Тақырыбы: Физикалық регата
Мақсаты: Оқушылардың пәнге қызығушылығын арттыру, ойлау қабілеттерін дамыту, бір - бірімен достық, ынтымақтастықта болуға тәрбиелеу. Шығармашылық қабілеттерін шыңдау, өз бетінше жұмыс істеуге үйрету, еңбекке баулу.
1 - бастаушы: Құрметті қауым! Сіздер бүгін физиканың қызық та, қиын сұрақтарына жауап беріп,
Күнделікті көріп жүрген үйреншікті құбылыстың өзінде қаншама физика заңдылықтары жатқандығының куәсі боласыздар.
2 - бастаушы: Табиғатта физикалық құбылыс сансыз көп, сол жайлы оқып білгендеріңді ортаға салып білмейтін біраз құбылыстарды бүгінгі біздің кешімізден яғни физиканың ғажайып әлемінен табасыздар.
1 - бастаушы: Физика терең ойлап, көп толғанды, тәжірибе жасап, көз жеткізгенді жақсы көретін пән, асығыстықты, жалқаулықты сүймейді.
2 - бастаушы: Ал достар ғылымдардың ғылымы әрбір істі шешуге көмектесуші, қызық та ғажайып әлемге саяхат жасайық!
Сайыстың міндеттері:
- Жеке тұлғаның шығармашылық мүмкіншіліктерін дамыту, оқушылардың интеллектісін байыту, ой-өрісін кеңейту;
- Дарынды және қабілетті балаларды көбірек анықтап, ары қарай қолдап, олардың мүмкіндіктерінің толық ашылуына көмек көрсету;
- Әр түрлі мәселелер бойынша ақпарат алмасу және ғылыми-ізденіс жұмыстарының тәжірибелерімен алмасу;
- Оқуға, физикалық тәжірибе жұмыстарына деген қызығушылықтарын арттыру.
Сайысқа жалпы білім беретін мектептердің 7-9 сынып оқушылары қатысады.Команда құрамы 5 оқушыдан және 1 жетекшіден тұрады.
Сайыстың өткізілу тәртібі мен орыны
1 - бастаушы
Физика жайлы лирика
1. Физика!
Ғылымдардың нақтысы,
Жалқаулықты сүймейтін,
Оңайлықпен бас имейтін, Орынгул
Көп оқымасаң миыңа кірмейтін,
Жалпылауды білмейтін
Пәннің қиын да жақсысы!
2. Физика!
Физика ғылым болғалы,
Пайдасын елге тигізді:
Машина, темір арбаны,
Алысқа жылдам жүргізді.
3. Жарық қып жерді қараңғы,
От жақпай суды қайнатты.
Шөліркеген далаңды,
Су жеткізіп жайнатты.
4. Мың шақырым қашықта,
Сөйлеген жанды үйінде,
Сыйғызып көк қапшыққа,
Көрсетті сол бір күйінде
5. Физика ғылымдар ғылымы
Заңдары нақты әрі ғұмырлы,
Жас досым мұны біз ұғайық
Физика құрметтеуге лайық.
6. Құтқарып ауыр бейнеттен
Техниканы үйреткен Жансая
Роботтай – адамды
Тіл бітіріп сөйлеткен
7. Ұққанға табиғаттың сыры терең,
Дегенге оқып, зерттеп, көрем, білем,
Демесең болсын егер еңбегім еш,
Әуелі физиканы оқы дер ем.
1 - бастаушы
7 - 9 сынып оқушыларынан құралған аудиторияны екі командаға бөліп бірінші командаға –«______» деп, екінші командаға «______» деп ат қойып, әр командаға капитан сайлап алып сайысымызды бастайық.
І бөлім: «Сәлем – сөздің анасы». (топтарды таныстыру, аты, ұраны, эмблемасы, сәлемдесуі)
ІІ бөлім: «Физика біздің айналамызда». Жұмбақтар шешу
ІІІ бөлім: «Бұл не?» (физикалық құралдарды таныстыру )
ІV бөлім: «Бәрін білгім келеді!» («Иә» немесе «жоқ» )сұрақтарға жауап береді.
V бөлім: «Ойлан тап». (үй тапсырмасы, физикалық тәжірибелер көрсету, 10-дық жүйе) Топтық кезеңде әр топ 3 физикалық құбылысты көрсетеді, оны қарсыластары түсіндіру қажет. Құралды оқушылар өздерімен бірге құрап әкелу керек.
2 - бастаушы
ІІ бөлім: «Физикалық жұмбақтар»
1 - бастаушы 1. Етек – жеңі жиналмай
Дауыл тұрса дым қалмай
Түйдектеліп көшеді
Тоз - тоз болып өшеді. Жауабы: Бұлт. (1балл)
2. Электр энергиясын өндіретін,
Үйіңе жарық ендіретін,
Ротор стартордан құрылымы,
Кім айтады мұндай құрылғыны? Жауабы: Генетатор (1 балл)
3. Асып кетсе кернеуді,
Төмендетіп береді,
Кеміп кетсе кернеуді
Жетерліктей береді,
Мұны ойлап тауып ед,
Яблочков пен Усагин,
Тұтынуға қажетті,
Тауып берем кернеуді. Жауабы: трансформатор (1балл)
4. Жарқылдан соң жаңағы,
Суға бөкті бар алап.
Көкте түрлі жолақты,
Өрнек тұрды ғаламат. Жауабы: кемпірқосақ (1 балл)
5. Күндіз қасыңнан қалмайды.
Бірақ ешкім ұстай алмайды.
Қорқақ па, қараңғыға бармайды. Жауабы: (Көлеңке) (1балл)
6. Жалғыз бағыт білері,
Бұрғаныңа көнбейді.
