың тілдік дaғдының төртеуін де түрлі әрекeттерде (мысалы, оқылым­ тыңдалым, оқылым­жазылым, оқылым­айтылым, тыңдалым­жазылым және т.б.)  әртүрлі мaқсаттарға қол жeткізу үшін қолдану Негізгі сөздер мен тіркестер: Қан топтары, қан құю, резус­фактор, реципиент, донор,  агглютинация Blood groups, blood transfusion, rhesus factor, recipient, donor, agglutination   Сыныптағы диалог/жазылым үшін пайдалы тілдік бірліктер: Талқылауға арналған тармақтар:   Қан құю ережелерін жасаңдар. Қан құю үшін ереже міндетті түрде керек пе? Талқылып  жауаптарыңды беріңдер Сіз неліктен... екенін айта аласыз ба?  Неліктен әр адам өз қан тобын білу міндетті екенін айта аласыңдар ма? Жазылым бойынша ұсыныстар:  Қан құю кестесін дәптерге түсіру  Шағын тест жұмысы  1. Иммунитет теориясының, фагоцитоз ілімінің негізін салды.  а) Э. Дженнер ә) Л. Пастер б) И.И. Сеченов в) И.И. Мечников  2. Бөгде заттарға қарсы ағзада түзілетін нәруыз. а) эритроцит ә) антидене б) лейкоцит в) тромбоцит  3. Егуді алғаш қолданған ағылшын дәрігері  а) Ч. Дарвин ә) Л. Пастер б) Л. Гук в) Э. Дженнер  4. Табиғи иммунитеттің бөлінуі  а) белсенді және әлсіз ә) жүре пайда болған және белсенді  5. Егу арқылы қалыптасқан иммунитет.  а) табиғи ә) туа біткен б) жасанды в) жүре пайда болған 6. 6.Иммунитеттің түрлерін  ата.  а) табиғи және жасанды ә) туа біткен және тұқым қуалайтын б) жасанды және  белсенді в) уақытша және тұрақты  Planned time   Start up Plan Scheduled exercises (write down notes alongside planned exercises below)  Ұйымдастыру. Психологиялық ахуал. Топқа бөлу әдісі: «Пәндік категориялар»  Resources  Биология: құс,  адам Химия: тұз, қышқыл,  сілті, атом,  молекула,  элемент т.б Оқулық Сынып осы әдіс арқылы «Реципиент», «Донор» топтарына бөлінеді. Әр  топ өз атының сабаққа байланысын болжайды. Ынтымақтастық атмосферасын тудыру: «Сенің есімің» Ойынға қатысушылар шеңбер болып тұрады. Кез келген бір оқушы өз  есімін айтады. Кейінгі оқушы кезекпен бірінші оқушының есімін допты  шеңбер бойымен жылжыта отырып, түрлендіре айтады. (Сәуле, Сәулетай,  Сәулежан, Нұрсәуле т.б.) осылай барлық баланың есімі түрлендіріле  айтылып шығады. Ойынға қатысушылар өз аттарын түрлендіре естігенде  қандай сезімде болғанын айтады. Мұғалім: Біздің есіміміз өзіміз үшін дүниедегі ең керемет әуен секілді  естіледі. Сондықтан да бір­бірімізбен сөйлескенде, әңгімемізді міндетті  түрде есімімізді айтудан бастайық.жусан, балық, бақа т.б.  І. Оқулықпен жұмыс.  «Идеялар себеті» стратегиясы  Жұмыс алгоритмі Сабақтың тақырыбымен танысады.  Жеке жұмыс. Әр оқушы мәтіннен өзіне белгілі мәліметті тезис түрінде  жазып шығады. 2 минут беріледі.  Топтық жұмыс. Оқушылар өз ақпараттарымен бөліседі, талқылайды. 3  минут беріледі.  Сыныппен жұмыс. Әр топ тақырып бойынша өзінің көзқарасын айтады,  білімдерін көрсетеді. Мұғалім айтылған көзқарастар мен түйінді сөздерді  «себетке» салып отырады (тақтаға жазу). Дескрипторлар: – Мәтінді толық меңгеріп, жеке, топтық жұмыс тапсырмасын толық  орындайды. – Қан __________топтарын, олардың белгіленуін біледі, салыстырады,  ажыратады. – Қан құю кестесін қолданып, әмбебап донор мен әмбебап реципиентті  анықтайды, мысалдарға жауап бере алады. – Резус­факторды сипаттап береді. Сергіту сәті.  «Өлеңді сезіну»  – Өлеңмен танысады.  – Өлең жолдарына өз ойларымен қимыл жасайды.  – Топпен айтады.  Біз тамшымыз теңіздегі,  Жағаға ұрған толқыны.  Айналамыз, сеніңіздер, Ұлы айдынға сол күні.  Бақшадағы терекпіз біз,  Жапырағы жайқалар...  Қосылыңдар керекпіз біз,  Тіршілікке қайда да!  Рефлексия.  «Сауалнама түріндегі рефлексия»  1. Бүгінгі сабақта мен • білдім_________________________ •  түсіндім_________________________ • үйрендім__________________  2. Сабақ кезінде ең жақсы өткен ... __________________________  3. Негізгі қиындықтар менде … _____________________________  4. Менде өзгерістер болды...  а) Пәндік білімімде  ә) Сезіну қасиетімде  б) Шығармашылық қабілетімде  в) Өз іс­әрекетімді сезінуде  «Серпілген сауал» стратегиясы  Тақырыптың түсіну деңгейін арттыруға және талқылау дағдыларын  дамытуға қол жеткізу үшін сыныптағы оқушылардың арасында    Center     Ending сұрақтарды лақтырыңыз. Мысалы, Самат, Рахаттың жауабы туралы сен не  ойлайсың?  Самал, Айгүлдің жауабын барынша кеңейту үшін оны қалай дамытуға  болады?  