Открытый урок тема Кальций

Күні: .                                                         Сыныбы:10­сынып Тақырыбы:   ІІ  топтың  негізгі  топша  металдары.     Кальций. Мақсаты : ІІ  топтың негізгі топша металдарың, кальцийдын жалпы  сипаттамасын білу.  1. Білімділік. Кальцийдің және  2 топтың негізгі топташысының атом құрылысы,  периодтық жүйедегі орны,ашылу тарихы,табиғатта  таралуы,алынуы,физикалық,химиялық қасиеттері жайында мәлімет беру. 2. Тәрбиелік. Кальцийдің жалпы сипаттамасын  түсіндіре отырып, оқушыларды  тазалыққа, қоршаған ортаны қорғауға,  адамгершілік қасиеттерін  қалыптастыруға,металдарды тиімді пайдалануға тәрбиелеу. 3. Дамытушылық. Кальций,атом құрылысы,қасиеттерін түсіндіре отырып, химия  пәнінен алған білімдерін жетілдіру, өз бетінше іздену қабілетін дамыту. Сабақтың типі: Жаңа сабақты меңгерту. Сабақтың түрі: Аралас сабақ (тірек сызба, ) Сабақтың әдісі: Түсіндіру,  сұрақ – жауап. Сабақтың көрнекілігі: Интерактивті тақта, Д.И.Менделеев кестесі. Пән аралық байланыс: физика ,биология Сабақтың барысы:  І. Ұйымдастыру кезеңі:  1. Сәлемдесу, түгелдеу. 2. Оқушылардың құрал – жабдығын тексеру 3. Оқушылар назарын сабаққа аудару ІІ. Оқушы білімін жан­жақты тексеру: Үй жұмысына берілді «Сілтілік металдар» тақырыбы. 1.Натрий және калий металдарың кім ашты? 2.Табиғатта сілтілік металдар таралған, бірақ қандай орын алады табиғатта ? 3.Натрий мен Калийның маңызы?      4.Сілтілік  металдардың  табиғатта таралуы  және атом құрылысы? 5.Физикалық және химиялық қасиеттері? ІІІ. Жаңа түсінік беру.  2­ топқа негізді топшасына  кіретің элементтер?  2.Мg Ba Ca  Sr  таза кезінде ашты  Г. Дэви  1808 ж. Берилии—1828ж.  Велер  Ф. Радий – 1910 ж П.Кюри и М.Кюри. Кальций I I период,   II топтың негізгі топшасының элементі,  реттік нөмірі 20, ядросында  20 протонмен 20 нейтроны бар. Ar =40  электрондары  20.Кальцийдің электрондық  формуласы 1s22s2 2p6 3s23p64s2,    валенттілік электрондары  4s2 болғандықтан кальций  қосылыстарында II валентті. Са    электрондық және графиктіқ формуласын жазайқ.   Физикалық қасиеттері    . сілтілік металдардан қаттырақ зат, керосиннің астында сақталады.  Кальцийді 1808 жылы ағылшын ғалымы Г.Дэви ашқан. Түсі күмістей ақ, жеңіл  металл, белгілі изотоптары  14, табиғи изотоптары 6.  Негізгі минералдары: кальцит, ангидрит, гипс, флюорит, апатит, .сілтілік  металдардан қаттырақ зат, керосиннің астында сақталады. Табиғатта таралуы. Жер қорында  Са    5 орында  массалық ілімі бойынша   ­ 3,4 % Адам ағзасында  ­ 1 кг    /сүйектерде, қанда,  тістерде. Табиғи қосылыстары: сульфаттар CaS04• 2Н20, карбонаттар ­ СаС03,  доломит СаС03 • 2MgC03; фосфорит Са3(Р04)2,  апатит Са5(Р04)30Н,  фторапатит Са5(Р04)3Ғ,  флюорит СаҒ2.  Кальцийді 1808 жылы ағылшын ғалымы Г.Дэви ашқан.  Түсі күмістей ақ, жеңілметалл, белгілі изотоптары 14, табиғи  изотоптары 6.   40Ca, 42Ca, 43Ca, 44Ca, 46Ca, 48Ca,  олардың арасындан кен таралған 40Ca     массалық үлесі      (96, 97%).  Алынуы Са өнерқасіпте  тұздарды электролиз артқылы ертіп алады,  яғни кальцийді  тұздардың балқымасын электролиздеу  артқылы алады    Са + 2е -----Са СаСе2---эл. ток----Са +Се2 Химиялық қасиеттері: 0 электролиз артқылы алды Са   Бунзен 0 Кальций белсенді металл болғандықтан көптеген реакцияларға  түседі. Жай заттармен 1. Са + Н2 = СаН2 кальций гидриді 2. Са + Сl2 = СаСl2 кальций хлориді       3.2Са + О2 = 2СаО кальций оксиді  Оттекпен оңай әрекеттесіп, қыздырғанда  жанады 3. 6Са + 2N2   ­­2Са3N2 кальций нитриді Ca + 2С =СаС2 кальций карбиді Күрделі заттармен 1. Ca + 2НОН = Са(ОН)2 + Н2↑ 2. Ca + 2HCl=СаСl2 + Н2↑  Сталактиттер және сталагмиттер. V.Бекіту 1.     Кальцийдің периодтық жүйедегі орны? 2. Калицийдің электрондық формуласы? 3. Кальцийдің табиғатта таралуы?       4.Кальцийдің физикалық қасиеттері?      5.Калицийдің химиялық қасиеттері?      6.Кальцийдің алынуы? Жаңа сабақты бекітуге арналған жаттығулар. 1.Химиялық диктант 2.Адасқан формулалар. 3. Есептер №№ 2    бет 99 4. Бет 104 № 5 А,Б.       5.СаСе2 молекулалық массасын және  массалық ілімің табындар.       6. Оқушылардың еңбегін бағалау. Үй тапсырмасы:      §5,5.Кальций,атом құрылысы қасиеттері. № 1 есеп (104­бет)