Қазақстандағы ұжымдастыруға қарсы шаруалар көтерілісі.

Омарова Гульшат Амангельдиновна                                            №18 жалпы білім беретін орта мектеп                                                       Тарих пәні мұғалімі                                                                                                                             Қарағанды қаласы Сабақтың тақырыбы: Қазақстандағы  ұжымдастыруға қарсы шаруалар көтерілісі. Сабақтың мақсаты: 1. Білімділік. Оқушыларға тақырып  бойынша алған білімдерін  пысықтап, аса маңызды  білім  элементтерін берік қалыптастыру 2. Дамытушылық. Өздігінен жұмыс  істеуге  үйрету, ұйымшылдыққа тәрбиелеу 3. Тәрбиелілік.Оқушылардың саяси көзқарасын қалыптастыру Сабақтың көрнекілігі: Слайдтан:  Цифрлар­фактілер  Суреттер  Көтерілістің талаптары жазылған слайд – схема таблица. Сабақтың  әдісі: Оқушылардың өзіндік жұмыстарын зерттеу, рөлдік ойындар Сабақтың түрі: аралас сабақ Сабақтың типі: дәстүрлі емес Сабақта пайдаланылған жаңа технология элементтері: 1. Дамыта оқыту                                                                                                      2. Деңгейлеп оқыту Сабақ барысы:  1) Ұйымдастыру ­   С. Тұрысбековтың «Көңіл толқыны»   күйін тыңдау арқылы тақырыпты ашу. 2) Үй тапсырмасы. Үй тапсырмасының барысы. 1. Ұжымдастыру  кезіндегі ауыл бейнесі (оқушылар орындаған тапсырмалардың  жауаптары) 1­тапсырмасы. ­ Уа кімсің? ­ Шаруамыз ­ Қайдан келесіз? ­ Ауылдан келеміз ­ Ауылың қандай? ­ Ұжымдастыру жүргелі жатыр ­ Сонда не болады? ­ Ауылшаруашылық артелдері, коммуналар құрылуда. ­ Малдың жағдайы қандай? ­ Мал бар. 40,5 млн.­ға жетті. ­ Ия, жақсы екенсіңдер. 2­тапсырмасы.  (телехабар)   ­ Тележурналист: Құрметті телекөрермендер. Бүгін, бізде қонақта Партияның XV­съезд делегаты. ­  Қош келдіңіз. Сізге съезд шешімдері туралы бірнеше сұрақтарым бар еді.   ­  Қандай қандай ұстанымдары бар?                   Біріншіден, ауылшаруашылығын ұжымдастыру идеясы неден                                 туындады?                   ­ иә, бұл КСРО­дағы социализм құрылысының құрамдас бөлігі. ­ Қандай қандай ұстанымдары бар? ­   Қазақстандағы   еріктілік,   дербестік,   материалдық   мүдделік   және ұжымдастыру кезең­кезеңімен өту керек. ­ Қазақстандағы ұжымдастыру қашан аяқталуға тиіс және қандай формалары бар? ­   1932   жылдың   көктемінде     астықты   аудандарда     колхоз   құрылысы   негізгі формасы – ауылшаруашылық артелі, малды аудандарда жерді бірлесіп өңдеу және шөп шабу жөніндегі серіктестіктер болуға тиіс.  Жарайды сұхбатыңызға рахмет. 3­тапсырмасы.    Схема арқылы Голощекиннің Қазақстандағы саясатын түсіндіру                  ҚЫЗЫЛ  ОТАУ МАЛ  САНЫ – 40,5 МЛН. ЖЭС КОММУНА АРТЕЛЬ ТОЗ 1925  ГОЛОЩЕКИН АУЫЛДЫ КЕҢЕСТЕНДІРУ Шабындық  және  егістік жерлерді  қайта  бөлу 1928 жылы  «Аса ірі бай шаруашылықтар мен жартылай феодалдарды тәркілеу» және жер аудару туралы декрет  Астық дайындаудың  төтенше шаралары 4­тапсырма.Төмендегі дәуір құжатын пайдалана отырып, тәркілеу туралы  өз ойыңды  айт. Қазақ   Орталық   Атқару   Комитетінің   және   Қазақ   КСР   Халық   Комиссарлары   Кеңесінің «Байлардың шаруашылығын тәркілеу туралы» қаулысы. 1928   жылы   27   тамызда   Қаз   ОАК   мен   Қаз   ХКС­нің   «Байлардың   шаруашылығын тәркілеу туралы»  қаулысы шықты.  