Жол көрсетіп береді6
Бірақ өзі көрмейді. ( компас)
7. Алтын теңге кетеді,
Күміс теңге келеді. Жауабы: Күн мен Ай
8. Отқа жанбас,
Суға батпас. Жауабы: мұз (1балл)
9. Табаныма байладым,
Қос таяқпен айдадым. Жауабы: шаңғы (1балл)
10. Жылдың төрт мезгілінде де,
Мазасызданады ол неге? Жауабы: Жел. (1 балл)
11. Бұлтты аспанның жүзінде,
Ойнайтын бұл немене? Жауабы: Найзағай. (1 балл)
12. Өзі затты құрайды,
Теңесуге таразыны сұрайды. Жауабы: Масса. (1балл))
1– бастаушы
III - бөлім: «Кім көп құрал біледі?»Ортаға құралдар қойылады соны атап ,қандай құрал екенін анықтап айту керек.термометр-температура,диномометр-күш,таразы-масса,амперметр-ток күші,вольтметр-кернеу,магнит, электроскоп-электр өрісі,метроном-уақыт, мензурка-сұйық көлемі т/б.әр дұрыс жауапқа - 1балл
2 - бастаушы
ІV - бөлім: «Бәрін білгім келеді!» («Иә» немесе «жоқ» )сұрақтарға жауап береді.Әр жауап -1балл.
1. Аттас зарядтар бір - бірімен тартылады ма? (жоқ)
2. Заттар үш күйде болады ма? (иә)
3. Желді күні асфальт беті тез кебеді ме? (иә)
4. Жолдың өлшем бірлігі секунд па? (жоқ)
5. Ом заңын ашқан ғалым Ампер ме? (жоқ)
6. Жылдамдық бірлігі м/с (иә)
7. Температураны өлшейтін құрал динамометр ме? (жоқ)
8. Джоульмен өлшейтін физикалық шама энергия. (иә)
9. Уақытты сағатпен өлшейді ме? (иә)
10. Газға немесе сұйыққа түсірілген қысым сол сұйықтың немесе газдың әрбір нүктесіне өзгеріссіз беріледі. Паскаль заңы ма? (иә)
1 - бастаушы
1. Молекулалар заттың ұсақ бөлшегі ме? (иә)
2. Судың тығыздығы 1000кг/м3 - қа тең.(иә)
3. Қуаттың өлшем бірлігі вольт па? (жоқ)
4. Барометр атмосфералық қысымды өлшейді ме? (иә)
5. Өзінің пішіні мен көлемін сақтау қатты денеге тән қасиет.(иә) о
6. Дененің жерге тартылуы үйкеліс күші ме? (жоқ)
7. Мензуркамен сұйық көлемі өлшенеді ме? (иә)
8. Сұйықтың қатты күйге айналуы кристалдану ма? (иә)
9. P=pgһ қысымның формуласы ма? (иә)
10. Жұмыстың өлшем бірлігі Ватт.(жоқ)
V бөлім: «Ойлан тап». (үй тапсырмасы, физикалық тәжірибелер көрсету, 10балл) Топтық кезеңде әр топ физикалық тәжірибелер көрсетеді, оны қарсыластары түсіндіру қажет. Құралды оқушылар өздерімен бірге құрап әкелу керек.
«1.Тәжірибе: Суы бар стакан, мұз кесектері, жіп, тұз. Осы заттарды пайдаланып, мұзды стаканнан алу керек.
Жауабы: Тұздың әсерінен мұз ериді де, жіп мұзға кіріп лезде салқындап жабысып қалады.(кристалдану, балқу)
2. Суы бар тарелкенің ішінен түйреуішті алу керек. Магнит бар.(Су ішіндегі темір түйреуішке, яғни су бетіне магнитті жақындатамыз, сонда түйреуіш су ішінен магнитке жабысады.. Магнит айналасында магнит өрісін тудырады, ол өріс су арқылы да тарайды.)
3.Сұрақ: тарелкедегі тиынды қолды суламай қалай алуға 5. Бөтелке, қағаз, шырпы, қабығы аршылған жұмыртқа. бөтелкенің ішіне қағазды жағып, аузына жұмыртқаны қойғанда, ол ішіне кіріп кетеді. Неліктен?(Бөтелкенің ішіндегі ауаның қысымы атмосфералық қысымнан азаяды)
4. Суға картоп, сіріңке, жұмыртқа, өшіргіш саламыз. сонда нені байқауға болады? (Архимед күшіне байланысты денелердің жүзуі, батуы, қалқуын)
1 - бастаушы
VI. Қорытындылау бөлімі.
Бүгінгі кешімізді мына бір физиктердің өмірінен қызықты хикаялармен аяқтағым келіп тұр.
1. Рентген сәулелерін ашқан физик Рентгенге біреу хат жазыпты. Хатында Рентген бірнеше сәулелерді және қалай жұмыс істеу керектігін көрсететін нұсқауды хатпен салып жіберуді сұрапты. Хат иесінің сөзіне қарағанда көкірегінде оқ қалып қойыпты. Рентген хаттың иесіне мынадай жауап жазып жібереді: «Өкінішті - ақ, қазіргі уақытта менде бұл сәулелер жоқ және оларды жіберуде көп жұмыс туғызады. Сондықтан сізден сұрарым, ең оңайы, маған сіз өзіңіздің көкірегіңізді салып жіберіңіз».
2. Ампер басқалардан ұмытшақтығымен ерекшеленген екен. Бір күні ол үйінен шығарда есігіне хат жазып кетіпті. « Мырзалар! Ампер үйде жоқ, бүгін кешке келіңіздер» - деген сөз жазылған екен. Біраз уақыттан кейін Ампер үйіне келіп хаттағы жазуды оқып, кері қайтып, үйіне кешке келіпті.
3. Ұлы ғалым Эдисонның бағына кіретін есік өте қиын ашылады екен. Қонақтардың бірі Эдисонға өзің әйгілі өнертапқыш бола тұра осы есікті оңай ашылатын етіп қою қолыңнан келмей ме депті. Сонда Эдисон: «Меніңше есік жаман құрастырылмаған, ол үйдің су құбырымен байланысқан. Әр адам цистернаға 20 литр су құйып кетеді»- деп жауап бергенде қонақтары таң қалыпты.
Сөз соңын қортындылау үшін әділқазылар алқасына береміз.Сайысқа атсалысқан ,белсенді өнер көрсеткен оқушыларды марапаттаймыз.
Осындай көтеріңкі көңіл күймен сіздерге «сау болыңдар» демекпіз.
Тақырыбы: Физикалық регата
Мақсаты: Оқушылардың пәнге қызығушылығын арттыру, ойлау қабілеттерін дамыту, бір - бірімен достық, ынтымақтастықта болуға тәрбиелеу. Шығармашылық қабілеттерін шыңдау, өз бетінше жұмыс істеуге үйрету, еңбекке баулу.
