ХХғ басындағы Қазақстан

VII БӨЛІМ. XX ҒАСЫР  БАСЫНДАҒЫ ҚАЗАҚСТАН  § 33,34.  8 класс

Қазақ өлкесінде  революциялық  көзқарастың  қалыптасуына әсер  еткендер:  Румянцев  Богомолов  Михаэлис Кочерова  Крушеев    § 33. ҚАЗАҚСТАН РЕСЕЙДЕГІ 1905 – 1907  ЖЫЛДАРДАҒЫ РЕВОЛЮЦИЯ КЕЗІНДЕ.  1902 ж тұңғыш маркстік құпия ұйымдардың бірі Орынборда   құрылды.  Қазақ өлкесінде революциялық көзқарастың қалыптасуына әсер еткендер:

1905 жыл 9 қаңтар. Санкт – Петербург  қаласы. “Қанды жексенбі” оқиғасы.   Бұл оқиғалар Қазақстанға кеш жетті, дегенмен де .....

1905 ЖЫЛЫ АҚПАН АЙЫНДА : ұйымдасқан  қарсылықтар  болып өтті.

РЕСЕЙДЕ БАСТАЛҒАН ҚОЗҒАЛЫСТЫҢ ШАЛҒАЙ  ЖАТҚАН ҚАЗАҚ ЖЕРІНДЕГІ КӨРІНІСТЕРІ: Бұл – Міржақып   1905 жылы мамыр  айында Қарқаралыда  өткен халықтық  жиынға белсене  қатысушы

Әлихан  Әлихан  Алаш  қозғалысы  сияқты  ұлттық –  демократия  табанды  күресті   лық  партиялар  мүшелері жас  қазақ зиялы  қауымының  өкілдері ұлт  мерейі үшін

1905 жылдың қазан – қараша айларында Қазақстан еңбекшілері  патша үкіметіне қарсы бірнеше ереуіл, шерулерге шықты:  Қазанның 25 –де Омбыда да көтерілді  Қазанның 25 –де Омбыда да көтерілді

ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ XX ҒАСЫР БАСЫНДАҒЫ  ІРІ   БАС   КӨТЕРУЛЕР:  1905 жылдың 1 – 12 желтоқсан  аралығы  П.Топорнин Л.Байшағыров  С.Невзоров барлығы – 300  Бұнда  астам  жұмысшы.  Соның 265 – і  қазақ. Кеніш  француз  кәсіпкерінің  меншігі.  1902 ж тұңғыш маркстік құпия ұйымдардың бірі Орынборда  құрылды.  Бұнда барлығы – 300 астам жұмысшы. Соның 265 – і қазақ. Кеніш француз кәсіпкерінің меншігі. 1905 жылдың 1 – 12 желтоқсан аралығы

КӨТЕРІЛІСТЕРДІҢ ТІЗІМДЕРІ:  қарсылықтарды  жаншу керек 1906 ж 10  Өлкедегі  қаңтар 1905 ж 13  желтоқсан 1906 ж     шілде  1905 ж 6  желтоқсан Ішкі істер  министрі ­  Дурнов 1905 ж 6 желтоқсан1905 ж 13 желтоқсан1906 ж    шілде Өлкедегі қарсылықтарды жаншу керек 1906 ж 10 қаңтар

Екінші Мемлекеттік Думаға сайланған депутаттар:  Жетісу        облысынан Казак әскері өкілдерінің сайлауы А.Виноградов  Космодемьянский  Екінші Мемлекеттік Думаға сайланған депутаттар: Казак әскері өкілдерінің сайлауы

Патша заңына  сәйкес  “түземдік”  халық  арасынан да  депутаттар  сайланды: Патша заңына сәйкес “түземдік” халық арасынан да депутаттар сайланды:

1905 – 1907 жж Ресей  революциясы жеңіліс  тапты. Бұл революцияның  Қазақстанның кейінгі саяси  қоғамдық дамуына әсері  мейлінше терең болды.

§ 34. ҚАЗАҚСТАН САЯСИ РЕАКЦИЯ ЖӘНЕ  БІРІНШІ ДҮНИЕЖҮЗІЛІК СОҒЫС  ЖЫЛДАРЫНДА            Ресей  қазақ  өлкесінде  отаршыл  аграрлық  саясатын  жалғастырды:1917  жылға  қарай  қазақтардан  тартып  алынған  жер  көлемі  –  45  млн  десятинадан асты  Орыс шаруаларының мейлінше жиі орналасқан облыстары: Торғайда ­58,7 (90,6) Оралда – 56,9 (71,3) Толығырақ  және орыстардың үлесін оқулықтан қарауға болады: 226 бетте      Ресей қазақ өлкесінде отаршыл аграрлық саясатын жалғастырды:1917 жылға қарай қазақтардан тартып алынған жер көлемі – 45 млн десятинадан асты Орыс шаруаларының мейлінше жиі орналасқан облыстары:

Қазақ жеріндегі революциялық толқулардың  белсенділігі байқалған өңірлер:   Алтын  өндіретін  Семейдегі су  диірмені  Николай және  Основательный  жұмысшылары кеніштері  Омский вестник  газеті 1914 ж: Орал –  Каспий мұнай  қоғамы, Ембі  өндірісі  жұмысшылары Туркестанский  курьер газеті 1911 жыл  “Атбасар  мыс кендері”  АҚ  2­6 қазан 1912 ж  Байқоңыр көмір  өнд                       Сонымен бірінші дж соғыстың басталуына байланысты, 1915 ж  25 маусымда патша үкіметі “Бұратаналарды мемлекеттік қорғаныс ісіне  пайдалану жөніндегі” Ережені бекітеді. Бұл ереже жұмысшылардың еңбегін  қанау деген сөз еді.  Қазақ жеріндегі революциялық толқулардың белсенділігі байқалған өңірлер:  Алтын өндіретін Николай және Основательный кеніштері Омский вестник газетіТуркестанский курьер газеті2­6 қазан 1912 ж Байқоңыр көмір өнд Семейдегі су диірмені жұмысшылары1914 ж: Орал – Каспий мұнай қоғамы, Ембі өндірісі жұмысшылары                     Сонымен бірінші дж соғыстың басталуына байланысты, 1915 ж 25 маусымда патша үкіметі “Бұратаналарды мемлекеттік қорғаныс ісіне пайдалану жөніндегі” Ережені бекітеді. Бұл ереже жұмысшылардың еңбегін қанау деген сөз еді.

Ұлттық мүдде, ұлттық сананың қалыптасуы  Қарқаралыда оқытушы болған  Ахмет  Байтұрсынұлы  1873 – 1937 жж Оқ тиіп он үшімде ой түсіріп,  Бітпеген жүрегімде бар бір жарам,  Алданып тамағыма, оны ұмытсам, Болғандай жегенімнің бәрі харам . Ахмет Байтұрсынұлы Оқ тиіп он үшімде ой түсіріп, Бітпеген жүрегімде бар бір жарам, Алданып тамағыма, оны ұмытсам,Болғандай жегенімнің бәрі харам .

Қазан қ/да 1910 ж “Бақытсыз Жамал” романы жарық көреді  М. Дулатов  1885 – 1935 жж Оян, қазақ!

Бірінші дж соғыс және Қазақстан   1914 – 1916 жж Түркістан өлкесінен 2 089 мың  тонна мақта, 300 000 пұт ет, 70 000 жылқы, 13  000 – дай жылқы, 14 000 жуық киіз үй алынған;  Жетісу облысынан алынған өнімнің құны 34 млн сомға  жетті;  Шаңырақ салығы көбейді: 1914 ж – 600 000 болса, 1917 ж –  1 млн 200 сомға ұлғайды;   кен өндіру, мұнай өндіру құлдырады: мыс: Ембіде  (Жем) 1914 ж – 265 560 тоннадан 1915 ж – 80 000  тоннаға дейін кеміп кетті;  Жұмысшылар күніне 12 – 14 сағат жұмыс жасап,  жалақысы – 20 тиынды құрады;   Қымбатшылық белең алды: ұн – 70%, қант – 50%, сабын  200 % қымбаттады.

Қазақстандағы әскери тұтқындар   Соғыста қолға түскен Австрия – Венгрия, Германия  тұтқындағы қазақ жеріне әкелінді   1914 ж бір ғана Омбы обл б/ша тұтқындар саны – 20 000­ ға жетті  1915 ж ақпанда санақ жүргізіліп, Зайсан, Павлодар,  Өскемен, Семей қ/да тұтқындар саны – 7 490 адам болса,  Ақмола обл ауылдық жерлерінде – 8 612 адам   Әскери тұтқындардың әлеуметтік құрамы әртүрлі:  славян тектес тұтқындар; сонымен қатар – түрік, румын, итальян, неміс, венгр, т.б.   Бұл әскери тұтқындардың жергілікті тұрғындармен  араласып кетуінен патша үкіметі қорықты  Және үкімет тұтқындарды арзан жұмыс күші ретінде  де пайдаланбақ болды: мысалы, Ақмола обл б/ша 14 000  тұтқын ауыл шаруашылығында пайдаланылды

Үй тапсырмасы:  33, 34 тақырыптар / 217 – 235 беттер   Үй тапсырмасы: