"Латын әліпбиі - өмір талабы" презентация тәрбие сағаты

өмір талабы

Латын әліпбиіне көшу

Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев 2017 жылдың соңына дейін латын қарпіндегі қазақ әліпбиінің жобасын әзірлеуді ұсынып, үкіметке қазақ тілін латын әліпбиіне көшірудің нақты кестесін жасауды тапсырды. Ал 2018 жылдан бастап жаңа әліпбиді үйрететін мамандарды және орта мектептерге арналған оқулықтарды дайындауға кірісуіміз қажет. Осылайша алдағы 2 жылда ұйымдастыру және әдістемелік жұмыстар жүргізіледі.

Қазақ тілі әліпбиінің кириллицадан латын графикасына көшірілуін қамтамасыз ету мақсатында қаулы етемін:
1. Қоса беріліп отырған латын графикасына негізделген қазақ тілі әліпбиі бекітілсін.
2. Қазақстан Республикасының Үкіметі:
Қазақ тілі әліпбиін латын графикасына көшіру жөніндегі ұлттық комиссия құрсын;
қазақ тілі әліпбиінің 2025 жылға дейін латын графикасына кезең-кезеңімен көшуін қамтамасыз етсін;
осы Жарлықты іске асыру жөнінде өзге де, соның ішінде ұйымдастырушылық және заңнамалық сипаттағы, шаралар қабылдасын.
3. Осы Жарлықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Президентінің Әкімшілігіне жүктелсін.
4. Осы Жарлық қол қойылған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі. 

Қазақ тілі тарихындағы
1072-1940 жылдараралығындағы алфавиттердің ауысуы.
Алфавит
Араб 1072-1929 ж.
Латын 1929-1939ж. Орыс 1940 ж б 

Орта ғасырда Латын әліпбиі Еуропаға тарады, Африка, Америка және Азия халықтары пайдаланды. Латын сөздерін оқуға негізделген әріп таңбалары қалыптасты. Қазіргі латын әліпбиінде 26 әріп бар. Дауысты дыбыстар созылыңқы және қысқа айтылады, осыған байланысты сөздердің мағынасы өзгереді

Мына сызбанұсқада латын әліпбиінің әлемде таралуы көрсетілген. Қою-жасылмен латын әліпбиі ресми (немесе де-факто ресми) жазу болатын елдер; ал ашық-жасылмен — латын әліпбиі басқа жазулармен қатар пайдаланатын елдер көрсетілген.

Латын әліпбиі туралы мәлімет

Латын әліпбиі, әлемде кеңінен қолданылады. Б.з.б. 7 ғасырдада Римде грек және этрус әліпбиінің тармағы ретінде пайда болып, б.з. 1 ғасырында қалыптасты. Жазу оңнан солға немесе солдан оңға қарай (брустрофедон бойынша) жазылып, бағыты әрдайым алмасып отырған.

Латын әріптер

Латын әліпбиінде 32 қаріп бар
«Апостер» деген - үтір
Латын алфавиті 2017 жылы 26 казанда бекітілді
Апостермен 9 қаріп жазылады (ә,,ғ,й,и,ң,ө,ч,ш,у,ү)
Латын әліпбиін қолданатын түркі тілдес мемлекеттер Өзбекстан, Түркия, Әзербайжан, Түркіменстан
Кириллица алфавитінен мүлдем алып тасталынған әріптер ё, ю, я, щ, ь, ь
Бұрынғы латын алфавитінде 25 таңба болған
Даярлық тобы мен бірінші сыныпқа латын қарпі 2022 жылы енгізілсін деді
2017 жылы 26 қазан күні № 569 жарлықпен бекітілді

Ұлттық жоба. Қазақ тілінің жаңа латын әліпбиі

Латын алфавитімен мына шумақты оқы

Латын алфавитімен мына шумақты оқы

Ё, ю, я, щ, ь, ъ – дыбыстары мүлдем жоқ, латын алфавитінен алынып тасталынған

Латын әліпбиінде неше қаріп бар?
«Апостер» деген не? (үтір)
Латын алфавиті қай күні бекітілді?
Апостермен неше қаріп жазылады?
Латын әліпбиін қолданатын түркі тілдес мемлекеттерді ата.
Кириллица алфавитінен мүлдем алып тасталынған әріптерді ата.
Бұрынғы латын алфавитінде неше таңба болған?)
Даярлық тобы мен бірінші сыныпқа латын қарпі қай жылы енгізілсін деді?
2017 жылы 26 қазақ күні нешінші жарлықпен бекітілді?

Латын әліпбиінде неше қаріп бар? (32)
«Апостер» деген не? (үтір)
Латын алфавиті қай күні бекітілді? (26 казан)
Апостермен неше қаріп жазылады? (9)
Латын әліпбиін қолданатын түркі тілдес мемлекеттерді ата.(Өзбекстан, Туркия, Әзербайжан, Түркіменстан)
Кириллица алфавитінен мүлдем алып тасталынған әріптерді ата. (ё, ю, я, щ, ь, ь)
Бұрынғы латын алфавитінде неше таңба болған? (25)
Даярлық тобы мен бірінші сыныпқа латын қарпі қай жылы енгізілсін деді? (2022ж)
2017 жылы 26 қазақ күні нешінші жарлықпен бекітілді? (№ 569)

Рефлексия. «Өзіңе тілегеніңді өзгеге тіле»
Парақшаға латынша өзіне тілек жазып, оқып келесі топтағы адамға тілейді.