1 - бастаушы: Құрметті қауым! Сіздер бүгін физиканың қызық та, қиын сұрақтарына жауап беріп,
Күнделікті көріп жүрген үйреншікті құбылыстың өзінде қаншама физика заңдылықтары жатқандығының куәсі боласыздар.
2 - бастаушы: Табиғатта физикалық құбылыс сансыз көп, сол жайлы оқып білгендеріңді ортаға салып білмейтін біраз құбылыстарды бүгінгі біздің кешімізден яғни физиканың ғажайып әлемінен табасыздар.
1 - бастаушы: Физика терең ойлап, көп толғанды, тәжірибе жасап, көз жеткізгенді жақсы көретін пән, асығыстықты, жалқаулықты сүймейді.
2 - бастаушы: Ал достар ғылымдардың ғылымы әрбір істі шешуге көмектесуші, қызық та ғажайып әлемге саяхат жасайық!
Сайыстың міндеттері:
- Жеке тұлғаның шығармашылық мүмкіншіліктерін дамыту, оқушылардың интеллектісін байыту, ой-өрісін кеңейту;
- Дарынды және қабілетті балаларды көбірек анықтап, ары қарай қолдап, олардың мүмкіндіктерінің толық ашылуына көмек көрсету;
- Әр түрлі мәселелер бойынша ақпарат алмасу және ғылыми-ізденіс жұмыстарының тәжірибелерімен алмасу;
- Оқуға, физикалық тәжірибе жұмыстарына деген қызығушылықтарын арттыру.
Сайысқа жалпы білім беретін мектептердің 7-9 сынып оқушылары қатысады.Команда құрамы 5 оқушыдан және 1 жетекшіден тұрады.
Сайыстың өткізілу тәртібі мен орыны
1 - бастаушы
Физика жайлы лирика
1. Физика!
Ғылымдардың нақтысы,
Жалқаулықты сүймейтін,
Оңайлықпен бас имейтін, Орынгул
Көп оқымасаң миыңа кірмейтін,
Жалпылауды білмейтін
Пәннің қиын да жақсысы!
2. Физика!
Физика ғылым болғалы,
Пайдасын елге тигізді:
Машина, темір арбаны,
Алысқа жылдам жүргізді.
3. Жарық қып жерді қараңғы,
От жақпай суды қайнатты.
Шөліркеген далаңды,
Су жеткізіп жайнатты.
4. Мың шақырым қашықта,
Сөйлеген жанды үйінде,
Сыйғызып көк қапшыққа,
Көрсетті сол бір күйінде
5. Физика ғылымдар ғылымы
Заңдары нақты әрі ғұмырлы,
Жас досым мұны біз ұғайық
Физика құрметтеуге лайық.
6. Құтқарып ауыр бейнеттен
Техниканы үйреткен Жансая
Роботтай – адамды
Тіл бітіріп сөйлеткен
7. Ұққанға табиғаттың сыры терең,
Дегенге оқып, зерттеп, көрем, білем,
Демесең болсын егер еңбегім еш,
Әуелі физиканы оқы дер ем.
1 - бастаушы
7 - 9 сынып оқушыларынан құралған аудиторияны екі командаға бөліп бірінші командаға –«______» деп, екінші командаға «______» деп ат қойып, әр командаға капитан сайлап алып сайысымызды бастайық.
І бөлім: «Сәлем – сөздің анасы». (топтарды таныстыру, аты, ұраны, эмблемасы, сәлемдесуі)
ІІ бөлім: «Физика біздің айналамызда». Жұмбақтар шешу
ІІІ бөлім: «Бұл не?» (физикалық құралдарды таныстыру )
ІV бөлім: «Бәрін білгім келеді!» («Иә» немесе «жоқ» )сұрақтарға жауап береді.
V бөлім: «Ойлан тап». (үй тапсырмасы, физикалық тәжірибелер көрсету, 10-дық жүйе) Топтық кезеңде әр топ 3 физикалық құбылысты көрсетеді, оны қарсыластары түсіндіру қажет. Құралды оқушылар өздерімен бірге құрап әкелу керек.
2 - бастаушы
ІІ бөлім: «Физикалық жұмбақтар»
1 - бастаушы 1. Етек – жеңі жиналмай
Дауыл тұрса дым қалмай
Түйдектеліп көшеді
Тоз - тоз болып өшеді. Жауабы: Бұлт. (1балл)
2. Электр энергиясын өндіретін,
Үйіңе жарық ендіретін,
Ротор стартордан құрылымы,
Кім айтады мұндай құрылғыны? Жауабы: Генетатор (1 балл)
3. Асып кетсе кернеуді,
Төмендетіп береді,
Кеміп кетсе кернеуді
Жетерліктей береді,
Мұны ойлап тауып ед,
Яблочков пен Усагин,
Тұтынуға қажетті,
Тауып берем кернеуді. Жауабы: трансформатор (1балл)
4. Жарқылдан соң жаңағы,
Суға бөкті бар алап.
Көкте түрлі жолақты,
Өрнек тұрды ғаламат. Жауабы: кемпірқосақ (1 балл)
5. Күндіз қасыңнан қалмайды.
Бірақ ешкім ұстай алмайды.
Қорқақ па, қараңғыға бармайды. Жауабы: (Көлеңке) (1балл)
6. Жалғыз бағыт білері,
Бұрғаныңа көнбейді.
Жол көрсетіп береді6
Бірақ өзі көрмейді. ( компас)
7. Алтын теңге кетеді,
Күміс теңге келеді. Жауабы: Күн мен Ай
8. Отқа жанбас,
Суға батпас. Жауабы: мұз (1балл)
9. Табаныма байладым,
Қос таяқпен айдадым. Жауабы: шаңғы (1балл)
10. Жылдың төрт мезгілінде де,
Мазасызданады ол неге? Жауабы: Жел. (1 балл)
11. Бұлтты аспанның жүзінде,
Ойнайтын бұл немене? Жауабы: Найзағай. (1 балл)
12. Өзі затты құрайды,
Теңесуге таразыны сұрайды. Жауабы: Масса. (1балл))
1– бастаушы
III - бөлім: «Кім көп құрал біледі?»Ортаға құралдар қойылады соны атап ,қандай құрал екенін анықтап айту керек.термометр-температура,диномометр-күш,таразы-масса,амперметр-ток күші,вольтметр-кернеу,магнит, электроскоп-электр өрісі,метроном-уақыт, мензурка-сұйық көлемі т/б.әр дұрыс жауапқа - 1балл
2 - бастаушы
ІV - бөлім: «Бәрін білгім келеді!» («Иә» немесе «жоқ» )сұрақтарға жауап береді.Әр жауап -1балл.