Қанат, естігеннің барлығын бір жауапқа қалай біріктіруге болады?  Дескрипторлар:  – Сұрақтарға барынша кең жауап береді. – Тақырыптағы негізгі идеяны ары қарай дамытады Рефлексия Функционалдық сауаттылық тапсырмалары Гематология – қан туралы ғылым. Тұқым қуалайтын қан ұйымайтын  аурудың аты – гемофилия. Бұл ауру геннің дефектісінен туындайды. Ауру ген Х­хромосомада орналасады.Тарихта ауру генді тасымалдаушының бірі Виктория ханшайымы болған. Гемофилия ауруымен Викторияның ұлы  Леопольд және бірнеше немерелері ауырған. Оның бірі Ресей ханзадасы  Алексей Николаевич Романов еді. №1 тапсырма Ресей ханзадасы Алексей гемофилиямен ауырған. Ханзаданың  гемофилиямен ауыру себебін түсіндіріңіз. А) гемофилия гені әкесінен берілген В) гемофилия гені анасынан берілген  С) Анастасия деген әпкесінен берілген №2 тапсырма Қанның ұюына қатысады А) тромбоциттер В) лейкоциттер С) эритроциттер №3 тапсырма Қан құю станцияларында қан қоры сақталатыны белгілі. Егер де қан ұю 3­ 4 минутта жүретін болса, қан құю станцияларындағы қан қоры неге ұйып  қалмайды? №4 тапсырма Қан топтары сәйкес келмейтін адамдардың қанын неге бір­біріне құюға  болмайды? Қауіп­ қатерлерді айқындаңыз.  Қосымша ақпарат. Адам қанының түрлі топтарындағы антигендер мен антиденелердің болуы Қан  топтары Эритроциттерде болатын антигендер Қан плазмасында болатын антиденелер О (I) A (II) B (III)  AB (IV) болмайды AB AB α және β βα болмайды Саралау – Сіз  қосымша көмек   көрсетуді қалай  жоспарлайсыз? Сіз  қабілеті жоғары  оқушыларға  тапсырманы  күрделендіруді қалай  жоспарлайсыз?  Қосымша көмек керек оқушылар үшін: Сенің қаның ІІІ топ. Сен қанды қай топқа бересің, кімнен аласың? Қабілеті жоғары оқушы: «Мен донормын» деген М. Мақатаев өлеңін оқып талдау. Негізгі идеяны айқындау.  Бәріңе! Бәріңе! Бәріңе!  Жасыңа да, кәріңе!  Кімге қан керек?  Ішуге емес, дәріге...  Мен – донормын.  Шипа болар қаным бар,  Қабылдаңдар, алыңдар.  Менің жылы қанымның  Қасиетін таныңдар.  Жоқ! Ақшаға сатпаймын!  Аурулар алдында,  Борышымды ақтаймын.  Өмір беріп өзгеге,  Өмірімді сақтаймын!  Мен – донормын.  Таза қан.  Сақ боласыз жазадан, Сақ боласыз мазадан,  Қабылдаңыз?!  Көп берем де, аз алам,  Сіздегі сансыз түтікпен  Пәнаралық  байланыс  Қауіпсіздік  және еңбекті  қорғау  ережелері АКТ­мен  байланыс Құндылықтард ағы байланыс Менің қаным өтеді,  Маған сол да жетеді!  Сіздегі жылы жүректе  Менің қаным соғады.  Маған сол да болады!  Сіздің мидың, біздің қан  Болып жатса қорегі.  Басқаның не керегі?!  Бәріңе! Бәріңе! Бәріңе!  Жасыңа да, кәріңе!  Кімге қан керек?  Кімге қан керек?  Кімге қан керек?  Ішуге емес! Дәріге!..  Рефлексия. «Таңдау» 1. Мен сабақта 2. Өз жұмысыма 3. Сабақ маған 4. Сабақта мен 5. Менің көңіл күйім 6. Сабақ материалдары маған Таңдалатын сөздер: белсенді, енжар ризамын, риза емеспінтез, ұзақ өтті шаршадым, шаршамадымжақсарды, нашарлады түсінікті, түсініксізқызықты, қызықсыз пайдалы, пайдасыз Рефлексия/ Reflexes Оқу мақсаттары шынайы ма? Is learning objective  true? Бүгін оқушылар не білді? What Did Students Learn  From Today? Сыныптағы ахуал қандай болды? What was the  situation in the classroom? Мен жоспарлаған саралау шаралары тиімді болды ма? Did the differentiation I planned had been effective? Мен берілген уақыт ішінде үлгердім бе? Did I run over the time I got in? Мен өз жоспарыма қандай түзетулер  енгіздім және неліктен? What adjustments have I made  to my plan, and why?  Қорытынды бағамдау Қандай екі нәрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)? 1. Сабақта әртүрлі оқыту стратегиялары, түрлі әдістерді араластырып қолдану 2. Жеке, жұптық, топтық жұмыстар Қандай екі нәрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)? 1. Оқушылардың сабақ барысындағы жұмыстарына талдау жасау, тапсырмалардың орындалуын  жақсарту үшін не істеу керектігіне мән беру 2. Оқушылар орындай алмаған тапсырмаларды қайта қарап, өзгеріс енгізу Сабақ барысында сынып немесе жекелеген оқушылар туралы келесі сабағымды жетілдіруге көмектесетін  не білдім? Жекелеген оқушылардың сабақты қабылдау ерекшеліктерін, әрқайсысының бейімділігіне қарай  тапсырма дайындау қажеттігін және тапсырмаларды жас ерекшеліктеріне қарай жасақтау Тексерілді:              Н. Әлметова           .