Ол күшіне енген сәттен бастап шаруа қожалықтарына өзіндік ауыл шаруашылық өнімдерінің артығын қалауы бойынша иелену құқығына кепілдік беретін.   Жаңа   экономикалық   саясаттың   принциптерінен   бас   тартылды.   Қаулыға   сай, байлардың шаруашылығын тәркілей отырып, оларды тұрғылықты жерінен қоныс аударып жіберуге рұқсат етілді. Тәркілеу жөніндегі науқан, мақта шаруашылығы аудандарынан басқа, республиканың барлық   жерлерін   қамтыды.   Тәркілеу   нәтижесінде   657   анағұрлым   ірі   байлар   қоныс аударылды, олардан 145 мың бас ірі қара тартып алынды, ауыл шаруашылық құралдары 877 колхозға және 24491 жеке шаруашылыққа берілді. Астық   өнімдерін,   егіндік   пен   шабындық   жерлерді   және   малды   тәркілеу   науқаны барлық   жерде   де   заң   нормаларын   бұзумен:   халықты   қорқыту   және   зорлау   арқылы, байсымақтарды күштеу арқылы іске асырылды. Тәркілеу жөніндегі шараларды жүргізу барысында тәркілеу шегіне жеткізу үшін жеке шаруашылқтарды әдейі біріктіру де бой алды. Тәркіленіп кетпес үшін кейбір байлар өзінің мүлкі мен малын орта шаруалар мен кедейлерге бөліп берд, малының бір бөлігін базарда сатты. 5­тапсырма. Батыс Қазақстандағы ашаршылық – мәнжазба     6­тапсырма. Тест тапсырмасы. 1. Ұжымдастыру бағыты қай съезде жарияланды? А)   XII съезде  ә) XV съезде  б) XVI  съезде 2. Ұжымдастыруды аяқтау мерзімі белгіленді? А) 1932 ж. көктемде  ә) 1932 ж. күзде  б) 1932 ж. Жазында 3. Шаруалар ұжымдастыру түрін таңдағанда нені таңдады? А) ауыл шаруашылық артелі  ә) камона  б) тоз 4. Шаруашылықта  ұжымдастыру 1931 ж. қаншаға жетті? А) 70%  ә) 55%    б) 65 % 5. «Қазақ жерінде көршілес өлкелерге көшулер саны артуда» ­деп жазған кім? А) Голощекин  ә)  Рысқұлов  б) Дулатов 6. Ауыл шаруашылығында ұжымдастыруда негізгі ұстанымдар? А)   егіншілік   пен   дербестік   ұжымдастыру кезең­кезеңмен өтуі   б) екеуі де   ә)   материалдық   мүдделікпен   ауыл   шаруашылығын 7.  1933 ж. малдың саны қанша? А) 40,5 млн.    ә) 4,5  млн.  б)  3,5  млн. 8. Аштық  салдарынан 1932 ж. қанша адам өлді? А) 313   ә)  769   б)  755 9. Аштық апаты мен себебі туралы Голощекинге хат жазды? А) Мүсірепов, Дулатов  ә)  Сейфуллин, Жансүгіров  б) Майлин, Жангелдин 7­тапсырма.   Ұжымдастырудан  кейінгі  қазақ  ауылының  бейнесі. ­Уа кімсің? ­ Шаруамыз ­ Қайдан келесіз? ­ Ауылдан келеміз ­ Қайда  барасың? ­ Қалаға  барамын ­Неге? ­ Жағдай жоқ ­ Не болды? ­ Барлығын алды.Аштық ­ Кім алды? ­ Кеңес өкіметі алды ­ Мал қайда? ­ Жоқ ­ Қанша қалды? ­ 4,5 млн. ­ Нең қалды? ­ Ештеме ­ Енді не істейсің? ­ Көтеріліске  шығамыз. 1929­30 жж. ұжымдастыруға қарсы  формалар                                                                                                                                     өлтіру Кінәлілерді  Қалаға құрылысқа кету                                                                                                           Қазақ отрядын құру Ашық көтеріліске шығу                                                                             Басқа  аймақтарға  кету Бекіту. 1. Ұжымдастырудың  Сталиндік  үлгісіне  қарсы күрес түрлерін  атаңдар? 2. Көтерілісшілер  қандай  талаптар  қойды? 3.  Көтерілісшілер  қай  аудан  орталығын  басып  алды? Бағалау. Үйге  тапсырма. 1.  Жаппай  ұжымдастыру  саясатына  қарсылық 2.  Тестілік  тапсырма.