1. Аттас зарядтар бір - бірімен тартылады ма? (жоқ)
2. Заттар үш күйде болады ма? (иә)
3. Желді күні асфальт беті тез кебеді ме? (иә)
4. Жолдың өлшем бірлігі секунд па? (жоқ)
5. Ом заңын ашқан ғалым Ампер ме? (жоқ)
6. Жылдамдық бірлігі м/с (иә)
7. Температураны өлшейтін құрал динамометр ме? (жоқ)
8. Джоульмен өлшейтін физикалық шама энергия. (иә)
9. Уақытты сағатпен өлшейді ме? (иә)
10. Газға немесе сұйыққа түсірілген қысым сол сұйықтың немесе газдың әрбір нүктесіне өзгеріссіз беріледі. Паскаль заңы ма? (иә)
1 - бастаушы
1. Молекулалар заттың ұсақ бөлшегі ме? (иә)
2. Судың тығыздығы 1000кг/м3 - қа тең.(иә)
3. Қуаттың өлшем бірлігі вольт па? (жоқ)
4. Барометр атмосфералық қысымды өлшейді ме? (иә)
5. Өзінің пішіні мен көлемін сақтау қатты денеге тән қасиет.(иә) о
6. Дененің жерге тартылуы үйкеліс күші ме? (жоқ)
7. Мензуркамен сұйық көлемі өлшенеді ме? (иә)
8. Сұйықтың қатты күйге айналуы кристалдану ма? (иә)
9. P=pgһ қысымның формуласы ма? (иә)
10. Жұмыстың өлшем бірлігі Ватт.(жоқ)
V бөлім: «Ойлан тап». (үй тапсырмасы, физикалық тәжірибелер көрсету, 10балл) Топтық кезеңде әр топ физикалық тәжірибелер көрсетеді, оны қарсыластары түсіндіру қажет. Құралды оқушылар өздерімен бірге құрап әкелу керек.
«1.Тәжірибе: Суы бар стакан, мұз кесектері, жіп, тұз. Осы заттарды пайдаланып, мұзды стаканнан алу керек.
Жауабы: Тұздың әсерінен мұз ериді де, жіп мұзға кіріп лезде салқындап жабысып қалады.(кристалдану, балқу)
2. Суы бар тарелкенің ішінен түйреуішті алу керек. Магнит бар.(Су ішіндегі темір түйреуішке, яғни су бетіне магнитті жақындатамыз, сонда түйреуіш су ішінен магнитке жабысады.. Магнит айналасында магнит өрісін тудырады, ол өріс су арқылы да тарайды.)
3.Сұрақ: тарелкедегі тиынды қолды суламай қалай алуға 5. Бөтелке, қағаз, шырпы, қабығы аршылған жұмыртқа. бөтелкенің ішіне қағазды жағып, аузына жұмыртқаны қойғанда, ол ішіне кіріп кетеді. Неліктен?(Бөтелкенің ішіндегі ауаның қысымы атмосфералық қысымнан азаяды)
4. Суға картоп, сіріңке, жұмыртқа, өшіргіш саламыз. сонда нені байқауға болады? (Архимед күшіне байланысты денелердің жүзуі, батуы, қалқуын)
1 - бастаушы
VI. Қорытындылау бөлімі.
Бүгінгі кешімізді мына бір физиктердің өмірінен қызықты хикаялармен аяқтағым келіп тұр.
1. Рентген сәулелерін ашқан физик Рентгенге біреу хат жазыпты. Хатында Рентген бірнеше сәулелерді және қалай жұмыс істеу керектігін көрсететін нұсқауды хатпен салып жіберуді сұрапты. Хат иесінің сөзіне қарағанда көкірегінде оқ қалып қойыпты. Рентген хаттың иесіне мынадай жауап жазып жібереді: «Өкінішті - ақ, қазіргі уақытта менде бұл сәулелер жоқ және оларды жіберуде көп жұмыс туғызады. Сондықтан сізден сұрарым, ең оңайы, маған сіз өзіңіздің көкірегіңізді салып жіберіңіз».
2. Ампер басқалардан ұмытшақтығымен ерекшеленген екен. Бір күні ол үйінен шығарда есігіне хат жазып кетіпті. « Мырзалар! Ампер үйде жоқ, бүгін кешке келіңіздер» - деген сөз жазылған екен. Біраз уақыттан кейін Ампер үйіне келіп хаттағы жазуды оқып, кері қайтып, үйіне кешке келіпті.
3. Ұлы ғалым Эдисонның бағына кіретін есік өте қиын ашылады екен. Қонақтардың бірі Эдисонға өзің әйгілі өнертапқыш бола тұра осы есікті оңай ашылатын етіп қою қолыңнан келмей ме депті. Сонда Эдисон: «Меніңше есік жаман құрастырылмаған, ол үйдің су құбырымен байланысқан. Әр адам цистернаға 20 литр су құйып кетеді»- деп жауап бергенде қонақтары таң қалыпты.
Сөз соңын қортындылау үшін әділқазылар алқасына береміз.Сайысқа атсалысқан ,белсенді өнер көрсеткен оқушыларды марапаттаймыз.
Осындай көтеріңкі көңіл күймен сіздерге «сау болыңдар» демекпіз.
регата физика.docx
Тақырыбы: Физикалық регата
Мақсаты: Оқушылардың пәнге қызығушылығын арттыру, ойлау қабілеттерін
дамыту, бір бірімен достық, ынтымақтастықта болуға тәрбиелеу.
Шығармашылық қабілеттерін шыңдау, өз бетінше жұмыс істеуге үйрету,
еңбекке баулу.
1 бастаушы: Құрметті қауым! Сіздер бүгін физиканың қызық та, қиын
сұрақтарына жауап беріп,
Күнделікті көріп жүрген үйреншікті құбылыстың өзінде қаншама физика
заңдылықтары жатқандығының куәсі боласыздар.
2 бастаушы: Табиғатта физикалық құбылыс сансыз көп, сол жайлы оқып
білгендеріңді ортаға салып білмейтін біраз құбылыстарды бүгінгі біздің
кешімізден яғни физиканың ғажайып әлемінен табасыздар.
1 бастаушы: Физика терең ойлап, көп толғанды, тәжірибе жасап, көз
жеткізгенді жақсы көретін пән, асығыстықты, жалқаулықты сүймейді.
2 бастаушы: Ал достар ғылымдардың ғылымы әрбір істі шешуге
көмектесуші, қызық та ғажайып әлемге саяхат жасайық!
Сайыстың міндеттері:
Жеке тұлғаның шығармашылық мүмкіншіліктерін дамыту, оқушылардың
интеллектісін байыту, ойөрісін кеңейту;
Дарынды және қабілетті балаларды көбірек анықтап, ары қарай қолдап,
олардың мүмкіндіктерінің толық ашылуына көмек көрсету;
Әр түрлі мәселелер бойынша ақпарат алмасу және ғылымиізденіс
жұмыстарының тәжірибелерімен алмасу;
Оқуға, физикалық тәжірибе жұмыстарына деген қызығушылықтарын
арттыру.
Сайысқа жалпы білім беретін мектептердің 79 сынып оқушылары
қатысады.Команда құрамы 5 оқушыдан және 1 жетекшіден тұрады.
Сайыстың өткізілу тәртібі мен орыны
1 бастаушы
Физика жайлы лирика
1. Физика!
Ғылымдардың нақтысы,
Жалқаулықты сүймейтін,
Оңайлықпен бас имейтін, Орынгул
Көп оқымасаң миыңа кірмейтін,
Жалпылауды білмейтін Пәннің қиын да жақсысы!
2. Физика!
Физика ғылым болғалы,
Пайдасын елге тигізді:
Машина, темір арбаны,
Алысқа жылдам жүргізді.
3. Жарық қып жерді қараңғы,
От жақпай суды қайнатты.
Шөліркеген далаңды,
Су жеткізіп жайнатты.
4. Мың шақырым қашықта,
Сөйлеген жанды үйінде,
Сыйғызып көк қапшыққа,
Көрсетті сол бір күйінде
5. Физика ғылымдар ғылымы
Заңдары нақты әрі ғұмырлы,
Жас досым мұны біз ұғайық
Физика құрметтеуге лайық.
6. Құтқарып ауыр бейнеттен
Техниканы үйреткен Жансая
Роботтай – адамды
Тіл бітіріп сөйлеткен
7. Ұққанға табиғаттың сыры терең,
Дегенге оқып, зерттеп, көрем, білем,
Демесең болсын егер еңбегім еш,
Әуелі физиканы оқы дер ем.
1 бастаушы
7 9 сынып оқушыларынан құралған аудиторияны екі командаға бөліп бірінші
командаға –«______» деп, екінші командаға «______» деп ат қойып, әр
командаға капитан сайлап алып сайысымызды бастайық.
І бөлім: «Сәлем – сөздің анасы». (топтарды таныстыру, аты, ұраны,
эмблемасы, сәлемдесуі)
ІІ бөлім: «Физика біздің айналамызда». Жұмбақтар шешу
ІІІ бөлім: «Бұл не?» (физикалық құралдарды таныстыру )
ІV бөлім: «Бәрін білгім келеді!» («Иә» немесе «жоқ» )сұрақтарға жауап
береді.
V бөлім: «Ойлан тап». (үй тапсырмасы, физикалық тәжірибелер көрсету, 10 дық жүйе) Топтық кезеңде әр топ 3 физикалық құбылысты көрсетеді, оны
қарсыластары түсіндіру қажет. Құралды оқушылар өздерімен бірге құрап
әкелу керек.
2 бастаушы
ІІ бөлім: «Физикалық жұмбақтар»
1 бастаушы 1. Етек – жеңі жиналмай
Дауыл тұрса дым қалмай
Түйдектеліп көшеді
Тоз тоз болып өшеді. Жауабы: Бұлт. (1балл)
2. Электр энергиясын өндіретін,
Үйіңе жарық ендіретін,
Ротор стартордан құрылымы,
Кім айтады мұндай құрылғыны? Жауабы: Генетатор (1 балл)
3. Асып кетсе кернеуді,
Төмендетіп береді,
Кеміп кетсе кернеуді
Жетерліктей береді,
Мұны ойлап тауып ед,
Яблочков пен Усагин,
Тұтынуға қажетті,
Тауып берем кернеуді. Жауабы: трансформатор (1балл)
4. Жарқылдан соң жаңағы,
Суға бөкті бар алап.
Көкте түрлі жолақты,
Өрнек тұрды ғаламат. Жауабы: кемпірқосақ (1 балл)
5. Күндіз қасыңнан қалмайды.
Бірақ ешкім ұстай алмайды.
Қорқақ па, қараңғыға бармайды. Жауабы: (Көлеңке) (1балл)
6. Жалғыз бағыт білері,
Бұрғаныңа көнбейді.
Жол көрсетіп береді6
Бірақ өзі көрмейді. ( компас)
7. Алтын теңге кетеді,
Күміс теңге келеді. Жауабы: Күн мен Ай
8. Отқа жанбас,
Суға батпас. Жауабы: мұз (1балл)
9. Табаныма байладым,
Қос таяқпен айдадым. Жауабы: шаңғы (1балл)
10. Жылдың төрт мезгілінде де,
Мазасызданады ол неге? Жауабы: Жел. (1 балл)
11. Бұлтты аспанның жүзінде,
Ойнайтын бұл немене? Жауабы: Найзағай. (1 балл) 12. Өзі затты құрайды,
Теңесуге таразыны сұрайды. Жауабы: Масса. (1балл))
1– бастаушы
III бөлім: «Кім көп құрал біледі?»Ортаға құралдар қойылады соны
атап ,қандай құрал екенін анықтап айту керек.термометр
температура,диномометркүш,таразымасса,амперметрток
күші,вольтметркернеу,магнит, электроскопэлектр өрісі,метроном
уақыт, мензуркасұйық көлемі т/б.әр дұрыс жауапқа 1балл
2 бастаушы
ІV бөлім: «Бәрін білгім келеді!» («Иә» немесе «жоқ» )сұрақтарға жауап
береді.Әр жауап 1балл.
