Үлкен және кіші қанайналым шеңберлерін оқушыларға таныстыру.Қанайналымның екі шеңбермен айналып өтетіндігін тақырыппен танысу арқылы біледі. Үлкен қанайналым шеңберін неше уақытта айналып,кіші қанайналым шеңбері неше уақытта айналып келетіндігі мен танысады. Қанайналымның ағзада қалай жүріп өтетіндігі мен танысады.Өкпелік шеңбердің неліктен олай аталатындығын біледі.
І. Ұйымдастыру
Б и о л о г и я с а б а ғ ы н а қ а ж е т т і о қ у
– қ ұ р а л д а р ы н д а й ы н д а у .
О қ у ш ы л а р д ы ү ш т о п қ а б ө л у
н
і
р
і
Б
і
р
і
б
у
а
д
ң
ы
т
Бірлік
Ұйымшыл
дық
Топ
ережесі
Ортақ
шешімге
бір
келу
і
л
д
Ә
у
а
л
а
ғ
а
б
Т атул ы
қ
Құралдарды бірлесіп
пайдалану
Қан топтары
Қан тобы
Мынандай
топқа қан
беруге болады
Мынандай
топтағы
қанды құюға
болады
І (О)
ІІ (А)
ІІІ (В)
ІV (АВ)
Лимфоциттер қандай қызмет
атқарады?
ЖИТСтен қалай сақтануға болады?
Қан топтары
Қан тобы
Мынандай
топқа қан
беруге болады
Мынандай
топтағы
қанды құюға
І (О)
ІІ (А)
ІІІ (В)
ІV (АВ)
І ІІ ІІІ ІV
ІІ ІV
ІІІ ІV
ІV
болады
І
І ІІ
І ІІІ
І ІІ ІІІ ІV
Дене тәрбиесі
және спорт
Күн тәртібін
дұрыс ұйымдастыру Дене салмағын
қалпында ұстау
Жеке бас гигиенасын
сақтау
Дұрыс
тамақтану
Салауатты өмір салты
Қоршаған орта
тазалығы
Тиімді демалыс
Зиянды дағдыларға
әуестенбеу
Күйзелісті болдырмау
Әлеуметтік ортамен
байланыс
“РАФТ” әдісі
Рөл
Мұғалімнің сөзі
Берілген тапсырмаға
Тақырып
тақырып
қойып қорғап шығады
”Денсаулық туралы”
“Аудитория”
Иммунитетке
сипаттама
Өлең,шығарма,эссе жазуға болады
“Форма”
ЖИТС қарсы.
Жаңа сабақ
Сабақтың тақырыбы:
§ 36. Қанайналым мүшелері
“Кемпірқосақ” әдісі
І топ
Жүректің
құрылысы
ІІІ топ
КАПИЛЛЯР
ІІ топ
АРТЕРИЯ
ВЕНА
Дайындал...Назар сал…Оқыңдар!
Әр оқушы берілген
тақырыпты түсіндіруге
көмектесетін заттар
жинағын алады.Ғаламтор
желісін қолдануға болады
Сіздің тапсырманы оқу үшін
5 минутыңыз бар,талқылау
үшін 5 минутыңыз бар
балықтар
қосмекенділе
р
жорғалаушыла
р
сүтқоректілер
Қанайналым мүшелері.
Қан тамырлары
Жүрек
Жүректің орташа салмағы
Жаңа туған нәрестеде – 20г.
Ер адамдарда – 350г.
Әйел адамдарда – 250г.
Жүрек төрт қуысты
Тұтас қалқа арқылы екі бөлікке бөлінеді
2 жүрекше
2 қарынша
Жүрекшелер мен қарыншалар
жақтаулы қақпақшамен өзара
байланысты болады
Оң жақ жүрек бөлігінде
үш жақтаулы қақпақша
Сол жақ жүрек бөлігінде
қос жақтаулы қақпақша
(митральды)
Жақтаулы қақпақшалар тек қарынша жаққа қарай ашылады.
Бұған бір ұшы – қақпақша жақтауына, екінші ұшы қарынша
қабырғасын бекіген сіңір жіпшелері себеп болды.
Сіңір жіпшелері
Жақтаулы қақпақшалар
Айшық тәрізді
қақпақшалар
Жүрек қуыстарынан қанның ағу бағыты:
Қан жүрекшеден қарыншаларға қарыншадан
артерия қантамырларына қарай ағады.
Көлденең жолақты бұлшықет
ұлпасынан тұрады
Сыртын дәнекер ұлпасынан
тұратын жұқа қабық перикард
қаптайды
Жүрек қабырғасы
3 қабаттан тұрады
Сыртқы
эпикард
Ортаңғы
миокард
Ішкі
эндокард
Қан тамырлары
Артерия
(қызылтамыр)
Капиллярлар
(қылтамыр)
Вена
(көктамыр)
Қанды жүректен
мүшелерге
ұлпаларға таратады
Барлық мүшелерді
торлайды, қан баяу
аққандықтан
қабырғалары
арқылы ұлпаларға
оңай өтеді
Мүшелер мен ұлпалардан
көмірқышқыл газына, зат
алмасу өнімдеріне,
гормондарға қаныққан қанды
жүрекке тасымалдайды
1. Қалыпты жағдайда жүрек 1 минутта орта
есеппен 5 литр қанды тамырларға айдаса,
1 сағатта және 1 тәулікте қанша мөлшерде қан
айдайды.
2.Бір минут ішінде денедегі қан жүрек арқылы
2рет айналып өтеді. Сонда тәулігіне
қанша рет өтеді.
3. Қалыпты жағдайда жүрек орта есеппен 1 минутта
70рет жиырылып кеңейетін болса
1 тәулікте қанша рет соғады.
1.Есеп : 60х5 = 300х24= 7200
2.Есеп: 60х2=120х24 = 2880
3.Есеп: 60х70=4200х24 = 100,800
“Терминдер”
әлемі
Эпикард
Эндокард
Тахикардия
Аорта
Брадикардия
Перикард
Систола
Гематология
Гематолог
Диастола
Миокард
Артерия
Вена
Капилляр
«Тақырыптың түйінді сөздері”
Келтірілген сөздердің қайсысы
_____________________________ жатады?
Сөздер банкісі Біздің тақырып
Қанайналым
мүшелерінің құрылысы
Қан,мұрын қуысы, жүрек,
кеңсірік, лейкоциттер,
тромбоциттер,Аорта,
кеңірдек,систола,диастола
бронхы,вена,артерия,брон
хиолалар,капиллярлар,аль
веола,тахикардия,бради
кардия
Үйге тапсырма
•§ 36 оқыпбілу.
•Сұрақтарға жауап беру.
•Қанайналым мүшелері.