1. Аттас зарядтар бір бірімен тартылады ма? (жоқ)
2. Заттар үш күйде болады ма? (иә)
3. Желді күні асфальт беті тез кебеді ме? (иә)
4. Жолдың өлшем бірлігі секунд па? (жоқ)
5. Ом заңын ашқан ғалым Ампер ме? (жоқ)
6. Жылдамдық бірлігі м/с (иә)
7. Температураны өлшейтін құрал динамометр ме? (жоқ)
8. Джоульмен өлшейтін физикалық шама энергия. (иә)
9. Уақытты сағатпен өлшейді ме? (иә)
10. Газға немесе сұйыққа түсірілген қысым сол сұйықтың немесе газдың әрбір
нүктесіне өзгеріссіз беріледі. Паскаль заңы ма? (иә)
1 бастаушы
1. Молекулалар заттың ұсақ бөлшегі ме? (иә)
2. Судың тығыздығы 1000кг/м3 қа тең.(иә)
3. Қуаттың өлшем бірлігі вольт па? (жоқ)
4. Барометр атмосфералық қысымды өлшейді ме? (иә)
5. Өзінің пішіні мен көлемін сақтау қатты денеге тән қасиет.(иә) о
6. Дененің жерге тартылуы үйкеліс күші ме? (жоқ)
7. Мензуркамен сұйық көлемі өлшенеді ме? (иә)
8. Сұйықтың қатты күйге айналуы кристалдану ма? (иә)
9. P=pgһ қысымның формуласы ма? (иә)
10. Жұмыстың өлшем бірлігі Ватт.(жоқ)
V бөлім: «Ойлан тап». (үй тапсырмасы, физикалық тәжірибелер
көрсету, 10балл) Топтық кезеңде әр топ физикалық тәжірибелер көрсетеді,
оны қарсыластары түсіндіру қажет. Құралды оқушылар өздерімен бірге құрап
әкелу керек.
«1.Тәжірибе: Суы бар стакан, мұз кесектері, жіп, тұз. Осы заттарды
пайдаланып, мұзды стаканнан алу керек.
Жауабы: Тұздың әсерінен мұз ериді де, жіп мұзға кіріп лезде салқындап
жабысып қалады.(кристалдану, балқу)
2. Суы бар тарелкенің ішінен түйреуішті алу керек. Магнит бар.(Су ішіндегі темір түйреуішке, яғни су бетіне магнитті жақындатамыз, сонда түйреуіш су
ішінен магнитке жабысады.. Магнит айналасында магнит өрісін тудырады, ол
өріс су арқылы да тарайды.)
3.Сұрақ: тарелкедегі тиынды қолды суламай қалай алуға 5. Бөтелке, қағаз,
шырпы, қабығы аршылған жұмыртқа. бөтелкенің ішіне қағазды жағып, аузына
жұмыртқаны қойғанда, ол ішіне кіріп кетеді. Неліктен?(Бөтелкенің ішіндегі
ауаның қысымы атмосфералық қысымнан азаяды)
4. Суға картоп, сіріңке, жұмыртқа, өшіргіш саламыз. сонда нені байқауға
болады? (Архимед күшіне байланысты денелердің жүзуі, батуы, қалқуын)
1 бастаушы
VI. Қорытындылау бөлімі.
Бүгінгі кешімізді мына бір физиктердің өмірінен қызықты хикаялармен
аяқтағым келіп тұр.
1. Рентген сәулелерін ашқан физик Рентгенге біреу хат жазыпты. Хатында
Рентген бірнеше сәулелерді және қалай жұмыс істеу керектігін көрсететін
нұсқауды хатпен салып жіберуді сұрапты. Хат иесінің сөзіне қарағанда
көкірегінде оқ қалып қойыпты. Рентген хаттың иесіне мынадай жауап жазып
жібереді: «Өкінішті ақ, қазіргі уақытта менде бұл сәулелер жоқ және оларды
жіберуде көп жұмыс туғызады. Сондықтан сізден сұрарым, ең оңайы, маған сіз
өзіңіздің көкірегіңізді салып жіберіңіз».
2. Ампер басқалардан ұмытшақтығымен ерекшеленген екен. Бір күні ол
үйінен шығарда есігіне хат жазып кетіпті. « Мырзалар! Ампер үйде жоқ, бүгін
кешке келіңіздер» деген сөз жазылған екен. Біраз уақыттан кейін Ампер
үйіне келіп хаттағы жазуды оқып, кері қайтып, үйіне кешке келіпті.
3. Ұлы ғалым Эдисонның бағына кіретін есік өте қиын ашылады екен.
Қонақтардың бірі Эдисонға өзің әйгілі өнертапқыш бола тұра осы есікті оңай
ашылатын етіп қою қолыңнан келмей ме депті. Сонда Эдисон: «Меніңше есік
жаман құрастырылмаған, ол үйдің су құбырымен байланысқан. Әр адам
цистернаға 20 литр су құйып кетеді» деп жауап бергенде қонақтары таң
қалыпты.
Сөз соңын қортындылау үшін әділқазылар алқасына береміз.Сайысқа
атсалысқан ,белсенді өнер көрсеткен оқушыларды марапаттаймыз.
Осындай көтеріңкі көңіл күймен сіздерге «сау болыңдар» демекпіз. Береке негізгі мектебі
Тақырыбы: Сандық және сапалық есептер шығару
Ашық сабақ
Сыныбы: 7 ә
Физика пән мұғалімі: Көшенова Самал Лесқызы Тақырыбы: Физикалық регата
Мақсаты: Оқушылардың пәнге қызығушылығын арттыру, ойлау қабілеттерін
дамыту, бір бірімен достық, ынтымақтастықта болуға тәрбиелеу.
Шығармашылық қабілеттерін шыңдау,
өз бетінше жұмыс істеуге үйрету,
еңбекке баулу.
1
бастаушы:
Құрметті
қауым!
Сіздер
бүгін
физиканың
қызық та,
қиын
сұрақтарына жауап беріп,
Күнделікті көріп жүрген үйреншікті құбылыстың өзінде қаншама физика заңдылықтары жатқандығының куәсі боласыздар.
2 бастаушы: Табиғатта физикалық құбылыс сансыз көп, сол жайлы оқып
білгендеріңді ортаға салып білмейтін біраз құбылыстарды бүгінгі біздің
кешімізден яғни физиканың ғажайып әлемінен табасыздар.
1 бастаушы: Физика терең ойлап, көп толғанды, тәжірибе жасап, көз
жеткізгенді жақсы көретін пән, асығыстықты, жалқаулықты сүймейді.
2 бастаушы: Ал достар ғылымдардың ғылымы әрбір істі шешуге
көмектесуші, қызық та ғажайып әлемге саяхат жасайық!
Сайыстың міндеттері:
Жеке тұлғаның шығармашылық мүмкіншіліктерін дамыту, оқушылардың
интеллектісін байыту, ойөрісін кеңейту;
Дарынды және қабілетті балаларды көбірек анықтап, ары қарай қолдап,
олардың мүмкіндіктерінің толық ашылуына көмек көрсету;
Әр түрлі мәселелер бойынша ақпарат алмасу және ғылымиізденіс
жұмыстарының тәжірибелерімен алмасу;
Оқуға, физикалық тәжірибе жұмыстарына деген қызығушылықтарын
арттыру.
Сайысқа жалпы білім беретін мектептердің 79 сынып оқушылары
қатысады.Команда құрамы 5 оқушыдан және 1 жетекшіден тұрады.
Сайыстың өткізілу тәртібі мен орыны
1 бастаушы
Физика жайлы лирика
1. Физика!
Ғылымдардың нақтысы,
Жалқаулықты сүймейтін,
Оңайлықпен бас имейтін, Орынгул
Көп оқымасаң миыңа кірмейтін,
Жалпылауды білмейтін
Пәннің қиын да жақсысы!
2. Физика!
Физика ғылым болғалы,
Пайдасын елге тигізді:
Машина, темір арбаны,
Алысқа жылдам жүргізді.
3. Жарық қып жерді қараңғы, От жақпай суды қайнатты.
Шөліркеген далаңды,
Су жеткізіп жайнатты.
4. Мың шақырым қашықта,
Сөйлеген жанды үйінде,
Сыйғызып көк қапшыққа,
Көрсетті сол бір күйінде
5. Физика ғылымдар ғылымы
Заңдары нақты әрі ғұмырлы,
Жас досым мұны біз ұғайық
Физика құрметтеуге лайық.
6. Құтқарып ауыр бейнеттен
Техниканы үйреткен Жансая
Роботтай – адамды
Тіл бітіріп сөйлеткен
7. Ұққанға табиғаттың сыры терең,
Дегенге оқып, зерттеп, көрем, білем,
Демесең болсын егер еңбегім еш,
Әуелі физиканы оқы дер ем.
1 бастаушы
7 9 сынып оқушыларынан құралған аудиторияны екі командаға бөліп бірінші
командаға –«______» деп, екінші командаға «______» деп ат қойып, әр
командаға капитан сайлап алып сайысымызды бастайық.
І бөлім: «Сәлем – сөздің анасы». (топтарды таныстыру, аты, ұраны,
эмблемасы, сәлемдесуі)
ІІ бөлім: «Физика біздің айналамызда». Жұмбақтар шешу
ІІІ бөлім: «Бұл не?» (физикалық құралдарды таныстыру )
ІV бөлім: «Бәрін білгім келеді!» («Иә» немесе «жоқ» )сұрақтарға жауап
береді.
V бөлім: «Ойлан тап». (үй тапсырмасы, физикалық тәжірибелер көрсету, 10
дық жүйе) Топтық кезеңде әр топ 3 физикалық құбылысты көрсетеді, оны
қарсыластары түсіндіру қажет. Құралды оқушылар өздерімен бірге құрап
әкелу керек.
2 бастаушы
ІІ бөлім: «Физикалық жұмбақтар»
1 бастаушы 1. Етек – жеңі жиналмай
Дауыл тұрса дым қалмай
Түйдектеліп көшеді
Тоз тоз болып өшеді. Жауабы: Бұлт. (1балл) 2. Электр энергиясын өндіретін,
Үйіңе жарық ендіретін,
Ротор стартордан құрылымы,
Кім айтады мұндай құрылғыны? Жауабы: Генетатор (1 балл)
3. Асып кетсе кернеуді,
Төмендетіп береді,
Кеміп кетсе кернеуді
Жетерліктей береді,
Мұны ойлап тауып ед,
Яблочков пен Усагин,
Тұтынуға қажетті,
Тауып берем кернеуді. Жауабы: трансформатор (1балл)
4. Жарқылдан соң жаңағы,
Суға бөкті бар алап.
Көкте түрлі жолақты,
Өрнек тұрды ғаламат. Жауабы: кемпірқосақ (1 балл)
5. Күндіз қасыңнан қалмайды.
Бірақ ешкім ұстай алмайды.
Қорқақ па, қараңғыға бармайды. Жауабы: (Көлеңке) (1балл)
6. Жалғыз бағыт білері,
Бұрғаныңа көнбейді.
Жол көрсетіп береді6
Бірақ өзі көрмейді. ( компас)
7. Алтын теңге кетеді,
Күміс теңге келеді. Жауабы: Күн мен Ай
8. Отқа жанбас,
Суға батпас. Жауабы: мұз (1балл)
9. Табаныма байладым,
Қос таяқпен айдадым. Жауабы: шаңғы (1балл)
10. Жылдың төрт мезгілінде де,
Мазасызданады ол неге? Жауабы: Жел. (1 балл)
11. Бұлтты аспанның жүзінде,
Ойнайтын бұл немене? Жауабы: Найзағай. (1 балл)
12. Өзі затты құрайды,
Теңесуге таразыны сұрайды. Жауабы: Масса. (1балл))
1– бастаушы
III бөлім: «Кім көп құрал біледі?»Ортаға құралдар қойылады соны
атап ,қандай құрал екенін анықтап айту керек.термометр
температура,диномометркүш,таразымасса,амперметрток
күші,вольтметркернеу,магнит, электроскопэлектр өрісі,метроном
уақыт, мензуркасұйық көлемі т/б.әр дұрыс жауапқа 1балл 2 бастаушы
ІV бөлім: «Бәрін білгім келеді!» («Иә» немесе «жоқ» )сұрақтарға жауап
береді.Әр жауап 1балл.
1. Аттас зарядтар бір бірімен тартылады ма? (жоқ)
2. Заттар үш күйде болады ма? (иә)
3. Желді күні асфальт беті тез кебеді ме? (иә)
4. Жолдың өлшем бірлігі секунд па? (жоқ)
5. Ом заңын ашқан ғалым Ампер ме? (жоқ)
6. Жылдамдық бірлігі м/с (иә)
7. Температураны өлшейтін құрал динамометр ме? (жоқ)
8. Джоульмен өлшейтін физикалық шама энергия. (иә)
9. Уақытты сағатпен өлшейді ме? (иә)
10. Газға немесе сұйыққа түсірілген қысым сол сұйықтың немесе газдың әрбір
нүктесіне өзгеріссіз беріледі. Паскаль заңы ма? (иә)
1 бастаушы
1. Молекулалар заттың ұсақ бөлшегі ме? (иә)
2. Судың тығыздығы 1000кг/м3 қа тең.(иә)
3. Қуаттың өлшем бірлігі вольт па? (жоқ)
4. Барометр атмосфералық қысымды өлшейді ме? (иә)
5. Өзінің пішіні мен көлемін сақтау қатты денеге тән қасиет.(иә) о
6. Дененің жерге тартылуы үйкеліс күші ме? (жоқ)
7. Мензуркамен сұйық көлемі өлшенеді ме? (иә)
8. Сұйықтың қатты күйге айналуы кристалдану ма? (иә)
9. P=pgһ қысымның формуласы ма? (иә)
10. Жұмыстың өлшем бірлігі Ватт.(жоқ)
2 – бастаушы
1.Энергияның екі түрі барма? Ия
2.импульс формуласы масса мен жылдамдықтың көбейтіндісі ме?ия
3.Жұмыстың өлшем бірлігі Ньютон ба? Жоқ
4. Тербелістің периоды Т әрпімен белгілене ма?Ия
5.Үйкелгенде пайда болатын күш ауырлық күші ма? Жоқ
6.Үдеудің өлшем бірлігі кг ба? Жоқ
7.сандық мәнімен бірге бағыты болатын шамалар вектор ма? Ия
8.Ньютонның үшінші заңы F1=F2 ма? Ия
9.Бүкіләлемдік тартылыс заңын И.Ньютон 1687 жылы аштыма ?ия
10.Амплитуда ығысудың ен кіші мәні ме? жоқ
V бөлім: «Ойлан тап». (үй тапсырмасы, физикалық тәжірибелер
көрсету, 10балл) Топтық кезеңде әр топ физикалық тәжірибелер көрсетеді,
оны қарсыластары түсіндіру қажет. Құралды оқушылар өздерімен бірге құрап
әкелу керек.
«1.Тәжірибе: Суы бар стакан, мұз кесектері, жіп, тұз. Осы заттарды
пайдаланып, мұзды стаканнан алу керек. Жауабы: Тұздың әсерінен мұз ериді де, жіп мұзға кіріп лезде салқындап
жабысып қалады.(кристалдану, балқу)
2. Суы бар тарелкенің ішінен түйреуішті алу керек. Магнит бар.(Су ішіндегі
темір түйреуішке, яғни су бетіне магнитті жақындатамыз, сонда түйреуіш су
ішінен магнитке жабысады.. Магнит айналасында магнит өрісін тудырады, ол
өріс су арқылы да тарайды.)
3.Сұрақ: тарелкедегі тиынды қолды суламай қалай алуға 5. Бөтелке, қағаз,
шырпы, қабығы аршылған жұмыртқа. бөтелкенің ішіне қағазды жағып, аузына
жұмыртқаны қойғанда, ол ішіне кіріп кетеді. Неліктен?(Бөтелкенің ішіндегі
ауаның қысымы атмосфералық қысымнан азаяды)
4. Суға картоп, сіріңке, жұмыртқа, өшіргіш саламыз. сонда нені байқауға
болады? (Архимед күшіне байланысты денелердің жүзуі, батуы, қалқуын)
1 бастаушы
VI. Қорытындылау бөлімі.
Бүгінгі кешімізді мына бір физиктердің өмірінен қызықты хикаялармен
аяқтағым келіп тұр.
1. Рентген сәулелерін ашқан физик Рентгенге біреу хат жазыпты. Хатында
Рентген бірнеше сәулелерді және қалай жұмыс істеу керектігін көрсететін
нұсқауды хатпен салып жіберуді сұрапты. Хат иесінің сөзіне қарағанда
көкірегінде оқ қалып қойыпты. Рентген хаттың иесіне мынадай жауап жазып
жібереді: «Өкінішті ақ, қазіргі уақытта менде бұл сәулелер жоқ және оларды
жіберуде көп жұмыс туғызады. Сондықтан сізден сұрарым, ең оңайы, маған сіз
өзіңіздің көкірегіңізді салып жіберіңіз».
2. Ампер басқалардан ұмытшақтығымен ерекшеленген екен. Бір күні ол
үйінен шығарда есігіне хат жазып кетіпті. « Мырзалар! Ампер үйде жоқ, бүгін
кешке келіңіздер» деген сөз жазылған екен. Біраз уақыттан кейін Ампер
үйіне келіп хаттағы жазуды оқып, кері қайтып, үйіне кешке келіпті.
3. Ұлы ғалым Эдисонның бағына кіретін есік өте қиын ашылады екен.
Қонақтардың бірі Эдисонға өзің әйгілі өнертапқыш бола тұра осы есікті оңай
ашылатын етіп қою қолыңнан келмей ме депті. Сонда Эдисон: «Меніңше есік
жаман құрастырылмаған, ол үйдің су құбырымен байланысқан. Әр адам
цистернаға 20 литр су құйып кетеді» деп жауап бергенде қонақтары таң
қалыпты.
Сөз соңын қортындылау үшін әділқазылар алқасына береміз.Сайысқа
атсалысқан ,белсенді өнер көрсеткен оқушыларды марапаттаймыз.
Осындай көтеріңкі көңіл күймен сіздерге «сау болыңдар» демекпіз. Д.Байбосынов атындағы №13 ұлттық мектеп гимназясы
Сайыс сабақ
Тақырыбы: Физикалық регата
Сыныбы: 9а, 9ә, 9б Физика пән мұғалімі: Көшенова Самал Лесқызы
Физикалық регата
Физикалық регата
Физикалық регата
Физикалық регата
Физикалық регата
Физикалық регата
Физикалық регата
Физикалық регата
Физикалық регата
Физикалық регата
Физикалық регата
Физикалық регата
Физикалық регата
Физикалық регата
Материалы на данной страницы взяты из открытых истончиков либо размещены пользователем в соответствии с договором-офертой сайта. Вы можете сообщить о нарушении.